Rozdział 3

Przejście w wiek męski

1-6. Wymień niektóre szczegóły rozwoju człowieka do czasu urodzin. Czy komuś należy się z tego powodu uznanie? (Psalm 139:13-18)

WARTO pomyśleć nad tym, jaki był początek każdego z nas. Każdy był kiedyś pojedynczą zapłodnioną komórką jajową, mniejszą niż kropka na końcu tego zdania. Z tego maleńkiego zaczątku rozrastaliśmy się w łonie matki. Po pewnym czasie nasze ciało było gotowe: miało mózg do myślenia, oczy do patrzenia, uszy do słuchania oraz wiele innych zdumiewających narządów. Jak doszło do tego wzrostu?

² Nasi rodzice nie nakreślali planu, według którego powstawaliśmy. Cały ten proces odbył się w komórce jajowej, którą w łonie matki zapłodniła komórka nasienna naszego ojca. W ciągu niewielu minut we wnętrzu tej maleńkiej komórki powstały plany nowego człowieka!

³ Wszystkie informacje potrzebne do ukształtowania nas były zawarte w DNA * owej zapłodnionej komórki jajowej. DNA jest zasadniczą częścią składową dziesiątków tysięcy istniejących w każdej komórce genów, które łączą się w 23 pary chromosomów. Każda komórka jest tak naładowana informacjami, że po ujęciu ich w naszym języku książki na ten temat zajęłyby cały pokój. Ale chyba jeszcze bardziej zdumiewa fakt, że te obszerne informacje są przekazywane każdej nowej komórce. Tak więc każda komórka zawiera te same informacje, co owa pierwsza zapłodniona komórka jajowa!

 ⁴ Ale może zapytasz, jak DNA potrafi wybrać informacje potrzebne do budowy określonej części ciała ludzkiego? Na przykład jak potrafi wybrać tylko instrukcje potrzebne do budowy oka? I jak eliminuje przy tym informacje potrzebne do budowy uszu, nerek, wątroby itp.?

⁵ To tajemnica, której jeszcze nie rozszyfrowano. Zaprojektował to nasz wspaniały Stwórca! Poruszony do głębi swoją wiedzą o ciele ludzkim pewien pisarz biblijny powiedział do Boga: „Wysławiam cię, że w tak zdumiewająco cudowny sposób utworzony zostałem!” (Psalm 138/139/:14, Wujek, uw. marg.). Czy doznajesz podobnych uczuć?

⁶ W ciągu zaledwie 9 miesięcy pojedyncza zapłodniona komórka, która dała ci początek, stała się w pełni rozwiniętym dzieckiem — zdumiewająco zorganizowaną, skomplikowaną strukturą złożoną z około 200 milionów komórek. Już nigdy potem nie rośnie się tak szybko! Jednakże jakieś 13 lub 14 lat po urodzeniu rozpoczyna się inny okres gwałtownego wzrostu. W tym okresie chłopiec zaczyna się zmieniać w mężczyznę. * Cały ten okres przejściowy, nazywany pokwitaniem, trwa szereg lat. Kończy się osiągnięciem dojrzałości cielesnej na ogół  między 20 a 23 rokiem życia. Nie jest to w życiu człowieka najłatwiejszy okres, tym niemniej jest bardzo ważny. W tym okresie zakładane są fundamenty pod dalszy rozwój.

ZMIANY W OKRESIE POKWITANIA

7-12. (a) Jakie zmiany zachodzą w młodzieńcu w okresie pokwitania? Czy jest to powód do niepokoju? (b) Skąd młody człowiek wie, czy jego narządy płciowe rozwinęły się już tak dalece, że mógłby płodzić dzieci?

⁷ W pierwszej fazie pokwitania pojawiają się oznaki dojrzałości. Na ogół u chłopców występuje to w wieku 14 a u dziewcząt — w wieku 12 lat. Mogą się jednak zdarzać znaczne odchylenia. Ktoś może wejść w okres pokwitania, mając zaledwie 11 czy 12 lat, ale też jego dojrzewanie płciowe może się jeszcze nie rozpocząć nawet w wieku 15 czy 16 lat. Nie ma w tym nic niezwykłego i dlatego nie powinno to nikogo martwić. Z jakimi trudnościami trzeba się liczyć w okresie pokwitania?

⁸ Prawdopodobnie najpierw zaczniesz odnosić wrażenie, że jesteś trochę niezdarny, i nie będziesz wiedział, co począć z rękami i nogami. Wynika to stąd, że twoje kości się wydłużają i w związku z tym mięśnie muszą się rozciągać. Poza tym będzie ci się zdawać, że niektóre części ciała rosną bardzo szybko, podczas gdy inne jakoby pozostają w tyle. Ale ta nieporadność w końcu przeminie. Nie warto się nią specjalnie przejmować, chociaż potrzebna jest wtedy szczególna uwaga, żeby się ustrzec przed wypadkiem.

⁹ Wydłużają się również struny głosowe. W rezultacie głos staje się niższy. W tym okresie mutacji twój głos nieraz potrafi się „załamać”, to znaczy nagle, kiedy się tego najmniej spodziewasz, przybiera wysokie brzmienie. To również należy do „bólów okresu dojrzewania”. Gdyby więc coś takiego ci się przydarzyło ku uciesze drugich,  po prostu śmiej się razem z nimi, a wtedy wyzbędziesz się wszelkiego zakłopotania.

¹⁰ Te zmiany w twoim organizmie są wywoływane przez gruczoły, między innymi przez tarczycę, nadnercza i gonady (jądra). Powodują one jeszcze inne zmiany, do których należy wyrastanie włosów w okolicy narządów płciowych oraz pod pachami i na piersiach. Bujność tego owłosienia bywa u poszczególnych osób różna i bynajmniej nie jest wskaźnikiem „męskości”. Włosy zaczynają się też pojawiać na twarzy, zazwyczaj najpierw nad górną wargą. Chociaż na razie jest to delikatny „meszek”, to jednak nieuchronnie zbliża się chwila, kiedy będziesz musiał zacząć się golić.

¹¹ Dorastających chłopców najbardziej jednak niepokoją zmiany w narządach rozrodczych (genitaliach). W wieku pokwitania nie tylko osiągają one pełne rozmiary, ale też podejmują swoje funkcje. W Księdze Kapłańskiej 15:16, 17 Biblia wspomina o ‚wypływie nasienia’. Jeżeli rodzice wcześniej nie porozmawiają z tobą na ten temat, to pierwszy taki wylew nasienia może być dla ciebie przeżyciem bardzo niepokojącym. Co wywołuje takie objawy?

¹² Gdy młodzieniec rozwinie się tak dalece, że może płodzić dzieci, wówczas jego narząd płciowy zaczyna wytwarzać płyn zwany nasieniem albo spermą. Ten płyn jest cięższy od wody i zawiera — chociaż nie jest go wiele  — miliony maleńkich komórek nasiennych, czyli plemników. Każdy z tych plemników może zapłodnić kobiecą komórkę jajową, z której się rozwija dziecko. Organizm w mniej lub więcej regularnych odstępach wyzbywa się tego płynu nasiennego. Wytrysk następuje zazwyczaj wtedy, gdy śpisz i coś ci się śni.

CEL ŻYCIA PŁCIOWEGO

13-15. (a) Dla jakiego celu Bóg przewidział życie płciowe? Dlaczego uregulował je zasadami? (Hebrajczyków 13:4) (b) Gdzie na ogół można znaleźć najbardziej godne zaufania informacje na temat życia płciowego? (Przysłów 6:20)

¹³ Życie płciowe jest darem Stwórcy i ma umożliwiać mężczyźnie wyrażanie głębokiej miłości do żony oraz płodzenie z nią dzieci. Jednakże Bóg ustanowił zasady życia płciowego, z których wynika, że mężczyźnie i kobiecie wolno mieć ze sobą stosunki płciowe tylko wtedy, gdy są małżeństwem. Bóg życzy sobie bowiem, żeby każde przychodzące na świat dziecko miało ojca i matkę, którzy by się poczuwali do odpowiedzialnego obowiązku wychowywania go. Właśnie dlatego w oczach Bożych stosunki między osobami nie związanymi węzłem małżeńskim są występkiem.

¹⁴ Natomiast stosunki płciowe w małżeństwie dają wspaniałą sposobność do wzajemnego okazywania sobie miłości. Mężczyzna kładzie się przy tym tak blisko żony, że jego narząd płciowy w sposób całkiem naturalny wnika do jej dróg rodnych. Może to być dla obojga źródłem ogromnej radości. Podczas tego zespolenia komórki nasienne opuszczają ciało mężczyzny i przez jego narząd płciowy wlewają się do dróg rodnych żony. Komórki nasienne wędrują tymi drogami i kiedy natkną się tam na komórkę jajową, wówczas komórka nasienna mężczyzny łączy się z tą komórką jajową, po czym już  zapłodniona komórka zaczyna się rozwijać w dziecko. Widzisz więc, że Bóg stworzył narządy płciowe do świętego celu, to znaczy do przekazywania życia. Dlatego też powinno się ich używać zgodnie z zasadami ustanowionymi przez Boga.

¹⁵ Jeżeli masz jakieś pytania dotyczące dojrzewania płciowego, to najlepiej zwróć się z tym do rodziców, zwłaszcza do ojca. Ojciec przeżył już to wszystko, co zachodzi w młodzieńcu i jeszcze znacznie więcej. Inni chłopcy mogą ci przekazać informacje tylko częściowo zgodne z prawdą, w których nieliczne fakty bywają pomieszane z mnóstwem wytworów bujnej wyobraźni. Natomiast ojciec może ci udzielić pomocnych wyjaśnień, które będą dla ciebie pożyteczne. Gdyby ojciec nie był w stanie udzielić ci informacji albo rad opartych na Słowie Bożym, to jednak mimo wszystko warto się dowiedzieć, co Pismo Święte mówi na ten temat. Chętnie pomogą ci wtedy starsi w zborze Świadków Jehowy.

WYRABIANIE POCZUCIA ODPOWIEDZIALNOŚCI

16-18. (a) Jak rodzice przysposabiają cię do okazywania samodzielności? Dlaczego sposób korzystania z tych swobód może otwierać przed tobą dalsze możliwości? (b) Dlaczego wiele młodych ludzi tworzy „paczki”? Do czego może to doprowadzić? (1 Koryntian 15:33 Kowalski)

¹⁶ Naturalną koleją rzeczy w miarę przechodzenia w wiek męski odczuwasz pragnienie większej samodzielności — chcesz być sobą. Równie naturalne jest pragnienie pewnej niezależności. Najprawdopodobniej rodzice zaczną cię przygotowywać do samodzielnego życia. W jaki sposób?

¹⁷ Niewątpliwie będą stopniowo nakładać na ciebie coraz więcej odpowiedzialnych obowiązków i dopuszczać cię do głosu przy podejmowaniu decyzji w sprawach  dotyczących twojej osoby. Mogą cię na przykład poprosić, żebyś się wypowiedział, do jakiego zawodu chciałbyś się przygotować, albo pozwolą ci podjąć dorywczą pracę zarobkową. Mogą ci też poruczyć samodzielne zakupienie pewnych przedmiotów codziennego użytku. Cokolwiek jednak rodzice zechcą uczynić pod tym względem, od ciebie zależy, czy okażesz się godnym zaufania. Jeżeli postąpisz po dziecinnemu albo „woda sodowa uderzy ci do głowy”, to niewykluczone, że znowu ograniczą cię w przywilejach aż do czasu, kiedy wykażesz bardziej męskie cechy charakteru.

¹⁸ Pragnieniu większej samodzielności i pewnej niezawisłości towarzyszą jeszcze inne naturalne dążenia. Zapragniesz, żeby drudzy cenili twoją osobowość i twoje zdolności. Niektórzy młodzi starają się zaspokoić swoją potrzebę samodzielności oraz „poczucia przynależności” przez utworzenie tak zwanej „paczki” lub przyłączenie się do niej. Jednakże takie „paczki” zazwyczaj ustalają własne reguły postępowania i fakty dowodzą, że na ogół prowadzi to do wykroczeń, a niekiedy nawet do poważnych przestępstw. Stąd też okazuje się, że chyba najczęstszą przyczyną zejścia młodych ludzi na złą drogę jest złe towarzystwo.

19, 20. Dlaczego ważne jest utrzymywanie dobrych stosunków z rodzicami? Co mogłoby je popsuć? (Przysłów 23:24, 25)

¹⁹ W tym okresie życia zaczynasz już wyrabiać sobie pewne pojęcie o tym, jak będziesz wyglądał, gdy się staniesz dorosłym mężczyzną. Ale powinieneś też coraz więcej myśleć nad tym, jak będziesz wyglądać wewnątrz, gdzie według Biblii znajduje się „ukryty człowiek serca” (1 Piotra 3:4, NP). Toteż nie pora wtedy na odsuwanie się w jakiś sposób od rodziców i reszty rodziny w dążeniu  do większej niezależności. W okresie dojrzewania tym bardziej jest ci potrzebna ich miłość oraz zrównoważone oddziaływanie, ponieważ przechodzisz różne zmiany i odczuwasz pożądanie, które musisz umieć opanowywać.

²⁰ Zamiast więc w tym okresie przechodzenia w wiek męski odcinać się od rodziców i dopuszczać do powstania między wami przepaści, tym bardziej przybliż się do nich i ucz się od nich jak najwięcej. Nigdy tego nie pożałujesz. Co więcej, sprawisz im niewymowną radość i będą dumni, że mają takiego syna.

[Przypisy]

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 19]

W ciągu zaledwie 9 miesięcy z pojedynczej komórki powstaje dziecko