1-3. (a) Jaki ciężar dźwigał psalmista Dawid i w czym znalazł pokrzepienie dla swego zbolałego serca? (b) Jakim brzemieniem może być dla nas poczucie winy i o czym upewnia nas Jehowa?

„PRZESZŁY mi (...) nad głową moje przewinienia” — napisał psalmista Dawid. „Niczym wielki ciężar są dla mnie za ciężkie. Odrętwiałem i jestem nader zdruzgotany” (Psalm 38:4, 8). Dawid wiedział, jakim brzemieniem może być dla człowieka nieczyste sumienie. Znajdował jednak w czymś pociechę dla swego zbolałego serca. Rozumiał, że Jehowa nienawidzi grzechu, a nie grzesznika — jeśli ten okazuje szczerą skruchę i zrywa z grzesznym postępowaniem. Mając taką ufność w miłosierdzie Boże wobec skruszonych winowajców, psalmista oznajmił: „Ty, Jehowo, jesteś (...) gotów przebaczać” (Psalm 86:5).

² My również możemy dźwigać ciężkie brzemię, gdy dopuścimy się jakiegoś grzechu. Ale wyrzuty sumienia wychodzą nam wtedy na dobre. Potrafią nas pobudzić do naprawienia błędów. Czasem jednak przytłacza nas nadmierne poczucie winy. W swym sercu uparcie się oskarżamy i uważamy, że Jehowa nam nie przebaczy, choćbyśmy bardzo żałowali swego czynu. Jeżeli damy się ‛pochłonąć’ poczuciu winy, Szatan może próbować nas skłonić do opuszczenia rąk — do uznania, że w oczach Jehowy jesteśmy nic niewarci i niegodni pełnienia dla Niego służby (2 Koryntian 2:5-11).

³ Czy Jehowa rzeczywiście tak się na nas zapatruje? W żadnym wypadku! Darzy nas wielką miłością, a do jej przejawów należy przecież przebaczanie. W swym Słowie sam nas zapewnia, że jeśli okazujemy prawdziwą, szczerą skruchę, jest gotów nam przebaczyć (Przysłów 28:13). Aby skuteczniej walczyć z poczuciem, że nie zasługujemy na przebaczenie  Boże, rozważmy teraz, w jaki sposób i dlaczego Jehowa go udziela.

4. Czego Jehowa nie zapomina, jeśli chodzi o naszą naturę, i jak w związku z tym nas traktuje?

⁴ Jehowa zna nasze ograniczenia. „Dobrze wie, jak jesteśmy ukształtowani, pamiętając, żeśmy prochem” — czytamy w Psalmie 103:14. Nie zapomina, że zostaliśmy stworzeni z prochu i jako niedoskonali ludzie, zmagamy się z różnymi słabościami. Wzmianka o ‛ukształtowaniu’ wiąże się z biblijnym przykładem, w którym Jehowę przyrównano do garncarza, a nas do wyrabianych przezeń glinianych naczyń (Jeremiasza 18:2-6). * W postępowaniu z nami Wielki Garncarz uwzględnia naszą słabą, grzeszną naturę oraz sposób reagowania na Jego wskazówki.

5. Jak w Liście do Rzymian opisano siłę grzechu?

⁵ Jehowa rozumie, że grzech potrafi oddziaływać z wielką mocą. W swym Słowie kazał go opisać jako potężną siłę, która trzyma człowieka w śmiertelnym uścisku. O tym, jak mocny jest ten uścisk, świadczą wypowiedzi apostoła Pawła z Listu do Rzymian: Jesteśmy „pod grzechem” niczym żołnierze pod rozkazami dowódcy (Rzymian 3:9); grzech ‛króluje’ nad ludzkością (Rzymian 5:21), a także ‛przebywa’, czyli „mieszka”, w człowieku (Rzymian 7:17, 20); „prawo grzechu” stale w nas działa i usiłuje kierować naszymi poczynaniami (Rzymian 7:23, 25). Wpływ grzechu na nasze niedoskonałe ciała jest naprawdę przemożny! (Rzymian 7:21, 24).

6, 7. (a) Jak Jehowa patrzy na tych, którzy ze skruchą zabiegają o Jego miłosierdzie? (b) Dlaczego nie wolno nam nadużywać miłosierdzia Bożego?

⁶ A zatem Jehowa wie, że nie zdołamy okazywać Mu  posłuszeństwa w sposób doskonały, choćbyśmy tego gorąco pragnęli. Życzliwie nas zapewnia, że nam przebaczy, jeśli będziemy ze skruchą zabiegać o Jego miłosierdzie. W Psalmie 51:17 czytamy: „Ofiarami dla Boga — duch skruszony; sercem skruszonym i zdruzgotanym nie wzgardzisz, Boże”. Jehowa nigdy nie odtrąci serca „skruszonego i zdruzgotanego” poczuciem winy.

⁷ Oczywiście nie oznacza to, że można nadużywać miłosierdzia Bożego i usprawiedliwiać swe występki grzeszną naturą. Jehowa nie daje się zaślepić uczuciom. Jego miłosierdzie ma granice. Na pewno nie przebaczy On tym, którzy uparcie i rozmyślnie trwają w grzechu, nie okazując cienia skruchy (Hebrajczyków 10:26). Kiedy jednak widzi serce skruszone, gotów jest przebaczyć. Zobaczmy, jak obrazowo Biblia opisuje ten cudowny aspekt miłości Jehowy.

8. Co to znaczy, że Jehowa odpuszcza nasze grzechy, i jaką budzi to w nas ufność?

⁸ Skruszony Dawid powiedział: „Grzech mój w końcu wyznałem tobie, a mego przewinienia nie zakryłem. (...) A ty odpuściłeś winę moich grzechów” (Psalm 32:5). Wyraz „odpuściłeś” jest tłumaczeniem hebrajskiego słowa, które zasadniczo oznacza „podnieść” lub „dźwigać”. W tym miejscu wskazuje na ‛zabranie winy, grzechu, występku’. Tak więc Jehowa niejako podniósł i zabrał grzechy Dawida. Niewątpliwie zmniejszyło to brzemię, jakim dla psalmisty było poczucie winy (Psalm 32:3). My również możemy w pełni ufać Bogu, który ‛zabiera’ grzechy każdego, kto szuka Jego przebaczenia na podstawie wiary w Jezusową ofiarę okupu (Mateusza 20:28).

9. Jak daleko Jehowa „odsuwa” od nas nasze grzechy?

⁹ Gotowość Jehowy do przebaczania Dawid opisał w jeszcze inny plastyczny sposób: „Jak daleko jest wschód od zachodu, tak oddalił od nas występki nasze” (Psalm 103:12, Biblia warszawska). A jak daleko jest wschód od zachodu?  W pewnym sensie są to miejsca najbardziej od siebie odległe, które nigdy się nie zetkną. Według jednego z biblistów omawiane wyrażenie znaczy „tak daleko, jak to możliwe; tak daleko, jak tylko sięga wyobraźnia”. Z natchnionych słów Dawida dowiadujemy się więc, że gdy Jehowa przebacza, „odsuwa” od nas grzechy tak daleko, jak tylko możemy sobie wyobrazić.

10. Dlaczego nie musimy się obawiać, że przez resztę życia pozostaniemy splamieni grzechami, które Jehowa nam przebaczył?

¹⁰ Czy próbowałeś kiedyś wywabić plamę z jasnego materiału? Być może mimo wielu twoich wysiłków wciąż ją widać. Zwróć zatem uwagę, co Jehowa mówi o swej zdolności do przebaczania: „Chociażby wasze grzechy były jak szkarłat, zostaną wybielone jak śnieg; choćby były czerwone jak tkanina karmazynowa, staną się niczym wełna” (Izajasza 1:18). Słowo „szkarłat” odnosi się do intensywnej czerwieni. * „Karmazyn” należał do najjaskrawszych kolorów,  na jakie barwiono tkaniny (Nahuma 2:3). Sami nigdy nie pozbędziemy się splamienia grzechem. Ale Jehowa może sprawić, że grzechy czerwone jak szkarłat i karmazyn staną się białe niczym śnieg lub niebarwiona wełna. Kiedy przebaczy nam grzechy, nie musimy się obawiać, że pozostaniemy nimi splamieni przez całe życie.

11. W jakim sensie Jehowa ‛rzuca za siebie’ nasze grzechy?

¹¹ Kiedy Ezechiasz we wzruszającej pieśni dziękował Jehowie za uleczenie ze śmiertelnej choroby, oświadczył: „Rzuciłeś (...) za siebie wszystkie moje grzechy” (Izajasza 38:17). Nakreślił tu obraz Jehowy, który bierze grzechy skruszonego winowajcy i rzuca je za siebie, tak by więcej ich nie widzieć ani nie zwracać na nie uwagi. Według pewnego słownika myśl tę można ująć następująco: „Potraktowałeś (...) [moje grzechy] tak, jak gdyby nigdy ich nie było”. Czy to nie dodaje otuchy?

12. Jak prorok Micheasz wykazał, że Jehowa przebacza nasze grzechy na zawsze?

¹² Przekonanie, że Jehowa przebaczy grzechy swemu skruszonemu ludowi, wyraził też Micheasz w proroctwie o odrodzeniu. Oznajmił: „Kto jest Bogiem takim jak ty, (...) przechodzącym do porządku nad występkiem ostatka swego dziedzictwa? (...) A wszystkie ich grzechy wrzucisz w morskie głębiny” (Micheasza 7:18, 19). Pomyśl, co te słowa oznaczały w czasach biblijnych. Odzyskanie czegoś ‛wrzuconego w morskie głębiny’ było po prostu niemożliwe. Słowa Micheasza wskazują więc, że gdy Jehowa przebacza, usuwa nasze grzechy na zawsze.

13. Na co kierują uwagę słowa Jezusa: „Przebacz nam nasze winy”?

¹³ Jezus unaocznił Boży sposób przebaczania, kierując uwagę na stosunki między dłużnikami a wierzycielami. Zachęcił, byśmy się modlili: „Przebacz nam nasze winy [dosłownie: długi]” (Mateusza 6:12; Grecko-polski Nowy Testament). Przyrównał więc nasze grzechy do długów (Łukasza 11:4). Gdy grzeszymy, stajemy się „dłużnikami” Jehowy.  W pewnym słowniku tak objaśniono grecki czasownik oddany tu jako „przebacz”: „uwolnić od długu, zrzec się go, nie żądając spłaty”. A zatem kiedy Jehowa przebacza, niejako anuluje dług, który w przeciwnym razie obciążałby nasz rachunek. Skruszeni grzesznicy mogą odetchnąć. Jehowa nigdy nie będzie się domagał spłacenia raz umorzonego długu! (Psalm 32:1, 2).

14. Z czym kojarzy się wzmianka o ‛zmazaniu grzechów’?

¹⁴ Przebaczanie Jehowy opisano też w Dziejach Apostolskich 3:19: „Dlatego okażcie skruchę i nawróćcie się, by zostały zmazane wasze grzechy”. Wyraz „zmazane” jest tłumaczeniem greckiego czasownika, który może oznaczać „zetrzeć, (...) unieważnić lub zniszczyć”. Niektórzy bibliści widzą tu skojarzenie ze ścieraniem ręcznego pisma. Dlaczego? Otóż popularny w starożytności atrament był mieszaniną węgla, gumy arabskiej i wody. Jeśli ktoś coś nim napisał, mógł to za chwilę zetrzeć mokrą gąbką. To naprawdę wspaniały przykład ilustrujący miłosierdzie Jehowy. Kiedy odpuszcza On nasze grzechy, niejako bierze gąbkę i je zmazuje.

15. Co Jehowa pragnie nam uświadomić?

¹⁵ Czy rozmyślając nad tymi sugestywnymi przykładami, nie dostrzegamy, że Jehowa pragnie nam uświadomić, jak chętnie przebacza nam grzechy, jeśli tylko okazujemy szczerą skruchę? Nie musimy się lękać, iż kiedyś pociągnie nas za nie do odpowiedzialności. Wskazuje na to inny przejaw Jego wielkiego miłosierdzia opisany w Biblii: Gdy Bóg przebacza grzechy, jednocześnie je zapomina.

16, 17. Co znaczy biblijna wypowiedź, że Jehowa ‛nie wspomni’ naszych grzechów, i dlaczego tak odpowiadasz?

¹⁶ Mówiąc o osobach objętych nowym przymierzem, Jehowa obiecał: „Przebaczę ich przewinienie, a ich grzechu już więcej nie wspomnę” (Jeremiasza 31:34). Czy to znaczy,  że po przebaczeniu jakichś grzechów Jehowa nie jest w stanie ich sobie przypomnieć? Wcale nie. W Biblii czytamy o grzechach wielu ludzi, którym Jehowa przebaczył, na przykład o występkach Dawida (2 Samuela 11:1-17; 12:13). Rzecz jasna Jehowa je pamięta. Relacje o nich i o skrusze winowajców oraz o Bożym przebaczeniu zostały zachowane dla naszego pożytku (Rzymian 15:4). Jaki jest wobec tego sens biblijnej wypowiedzi, że Jehowa ‛nie wspomni’ grzechów, które przebaczył?

¹⁷ Hebrajski czasownik przetłumaczony tu na „wspomnę” oznacza coś więcej niż przywiedzenie na pamięć przeszłości. Jak podano w pewnym dziele, kryje w sobie „dodatkową myśl o podjęciu stosownego działania” (Theological Wordbook  of the Old Testament). A zatem ‛wspomnienie’ grzechu polega na wystąpieniu przeciw grzesznikom (Ozeasza 9:9). Gdy Bóg mówi: „Ich grzechu już więcej nie wspomnę”, zapewnia, że jeśli coś przebaczy skruszonym winowajcom, to już nigdy nie będzie ich z tego rozliczał (Ezechiela 18:21, 22). Jehowa zapomina nasze grzechy w tym sensie, iż nie wywleka ich raz po raz, by wciąż na nowo nas oskarżać i karać. Czy nie jest to pocieszające, że nasz Bóg przebacza i zapomina?

18. Dlaczego skruszony grzesznik mimo uzyskania przebaczenia Bożego nie uniknie wszelkich konsekwencji złych czynów?

¹⁸ Czy gotowość Jehowy do przebaczania pozwala skruszonemu grzesznikowi uniknąć wszelkich konsekwencji złych czynów? Skądże. Nie da się grzeszyć bezkarnie. Paweł napisał: „Co człowiek sieje, to będzie też żąć” (Galatów 6:7). Czasami rzeczywiście dosięgają nas skutki naszego postępowania. Nie są to jednak nieszczęścia sprowadzane przez Jehowę z powodu czegoś, co już nam przebaczył. Gdy pojawiają się trudności, chrześcijanin nie powinien myśleć: „To pewnie Jehowa karze mnie za dawne grzechy” (Jakuba 1:13). Ale Bóg nie chroni nas przed wszystkimi następstwami naszych błędów. Do takich przykrych i nieuniknionych konsekwencji należy nieraz rozwód, niechciana ciąża, choroba przenoszona drogą płciową czy też utrata szacunku i zaufania. Przypomnijmy sobie, że chociaż Jehowa przebaczył Dawidowi grzechy związane z Batszebą i Uriaszem, to nie uchronił go przed tragicznymi rezultatami tych występków (2 Samuela 12:9-12).

19-21. (a) Jak przepis zanotowany w Księdze Kapłańskiej 6:1-7 przynosił pożytek poszkodowanemu i winowajcy? (b) Co powinniśmy zrobić, by nie stracić uznania Jehowy, jeśli kogoś skrzywdziliśmy?

¹⁹ Nasze grzechy mogą też pociągnąć za sobą inne skutki, zwłaszcza gdy wyrządziły komuś szkodę. Rozważmy na  przykład fragment 6 rozdziału Księgi Kapłańskiej. Prawo Mojżeszowe omawia tu sytuację człowieka, który dopuścił się poważnego wykroczenia, zagarniając dobra drugiego Izraelity przez rabunek, wymuszenie lub oszustwo. Następnie wyparł się tego, a nawet śmiał fałszywie przysięgać. Żadna ze stron nie miała świadków. Jednakże po pewnym czasie grzesznik odczuł wyrzuty sumienia i przyznał się do winy. Aby uzyskać przebaczenie Boże, musiał uczynić jeszcze trzy kroki: oddać to, co zabrał, wypłacić pokrzywdzonemu 20-procentowe odszkodowanie oraz złożyć barana na dar ofiarny za przewinienie. Wówczas można było zastosować następujący przepis Prawa: „Kapłan dokona za niego przebłagania przed Jehową; i zostanie mu przebaczone” (Kapłańska 6:1-7).

²⁰ Prawo to było wyrazem miłosierdzia Bożego. Przysparzało korzyści poszkodowanemu, bo odzyskiwał swą własność i niewątpliwie odczuwał ulgę, gdy winowajca w końcu przyznawał się do występku. Jednocześnie przynosiło pożytek człowiekowi, którego sumienie ostatecznie pobudziło do wyznania swej winy i naprawienia szkód. Wiedział, że w przeciwnym razie nie może liczyć na przebaczenie Boże.

²¹ Chociaż nie podlegamy Prawu Mojżeszowemu, daje nam ono wgląd w sposób myślenia Jehowy — między innymi w to, jak się zapatruje na przebaczanie (Kolosan 2:13, 14). Jeżeli grzesząc, skrzywdziliśmy kogoś, Jehowa życzy sobie, abyśmy starali się naprawić zło (Mateusza 5:23, 24). Wymaga to na przykład uznania swego błędu, przyznania się do winy oraz przeproszenia poszkodowanego. Możemy wtedy błagać Jehowę o przebaczenie na podstawie ofiary Jezusa, a potem mieć pewność, że nam go udzielił (Hebrajczyków 10:21, 22).

22. Co może towarzyszyć przebaczeniu udzielonemu przez Jehowę?

²² Jak każdy kochający ojciec, Jehowa czasami wraz z przebaczeniem  udziela stosownego skarcenia (Przysłów 3:11, 12). Skruszony chrześcijanin niekiedy musi zrezygnować z usługiwania w charakterze starszego, sługi pomocniczego lub kaznodziei pełnoczasowego. Utrata na pewien czas cennych przywilejów może być dla niego bolesna. Ale takie skarcenie nie oznacza, że Jehowa mu nie przebaczył. Pamiętajmy, że stanowi ono dowód Jego miłości. Przyjęcie skarcenia i wyciągnięcie z niego nauki naprawdę leży w naszym interesie (Hebrajczyków 12:5-11).

23. Dlaczego nigdy nie powinniśmy uważać, że nie zasługujemy na miłosierdzie Jehowy, i dlaczego mamy naśladować Jego gotowość do przebaczania?

²³ Jakże to pokrzepia, że nasz Bóg jest „gotów przebaczać”! Bez względu na popełnione błędy nigdy nie sądźmy, że nie zasługujemy na miłosierdzie Jehowy. Jeżeli okazujemy szczerą skruchę, staramy się naprawić wyrządzone zło i gorąco modlimy się o przebaczenie na podstawie przelanej krwi Jezusa, możemy całkowicie ufać, że Jehowa nam wybaczy (1 Jana 1:9). Naśladujmy tę Jego gotowość w kontaktach z innymi. Skoro Jehowa, który przecież nie grzeszy, życzliwie nam przebacza, czyż my — grzeszni ludzie — nie powinniśmy tego robić wobec siebie nawzajem?