Przejdź do zawartości

1 LIPCA 2014
ROSJA

Europejski Trybunał Praw Człowieka potwierdza prawo Świadków Jehowy w Rosji do organizowania spotkań religijnych

Europejski Trybunał Praw Człowieka potwierdza prawo Świadków Jehowy w Rosji do organizowania spotkań religijnych

26 czerwca 2014 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) jednogłośnie orzekł, że władze rosyjskie nie mogą bezprawnie ograniczać swobód religijnych Świadków Jehowy. Trybunał stwierdził, że przerwanie przez milicję spotkania religijnego wieczorem 12 kwietnia 2006 roku stanowiło pogwałcenie przez Rosję artykułu 5 (prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego) oraz artykułu 9 (wolność myśli, sumienia i wyznania) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Tego wieczoru Świadkowie Jehowy na całym świecie obchodzili doroczne święto religijne upamiętniające śmierć Jezusa Chrystusa. Dwa zbory w Moskwie wynajęły na to specjalne spotkanie salę wykładową w pewnej szkole, spodziewając się ponad 400 obecnych. W trakcie uroczystości na miejsce przyjechały dziesięcioma samochodami i dwoma mikrobusami jednostki wykorzystywane do tłumienia zamieszek — uzbrojony oddział sił specjalnych OMON i kilkudziesięciu umundurowanych milicjantów. Funkcjonariusze błyskawicznie otoczyli obiekt i chociaż nie mieli nakazu, przerwali uroczystość. Kazali wszystkim obecnym opuścić budynek, a następnie przeszukali salę, skonfiskowali literaturę religijną i siłą zabrali 14 mężczyzn do komisariatu, gdzie przetrzymywali ich kilka godzin. Kiedy przybył tam adwokat, który chciał udzielić zatrzymanym Świadkom pomocy prawnej, milicjanci go zrewidowali i przewrócili na ziemię. Przykładając mu nóż do gardła, zagrozili, że jeśli złoży skargę, źle się to skończy dla jego rodziny. Po blisko czterech godzinach zatrzymani zostali zwolnieni.

Nikołaj Krupko, główny skarżący w sprawie

Nikołaj Krupko i trzej inni zatrzymani Świadkowie postanowili wystąpić z oskarżeniem o nielegalne przerwanie spotkania religijnego i bezprawne zatrzymanie. Kiedy Lublinski Sąd Rejonowy i Sąd Miejski w Moskwie odrzuciły ich skargę, w czerwcu 2007 roku odwołali się do ETPC.

W orzeczeniu w sprawie Krupko i inni przeciw Rosji, wydanym 26 czerwca, ETPC stwierdził: „Trybunał konsekwentnie stoi na stanowisku, że nawet w sytuacji, gdy władze nie zostały stosownie powiadomione o publicznym zgromadzeniu, ale jego uczestnicy nie stanowią zagrożenia dla porządku publicznego, rozpędzenie pokojowego zgromadzenia przez policję nie może być uważane za ‚konieczne w społeczeństwie demokratycznym’. (...) Ma to tym bardziej zastosowanie w rozpatrywanej sprawie, ponieważ omawiane zgromadzenie nie było masową imprezą plenerową, lecz pełną powagi uroczystością religijną w sali wykładowej, przebiegającą bez zakłóceń i niestanowiącą zagrożenia dla porządku publicznego. Ochrona bezpieczeństwa publicznego nie jest wystarczającym uzasadnieniem interwencji dużego oddziału uzbrojonych funkcjonariuszy mających na celu przerwanie spotkania — nawet jeśli zdaniem władz z powodu braku wcześniejszego zgłoszenia było ono nielegalne — ani późniejszego aresztowania i trzygodzinnego przetrzymywania skarżących”.

Jest to czwarte orzeczenie ETPC potępiające Rosję za łamanie praw Świadków Jehowy. W roku 2007 w sprawie Kuzniecow i inni przeciw Rosji Trybunał orzekł, że Rosja naruszyła Konwencję, gdy lokalne władze nielegalnie przerwały spotkanie niesłyszących Świadków w Czelabińsku. W roku 2010 w sprawie Świadkowie Jehowy w Moskwie przeciw Rosji Trybunał stwierdził, że likwidacja i zakaz działalności prawnego reprezentanta Świadków Jehowy w Moskwie wydany przez moskiewską prokuraturę był bezprawny. W roku 2013 w sprawie Awilkina i inni przeciw Rosji ETPC orzekł, że Rosja naruszyła prawo do prywatności, gdy prokuratura w Petersburgu nakazała ujawnić poufne informacje medyczne.

Wyroki ETPC potwierdzają, że podejmowane przez władze rosyjskie próby ograniczenia działalności religijnej Świadków Jehowy są pogwałceniem wolności gwarantowanych przez Konstytucję Federacji Rosyjskiej oraz Konwencję.