Reʼ Santo Laj Huuj maʼ rukoj ta i qʼorik rikʼsjiik jenoʼ halakʼun reh qʼorik chi riij i rikʼsjiik jenoʼ halakʼun ko majaaʼ inaasjik. Xa reʼ laʼ, kʼih taqeh versículo kiqʼorik chi riij nikʼwach irilow i Dios i kʼacharik eh jeʼ woʼ i kikʼachariik taqeh halakʼun reʼ ko majaaʼ kiʼasjik.

 Reʼ kʼacharik jenaj kooch inchalik ruukʼ i Dios (Génesis 9:6; Salmo 36:9). Reʼ Dios looqʼ irilow i kikʼachariik chuʼnchel i kʼachareel eh jeʼ woʼ i rukʼachariik i halakʼun reʼ ko wilik pan rupaam i rutuut. Jeʼ reʼ noq, noq jenoʼ irikʼsaj i ruhalakʼuun kʼahchiʼ rubʼanam i kansanik.

 Reʼ kʼuhbʼaal xuyeew i Dios keh taqeh aj Israel iruqʼor naq: «Mi juʼjun taqeh winaq peleeto inkibʼan eh inkiqʼoj jenoʼ ixoq wach kʼacharik wilik eh inaasjik i ruhalakʼuun noq ko majaʼ i ruqʼijil, xa reʼ laʼ maʼ ajwach ta oq inkimik, reʼ ajmahk narutojom riij jarubʼ paʼ i ne irupahqaaj i rubʼahiil ixoq ruum i kʼaxkilal xubʼan reh. Narutojom riij jeʼ rukabʼ i nakiqʼorom taqeh qʼatal qʼorik. Xa reʼ laʼ mi jenoʼ keh inkimik, naʼayeʼem kʼacharik chi jilow kʼacharik» (Éxodo 21:22, 23; TNM). a

•  ¿Nikʼ intohqʼik i rukʼachariik jenoʼ kʼachareel?

•  ¿Mi ne inkuyarik rumahk ruum i Dios, mi jenoʼ xrikʼsaj i ruhalakʼuun noq ko majaaʼ inaasjik?

•  ¿Jenaj na mahk rikʼsjiik jenoʼ halakʼun mi wilik pan yohbʼaali i rukʼchariik i rutuut oon i rukʼachariik i halakʼun?

 Chuwach i Dios, reʼ kʼacharik irutikʼaaʼ noq jenaj ixoq inkahnik wach kʼacharik. Pan Santo Laj Huuj, reʼ Dios noq inqʼorik chi riij jenaj kʼisa halakʼun reʼ ko majaaʼ inaasjik, iruqʼor chi jenaj chik kʼachareel. Qilow juʼjun ehtalil reʼ inkikʼuhtaj chi reʼ Dios maʼ tokoom ta rilariik irubʼan jenaj kʼisa halakʼun ko majaaʼ inaasjik ruukʼ i ko reʼ aasjik chik.

•   Ruukʼ i ruxlabʼal i Dios, reʼ Rey David xuqʼor reh i Dios: «Reʼ hat xawilow noq xkorjik i nutiʼjolal» (Salmo 139:16). Jeʼ reʼ noq reʼ Dios irilow naq chik chi reʼ i David jenaj naq chik kʼachareel noq ko majaaʼ inasjik.

•   Qilow jenaj chik ehtalil. Reʼ Dios rukapaam naq chik chajariik i kamanik narubʼanam i Jeremías noq ko majaaʼ naq inaasjik. Reʼ Dios xuqʼor reh: «Noq komajaaʼ titzʼuhkrik cho ruukʼ aatuut xa wehtʼal woʼ naq chik awach. Eh noq komajaaʼ ti aasjik xanoq woʼ xat nukuxisaj, eh xat nupabʼaaʼ chi hat jalal nuqʼoral chupaam chuʼnchel i tinamit» (Jeremías 1:5).

•   Reʼ Lucas, jenaj ajtzʼihbʼaneel reh i Santo Laj Huuj eh aj iqʼomaneel woʼ naq, jenaj wach i qʼorik xukoj pan qʼorbʼal griego reh qʼorik chi riij jenaj kʼisa halakʼun ko majaaʼ inaasjik eh jenaj ko reʼ aasjik naq (Lucas 1:41; 2:12, 16).

 Naak. Reʼ Dios ne irukuy i kimahk mi inkitikʼaaʼ kilom i kʼacharik jeʼ rukabʼ irilow i Dios, maʼ ne ta chik intiʼbʼik kikʼux chi riij irukapebʼjiik i mahk xkibʼan. Reʼ Santo Laj Huuj iruqʼor: «Reʼ QaJaaw Dios xa atoobʼ wach rukʼux, eh qʼeʼ aj keteloom wachiis. [...]. Ruum reʼ qamahk xresaj reje chi qawach, nikʼ najtiil wilik ruukʼ i reelbʼaal qʼiij i rookbʼaal qʼiij jeʼ reʼ najtiil xukanaaʼ reje quukʼ i qamahk» (Salmo 103:8-12). b Reʼ Jehová irukuy i kimahk ajwach inkiyotʼ kikʼux ruum i mahk xkibʼan cho najtir, eh chi kixilak taqeh i mahk wilih wilik i rikʼsjiik jenoʼ halakʼun noq ko majaaʼ inaasjik (Salmo 86:5).

 Reʼ iruqʼor i Santo Laj Huuj chi riij i rukʼachariik i jenaj kʼisa halakʼun ko majaaʼ inaasjik, irukʼuhtaaj chi maʼ holohik ta chi ne inikʼsjiik jenoʼ halakʼun atoobʼ ta ne inwihʼk jenoʼ kaxkilaal reh rukʼachariik i tutbʼees oon i rukʼachariik i halakʼun.

 ¿Eh chajarik ne inbʼanarik mi xwihʼik jenoʼ kow laj kʼaxkilal noq kʼahchiʼ raasjiik i kʼisa halakʼun eh ko ruman chi ne inchiharik mi ne inkoʼljik i rukʼachariik i tutbʼees oon i rukʼacharik i halakʼun? Reʼ wilih maʼ juneliik ta inkʼularik. Xa reʼ laʼ mi xkʼularik, xa reʼ woʼ i ajabees eh i tutbʼees naruchihiim ajwach nakikoʼleem riij i rukʼachariik.