PŁASKOWYŻ, na którym leży współczesny Iran, obrzeżają dwa rozległe łańcuchy górskie: Elburs (na południe od Morza Kaspijskiego) oraz Zagros (na północny wschód od Zatoki Perskiej). Przecinają je długie, urodzajne doliny, otoczone lesistymi zboczami. W samych dolinach panuje klimat umiarkowany, ale na położonych wyżej równinach — jałowych i smaganych wiatrem — zimą daje się we znaki przejmujący chłód. Sąsiaduje z nimi rzadko zaludniony, pustynny płaskowyż. Właśnie tam, na wschód od Mezopotamii, narodziło się mocarstwo medo-perskie.

Medowie zasiedlali głównie północną część płaskowyżu, choć później dotarli też do Armenii oraz Cylicji. Południowo-zachodnie obszary płaskowyżu, na wschód od doliny Tygrysu, zamieszkiwali Persowie. W połowie VI wieku p.n.e. król Cyrus zjednoczył oba królestwa i tak powstało mocarstwo medo-perskie.

W roku 539 Cyrus zdobył Babilon. Wschodnia granica jego imperium sięgała Indii, a zachodnia obejmowała Egipt i dzisiejszą Turcję. Daniel trafnie przedstawił mocarstwo medo-perskie pod postacią drapieżnego niedźwiedzia, który ‛pożerał dużo mięsa’ (Dn 7:5). Cyrus prowadził na ogół humanitarną i tolerancyjną politykę. Swe państwo podzielił na prowincje. Każdą rządził satrapa, zwykle Pers, ale podlegającym mu miejscowym władcom pozostawiano  pewną swobodę działania. Ludy zamieszkujące imperium zachęcano do trzymania się własnych zwyczajów i swej religii.

Zgodnie z tą polityką Cyrus zezwolił Żydom powrócić do ojczyzny w celu odrodzenia religii prawdziwej i odbudowania Jerozolimy, co opisali Ezdrasz i Nehemiasz. Jak sądzisz, czy ta liczna grupa repatriantów wybrała tę samą drogę co Abraham, a więc w górę Eufratu do Karkemisz, czy też ruszyła krótszą trasą przez Tadmor i Damaszek? Biblia nie wypowiada się na ten temat (zob. strony 6 i 7). Z czasem Żydzi osiedlili się także w innych rejonach imperium, na przykład w delcie Nilu i jeszcze dalej na południu. Sporo Żydów pozostało w Babilonie, co zapewne tłumaczy, dlaczego kilkaset lat później zawitał tam apostoł Piotr (1Pt 5:13). Mocarstwo medo-perskie wydatnie przyczyniło się do tego, że w następnych wiekach Żydów można było spotkać w rozmaitych zakątkach imperiów greckiego i rzymskiego.

Po zdobyciu Babilonu, słynącego z letnich upałów, władcy medo-perscy ustanowili go ośrodkiem administracyjnym. Innym miastem królewskim została Suza, dawna stolica Elamitów. Właśnie tam nieco później król perski Aswerus (najwyraźniej chodzi o Kserksesa I) wyniósł Esterę do godności królowej i udaremnił spisek mający na celu wytracenie ludu Bożego w całym rozległym imperium. Stolicą państwa Medów i Persów była też Ekbatana (leżąca na wysokości 1900 metrów i znana z przepięknej pogody w lecie) oraz Pasargady (położone na tej samej wysokości, jakieś 650 kilometrów na południowy wschód).

Jak upadło to mocarstwo światowe? U szczytu swej chwały Medo-Persja przystąpiła do tłumienia buntów wszczętych przez Greków na północno-zachodnich kresach imperium. Skłócone ze sobą greckie państwa-miasta połączyły swe siły i pokonały wojska perskie w walnych bitwach pod Maratonem i Salaminą. Tak została podkopana potęga Medo-Persji, której ostateczny cios zadała zjednoczona Grecja.

[Mapa na stronie 24]

[Patrz publikacja]

mocarstwo medo-perskie

A2 MACEDONIA

A2 TRACJA

A4 Cyrena

A4 LIBIA

B2 Bizancjum

B2 LIDIA

B3 Sardes

B4 Memfis (Nof)

B4 EGIPT

B5 No-Amon (Teby)

B5 Syene

C3 CYLICJA

C3 Tars

C3 Issos

C3 Karkemisz

C3 Tadmor

C3 SYRIA

C3 Sydon

C3 Damaszek

C3 Tyr

C4 Jerozolima

D2 Fasis

D2 ARMENIA

D3 ASYRIA

D3 Niniwa

D4 Babilon

E3 MEDIA

E3 Ekbatana (Achmeta)

E3 HYRKANIA

E4 Suza

E4 ELAM

E4 Pasargady

E4 Persepolis

E4 PERSJA

F3 PARTIA

F4 DRANGIANA

G2 Marakanda (Samarkanda)

G3 SOGDIANA

G3 BAKTRIA

G3 ARIA

G4 ARACHOZJA

G4 GEDROZJA

H5 INDIE

[pozostałe miejsca]

A2 GRECJA

A3 Maraton

A3 Ateny

A3 Salamina

C1 SCYTIA

C4 Elat (Elot)

C4 Tema

D4 ARABIA

[góry]

E3 G. ELBURS

E4 G. ZAGROS

[zbiorniki wodne]

B3 Morze Śródziemne (Morze Wielkie)

C2 Morze Czarne

C5 Morze Czerwone

E2 Morze Kaspijskie

E4 Zatoka Perska

[rzeki]

B4 Nil

C3 Eufrat

D3 Tygrys

H4 Indus

[Ilustracja na stronie 24]

W drodze do Babilonu wojska Cyrusa musiały przekroczyć góry Zagros

[Ilustracja na stronie 25]

Brama Wszystkich Ludów w Persepolis

[Ilustracja na stronie 25]

Wstawka: grobowiec Cyrusa w Pasargadach