Reʼ wilih iraaj ruqʼorom chi ko majaaʼ awehtʼal wach winaq oon ixoq.

 Wilik inkiqʼor chi ko majaaʼ kiyohkik ruukʼ jenoʼ kʼachareel ruum chi ko majaaʼ kiwihʼik ruukʼ chi manlik. Xa reʼ laʼ, koruman chi ne inanabʼeej chi reʼ wilih reh reh wach ruwiiʼ.

 Reʼ kʼoyomal oon reʼ rutzʼaʼjiik jenoʼ kaʼchareel iraaj ruqʼorom chi xatyohkik chik ruukʼ.

 Reʼ xqareq chi riij: Wilaʼ jenoʼ irubʼan i kʼoyomal oon irutzʼaʼaj jenoʼ kʼachareel, maʼ ne ta iruqʼor chi ko majaaʼ inyohkik ruukʼ jenoʼ kʼachareel.

 Reʼ Santo Laj Huuj iruqʼor chi reʼ i ne kiyohkik kikabʼcheel, xa reʼ woʼ i kaxaro chik taqeh (Proverbios 5:18). Jeʼreʼ noq, awach iraaj rusuqbʼisam rukʼux i Dios, ko naruyeem i qʼiij chi ne irubʼan kaxaro, reh chi ne irubʼan wihʼik ruukʼ jenoʼ kʼachareel (1 Tesalonicenses 4:3-5).

 Wilik inkiqʼor chi reʼ tijinik iruyeew i Santo Laj Huuj maʼ inkamanik ta chik pan qaqʼijil. Xa reʼ laʼ, kʼoloq pan qakʼux chi reʼ kʼoyomal irukʼam cho kʼaxkilal, jeʼ rukabʼ i yabʼilaal, i kahnik wach kʼacharik eh i chʼaqaj iibʼ. Jeʼreʼ noq, reʼ wach akʼal wilih maʼ inchol ta kʼuhbʼalinik (1 Juan 2:15-17).

 Mi jenoʼ irukapaaj chi korik, ne irukoj rehtaal chi reʼ naʼojbʼal iruyeew i Santo Laj Huuj qʼeʼ holohik. Yuʼnaak chakapaaj chi jenoʼ kʼachareel ne irusiij aweh 1.000 dólares chi tumiin. ¿Mi ne naq inakut i tumiin reh chi xa awach oq ne inkʼanwik reh?

 Jeʼreʼ woʼ inkʼuljik ruukʼ i yohkik ruukʼ jenoʼ kʼachareel. Jenaj xqʼun 14 haabʼ wilik reh, Sierra i rubʼihnaal iruqʼor: «Maʼ ne ta inuyeew i nuqʼahxoqaal xa awach aj eh, reh jenoʼ i mareh ne insahchik pan nukʼux». Reʼ Tammy, jenaj xqʼun 17 haabʼ wilik reh iruqʼor: «Reʼ i wirik ruukʼ jenoʼ kaʼchareel jenaj nimlaj kooch: Naqayeʼem ruloqʼil».

 Reʼ xqareq chi riij: Reʼ Santo Laj Huuj irukʼuhtaaj chi reʼ taqeh kʼijool qʼahxoq maʼ naa ta kichʼuwaʼreem i kikʼachariik ruukʼ i kʼoyomal (1 Corintios 6:18; 7:8, 9).

•   ¿Inakapaaj naa chi reʼ iruqʼor i Santo Laj Huuj chi riij i kʼoyomal wilik ruwiiʼ, oon xiikʼ woʼ chik naah i iruqʼor?

•   Mi kiʼibʼ chi kʼachareel inkaaj kiibʼ, ¿mi ne chik irubʼan chi ne kiyohkik kikabʼcheel?

 Juʼjun taqeh kʼijool xkitzʼir riij i wilih, maʼ xkichʼuwaʼreej ta wach i kikʼachariik ruukʼ kʼoyomal eh xkuyeej ko noq xkibʼan kaxaro. Maʼ irubʼan ta kiʼibʼ kikʼux ruukʼ xkichih wach eh suq woʼ kikʼux. Chawil inkiqʼor juʼjun:

•  «Q’e’ suq nuk’ux chi ma’ xnuch’uwa’risaj ta wach i nuk’achariik. ¿Nik’wach ne intib’ik nuk’ux mi xnuko’leej wiib’ chuwach reh reh wach k’axkilal eh i yab’ilaal?» (Emily)

•  «Q’e’ insuqb’ik nuk’ux chi ma’ xtib’ik ta nuk’ux chi riij jeno’ k’achareel. ¡Eh suq nuk’ux ruum chi weht’al chi ma’ xnureq ta jenaj yab’ilaal!» (Elaine)

•  «Wilik taqeh q’ahxoq, jenaj wach i qahab’ul kuuk’, intib’ik kik’ux ruum chi xkiyeew i kik’achariik pan k’oyomal eh ma’ xi’uyinik taj. Ma’ inwaaj ta nuk’ulum i re’.» (Vera)

•  «K’ih taqeh k’ijool q’ahxoq intib’ik kik’ux ruum chi xkich’uwa’risaj wach i kik’achariik ruuk’ k’oyomal oon mareh xiyohkik xa awach aj uuk’. Q’e’ ti’ xkik’ul. Re’ wilih ma’ holohik taj.» (Deanne)

 Reʼ xqareq chi riij: Wilaʼ inawaaj akuyuum i pajarik eh maʼ ne ta tikimin chi rubʼanariik i maʼ holohik taj, peet koruman chi ne inanabʼeej chaj woʼ reet noq maʼ inawaaj ta yohkik ruukʼ jenoʼ kaʼchareel noq ko majaaʼ inabʼan kaxaro (Santiago 1:14, 15).

 ¿Nikʼwach ruqʼorariik ne inabʼan keh i tokoom chi majaaʼ tiyohkik ruukʼ jenoʼ kʼachareel? Maʼ junelik ta ne inaqʼor keh i tokoom chaj woʼ reet maʼ inabʼan taj i wilih.

 «Noq inukoj rehtaal chi jeno’ xa k’o’nik’ iraaj wuuk’, ma’xta inuq’or reh. Xa inuq’or reh: Ma’ awuuk’ taj i wilih, eh inukanaa’ chi ne inq’orik rutkeel.» (Corinne)

 «Wilik inkipahqaaj aweh i wilih pan tijimb’aal xa reh chi ne kise’lanik chawiij. Noq inukoj rehtaal chi xa re’re’ inkaaj, ma’ kinq’orik ta kuuk’.» (David)

 ¿Mi awehtʼal naq i wilih? Reʼ Jesús wilik pech maʼ xqʼorik taj noq reʼ taqeh aj ixoowal inkibʼan naq i pahqanik reh (Mateo 26:62, 63).

 ¿Eh mi reʼ kʼachareel kʼahchiʼ rupahqaniik aweh maʼ reʼ ta ajotʼariik iraaj? Mi inawil chi irukʼam naah iruqʼor i Santo Laj Huuj, ne irubʼan chi ne inakʼuhtaaj reh jenaj texto, jeʼ rukabʼ 1 Corintios 6:18. Ar iruqʼor chi noq jenaj inyohkik ruukʼ jenoʼ kʼachareel noq ko majaaʼ irubʼan kaxaro ruukʼ, reʼ i rutiʼjolal iruyeew pan kʼaxkilal, reʼ wilih iraaj ruqʼorom chi inkiyeew kiibʼ pan kʼaxkilal.

 Atoobʼ ta kʼahchiʼ akojom i Santo Laj Huuj oon maʼchih taj, xa na woʼ aqʼoriik ruukʼ chuʼnchel akʼux eh ne inakʼuhtaaj chi reʼ inaqʼor korik. Maʼ na ta akʼixiik ruum chi saq wach akʼachariik; suq oq laʼ akʼux chi riij i wilih (1 Pedro 3:16).

 «Noq tiq’orik ruuk’ chu’nchel ak’ux, inak’uhtaaj chi ma’ inak’ax ta wach i na’ojb’al re’re’ ruum chi aweht’al aha’ wilik i holohik, eh ma’ tiq’orik taj ruum chi awach k’ahchi’ ruq’oriik aweh chi ne inab’an.» (Jill)

 Reʼ xqareq chi riij: Mi chʼiklik akʼux ruukʼ inanimaj, maʼ kʼaxik ta chaweh ruqʼorariik keh i tokoom, eh mareh ne irusach akʼux i ne inkiqʼor aweh. Reʼ Melinda, reʼ 21 haabʼ wilik reh, iruqʼor: «Pan nukamaj inkiqʼor weh chi holohik chi ko majaaʼ kinqʼoʼrinik winaq. Maʼ inkikapaaj taj, chajariik ta woʼ inche irukʼul i reʼ; irusach laʼ kikʼux noq inkil chi holohik i nunaʼojbʼal».

 Chabʼan i wilih: Mi inakapaaj chi inawaaj atobʼaal reh qʼorik chi riij i wilih, chaqahsaj i naʼojbʼal «¿Qué dirás si alguien te pregunta por qué eres virgen?». Ne woʼ irubʼan chi ne inawil i qahuuj Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas:

•    «¿Nos irá mejor si lo hacemos?» (Volumen 1, capítulo 24)

•    «¿Por qué debería seguir siendo virgen?» (Volumen 2, capítulo 5)

 «Q’e’ imponik chi nuwach inkiq’or taqeh huuj Los jóvenes preguntan. Jenaj ehtalil, pan página 187 reh i peet volumen iruk’uhtaaj chi wih’ik ruuk’ jeno’ k’achareel noq ko majaa’ inqab’an kaxaro, je’ rukab’ rusihariik jenaj carena yohb’aal k’ihaal tz’aaq xa awach pa’ eh. Eh pan página 177 iruq’or chi re’ wilih je’ rukab’ ruye’ariik pan awooq jenaj cuadro i q’e’ looq’. Xa re’ la’, re’ ehtalil i q’e’ imponik chi nuwach wilik pan página 54 reh i rukab’ volumen. Ar iruq’or: Wih’ik ruuk’ jeno’ k’achareel noq ko majaa’ inab’an kaxaro, je’ rukab’ rutehariik jenaj kooch noq ko majaa’ inkiyeew aweh. Eh mareh k’ahchi’ akojom i kooch wilih ruuk’ jeno’ k’achareel i mareh ma’ na ta ruwih’iik chi ab’ahiil.» (Victoria)