Dnia 7 czerwca 2022 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) wydał przełomowe orzeczenie w sprawie przeciwko Rosji a. ETPC orzekł, że decyzja z 2017 roku o delegalizacji Świadków Jehowy była bezprawna. Trybunał uznał też za niezgodne z prawem obłożenie zakazem drukowanych publikacji Świadków oraz ich serwisu internetowego jw.org. Rosji nakazano zakończyć wszystkie trwające postępowania karne przeciwko naszym braciom i siostrom oraz zwolnić wszystkie osoby pozbawione wolności. Ponadto nakazano Rosji zwrócić całą skonfiskowaną własność lub wypłacić za nią odszkodowanie w wysokości 59 617 458 euro (równowartość 277 507 343 złotych). Skarżącym Rosja ma wypłacić zadośćuczynienie w łącznej wysokości 3 447 250 euro (równowartość 16 046 259 złotych).

Orzeczenie dotyczy 20 skarg złożonych w latach 2010-2019 w imieniu 1400 skarżących — osób fizycznych i jednostek prawnych. Decyzja ETPC wykracza jednak daleko poza złożone skargi. Trybunał wskazał, że Rosja „musi podjąć wszelkie konieczne działania, żeby zapewnić zakończenie wszystkich trwających postępowań karnych przeciwko Świadkom Jehowy (...) oraz zwolnić wszystkich Świadków Jehowy, których pozbawiono wolności” (kursywa nasza). Orzeczenie to oczyszcza z zarzutów wszystkich naszych braci i sióstr w Rosji i poza nią, a także uznaje ich za przestrzegających prawa obywateli, którym niesłusznie stawia się zarzuty i wtrąca do więzienia.

W wielu miejscach swojego orzeczenia ETPC konsekwentnie obala bezpodstawne twierdzenia Rosji, że nasza działalność, wierzenia, publikacje i strona internetowa mają charakter ekstremistyczny. Oto kilka przykładów z orzeczenia:

• Działalność: ETPC podkreślił, że rosyjskie sądy „nie przytoczyły ani jednego słowa, czynu czy zachowania skarżących, które byłyby motywowane lub nacechowane przemocą, nienawiścią bądź też dyskryminowało innych” (§ 271).

• Przekonanie, że Świadkowie Jehowy znają prawdę: „Pokojowe starania, żeby przekonać innych o wyższości własnej religii oraz zachęcić ich do porzucenia ‚religii fałszywych’ i przyłączenia się do ‚prawdziwej religii’ stanowi prawnie dozwoloną formę korzystania z wolności słowa i wyznania” (§ 156).

• Transfuzje krwi: „Odmowa wyrażenia zgody na transfuzję krwi była wyrazem wolnej woli kobiety będącej członkiem społeczności, która korzystała z prawa do osobistej autonomii w sferze opieki zdrowotnej chronionej zarówno Konwencją, jak i prawem rosyjskim” (§ 165).

• Podyktowana sumieniem odmowa służby wojskowej: „Motywowane religijnie wezwanie do odmowy odbywania służby wojskowej nie stanowi naruszenia jakiegokolwiek rosyjskiego prawa” (§ 169).

• Nasze publikacje: „Działalność religijna skarżących i treść ich publikacji wydają się mieć charakter pokojowy i zgodny z wyznawaną przez nich doktryną niestosowania przemocy” (§ 157).

• Serwis jw.org: Trybunał orzekł, że zawartość serwisu jw.org nie ma charakteru ekstremistycznego. Jeśli władze miały zastrzeżenia do niektórych informacji zamieszczonych na stronie, powinny były nakazać organizacji usunięcie tylko tych części, które uznały za obraźliwe, zamiast blokować cały serwis internetowy (§ 231 i § 232).

Orzeczenie surowo krytykuje władze rosyjskie za to, że kierowały się uprzedzeniami i stronniczością oraz „nie działały w dobrej wierze” (§ 187). Na przykład Trybunał wyszczególnił następujące działania:

• „Delegalizacja wszystkich organizacji religijnych Świadków Jehowy w Rosji nie była jedynie neutralnym stosowaniem przepisów prawa, lecz nosiła znamiona prowadzenia przez władze rosyjskie polityki nietolerancji wobec praktyk religijnych Świadków Jehowy, która miała na celu skłonić ich do porzucenia swojej wiary oraz zapobiec przyłączaniu się do niej innych” (§ 254).

• Władze Rosji dopuściły się poważnych „naruszeń proceduralnych” — na przykład wtedy, gdy rosyjski Sąd Najwyższy oparł się na stronniczych ekspertyzach biegłych wybranych przez policję i prokuraturę zamiast na bezstronnej analizie publikacji (§ 203).

• Przepisy ustawy dotyczącej przeciwdziałania ekstremizmowi zostały celowo skonstruowane tak szeroko i mało precyzyjnie, że władze mogły podjąć arbitralne działania przeciwko Świadkom Jehowy (§ 272).

Nie wiadomo, jaki wpływ te wyroki ETPC będą miały na sytuację naszych współwyznawców w Rosji. Tak czy inaczej, nie opieramy swojej nadziei na ludzkich władzach. „Wyczekujemy Jehowy”, który jest „naszą pomocą i tarczą” (Psalm 33:20).