1-3. Co ważnego Jezus chciał uświadomić mieszkańcom Nazaretu i jaki dowód im przedstawił?

 JAKIŚ czas temu Jezus rozpoczął działalność ewangelizacyjną. Teraz wraca do rodzinnego Nazaretu. Chce uświadomić swoim ziomkom coś bardzo ważnego: To on jest dawno zapowiedzianym Mesjaszem! Jakie przedstawi dowody?

² Ludzie zapewne spodziewają się jakiegoś cudu. Słyszeli już przecież o zdumiewających dokonaniach Jezusa. On jednak nie spełnia ich oczekiwań. Zgodnie ze swym zwyczajem udaje się do synagogi. Powstaje, żeby czytać, i bierze do ręki zwój z proroctwem Izajasza — długi rękopis, z pewnością nawinięty na dwa drążki. Starannie przewija go z jednego drążka na drugi, aż znajduje właściwe miejsce. Następnie głośno odczytuje fragment, który dziś można znaleźć w Księdze Izajasza 61:1-3 (Łukasza 4:16-19).

³ Słuchacze niewątpliwie znają ten urywek. Wiedzą, że jest to proroctwo dotyczące Mesjasza. Wszyscy w milczeniu wpatrują się w Jezusa, który zaczyna teraz objaśniać przeczytany tekst. Na początek mówi: „Dzisiaj spełnił się ten fragment Pisma, któryście właśnie usłyszeli”. Obecni zdumiewają się jego ujmującymi słowami, ale sporo osób wciąż chciałoby ujrzeć jakiś cud. Jezus jednak za pomocą przykładów zaczerpniętych z Pism śmiało obnaża ich brak wiary. W rezultacie mieszkańcy Nazaretu próbują go zabić! (Łukasza 4:20-30).

4. Jakiej zasady Jezus trzymał się w służbie i co przeanalizujemy w tym rozdziale?

⁴ Zdarzenie to pokazuje, jakiej zasady Jezus trzymał się w ciągu całej swej służby: Opierał się przede wszystkim na  Słowie Bożym. To prawda, że dokonywał też cudów na potwierdzenie, iż ma ducha Bożego. Ale największą wagę przywiązywał do świętych Pism. Zobaczmy, jaki dał nam pod tym względem przykład — jak odwoływał się do Słowa Bożego, jak go bronił i jak je objaśniał.

5. Co Jezus pragnął uświadomić swym słuchaczom i co czynił na potwierdzenie swych słów?

⁵ Jezus pragnął, żeby ludzie wiedzieli, od kogo pochodzi jego orędzie. Oznajmił: „To, czego nauczam, nie jest moje, lecz należy do tego, który mnie posłał” (Jana 7:16). Przy innej okazji rzekł: „Nic nie czynię z własnej inicjatywy, ale wszystko mówię tak, jak mnie nauczył Ojciec” (Jana 8:28). Kiedy indziej jeszcze raz podkreślił: „Tego, co do was mówię, nie mówię sam z siebie; lecz Ojciec, który pozostaje w jedności ze mną, dokonuje swych dzieł” (Jana 14:10). Powyższe zapewnienia potwierdzał między innymi tym, że wielokrotnie powoływał się na spisane Słowo Boże.

6, 7. (a) Do ilu ksiąg Pism Hebrajskich nawiązał Jezus w wypowiedziach utrwalonych na piśmie i dlaczego zasługuje to na uwagę? (b) Jak sposobem nauczania Jezus różnił się od uczonych w piśmie?

⁶ Dokładna analiza zamieszczonych w Biblii wypowiedzi Jezusa ujawnia, że pośrednio lub bezpośrednio cytował on mniej więcej z połowy ksiąg należących do kanonu Pism Hebrajskich. W pierwszej chwili można by pomyśleć, że to nic nadzwyczajnego. Ktoś mógłby się zastanawiać, dlaczego w ciągu trzech i pół roku publicznego nauczania i głoszenia dobrej nowiny Jezus nie sięgnął do wszystkich dostępnych ksiąg natchnionych przez Boga. Niewykluczone jednak, że to zrobił. Przecież tylko niektóre jego słowa i czyny zostały utrwalone na piśmie (Jana 21:25). Gdybyś zaczął głośno czytać jego spisane wypowiedzi, przypuszczalnie nie zajęłoby ci to więcej niż kilka godzin. A teraz wyobraź  sobie, że w ciągu tych paru godzin rozmawiasz z kimś o Bogu i Jego Królestwie i udaje ci się nawiązać do przeszło połowy ksiąg Pism Hebrajskich! Warto przy tym dodać, że Jezus na ogół nie miał ze sobą zwojów. Kiedy wygłaszał słynne Kazanie na Górze, mnóstwo razy powoływał się na Pisma Hebrajskie lub je dokładnie cytował — i wszystko to z pamięci!

⁷ Jezus, przytaczając fragmenty Pism, okazywał głęboki szacunek dla Słowa Bożego. Słuchacze „byli niezmiernie zdumieni jego sposobem nauczania, bo nauczał ich jak mający władzę, a nie jak uczeni w piśmie” (Marka 1:22). Ci ostatni lubili odwoływać się do autorytetu tak zwanego prawa ustnego i przypominać wypowiedzi słynnych żydowskich nauczycieli religijnych z dawnych czasów. Natomiast Jezus za najwyższy autorytet uznawał Słowo Boże. Właśnie dlatego gdy uczył czegoś swych naśladowców lub gdy prostował błędne poglądy, często oświadczał: „Jest napisane” albo nawiązywał do Pism w jakiś podobny sposób.

8, 9. (a) Jak Jezus powołał się na autorytet Słowa Bożego, gdy oczyścił świątynię? (b) Jak przywódcy religijni okazali rażący brak szacunku dla Słowa Bożego?

⁸ Kiedy Jezus oczyścił świątynię jerozolimską, rzekł: „Napisane jest: ‚Dom mój będzie nazwany domem modlitwy’, lecz wy czynicie z niego jaskinię zbójców” (Mateusza 21:12, 13; Izajasza 56:7; Jeremiasza 7:11). Dzień przed tym śmiałym wystąpieniem dokonał tam wielu innych wspaniałych rzeczy. Gdy zachwyceni tym pewni chłopcy zaczęli go wychwalać, przywódcy religijni z oburzeniem spytali, czy to słyszy. Odpowiedział wtedy: „Tak. Czy nigdy nie czytaliście: ‚Z ust niemowląt i ssących zgotowałeś wysławianie’?” (Mateusza 21:16; Psalm 8:2). Jasno im uświadomił, co na ten temat ma do powiedzenia Słowo Boże.

⁹ Innego dnia owi przywódcy religijni zebrali się razem, podeszli do Jezusa i zapytali go wprost: „Mocą jakiej władzy  to czynisz?” (Mateusza 21:23). Tym, czego Jezus dokonał do tej pory, aż nadto wyraźnie pokazał, z czyjego upoważnienia działa. Nie krzewił przecież jakichś nowych, wymyślonych przez siebie nauk. Po prostu urzeczywistniał to, o czym mówiło natchnione Słowo jego Ojca. A zatem owi kapłani i uczeni w piśmie okazali rażący brak szacunku dla Jehowy i Jego Słowa. W pełni zasłużyli na krytykę ze strony Jezusa, który obnażył niegodziwość ich pobudek (Mateusza 21:23-46).

10. Jak wzorem Jezusa możemy posługiwać się Słowem Bożym i jakie pomoce mamy do dyspozycji?

¹⁰ Wzorem Jezusa dzisiejsi prawdziwi chrześcijanie też opierają się w służbie na Słowie Bożym. Świadkowie Jehowy na całym świecie znani są z tego, że chętnie dzielą się z innymi orędziem biblijnym. W naszych publikacjach przytacza się mnóstwo różnych wersetów. W działalności ewangelizacyjnej postępujemy podobnie — w rozmowach z ludźmi zawsze staramy się kierować uwagę na Pismo Święte (2 Tymoteusza 3:16). Jakże się cieszymy, gdy ktoś pozwoli nam przeczytać werset, wykazać jego wartość i objaśnić znaczenie! W przeciwieństwie do Jezusa nie mamy doskonałej pamięci, ale dysponujemy licznymi narzędziami niedostępnymi w jego czasach. Poza kompletną Biblią, wydawaną w coraz większej liczbie języków, mamy rozmaite pomoce, dzięki którym możemy łatwo odszukać potrzebne wersety. Dalej więc bądźmy zdecydowani przytaczać fragmenty Biblii i odsyłać do niej ludzi przy każdej okazji!

11. Dlaczego Jezus często musiał bronić Słowa Bożego?

¹¹ Jezus przekonał się, że Słowo Boże jest często atakowane. Nie był tym zaskoczony. Wiedział przecież, że ‛jest ono prawdą’, a Szatan, „władca świata”, to „kłamca i ojciec kłamstwa” (Jana 8:44; 14:30; 17:17). Odrzucając podsuwane przez niego  pokusy, trzykrotnie zacytował Pismo Święte. Szatan także przytoczył jeden werset, z Księgi Psalmów, ale rozmyślnie podał jego błędne zastosowanie. Jezus zdecydowanie sprzeciwił się wtedy robieniu takiego niewłaściwego użytku ze Słowa Bożego (Mateusza 4:6, 7).

12-14. (a) Jak przywódcy religijni okazywali brak szacunku dla Prawa Mojżeszowego? (b) Jak Jezus bronił Słowa Bożego?

¹² Później Jezus jeszcze wielokrotnie bronił świętych Pism przed wypaczaniem czy złą interpretacją. Ówcześni nauczyciele religijni, przekazując Słowo Boże, popadali w skrajności. Kładli wielki nacisk na przestrzeganie najdrobniejszych przepisów Prawa Mojżeszowego, a bardzo mały — na stosowanie zasad, które stanowiły ich podstawę. Tym samym zachęcali do wielbienia Boga w sposób powierzchowny, do dbania o pozory zamiast o rzeczy ważniejsze, takie jak sprawiedliwość, miłosierdzie i wierność (Mateusza 23:23). Jak Jezus bronił Prawa Bożego?

¹³ W Kazaniu na Górze przypomniał wiele przepisów z tego Prawa. Wprowadzał je zdaniem: „Słyszeliście, że powiedziano”. Następnie oświadczał: „Ale ja wam mówię” i przedstawiał zasadę, która sięgała głębiej — nie ograniczała się do formalnego przestrzegania Prawa. Czy to znaczy, że występował przeciw Prawu? Wcale nie, w gruncie rzeczy go bronił. Na przykład ludzie dobrze znali przykazanie: „Nie wolno ci mordować”. Jezus jednak wyjaśnił, że pogwałceniem ducha tych słów jest już sama nienawiść. Podobnie zaznaczył, że pielęgnowanie namiętności do kogoś innego niż współmałżonek koliduje z zasadą leżącą u podłoża Bożego zakazu cudzołóstwa (Mateusza 5:17, 18, 21, 22, 27-39).

¹⁴ Jezus rzekł także: „Słyszeliście, że powiedziano: ‚Masz miłować swego bliźniego i nienawidzić swego nieprzyjaciela’. Ja jednak wam mówię: Miłujcie swych nieprzyjaciół i módlcie się za tych, którzy was prześladują” (Mateusza 5:43, 44). Czy polecenie, by „nienawidzić swego nieprzyjaciela”,  pochodziło z natchnionych Pism? Nie, było wymysłem przywódców religijnych, którzy rozwadniali doskonałe Prawo Boże ludzkimi naukami. Jezus śmiało bronił Słowa swego Ojca przed szkodliwym wpływem człowieczych tradycji (Marka 7:9-13).

15. Jak Jezus przeciwstawiał się naukom, które sprawiały, że Prawo Boże wydawało się zbyt surowe?

¹⁵ Przywódcy religijni doprowadzili też do tego, że Prawo Boże wydawało się zbyt surowe, wręcz okrutne. Kiedy uczniowie Jezusa, idąc przez pole, zaczęli zrywać kłosy zboża, pewni faryzeusze oskarżyli ich o naruszenie sabatu. Jezus stanął wtedy w obronie Słowa Bożego i skorygował ten nierozsądny pogląd za pomocą przykładu zaczerpniętego z Pism. Powołał się na jedyne zawarte tam doniesienie o użyciu chleba pokładnego poza sanktuarium. Przypomniał, że gdy Dawid i jego towarzysze byli głodni, dostali ten chleb do zjedzenia. Dobitnie wykazał faryzeuszom, że nie rozumieją głębi współczucia i miłosierdzia Jehowy (Marka 2:23-27).

16. Jak przywódcy religijni wypaczyli słowa Mojżesza dotyczące rozwodu i co Jezus im powiedział?

¹⁶ Poza tym przywódcy religijni stosowali różne kruczki, żeby ominąć Prawo Boże. Na przykład Prawo to pozwalało mężczyźnie rozwieść się z żoną, gdyby doszukał się u niej „czegoś nieprzyzwoitego”, przy czym najwyraźniej chodziło o poważne wykroczenie, które ściągnęło hańbę na rodzinę (Powtórzonego Prawa 24:1). Ale za dni Jezusa przywódcy religijni wykorzystywali tamto ustępstwo jako usprawiedliwienie dla rozwodzenia się z żoną z wszelkich możliwych powodów, nawet gdyby to było zwykłe przypalenie kolacji! * Jezus wykazał, jak bardzo wypaczyli słowa Mojżesza wypowiedziane  pod natchnieniem Bożym. Przywrócił wtedy pierwotny wzorzec małżeństwa ustanowiony przez Jehowę — związek monogamiczny — i orzekł, że jedynym uzasadnionym powodem do rozwodu jest niemoralność płciowa (Mateusza 19:3-12).

17. Jak dzisiejsi chrześcijanie za przykładem Jezusa bronią Słowa Bożego?

¹⁷ Obecnie naśladowcy Chrystusa podobnie czują się zobowiązani do stawania w obronie Pisma Świętego. Gdy przywódcy religijni sugerują, że zawarte w Biblii zasady moralne są przestarzałe, w gruncie rzeczy przypuszczają atak na tę Księgę. Występują przeciw niej również wtedy, gdy pod pozorem przekazywania nauk biblijnych uczą rozmaitych kłamstw. Poczytujemy sobie za wielki zaszczyt, że możemy bronić czystej prawdy ze Słowa Bożego — na przykład udowadniać, że Bóg nie jest Trójcą (Powtórzonego Prawa 4:39). Czynimy to jednak taktownie, ze szczerą łagodnością i głębokim szacunkiem (1 Piotra 3:15).

18, 19. Jakie przykłady pokazują, że Jezus objaśniał Słowo Boże w niezwykle umiejętny sposób?

¹⁸ W czasie gdy spisywano Pisma Hebrajskie, Jezus żył w niebie. Jakże musiał się cieszyć, że może przyjść na ziemię i mieć swój udział w objaśnianiu Słowa Bożego! Pomyślmy chociażby o pamiętnym dniu po jego zmartwychwstaniu, kiedy to spotkał się z dwoma uczniami na drodze do Emaus. Zanim go rozpoznali, przekonał się, że są bardzo zasmuceni i zdezorientowani z powodu śmierci ukochanego Mistrza. Jak na to zareagował? „Począwszy od Mojżesza i wszystkich Proroków, tłumaczył im to, co się do niego odnosiło we wszystkich Pismach”. Z jakim skutkiem? Potem wspominali: „Czyż nasze serca nie płonęły, gdy w drodze do nas mówił i w pełni objaśniał nam Pisma?” (Łukasza 24:15-32).

 ¹⁹ Tego samego dnia Jezus ukazał się jeszcze apostołom i innym uczniom. Zwróćmy uwagę, co wówczas zrobił: „Całkowicie otworzył im umysł, żeby pojęli znaczenie Pism” (Łukasza 24:45). Bez wątpienia w tej radosnej chwili przypomnieli sobie liczne sytuacje, kiedy już czynił dla nich coś podobnego — a także dla wszystkich, którzy mu się przysłuchiwali. Często przytaczał dobrze znane wersety i wyjaśniał je w taki sposób, że słuchacze zaczynali pojmować nowe szczegóły, dzięki którym pogłębiali swe zrozumienie Słowa Bożego.

20, 21. Jak Jezus objaśnił słowa, które Jehowa wypowiedział do Mojżesza przy płonącym krzewie?

²⁰ Pewnego razu Jezus przemawiał do grupy saduceuszy, członków judaistycznej sekty związanej z kapłaństwem, która nie wierzyła w zmartwychwstanie. Oznajmił wtedy: „Jeśli chodzi o zmartwychwstanie umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga, mówiącego: ‚Jam jest Bóg Abrahama i Bóg Izaaka, i Bóg Jakuba’? Nie jest on Bogiem umarłych, lecz żywych” (Mateusza 22:31, 32). Przytoczył fragment Pism dobrze im znany, spisany przez Mojżesza — człowieka, którego otaczali wielkim szacunkiem. Ale zobaczmy, w jaki niezwykły sposób wyjaśnił ten werset.

²¹ Mojżesz rozmawiał z Jehową przy płonącym krzewie około roku 1514 p.n.e. (Wyjścia 3:2, 6). Abraham zatem nie żył już od 329 lat, Izaak od 224, a Jakub od 197. A jednak Jehowa rzekł: ‛Jam jest ich Bóg’. Saduceusze byli świadomi, że Jehowa nie ma nic wspólnego z pogańskimi bóstwami świata zmarłych, mitycznej krainy śmierci. Zdawali sobie sprawę, że jest ‛Bogiem żywych’, tak jak powiedział Jezus. Jaki powinni wyciągnąć wniosek? Jezus dobitnie oświadczył: „Dla niego oni wszyscy żyją” (Łukasza 20:38). Umiłowani słudzy Jehowy, którzy zmarli, są bezpiecznie zachowani w Jego nieograniczonej, niezawodnej pamięci. Ich wskrzeszenie zgodnie z zamierzeniem Boga jest tak pewne, że można  o nich mówić jak o żywych (Rzymian 4:16, 17). Czyż to nie cudowne objaśnienie Słowa Bożego? Nic dziwnego, że „tłumy były niezmiernie zdumione”! (Mateusza 22:33).

22, 23. (a) Jak wzorem Jezusa możemy objaśniać Słowo Boże? (b) Co będziemy omawiać w następnym rozdziale?

²² Dzisiaj chrześcijanie wzorem Jezusa także objaśniają Słowo Boże. Oczywiście nie mamy doskonałych umysłów. Niewątpliwie jednak możemy zwracać uwagę ludzi na znane im wersety i tłumaczyć szczegóły, nad którymi nigdy dotąd się nie zastanawiali. Na przykład mogli całe życie powtarzać: „Święć się imię twoje” i „Przyjdź królestwo twoje”, nie wiedząc nawet, jak brzmi imię Boga i czym jest Jego Królestwo (Mateusza 6:9, 10, Biblia warszawska). Jakże się cieszymy, gdy zdołamy komuś udzielić jasnych, prostych objaśnień takich spraw!

²³ Jeżeli więc odwołujemy się do Słowa Bożego, występujemy w jego obronie i objaśniamy je, to przedstawiamy innym prawdę zgodnie ze wzorem pozostawionym przez Jezusa. A teraz przyjrzyjmy się niektórym jego metodom trafiania słuchaczom do serca.