Przejdź do zawartości

Przejdź do spisu treści

Chronologia wydarzeń

Chronologia wydarzeń

1933 Po pożarze Reichstagu prezydent wydaje dekret o „zapobieganiu komunistycznym aktom terroru wymierzonym w bezpieczeństwo państwa”, zawieszający wiele podstawowych praw obywatelskich (28 lutego). Na podstawie fałszywych oskarżeń działalność Świadków Jehowy w większości krajów związkowych Rzeszy zostaje zakazana. Nieskuteczna petycja do Kanclerza Rzeszy i innych urzędników (kwiecień i czerwiec). Konfiskata mienia zborów, palenie literatury Towarzystwa Strażnica i pierwsze przypadki osadzenia Świadków w obozach koncentracyjnych (lipiec).

1934 Świadkowie Jehowy powielają swoje publikacje religijne w podziemiu, bo policja sprawdza ich pocztę, by nie dopuścić do importu literatury z zagranicy. Do marca przeszukano 4000 domów, dokonano 1000 aresztowań i zarejestrowano 200 przypadków brutalnego traktowania. Wielu Świadków zatrudnionych w służbie cywilnej zostaje zwolnionych z pracy (czerwiec). Dnia 7 października Hitler otrzymuje mnóstwo telegramów protestacyjnych; z tego powodu histerycznie wykrzykuje: „Ten pomiot zostanie w Niemczech wytępiony!”.

1935 Całkowity zakaz działalności Świadków Jehowy w Trzeciej Rzeszy, którego celem jest usunięcie ich ze służby cywilnej (1 kwietnia). Sądy specjalne skazują bardzo wielu Świadków na długie lata więzienia i wysokie grzywny za udział w zebraniach zborowych i rozpowszechnianie publikacji. Wbrew istniejącemu prawu gestapo arbitralnie nakazuje stosować areszt prewencyjny wobec Świadków Jehowy i wysyła ich do obozów koncentracyjnych (17 czerwca i 9 września).

1936 Minister spraw wewnętrznych Rzeszy zakazuje Świadkom sprzedaży „Biblii i innej literatury religijnej, której treść zwykle nie jest obraźliwa”. Prowadzi to do dalszych aresztowań (30 stycznia). Władze mogą wstrzymać wypłacanie Świadkom Jehowy zapomogi dla bezrobotnych i emerytur (od 2 lutego). Wielu Świadków wystawianych jest na pośmiewisko lub publiczne upokorzenie z powodu nieuczestniczenia w wyborach do Reichstagu (29 marca). Gestapo i policja kryminalna tworzą specjalne jednostki, a w sądach specjalnych tworzone są wydziały, których celem jest prowadzenie dochodzeń przeciwko Świadkom Jehowy i skazywanie ich (czerwiec). Mimo fali aresztowań (28 sierpnia) Świadkowie Jehowy z powodzeniem rozpowszechniają na terenie Trzeciej Rzeszy protestacyjną rezolucję z Lucerny (12 grudnia).

1937 Policja i sądy mają stosować „najsurowsze środki” wobec Świadków Jehowy. Wyroki są coraz dłuższe. Po odbyciu kary Świadkowie są często wysyłani do obozów koncentracyjnych lub osadzani ponownie w więzieniu. Około 4000 Świadków jest aresztowanych. Często osądza się ich grupowo na tak zwanych procesach Badaczy, o których szeroko donoszą gazety. Sądy rodzinne i opiekuńcze inicjują sprawy, w wyniku których odbiera się dzieci ich rodzicom. Świadkowie Jehowy organizują na terenie Rzeszy drugą kampanię z traktatami, której celem jest zwrócenie uwagi na terror gestapo (20 czerwca).

1938 Przed wybuchem wojny jakieś 5-10 procent więźniów obozów koncentracyjnych stanowią Świadkowie Jehowy. Są izolowani w oddzielnych barakach otoczonych drutem kolczastym, a przez 9 miesięcy pozbawia się ich prawa do otrzymywania i wysyłania korespondencji (marzec). W Szwajcarii wydana zostaje przez Świadków książka dokumentująca prześladowania w Niemczech Krucjata przeciw chrześcijaństwu, w której napisano, że „około 6000 (...) mężnie trwa w więzieniach, zakładach karnych i obozach koncentracyjnych’ (maj). Joseph F. Rutherford, ówczesny prezes Towarzystwa Strażnica, w swoim przemówieniu wygłoszonym w Nowym Jorku i transmitowanym przez 60 stacji radiowych, dobitnie potępia Hitlera i prześladowania Żydów (8 października).

1939 August Dickmann, jako pierwszy uwięziony za podyktowaną sumieniem odmowę służby wojskowej, zostaje skazany przez sąd policyjny na śmierć i publicznie rozstrzelany w obozie Sachsenhausen (15 września); w kolejnych dniach egzekucja ta jest nagłaśniana w audycjach radiowych i gazetach. Po wybuchu wojny nasila się dręczenie uwięzionych Świadków. Podczas srogiej zimy 100 spośród 400 Świadków w obozie Sachsenhausen umiera z powodu brutalnego traktowania, głodu lub wycieńczenia.

1940 Policja państwowa nakazuje jednoczesne aresztowanie wszystkich Świadków w Trzeciej Rzeszy. Dnia 12 czerwca policja wdziera się do domów Świadków. W lipcu władze szwajcarskie konfiskują książkę Krucjata przeciw chrześcijaństwu (akcja trwa do września 1944). Do tej pory niemieckie sądy skazały na śmierć 112 Świadków Jehowy za odmowę służby wojskowej (sierpień). (Do końca wojny liczba straconych Świadków wyniesie 270, w tym 50 Austriaków).

1941 Ludwig Cyranek, który w latach 1939-1940 w Niemczech i Austrii potajemnie rozprowadzał publikacje Towarzystwa Strażnica, zostaje skazany na śmierć (marzec) i stracony w Dreźnie (3 lipca). Julius Engelhard wraz z innymi kontynuuje jego pracę (od 1939 do kwietnia 1943).

1942 Mitteilungsblatt der deutschen Verbreitungsstelle des W.T. an alle treuen Zeugen Jehovas in Deutschland (Biuletyn niemieckiego ośrodka dystrybucji TS [Towarzystwa Strażnica] do wszystkich wiernych Świadków Jehowy w Niemczech) oraz inne wydawnictwa krążą wśród Świadków Jehowy w obozach i poza nimi. Dalej oficjalnie przyzwala się na brutalne tortury Świadków w aresztach śledczych. Hitler domaga się wytępienia Badaczy Pisma Świętego (sierpień). Dramatyczna sytuacja Świadków w obozach ulega jednak pewnej poprawie, bo SS zaczyna cenić wartość więźniów jako siły roboczej.

1943 W wielu miejscach Niemiec i Austrii Świadkowie Jehowy otrzymują powielane w podziemiu publikacje Towarzystwa Strażnica. Z obozów koncentracyjnych szmuglowane są listy. Esesmani zdają sobie sprawę, że Świadkowie Jehowy pozostają niezłomni mimo izolowania ich w obozach, dlatego rozpraszają ich po różnych barakach (wrzesień). W obozie Ravensbrück Asoziale (czyli więźniowie uznani za „aspołecznych”) są umieszczani w tym samym baraku (bloku) co Bibelforscherzy (Badacze Pisma Świętego).

1944 Na rozkaz Himmlera policja dokonuje niespodziewanych przeszukań w różnych obozach koncentracyjnych i konfiskuje duże ilości publikacji Towarzystwa Strażnica (kwiecień). Również poza terenem obozów gestapo rozbija konspiracyjne struktury i aresztuje 254 Świadków. Julius Engelhard i Auguste Hetkamp zostają skazani na śmierć (czerwiec) i straceni w Brandenburgu (sierpień). Mimo to w różnych miejscach dalej trwa działalność podziemna, a literatura Towarzystwa Strażnica jest powielana nawet w obozie Wewelsburg. Sąd Wojskowy Rzeszy jest przeciążony i przekazuje sprawy więźniów odmawiających służby wojskowej — z których wielu jest Świadkami Jehowy — sądom niższej instancji (sierpień). Kary śmierci są orzekane niemal automatycznie.

1945 Wyzwolenie Auschwitz (27 stycznia). Podczas przymusowej ewakuacji obozów koncentracyjnych oraz w marszach śmierci na południe i na zachód więźniowie z fioletowymi trójkątami (Świadkowie Jehowy) pomagają sobie nawzajem, by uchronić się przed zastrzeleniem przez esesmanów. Wyzwolenie obozów Buchenwald (11 kwietnia), Bergen-Belsen (15 kwietnia), Sachsenhausen (22 kwietnia), Dachau (29 kwietnia) i Ravensbrück (30 kwietnia), a także zakładów karnych w Brandenburgu (27 kwietnia) i Waldheim (6 maja) oraz innych miejsc odosobnienia. Wszystkich 230 Świadków przeżyło marsz śmierci do Schwerina (3 maja). Ocalali Świadkowie z obozu koncentracyjnego Stutthof wychodzą na ląd na duńskiej wyspie Møn (5 maja). Kapitulacja — Trzecia Rzesza przestaje istnieć! (8 maja). Po wojnie w Niemczech jest 7000 Świadków Jehowy.