PRZYSZŁE mocarstwo greckie rozpoczęło swą ekspansję od gór Macedonii. Właśnie tam dwudziestoparoletni Aleksander powziął myśl o podboju Wschodu. W 334 roku p.n.e. przeprawił się ze swą armią przez cieśninę Hellespont (Dardanele), dzielącą Europę od Azji. Pod jego wodzą Grecy niczym zwinny lampart odnieśli kilka szybkich zwycięstw (Dn 7:6). Aleksander pokonał Persów w pobliżu Troi, na równinach nad rzeką Granik, po czym rozbił ich pod Issos.

Następnie Grecy ruszyli na Syrię i Fenicję i po siedmiomiesięcznym oblężeniu zdobyli Tyr (Eze 26:4, 12). Aleksander oszczędził Jerozolimę, lecz podbił Gazę (Za 9:5). Kiedy dotarł do Egiptu, założył Aleksandrię, która stała się znanym ośrodkiem handlowym i naukowym. Jeszcze raz przemaszerował przez Ziemię Obiecaną i zadał Persom druzgocący cios pod Gaugamelą, nieopodal ruin Niniwy.

Potem Aleksander wyruszył na południe i zdobył ośrodki administracyjne państwa perskiego — Babilon, Suzę i Persepolis. Błyskawicznie przemierzył całe imperium, aż dotarł do Indusu w dzisiejszym Pakistanie. W ciągu zaledwie ośmiu lat podbił większą część znanego podówczas świata. Ale w 323 roku, gdy miał 32 lata,  umarł w Babilonie na malarię (Dn 8:8).

Kultura helleńska wywarła ogromny wpływ na Ziemię Obiecaną, gdzie osiedlili się niektórzy weterani armii Aleksandra. W I wieku n.e. istniał tam związek miast greckojęzycznych (Dekapol) (Mt 4:25; Mk 7:31). Pisma Hebrajskie przetłumaczono na grekę. Jej potoczna odmiana (koine) stała się językiem międzynarodowym, który posłużył do rozkrzewiania nauk chrześcijańskich.

Cesarstwo rzymskie

A co się działo na zachodzie? Stopniowo rosły wpływy Rzymu, któremu początek dało kilka wiosek nad Tybrem. Z biegiem czasu dzięki skutecznej machinie wojennej i scentralizowanej władzy politycznej Rzymianie podbili państwa utworzone przez czterech wodzów Aleksandra. W 30 roku p.n.e. imperium rzymskie wyraźnie przypominało już przerażającą bestię, którą ujrzał w wizji Daniel (Dn 7:7).

Cesarstwo rzymskie rozciągało się od Brytanii do Afryki Północnej i od Atlantyku po Zatokę Perską. Ponieważ w obrębie jego terytorium leżało Morze Śródziemne, Rzymianie nazwali je Mare Nostrum (Nasze Morze).

Imperium rzymskie objęło władzą i wpływami również krainę zamieszkaną przez Żydów (Mt 8:5-13; Dz 10:1, 2). Jezus został ochrzczony i zginął za rządów cesarza Tyberiusza. Niektórzy władcy rzymscy zaciekle prześladowali chrześcijan, lecz nie zdołali wykorzenić religii prawdziwej. Po 13 wiekach istnienia państwo rzymskie uległo najazdowi plemion germańskich z północy oraz nomadów ze wschodu i przestało istnieć.

[Mapa na stronie 26]

[Patrz publikacja]

mocarstwo greckie

Po śmierci Aleksandra jego olbrzymie imperium rozdzielili między siebie czterej wodzowie

▪ Kasander

▫ Lizymach

○ Ptolemeusz I

• Seleukos I

A2 ▪ GRECJA

A2 ▪ Ateny

A2 ▪ ACHAJA

A3 ○ Cyrena

A3 ○ LIBIA

B2 ▫ Bizancjum

B3 ○ CYPR

B4 ○ No-Amon (Teby)

C3 Palmyra (Tadmor)

C3 ○ Geraza

C3 ○ Filadelfia

C3 ○ Jerozolima

C5 ○ Syene

G2 • Aleksandria Margiana

szlak Aleksandra

A2 ▪ MACEDONIA

A2 ▪ Pella

A2 ▫ TRACJA

B2 ▫ Troja

B2 ▫ Sardes

B2 ▫ Efez

B2 ▫ Gordion

C2 ▫ Ankara

C3 • Tars

C3 • Issos

C3 • Antiochia (Syryjska)

C3 ○ Tyr

C4 ○ Gaza

B4 ○ EGIPT

B4 ○ Memfis

B4 ○ Aleksandria

A4 ○ oaza Siwa

B4 ○ Memfis

C4 ○ Gaza

C3 ○ Tyr

C3 ○ Damaszek

C3 • Aleppo

D3 • Nisibis

D3 • Gaugamela

D3 • Babilon

E3 • Suza

E4 • PERSJA

E4 • Persepolis

E4 • Pasargady

E3 • MEDIA

E3 • Ekbatana

E3 • Rages

E3 • Hekatompylos

F3 • PARTIA

G3 • ARIA

G3 • Aleksandria Arion

G3 • Aleksandria Proftazja

F4 • DRANGIANA

G4 • ARACHOZJA

G4 • Aleksandria Arachozjon

H3 • Kabul

G3 • Drapsaka

H3 • Aleksandria Oksjana

G3 • Drapsaka

G3 • BAKTRIA

G3 • Baktra

G2 • Derbent

G2 • SOGDIANA

G2 • Marakanda

G2 • Buchara

G2 • Marakanda

H2 • Aleksandria Eschate

G2 • Marakanda

G2 • Derbent

G3 • Baktra

G3 • BAKTRIA

G3 • Drapsaka

H3 • Kabul

H3 • Taksila

H5 • INDIE

H4 • Aleksandria

G4 • GEDROZJA

F4 • Pura

E4 • PERSJA

F4 • Aleksandria

F4 • KARMANIA

E4 • Pasargady

E4 • Persepolis

E3 • Suza

D3 • Babilon

[pozostałe miejsca]

A3 KRETA

D4 ARABIA

[zbiorniki wodne]

B3 Morze Śródziemne

C5 Morze Czerwone

E4 Zatoka Perska

G5 Morze Arabskie

[rzeki]

B4 Nil

D3 Eufrat

D3 Tygrys

G4 Indus

[Mapa na stronie 27]

[Patrz publikacja]

cesarstwo rzymskie

A1 BRYTANIA

A3 HISZPANIA

B1 GERMANIA

B2 GALIA

B2 ITALIA

B2 Rzym

B3 Kartagina

C2 ILIRIA

C3 GRECJA

C3 Akcjum

C3 Cyrena

D2 Bizancjum (Konstantynopol)

D3 AZJA MNIEJSZA

D3 Efez

D3 Aleppo

D3 Antiochia (Syryjska)

D3 Damaszek

D3 Geraza (Dżarasz)

D3 Jerozolima

D3 Aleksandria

D4 EGIPT

[zbiorniki wodne]

A2 Ocean Atlantycki

C3 Morze Śródziemne

D2 Morze Czarne

D4 Morze Czerwone

[Ilustracja na stronie 26]

Ptolemeusz II odbudował Rabbę i nazwał ją Filadelfią. Zachowały się tam ruiny dużego teatru rzymskiego

[Ilustracja na stronie 27]

Geraza (Dżarasz) — jedno z miast Dekapolu

[Ilustracja na stronie 27]

Drogi rzymskie, takie jak ta w pobliżu Aleppo, przecinały Europę, Afrykę Północną oraz Bliski Wschód. Podróżowali nimi chrześcijanie krzewiący prawdę biblijną