Już małe dzieci mogą zauważyć, że niektórzy ludzie traktują drugich inaczej ze względu na ich kolor skóry czy narodowość. Jak możesz uchronić swoje dziecko przed wpływem uprzedzeń rasowych? Co możesz zrobić, jeśli samo padnie ofiarą takich uprzedzeń?

W tym artykule

•  Jak rozmawiać z dzieckiem o różnych rasach

•  Jak wytłumaczyć dziecku, czym jest rasizm

•  Dawaj dobry przykład

•  Jeśli twoje dziecko padło ofiarą uprzedzeń

 Jak możesz to wyjaśnić. Wśród ludzi na całym świecie istnieje wspaniała różnorodność cech fizycznych i zwyczajów kulturowych. Jednak niektórzy uważają różnice w wyglądzie i zachowaniu za pretekst do złego traktowania innych.

 Ale Biblia uczy, że wszyscy ludzie mają wspólne pochodzenie. Inaczej mówiąc, wszyscy jesteśmy ze sobą spokrewnieni.

 „Zauważyliśmy, że kiedy nasze dzieci spędzają czas z osobami o różnym pochodzeniu, przekonują się, że każdy zasługuje na naszą miłość i szacunek” (Karen).

 Prędzej czy później twoje dziecko usłyszy o przestępstwach na tle rasowym albo o innych incydentach związanych z uprzedzeniami. Jak możesz mu to wyjaśnić? Dużo zależy od jego wieku.

•   Przedszkolaki. „Małe dzieci mają silne poczucie tego, co jest sprawiedliwe, a co nie. To dobra podstawa do rozmawiania z nimi o przejawach niesprawiedliwości” — mówi na łamach czasopisma Parents (Rodzice) dr Allison Briscoe-Smith.

•   Dzieci w wieku szkolnym. Dzieci w wieku od 6 do 12 lat są ciekawskie i czasami zadają trudne pytania. Odpowiadaj na nie najlepiej, jak potrafisz. Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co widzi w szkole i w mediach, i przy takich okazjach wyjaśniaj mu, że uprzedzenia rasowe są złe.

•   Nastolatkowie. Młodzi ludzie w pewnym momencie życia zaczynają rozumieć bardziej złożone zagadnienia. Jeśli więc twoje dziecko jest już nastolatkiem, możesz z nim otwarcie porozmawiać o doniesieniach związanych z uprzedzeniami rasowymi.

 „Rozmawiamy z dziećmi na temat rasizmu, bo wiemy, że gdziekolwiek by nie mieszkały, w końcu się z nim zetkną. Jeśli nie usłyszą o tym w domu, mogą przyswoić sobie sposób myślenia innych. Wiele błędnych poglądów może być im przedstawianych jako fakty” (Tanya).

 Dzieci uczą się na podstawie tego, co widzą u innych. Dlatego ważne jest, żebyś jako rodzic uważał na to, co mówisz i robisz. Na przykład:

•   Czy nie żartujesz sobie z ludzi o innym pochodzeniu albo ich nie lekceważysz? Amerykańska Akademia Psychiatrii Dziecięcej podaje: „Twoje dzieci cię słuchają i obserwują i będą cię naśladować”.

•   Czy lubisz spędzać czas z osobami z innych części świata? Pediatra Alanna Nzoma mówi: „Jeśli chcesz, żeby twoje dzieci (...) miały [dobre] relacje z ludźmi o innym pochodzeniu, powinny widzieć, że ty też o to zabiegasz”.

 „Często mieliśmy u siebie gości z różnych stron świata. Poznawaliśmy ich kuchnię i muzykę, a nawet ubieraliśmy się w ich tradycyjne stroje. Rozmawialiśmy z dziećmi o ludziach, a nie o ich rasie. I nie przechwalaliśmy się własną kulturą” (Katarina).

 Mimo że na świecie wiele się mówi o równości, rasizm i tak jest bardzo powszechny. Twoje dziecko może więc zostać potraktowane nieżyczliwie, zwłaszcza jeśli należy do mniejszości etnicznej. Jeśli tak się stanie...

 Poznaj fakty. Czy ktoś obraził twoje dziecko celowo, czy po prostu wypowiedział jakieś słowa bezmyślnie? (Jakuba 3:2). Czy trzeba pociągnąć go do odpowiedzialności, czy raczej można przymknąć na to oko?

 Jak widać, potrzebny jest rozsądek. Biblia udziela mądrej rady: „Nie obrażaj się szybko, bo obrażanie się leży w naturze głupich” (Kaznodziei 7:9). Rasizm to poważna sprawa, ale nie oznacza to, że wszystko, co odbieramy jako zniewagę, wynika z nienawiści na tle rasowym.

 Oczywiście każda sytuacja jest inna. Dlatego zanim zdecydujesz, czy podjąć jakieś działania, dowiedz się, co tak naprawdę się stało.

 Po zapoznaniu się z faktami zadaj sobie pytania:

•   „Czy moje dziecko odniesie korzyść, jeśli będzie zakładać, że wszyscy są do niego uprzedzeni i że każde niemiłe słowo jest przejawem rasizmu?”.

•   „Czy moje dziecko może odnieść korzyść z zastosowania biblijnej rady: ‚Nie bierz sobie do serca wszystkiego, co mówią ludzie’?” (Kaznodziei 7:21).

 Co, jeśli wydaje się, że ktoś obraził twoje dziecko celowo? Pomóż mu zrozumieć, że sprawy mogą przybrać lepszy lub gorszy obrót w zależności od tego, jak reaguje. Czasami dręczyciel czeka na to, jak druga strona się zachowa. W takim wypadku najlepszą reakcją może być brak reakcji.

 Z drugiej strony — jeśli jest to bezpieczne — twoje dziecko może porozmawiać z osobą, która je obraziła. Na przykład mogłoby w łagodny sposób powiedzieć: „Naprawdę myślę, że to, co powiedziałeś (lub zrobiłeś) nie było zbyt miłe”.

 Co, jeśli uważasz, że powinieneś zgłosić zdarzenie? Jeśli dobro twojego dziecka jest zagrożone albo z innych powodów uznasz, że nie można przymknąć oka na to, co się stało, bez wahania porozmawiaj z przedstawicielami szkoły, a w razie konieczności zgłoś sprawę na policję.