K’ih taqeh testigo reh Jehová ko wilkeeb’ ar Ucrania eh k’ahchi’ kik’ulum i ti’ k’axik ruum i q’aq’inik, i xutik’aa’ pan 24 reh febrero reh 2022. Ruum i kik’axooj 21 chi Testigo reh i tinamit Kremenchuk eh Poltava k’ahchi’ kojiik aha’ wii’ kow i q’aq’inik reh ruko’ljiik eh rutob’jiik taqeh hermano ar Ucrania.

Chuwach waqiib’ xamano, re’ taqeh Testigo wilih xi’elik 80 pech eh xib’ehik 50.000 chi kilómetro. Xiponik chupaam taqeh ye’aab’ aha’ wii’ wilik q’aq’inik, je’ rukab’ i tinamit Járkov, eh xkiko’leej 400 chi hermano eh hermana.

Ko yu’naak kiq’ahsam 23 tonelada chi k’uxb’al, xye’arik wo’ keq’oom, gasolina eh re’ ajwal wach chi keh. Noq ko majaa’ ki’ooj taqeh hermano, inkil i b’eeh aha’ wii’ ma’ yohb’aal taj reh chi ma’ ne ta ki’ik’ik chupaam taqeh ye’aab’ aha’ wii’ kow i q’aq’inik. Wilik pech kib’ehik 19 chi hora, ruum chi kipahb’ik kuum taqeh inkisik’ paam taqeh ch’ihch’.

Noq k’ahchi’ keeb’ chi ojik, re’ taqeh hermano inkilow taqeh avión reh q’aq’inik chi kinaah. Inkilow wo’ taqeh i nimaq taq paat, taqeh carro eh taqeh i nimaq taq ch’ihch’ yojinaq taqeh ruum taqeh bomba. Wilik pech, aha’ wii’ wilkeeb’ noq kiq’ehb’ik taqeh bomba, inkik’raaj chi re’ ak’al ink’uyu’jik.

Re’ 2 reh abril reh 2022, noq re’ hermano Román k’ahchi’ naq ruk’amam i kitob’aal taqeh hermano ar Járkov, xkitoq’aa’ kikutum taqeh bomba pan b’eeh. Je’re’ noq, xureq jenaj nimlaj paat eh ar xuko’leej riib’. Media hora xik’ik, noq xukoj rehtaal chi re’ b’eeh aha’ naq k’ahchi’ rojiik wii’ xkik’erib’eej ruum taqeh bomba.

Ruum chi k’ahchi’ naq kik’ulum taqeh k’axkilal, re’ Volodimir, jenaj keh i ki’ilwik reh inkik’ul i ti’ k’axik, iruq’or: «Xa k’ahchi’ wo’ qapahqaam reh i Jehová chi ne iruyeew qana’ojb’al reh chi ne inqab’an i holohik».

Re’ Olexánder impatinik naq ar Járkov ruch’ihil taqeh i rajaaw i nimaq chik i kihab’ul eh ruch’ihil i rehk’een, Valentina. Pan taqeh ventana, ma’ najt ta naq ruuk’ i kipaat inkib’an naq rilariik nik’wach kik’erib’ik taqeh bomba. Ma’xta naq kicarro, ruum ma’ inkib’an ta naq elik.

Re’ taqeh hermano xiponik chi kitob’jiik. Re’ Olexánder iruq’or: «Xqatyoxej reh i Jehová ruum i tob’inik xkiyeew taqeh hermano».

Re’ Vasil, ruch’ihil i rehk’een Natalia, eh ruch’ihil taqeh ixib’ i ruhalak’uun, xiwih’ik k’ih i q’iij chi ri’sil i kipaat. Re’ 29 reh febrero reh 2022, jenaj bomba xq’ehb’ik ma’ najt ta ruuk’ i kipaat, noq xk’er i bomba re’ i kipaat xyojib’ik. Re’ Vasil iruq’or chi re’ i wilih k’isiin ma’ naq irutz’ap i kixikin eh chu’nchel taqeh luz xichuhpik.

Re’ i familia wilih xpoon ruko’leej riib’ ri’sil jenaj nimlaj paat, noq ma’ más ta naq chik kow i q’aq’inik. Pan 3 reh marzo reh i 2022, xireqarik taqeh ruum taqeh hermano eh xik’amarik taqeh pan tokoom ye’aab’ reh chi ne inkiko’leej kiib’.

Re’ Vasil iruq’or nik’wach xrik’raaj riib’ noq xiko’ljik eh xik’amarik taqeh pan jenaj ye’aab’ aha’ wii’ ne inkiko’leej kiib’: «Q’e’ xqatyoxej reh i Jehová… Ko re’ peet qeh chuwach jenaj xamano chi xqatzunaa’ qiib’ reh chi ne inqab’an qawa’ eh chi ma’ ne ta qojyo’jik ruum taqeh qahalak’uun».

Re’ Olexánder, jenaj ajtob’ineel, iruq’or chi re’ tob’inik inkiyeew taqeh hermano wilih iruk’uhtaaj chi re’ i rutinamiit i Jehová wilik pen jenaj wach k’uxliis. Re’ reh iruq’or: «Re’ wilih kirutob’eej reh chi ne inwil chi re’ Jehová iruyeew ruk’ux chi qiij. Insuqb’ik nuk’ux noq inwil chi re’ taqeh hermano xa suq chik kik’ux ruum i tob’inik inkik’ul».

Q’e’ inqatyoxej chi wilik taqeh hermano kow kik’ux. Inqapahqaaj reh i Jehová chi ne irukuxisaj taqeh ruum chi inkik’uhtaaj i k’axooj eh kow kikamanik (Romanos 12:10).