Trybunał Konstytucyjny Korei Południowej przygotowuje się do wydania historycznego orzeczenia, po raz kolejny rozpatrując skargę dotyczącą konstytucyjności karania na podstawie ustawy o służbie wojskowej osób, które kierując się swoim sumieniem, odmawiają służby w siłach zbrojnych. Oczekiwanie na decyzję Trybunału trwa od publicznego wysłuchania, które odbyło się w lipcu 2015 roku. Niedawno prezes Trybunału, Han-chul Park, poinformował, że zostanie ona ogłoszona przed końcem jego kadencji, czyli do 30 stycznia 2017 roku.

Trybunał Konstytucyjny Korei Południowej jest najwyższą instancją sądowniczą w kraju, która zajmuje się orzekaniem o zgodności przepisów prawnych z ustawą zasadniczą. Trybunał ten został poproszony o ponowne przeanalizowanie przepisów ustawy o służbie wojskowej, na podstawie której osoby odmawiające odbycia służby wojskowej ze względu na swoje przekonania religijne są skazywane na karę pozbawienia wolności. Trybunał ma ustalić, czy taka kara nie jest sprzeczna z konstytucją Korei Południowej, która gwarantuje wolność sumienia i wyznania.

Jeżeli Trybunał uzna, że trwająca całe dekady praktyka skazywania na więzienie mężczyzn odmawiających służby wojskowej ze względu na sumienie jest niezgodna z konstytucją, Korea Południowa będzie musiała zmienić swoje podejście do takich osób. Takie pozytywne orzeczenie sprawiłoby, że władze zaprzestałyby oskarżania, skazywania i karania więzieniem młodych mężczyzn, którzy postępują zgodnie ze swoim sumieniem.

Trybunał Konstytucyjny rozpatrywał tę sprawę już wcześniej — w 2004 i 2011 roku. W obu przypadkach stwierdził, że istniejące przepisy są zgodne z konstytucją. Podobnie Sąd Najwyższy — najwyższa południowokoreańska instancja odwoławcza — orzekł w 2004 i ponownie w 2007 roku, że względy sumienia nie stanowią podstawy prawnej dla odmowy podjęcia obowiązkowej służby wojskowej. Pomimo takich wyroków wyższych sądów egzekwowanie tego prawa wciąż pozostaje kwestią dyskusyjną — nawet w sądach.

Sądy Korei Południowej każdej instancji wyraziły swój dyskomfort spowodowany koniecznością skazywania na karę więzienia osób odmawiających służby wojskowej ze względu na sumienie. Trybunał Konstytucyjny wydał w 2011 roku orzeczenie w tej kwestii, ale potem zgodził się rozpatrzeć 7 wniosków skierowanych do niego przez sądy rejonowe oraz dodatkowo 22 skargi złożone przez indywidualne osoby. Przeanalizowane zostaną również wyroki Sądu Najwyższego, w którym na rozpatrzenie czeka ponad 40 takich spraw. Od maja 2015 roku sądy niższych instancji wydały 9 wyroków uniewinniających.

W październiku 2016 roku sąd apelacyjny po zapoznaniu się z rozterkami sądów niższych i wyższych instancji, stwierdził: „Takie zamieszanie dotyczące interpretacji i zastosowania jednego przepisu prawnego jest zjawiskiem bezprecedensowym”. Ten sam sąd apelacyjny uniewinnił trzech mężczyzn, którzy odmówili odbycia służby wojskowej. Były to pierwsze tego rodzaju decyzje i zostały one pozytywnie przyjęte przez Radę Adwokacką w Seulu, która nazwała je „monumentalnymi”. Prezes Rady Adwokackiej w Seulu, Han-kyu Kim, zauważył jednak, że teraz ostatnie słowo należy do Trybunału Konstytucyjnego.

Cytowany wcześniej pan Kim stwierdził: „Opinia publiczna z niecierpliwością czeka na pozytywne orzeczenie [Trybunału Konstytucyjnego] w tej sprawie. Osoby, które odmawiają służby w armii ze względu na swoje sumienie, wciąż podlegają karom bez możliwości skorzystania z opcji służby zastępczej. Trybunał Konstytucyjny, ostatni bastion praw człowieka, jest wzywany do wydania orzeczenia najszybciej, jak to tylko możliwe”.

W ciągu ostatnich 60 lat problem ten dotknął niemal każdą rodzinę Świadków Jehowy w Korei Południowej — na więzienie skazywano ojców, synów lub braci odmawiających odbycia służby wojskowej. Korzystne orzeczenie położy kres bezproduktywnemu pozbawianiu wolności i krzywdzącemu piętnowaniu wielu młodych mężczyzn jako kryminalistów. Umocni ono także prawo do wolności sumienia i wyznania wszystkich obywateli Korei Południowej.

Cała uwaga jest więc teraz skupiona na spodziewanym historycznym orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego.