1, 2. (a) Jakie pytania chciałbyś zadać Bogu? (b) O co zapytał Boga Mojżesz?

CZY potrafisz sobie wyobrazić, że rozmawiasz z Bogiem? Już na samą myśl o tym jesteś do głębi przejęty — przemawia do ciebie Władca Wszechświata! Po chwilowym wahaniu zdobywasz się na odpowiedź. On cię wysłuchuje i znów się odzywa, co więcej, pozwala ci zadać dowolne pytanie. O co chciałbyś zapytać?

² Dawno temu żył ktoś, kto znalazł się w takiej sytuacji. Nazywał się Mojżesz. Postanowił zadać Bogu pytanie, które chyba cię zaskoczy. Nie próbował dowiedzieć się czegoś o sobie, swej przyszłości czy nawet o losie rodzaju ludzkiego. Zapytał Boga o imię. Może się to wydawać dziwne, bo przecież już je znał. Musiał więc mieć na myśli coś więcej. W gruncie rzeczy zadał najważniejsze z możliwych pytań. Odpowiedź na nie dotyczy każdego z nas. Może nam pomóc uczynić decydujący krok w nawiązaniu bliskiej więzi z Bogiem. W jaki sposób? Przeanalizujmy tamtą niezwykłą rozmowę.

3, 4. Jakie wydarzenia poprzedziły rozmowę Mojżesza z Bogiem i co było jej tematem?

³ Mojżesz miał 80 lat. Od 40 lat przebywał na wygnaniu z dala od swego ludu, od Izraelitów, będących niewolnikami w Egipcie. Kiedy pewnego dnia pilnował stad teścia, zobaczył coś osobliwego — ciernisty krzew, który płonął, lecz się nie spalał. Po prostu stał w płomieniach, jaśniejąc niczym znak świetlny na zboczu góry. Mojżesz podszedł bliżej, żeby mu się przyjrzeć. Ku jego zdumieniu z ognia rozległ się głos! To Bóg za pośrednictwem anioła nawiązał z nim rozmowę. Jak zapewne wiesz, polecił wtedy  Mojżeszowi, by bez wahania porzucił spokojne życie, wrócił do Egiptu i wyzwolił Izraelitów (Wyjścia 3:1-12).

⁴ W tym momencie Mojżesz mógł zadać Bogu każde pytanie. Zwróćmy jednak uwagę, jakie wybrał: „Załóżmy, że teraz pójdę do synów Izraela i powiem im: ‚Bóg waszych praojców posłał mnie do was’, a oni rzekną do mnie: ‚Jakie jest jego imię?’ Co mam im powiedzieć?” (Wyjścia 3:13).

5, 6. (a) Jaką prostą, ale ważną prawdę odsłania pytanie Mojżesza? (b) W jaki karygodny sposób ludzie traktują imię własne Boga? (c) Dlaczego to takie istotne, że Bóg wyjawił ludzkości swe imię?

⁵ Pytanie to przede wszystkim nasuwa wniosek, że Bóg ma imię. Tej prostej prawdy nie wolno bagatelizować. A jednak wielu to czyni. Z mnóstwa przekładów Biblii usunięto imię własne Boga i zastąpiono je tytułami, takimi jak „Pan” czy „Bóg”. To jedno z najsmutniejszych i najbardziej karygodnych działań podjętych ze względów religijnych. Pomyślmy: Gdy zawieramy nową znajomość, czy nie poznajemy najpierw czyjegoś imienia lub nazwiska? Podobnie jest wtedy, gdy zapoznajemy się z Bogiem. Nie jest On bezimiennym, dalekim bytem, którego nie można poznać ani zrozumieć. Mimo swej niewidzialności jest osobą i ma imię — imię Jehowa.

⁶ Wyjawiając swe imię, Bóg czyni coś niezwykłego i przejmującego — zaprasza, byśmy się do Niego zbliżyli i Go poznali. Pragnie, żebyśmy podjęli najmądrzejszą z życiowych decyzji, mianowicie nawiązali z Nim zażyłe stosunki. Ale nie poprzestaje na wyjawieniu swojego imienia. Pomaga nam też zrozumieć, co się za nim kryje.

7. (a) Jak można oddać znaczenie imienia Bożego? (b) Czego w gruncie rzeczy chciał się dowiedzieć Mojżesz, gdy pytał Boga o Jego imię?

⁷ Jehowa wybrał sobie imię o bardzo głębokiej treści. Uważa się, że jego znaczenie można oddać zwrotem: „On  powoduje, że się staje”. Jehowa nie ma sobie równego w całym wszechświecie — to On powołał wszystko do istnienia i powoduje, że wszystkie Jego zamiary stają się rzeczywistością. Niewątpliwie budzi to w nas szacunek, podziw i lęk. Ale czy imię Boże zawiera w sobie wyłącznie taką myśl? Mojżesz oczywiście wiedział, że Jehowa jest Stwórcą, i znał Jego imię. Ludzie posługiwali się nim od stuleci. Nie ulega zatem wątpliwości, że gdy spytał Boga o imię, chciał dowiedzieć się czegoś więcej — chciał lepiej poznać osobę o tym imieniu. Dociekał niejako: „Co mogę o Tobie powiedzieć Twemu ludowi, Izraelowi, żeby wzmocnić jego wiarę w Ciebie i przekonać go, że naprawdę zostanie wybawiony?”

8, 9. (a) Jak Jehowa odpowiedział na pytanie Mojżesza i na czym polega częsty błąd w tłumaczeniu tej odpowiedzi? (b) Co oznaczają słowa: „Okażę się, kim się okażę”?

⁸ W odpowiedzi Jehowa skierował uwagę na fascynujący aspekt swej osobowości, który ma związek ze znaczeniem Jego imienia. Oznajmił Mojżeszowi: „Okażę się, kim się okażę” (Wyjścia 3:14). W wielu przekładach Biblii czytamy tu: „Jestem, który jestem”. Jednakże skrupulatne tłumaczenia wskazują, że Bóg nie potwierdził tu tylko swego istnienia. Wyjaśnił Mojżeszowi — a zarazem każdemu z nas — że będzie ‛się okazywał’ (czyli stanie się) wszystkim, co uzna za niezbędne do spełnienia swych obietnic. Przekład Josepha B. Rotherhama oddaje ten werset w taki bezpośredni sposób: „Stanę się, kimkolwiek zechcę”. Pewien znawca biblijnego języka hebrajskiego objaśnia to sformułowanie następująco: „Bez względu na sytuację czy potrzebę (...) Bóg ‛stanie się’ rozwiązaniem danego problemu”.

⁹ Co to oznaczało dla Izraelitów? Obojętnie, jaką by napotkali przeszkodę i w jak trudnym znaleźliby się położeniu, Jehowa miał się stać wszystkim, co było potrzebne, żeby oswobodzić ich z niewoli i zaprowadzić do Ziemi  Obiecanej. Niewątpliwie imię to skłaniało do pokładania w Bogu ufności. Tak samo może oddziaływać na nas (Psalm 9:10). Dlaczego?

10, 11. Jak imię Jehowy skłania nas do myślenia o Nim jako o najlepszym i najbardziej wszechstronnym Ojcu? Objaśnij to na przykładzie.

¹⁰ Zilustrujmy to przykładem. Rodzice wiedzą, jakiej wszechstronności i elastyczności wymaga wychowywanie dzieci. Nieraz w ciągu jednego dnia muszą pełnić funkcje pielęgniarki, kucharza, nauczyciela, wykonawcy kary, sędziego i wielu innych osób. Często bywają przytłoczeni tak szerokim zakresem obowiązków. Widzą, iż dzieci mają do nich pełne zaufanie — nigdy nie wątpią, że tato lub mama potrafią uśmierzyć każdy ból, rozstrzygnąć każdy spór, naprawić każdą zepsutą zabawkę i odpowiedzieć na każde z pytań, które lęgną się bez końca w ich dociekliwych główkach. Nieraz rodzice czują się zakłopotani czy sfrustrowani z powodu swych braków. Mają wrażenie, że do wielu ról zupełnie się nie nadają.

¹¹ Jehowa również jest kochającym Ojcem. Ale w Jego wypadku nie istnieje nic, czym w obrębie swych doskonałych zasad nie mógłby się stać, żeby zapewnić swym ziemskim dzieciom idealną opiekę. A zatem Jego imię, Jehowa, skłania nas do uznania Go za najwspanialszego Ojca, jakiego można sobie wyobrazić (Jakuba 1:17). Mojżesz i wszyscy inni wierni Izraelici szybko się przekonali, że Jehowa postępuje zgodnie ze swym imieniem. Z podziwem i lękiem patrzyli, jak staje się między innymi niezwyciężonym Wodzem, Panem żywiołów, niezrównanym Prawodawcą, Sędzią i Architektem, jak daje im żywność i wodę oraz dba o ich odzież i obuwie.

12. Jaki odmienny stosunek do Jehowy mieli faraon i Mojżesz?

¹² A zatem Bóg podał swoje imię i wyjawił pewną niezwykłą prawdę mającą związek z tym imieniem. Ponadto  swymi czynami dowiódł, że wszystko, co o sobie powiedział, jest prawdą. Bez wątpienia chce, byśmy Go znali. Jak na to reagujemy? Mojżesz pragnął znać Boga. Właśnie to gorące pragnienie ukształtowało jego życie i skłoniło go do nawiązania niezwykle bliskiej więzi z niebiańskim Ojcem (Liczb 12:6-8; Hebrajczyków 11:27). Niestety, niewielu współczesnych mu ludzi okazywało podobną gotowość. Kiedy Mojżesz wymienił imię Jehowy przed faraonem, butny władca Egiptu odparował: „Któż to jest Jehowa?” (Wyjścia 5:2). Nie chciał dowiedzieć się o Nim czegoś więcej. Arogancko zlekceważył Boga Izraela. Postawa taka jest dziś bardzo powszechna. Wskutek tego ludzie nie dostrzegają jednej z najważniejszych prawd — prawdy, że Jehowa jest Panem Wszechwładnym.

13, 14. (a) Dlaczego w Biblii nadano Jehowie wiele tytułów? Wymień niektóre z nich (patrz ramka „Niektóre tytuły Jehowy”). (b) Dlaczego wyłącznie Jehowa ma prawo być nazywany „Wszechwładnym Panem”?

¹³ Ponieważ Jehowa jest tak wszechstronny, w Piśmie Świętym nadano Mu wiele różnych tytułów. Nie rywalizują one z Jego imieniem, lecz mówią nam więcej o Nim samym. Na przykład nazwano Go „Wszechwładnym Panem, Jehową” (2 Samuela 7:22). Ten wzniosły tytuł, występujący w Biblii setki razy, informuje nas o pozycji Jehowy. Jedynie On ma prawo być Władcą całego wszechświata. Rozważmy teraz, dlaczego.

¹⁴ Tylko Jehowa jest Stwórcą. W Księdze Objawienia 4:11 czytamy: „Godzien jesteś, Jehowo, Boże nasz, przyjąć chwałę i szacunek, i moc, ponieważ tyś stworzył wszystko i z twojej woli wszystko zaistniało i zostało stworzone”. Tych uroczystych słów nie można by odnieść do żadnej innej istoty. Wszystko we wszechświecie zawdzięcza swe istnienie Jehowie! Jako Pan Wszechwładny i Stwórca  wszechrzeczy z całą pewnością zasługuje On na ‛chwałę, szacunek i moc’.

15. Dlaczego Jehowę nazwano „Królem Wieczności”?

¹⁵ Wyłącznie Jehowie przysługuje też tytuł „Króla Wieczności” (1 Tymoteusza 1:17; Objawienie 15:3). Co on oznacza? Ze względu na ograniczone możliwości naszych umysłów trudno nam to pojąć, ale Jehowa jest wieczny — czy sięgniemy w przeszłość, czy w przyszłość. W Psalmie 90:2 powiedziano: „Już od czasu niezmierzonego po czas niezmierzony ty jesteś Bogiem”. A zatem Jehowa nie miał początku, żył zawsze. Słusznie nazwano Go „Istniejącym od Dni Pradawnych”, bo istniał przez cały czas, jeszcze przed pojawieniem się we wszechświecie czegokolwiek lub kogokolwiek innego! (Daniela 7:9, 13, 22). Któż więc mógłby podważyć Jego prawo do tego, żeby być Panem Wszechwładnym?

16, 17. (a) Dlaczego nie możemy zobaczyć Jehowy i dlaczego nie powinno nas to dziwić? (b) W jakim sensie Jehowa jest bardziej realny niż to, co widzimy lub czego dotykamy?

¹⁶ Niektórzy jednak — tacy jak faraon — kwestionują wspomniane prawo. Wynika to po części z faktu, że niedoskonali ludzie zbytnio polegają na tym, co dostrzegają własnymi oczami. Tymczasem Pana Wszechwładnego nie da się zobaczyć. Jest istotą duchową, niewidzialną dla naszych oczu (Jana 4:24). Poza tym gdyby człowiek z krwi i kości bezpośrednio zetknął się z Jehową Bogiem, niechybnie by zginął. Sam Jehowa oznajmił Mojżeszowi: „Nie możesz zobaczyć mego oblicza, gdyż żaden człowiek nie może mnie zobaczyć i pozostać przy życiu” (Wyjścia 33:20; Jana 1:18).

¹⁷ Nie powinno nas to dziwić. Mojżesz ujrzał zaledwie drobną cząstkę chwały Jehowy, i to najwyraźniej za pośrednictwem anioła. Z jakim skutkiem? Przez pewien czas twarz mu „promieniała”, tak iż Izraelici wręcz bali się na nią patrzeć (Wyjścia 33:21-23; 34:5-7, 29, 30). Bez wątpienia więc  żaden zwykły człowiek nie mógłby zobaczyć Pana Wszechwładnego w całej Jego chwale! Czyżby zatem był On mniej realny niż to, co widzimy i czego dotykamy? W żadnym wypadku. Bez trudu przecież uznajemy realność wielu niewidzialnych rzeczy, takich jak wiatr, fale radiowe czy myśli. Poza tym Jehowa pozostaje niezmienny mimo upływu czasu — nawet jeśli w grę wchodzą niezliczone miliardy lat! W tym sensie jest znacznie bardziej realny niż to, co możemy pomacać lub zobaczyć, bo w sferze materialnej wszystko starzeje się i niszczy (Mateusza 6:19). Ale czy należy o Nim myśleć jedynie jak o abstrakcyjnej, bezosobowej sile albo nieokreślonej Praprzyczynie? Rozważmy to.

18. Co ujrzał w wizji Ezechiel i co symbolizują cztery oblicza „żywych stworzeń” z otoczenia Jehowy?

¹⁸ Chociaż Boga nie widzimy, różne ciekawe fragmenty Biblii pozwalają nam niejako zajrzeć do samego nieba. Przykładem może być pierwszy rozdział Księgi Ezechiela. Jej pisarz ujrzał w wizji niebiańską organizację Jehowy, przedstawioną jako olbrzymi rydwan. Szczególne wrażenie robi opis potężnych istot duchowych otaczających Jehowę (Ezechiela 1:4-10). Te „żywe stworzenia” są blisko z Nim związane, a ich wygląd mówi nam coś ważnego o Bogu, któremu służą. Każde z nich ma cztery oblicza — byka, lwa, orła i człowieka. Najwyraźniej symbolizują one cztery główne przymioty Jehowy (Objawienie 4:6-8, 10).

19. Symbolem jakiego przymiotu jest oblicze: (a) byka? (b) lwa? (c) orła? (d) człowieka?

¹⁹ W Biblii byk często wyobraża moc. To zupełnie słuszne, ponieważ jest zwierzęciem niezmiernie silnym. Lew w wielu wypadkach symbolizuje sprawiedliwość, gdyż prawdziwa sprawiedliwość wymaga odwagi — cechy, z której słyną lwy. Orły są znane z bystrego wzroku, bo nawet drobne przedmioty dostrzegają z odległości kilkuset metrów.  Oblicze orła trafnie więc wyobraża dalekowzroczną mądrość Bożą. A twarz człowieka? Człowiek, stworzony na obraz Boga, wyróżnia się umiejętnością odzwierciedlania Jego dominującego przymiotu — miłości (Rodzaju 1:26). Na te aspekty osobowości Jehowy — moc, sprawiedliwość, mądrość i miłość — Biblia tak często kieruje uwagę, że można je nazwać Jego podstawowymi przymiotami.

20. Czy uzasadniony jest niepokój, iż osobowość Jehowy mogła się zmienić, i dlaczego tak odpowiadasz?

²⁰ Ale czy Bóg nie mógł się zmienić przez tysiące lat, jakie upłynęły od czasu opisania Go w Biblii? Nie, Jego osobowość nie ulega przeobrażeniu. On sam oświadcza: „Ja bowiem jestem Jehowa; ja się nie zmieniłem” (Malachiasza 3:6). Jehowa nie zmienia się pod wpływem impulsu — w każdej sytuacji okazuje się doskonałym Ojcem. Zawsze uzewnętrznia najodpowiedniejsze aspekty swej osobowości. Wśród czterech Jego przymiotów dominuje miłość. Przejawia się we wszystkich Jego poczynaniach — również w sposobie korzystania ze sprawiedliwości, mądrości i mocy. O Nim samym oraz o tym Jego przymiocie Biblia mówi coś niezwykłego: „Bóg jest miłością” (1 Jana 4:8). Rzecz  ciekawa, nie powiedziano tu, że Bóg okazuje miłość, ale że jest miłością. Kieruje się nią w każdym swym działaniu, gdyż stanowi ona istotę Jego natury.

21. Jak będziemy się czuć w miarę coraz lepszego poznawania przymiotów Jehowy?

²¹ Czy widziałeś kiedyś, jak małe dziecko pokazuje swym rówieśnikom ojca i z rozbrajającą radością i dumą mówi: „To mój tatuś”? Podobnie myślą o Jehowie Jego czciciele. W Biblii zapowiedziano nadejście czasów, gdy wierni Mu ludzie oznajmią: „Oto nasz Bóg” (Izajasza 25:8, 9). W miarę poznawania przymiotów Jehowy będziemy coraz głębiej przekonani, że mamy najwspanialszego Ojca, jakiego tylko można sobie wyobrazić.

22, 23. Jak w Biblii przedstawiono naszego niebiańskiego Ojca i skąd wiemy, że On chce, abyśmy nawiązali z Nim bliską więź?

²² Wbrew naukom niektórych surowych duchownych i filozofów ten Ojciec nie jest zimny ani oschły. Do takiego Boga z pewnością nie pragnęlibyśmy się zbliżyć, lecz Biblia bynajmniej nie przedstawia naszego niebiańskiego Ojca w ten sposób. Przeciwnie, nazywa Go „szczęśliwym Bogiem” (1 Tymoteusza 1:11). Żywi On silne i tkliwe uczucia. ‛Boleje w swym sercu’, gdy Jego rozumne stworzenia odrzucają wytyczne, które ustala dla ich dobra (Rodzaju 6:6; Psalm 78:41). Kiedy jednak postępujemy mądrze i zgodnie ze Słowem naszego Stwórcy, ‛rozweselamy Jego serce’ (Przysłów 27:11).

²³ Nasz Ojciec chce, byśmy nawiązali z Nim bliską więź. W myśl biblijnej zachęty mamy Go „niejako namacać i rzeczywiście znaleźć, choć właściwie nie jest on daleko od nikogo z nas” (Dzieje 17:27). Ale jak to możliwe, by zwykli ludzie zbliżyli się do Wszechwładnego Pana całego wszechświata?