Przejdź do zawartości

Przejdź do spisu treści

Rozkrzewianie chrystianizmu

Rozkrzewianie chrystianizmu

NA GÓRZE OLIWNEJ w pobliżu Betanii Jezus nakazał przeprowadzenie dzieła głoszenia, które miało zmienić bieg dziejów świata. Zostało zapoczątkowane jakieś trzy kilometry na zachód od tamtego miejsca — w Jerozolimie. Potem objęło pobliską Judeę i Samarię, a w końcu dotarło „aż do najodleglejszego miejsca na ziemi” (Dz 1:4, 8, 12).

Niedługo po podaniu przez Jezusa wspomnianego nakazu do Jerozolimy ściągnęli na święto Pięćdziesiątnicy Żydzi i prozelici z różnych zakątków cesarstwa rzymskiego, wyszczególnionych na poniższej mapie. Tego dnia apostoł Piotr wygłosił do nich przemówienie, w wyniku czego chrystianizm zaczął się szybko rozkrzewiać (Dz 2:9-11).

Wkrótce potem naśladowcy Chrystusa przebywający w Jerozolimie rozproszyli się wskutek prześladowań. Piotr i Jan pomogli Samarytanom usłyszeć i przyjąć dobrą nowinę (Dz 8:1, 4, 14-16). Filip dał świadectwo Etiopczykowi jadącemu pustynną drogą „z Jerozolimy do Gazy” i w ten sposób chrystianizm dotarł do Afryki (Dz 8:26-39). Mniej więcej wtedy dobra nowina znalazła też posłuch w Liddzie, leżącej na równinie Szaron, i w portowym mieście Joppa (Dz 9:35, 42). Właśnie stamtąd Piotr wyruszył do Cezarei, gdzie przyczynił się do tego, że namaszczonymi duchem chrześcijanami zostali oficer rzymski Korneliusz oraz jego krewni i przyjaciele (Dz 10:1-48).

Były prześladowca chrześcijan Paweł stał się apostołem dla narodów. Odbył trzy podróże misjonarskie — lądem i morzem — a na koniec zawitał do Rzymu. Zarówno on, jak i inni chrześcijanie zanieśli dobrą nowinę do najróżniejszych miast cesarstwa rzymskiego. Paweł chciał dotrzeć do Hiszpanii (zob. stronę 2), a Piotr usługiwał daleko na wschodzie, w Babilonie (1Pt 5:13). Pod przewodnictwem Chrystusa jego uczniowie rozprzestrzenili chrystianizm niemalże po całym ówczesnym świecie. W 60 lub 61 roku n.e. można było powiedzieć, że ‛ta dobra nowina jest głoszona wszelkiemu stworzeniu pod niebem’ (Kol 1:6, 23). Od tamtej pory rzeczywiście dotarła „aż do najodleglejszego miejsca na ziemi”.

[Mapa na stronie 32]

[Patrz publikacja]

[Rozkrzewianie chrystianizmu]

tereny, na które szybko dotarła dobra nowina

B1 ILIRIA

B1 ITALIA

B1 Rzym

C1 MACEDONIA

C2 GRECJA

C2 Ateny

C2 KRETA

C3 Cyrena

C3 LIBIA

D1 BITYNIA

D2 GALACJA

D2 AZJA

D2 FRYGIA

D2 PAMFILIA

D2 CYPR

D3 EGIPT

D4 ETIOPIA

E1 PONT

E2 KAPADOCJA

E2 CYLICJA

E2 MEZOPOTAMIA

E2 SYRIA

E3 SAMARIA

E3 Jerozolima

E3 JUDEA

F2 MEDIA

F3 Babilon

F3 ELAM

F4 ARABIA

G2 PARTIA

[zbiorniki wodne]

C2 Morze Śródziemne

D1 Morze Czarne

E4 Morze Czerwone

F3 Zatoka Perska

[Mapa na stronach 32, 33]

[Patrz publikacja]

Podróże Pawła

pierwsza podróż misjonarska (Dz 13:1 do 14:28)

H3 Antiochia (Syryjska)

H3 Seleucja

G4 CYPR

G3 Salamina

G4 Pafos

G3 PAMFILIA

F3 Perge

F3 PIZYDIA

F2 Antiochia (Pizydyjska)

G2 Ikonium

G2 LIKAONIA

G2 Listra

G3 Derbe

G2 Listra

G2 Ikonium

F2 Antiochia (Pizydyjska)

F3 PIZYDIA

G3 PAMFILIA

F3 Perge

F3 Attalia

H3 Antiochia (Syryjska)

druga podróż misjonarska (Dz 15:36 do 18:22)

H3 Antiochia (Syryjska)

H3 SYRIA

H3 CYLICJA

H3 Tars

G3 Derbe

G2 Listra

G2 Ikonium

F2 Antiochia (Pizydyjska)

F2 FRYGIA

G2 GALACJA

E2 MIZJA

E2 Troada

E1 SAMOTRAKA

D1 Neapolis

D1 Filippi

C1 MACEDONIA

D1 Amfipolis

D1 Tesalonika

D1 Berea

C2 GRECJA

D2 Ateny

D2 Korynt

D3 ACHAJA

E2 Efez

G4 Cezarea

H5 Jerozolima

H3 Antiochia (Syryjska)

trzecia podróż misjonarska (Dz 18:22 do 21:19)

H3 SYRIA

H3 Antiochia (Syryjska)

G2 GALACJA

F2 FRYGIA

H3 CYLICJA

H3 Tars

G3 Derbe

G2 Listra

G2 Ikonium

F2 Antiochia (Pizydyjska)

E2 Efez

E2 AZJA

E2 Troada

D1 Filippi

C1 MACEDONIA

D1 Amfipolis

D1 Tesalonika

D1 Berea

C2 GRECJA

D2 Ateny

D2 Korynt

D1 Berea

D1 Tesalonika

D1 Amfipolis

D1 Filippi

E2 Troada

E2 Assos

E2 Mitylena

E2 CHIOS

E2 SAMOS

E3 Milet

E3 Kos

E3 RODOS

F3 Patara

H4 Tyr

H4 Ptolemaida

G4 Cezarea

H5 Jerozolima

podróż do Rzymu (Dz 23:11 do 28:31)

H5 Jerozolima

G4 Cezarea

H4 Sydon

F3 Mira

F3 LICJA

E3 Knidos

D3 KRETA

D4 KAUDA

A3 MALTA

A3 SYCYLIA

A3 Syrakuzy

A1 ITALIA

B2 Regium

A1 Puteoli

A1 Rzym

główne drogi [patrz publikacja]

[siedem zborów]

E2 Pergamon

E2 Tiatyra

E2 Sardes

E2 Smyrna

E2 Efez

F2 Filadelfia

F2 Laodycea

[pozostałe miejsca]

E3 PATMOS

F2 Kolosy

F5 Aleksandria

F5 EGIPT

G1 BITYNIA

G5 Joppa

G5 Lidda

G5 Gaza

H1 PONT

H2 KAPADOCJA

H4 Damaszek

H4 Pella

[zbiorniki wodne]

D4 Morze Śródziemne

[Ilustracja na stronie 33]

Teatr w Milecie; w mieście tym Paweł spotkał się ze starszymi z Efezu

[Ilustracja na stronie 33]

Ołtarz Zeusa w Pergamonie; o tamtejszych chrześcijanach powiedziano, że mieszkają „tam, gdzie jest tron Szatana” (Obj 2:13)