Przejdź do zawartości

11 CZERWCA 2014
TURCJA

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydaje orzeczenie na korzyść czterech Świadków Jehowy z Turcji

Europejski Trybunał Praw Człowieka wydaje orzeczenie na korzyść czterech Świadków Jehowy z Turcji

3 czerwca 2014 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka jednogłośnie uznał, że skazując czterech Świadków Jehowy za odmowę pełnienia służby wojskowej ze względu na sumienie, Turcja naruszyła postanowienia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. a Çağlar Buldu, Bariş Görmez, Ersin Ölgün i Nevzat Umdu odmówili pójścia do wojska, kierując się swoimi przekonaniami religijnymi. Trybunał oświadczył: „W świetle artykułu 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka sankcje zastosowane wobec powodów (...) nie były konieczne w demokratycznym społeczeństwie”.

17 marca 2008 roku czterej Świadkowie Jehowy złożyli skargę do ETPC (Buldu i inni przeciw Turcji) na rząd turecki, który wielokrotnie skazywał ich za odmowę służby wojskowej, czym nie uszanował prawa do wolności wyznania. Otrzymali oni w sumie przeszło 30 wezwań do wojska i na ponad sześć lat zostali pozbawieni wolności.

Trybunał wyjaśnił: „Powodowie, którzy są Świadkami Jehowy, odmówili pełnienia służby wojskowej, kierując się sumieniem i przekonaniami religijnymi. Trybunał nie ma wątpliwości, że wielokrotne skazywanie powodów, (...) jak również prowadzenie niekończących się postępowań sądowych (...) stanowią pogwałcenie ich prawa do wyznawania religii zagwarantowanego w artykule 9 Konwencji”.

Bariş Görmez

Po pomyślnym orzeczeniu ETPC w spawie Feti Demirtaşa z 2012 roku i Yunusa Erçepa z 2013 roku to już trzeci wyrok Trybunału na niekorzyść Turcji w tego typu sprawach. Oprócz tego w 2012 roku Komitet Praw Człowieka ONZ wydał dwa wyroki na korzyść dwóch innych tureckich Świadków, Cenki Atasoya i Arda Sarkuta, którzy także nie zgodzili się pójść do wojska ze względu na sumienie.

W Europie przełomowa okazała się sprawa Bajatjan przeciw Armenii z 7 lipca 2011 roku, w której wypowiedziała się Wielka Izba ETPC. Po raz pierwszy uznano wtedy, że ochroną opisaną w artykule 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka objęte są osoby odmawiające służby wojskowej ze względu na swoje sumienie. Rozstrzygnięcie to jest wiążące dla wszystkich państw członkowskich Rady Europy. Sprawa Bajatjan, trzy decyzje ETPC na niekorzyść Turcji oraz inne podobne rozstrzygnięcia Trybunału zobowiązują ten i inne kraje członkowskie do przeanalizowania swojego podejścia do osób odmawiających pełnienia służby wojskowej i dostosowania ustawodawstwa do postanowień Konwencji.

James Andrik, jeden z adwokatów reprezentujących czterech wspomnianych Świadków, stwierdził: „Chociaż żaden Świadek Jehowy w Turcji nie jest obecnie więziony za odmowę pójścia do wojska ze względu na sumienie, rząd nadal stawia w stan oskarżenia młodych Świadków, którzy trzymają się swych przekonań. Mamy nadzieję, że rozstrzygnięcie w sprawie Buldu przeciw Turcji skłoni władze do respektowania fundamentalnego prawa człowieka do wolności sumienia”.

a Artykuł 3 — zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania; artykuł 6 — prawo do rzetelnego procesu sądowego; artykuł 9 — wolność myśli, sumienia i wyznania.