CAPÍTULO 35

¿Nik’wach ne kinponik chi hin ramigo i Dios?

Noq re’ Gabriel xik’ik chupaam jenaj k’axkilal, xukoj rehtaal chi re’ ramigohiil ruuk’ i Dios q’e’ naq looq’. Reʼ reh iruq’or: «Re’ wajaaw xojrukanaa’ noq wilik naq weh kab’laj haab’. Jenaj aq’ab’ xnupahqaaj reh i Jehová chi re’ wajaaw ne wo’ chik inchalik pan paat».

Ruuk i ruti’kiil ruk’ux, re’ Gabriel xutik’aa’ rilom wach i Santo Laj Huuj. Xureq jenaj versículo aha’ wii’ re’ ajtz’ihbaneel iruq’or reh i Jehová: «Ruum xa re’ wo’ hat neetikoʼlinik keh i ma’ inkib’an ta ruko’ljiik kiib’, je’ wo’ taqe i ma’ xta kituut kajaaw» (Salmo 10:14). Re’ Gabriel iruq’or chi re’ taqeh q’orik wilih xiponik pan ranima, eh xuqʼor: «Noq xwil wach taqeh q’orik wilih, xwik’raaj chi re’ Jehová iraaj naq kiin rutob’eem eh iraaj naq chi ne inwil chi reʼ reh i Wajaaw».

¿K’AHCHI’ na ak’ulum jeno’ k’axkilal je’ rukab’ i xuk’ul i Gabriel? Mareh k’ahchi’ ak’ulum oon mareh ma’chih. Xa re’ la’, re’ Jehová iraaj chi ne tiwih’ik chi ramigo. Chawil chajariik iruq’or i Santo Laj Huuj: «Chajil taq i koq awiib’ ruuk’ i Dios re’ reh ne taq inwih’ik awuuk’» (Santiago 4:8). ¿Mi xakoj rehtaal? Ma’xta iruq’or mi ma’ inqab’an rilariik wach oon mi re’ reh mas nim chi qawach, re’ Jehová iraaj chi hoj ramigo.

Xa re’ la’, wilik i naqab’anam reh chi ne qojwih’ik chi ramigo i Dios. Qakoj jenaj ehtalil. Mareh wilik jeno’ awuhtz’uub’. Mi inawaaj chi ne ink’ihik eh chi ne inwih’ik chi holohik, ¿chajariik ko ruman chi ne inab’an? Ko ruman chi ne inayeew pan jenaj ye’aab’ aha’ wii’ ma’ más ta jab’ eh ma’ más ta ne iruyeew reh i q’iij. Eh ko ruman chi maʼ ne ta inakanaaʼ rukojariik ruhaa’. Ma’ ne ta inakanaa’ rilariik. Je’ wo’ re’ ink’ularik ruuk’ awamigohiil ruuk’ i Dios. ¿Chajariik na’ab’anam reh chi re’ wilih ne inkowjik?

Re’ tijinik aajwaal wach

Re’ hat aweht’al chi reh chi ki’ib’ k’achareel ne kiwih’ik chi kamigo kiib’, ko ruman chi ne inkiq’o’reej kiib’ chi kiwach. Eh re’ wilih aajwaal wach rub’anariik mi jeno’ k’achareel iraaj wih’ik chi ramigo i Dios. Xa re’ la’, ¿nik’wach ne inqab’iraj i Jehová? Ko ruman chi ne inqil eh ne inqatz’irir riij i ruq’orb’al, i Santo Laj Huuj. (Salmo 1:2, 3).

Mareh reʼ tijinik ma’ imponik ta chawach. Mareh re’ imponik chawach reʼ rilariik i tele, re’ taqeh k’o’nik oon elik ruuk’ taqeh awamigo. Xa re’ la’, mi inawaaj wih’ik chi ramigo i Dios, ko ruman chi ne inab’iraj iruq’or pan ruq’orb’al.

Makapaaj chi q’uhteel rilariik wach i Santo Laj Huuj. Ne inatijej rureqariik rusuqkiil atoob’ ta mareh inakapaaj chi rilariik wach taqeh huuj ma’ imponik ta chawach. Peet, na’awisam aq’iij reh rub’anariik i wilih. ¿Aha’ oon haj ne inawisaj aq’iij? Chab’an i irub’an jenaj q’ahxoq, Lais i rub’ihnaal. Re’ reh iruq’or: «Nukapaam chik nik’ nawilom i Santo Laj Huuj. Rajlaal q’iij, noq kinwuktik inwil wach jenaj capítulo reh i Santo Laj Huuj». Re’ María, reʼ 15 haab’ wilik reh, tokoom irub’an. Re’ reh iruq’or: «Chu’nchel aq’ab’, noq ojik weh wiraal inwilow wach i Santo Laj Huuj».

¿Nik’wach na’ab’anam i hat reh rilariik wach i Santo Laj Huuj? Peet, chawil i iruq’or i  recuadro reh i página 292. Chi riij i re’, chatz’ihb’aaj ayu’ nik’ ne inab’an rilariik wach i Santo Laj Huuj, jeno’ oq media hora.

․․․․․

Je’re’ noq, peet na’asik’im aq’iij reh rilariik wach i Santo Laj Huuj. Xa re’ la’, noq ne inatoq’aa’ rutz’irariik riij i Santo Laj Huuj, ne inakoj rehtaal chi wilik pech k’axik rilariik wach. Mareh ne inak’ul i xuk’ul i Jezreel, jenaj k’ijool 11 haab’ wilik reh. Re’ reh iruq’or: «Wilik ju’jun taqeh i na’ojb’al k’axik chi weh rureqariik chi riij». Xa re’ la’, matq’uhtik chi rub’anariik. K’o’loq pan ak’ux chi, noq k’ahchi’ awilom paam i Santo Laj Huuj k’ahchi’ ab’iram i Jehová. Naruponiik i q’iij chi ne imponik chawach. Noq ne inakoj ak’ux chi rub’anariik, ne imponik chawach eh ne inasuqkileej rub’anariik.

Makanaa’ rub’anariik atiij

Ruuk’ i qatiij inqab’an q’orik ruuk’ i Dios. Re’ wilih jenaj holohik laj kooch. Chakapaaj: Ne irub’an chi ne inaq’o’reej xa nik’ pa’ hora chupaam i q’iij oon chupaam i aq’ab’. Re’ Jehová xa ne wo’ tirub’iraj. Eh re’ reh iraaj wo’ kaat rub’iram i hat. Ruum aj re’, re’ Santo Laj Huuj iruq’or chi «chu’nchel» inawaaj oon i aajwaal wach chaweh «chayeew pan q’ab’ i Dios panatiij» eh «chapahqaaj» i rotob’il, «chat’iosej» reh irub’an awuum (Filipenses 4:6).

Re’ wilih iraaj ruq’orom chi ne irub’an chi ne tiq’orik ruuk’ i Dios chi riij chu’nchel. Je’ rukab’ taqeh ak’axkilal eh re’ tirukoj chi kapeb’inik. Xa re’ la’, ko ruman wo’ chi ne natyooxeej reh chu’nchel iruyeew aweh. Inqatyooxeej i otob’il inkib’an taqeh qamigo. Eh ma’ jeno’ awamigo k’ih irub’an chawiij je’ rukab’ i Jehová. (Salmo 106:1).

Chatz’ihb’aaj inawaaj atyooxeem reh i Jehová.

․․․․․

Mi inawik’raaj chi ma’ inakuy ta chik, ruum ayo’jiik eh ruum i tiqajik wiiʼ kapeew, ¿chajariik ne inab’an? «Chakanaaʼ pan qʼabʼ i QaJaaw Dios chuʼnchel i tiqaaj wiiʼ kapeew reʼ reh neentoobʼinik aweh. Ruum reʼ i QaJaaw Dios maʼ jaruuj neeruqʼebʼ i korik wach rukʼux» (Salmo 55:​22).

Chatz’ihbaaj i tirukoj wii’ chi kapeb’inik, eh chi riij i re’ ne inaq’or pan atiij.

․․․․․

Chareq ana’ojb’al ruuk’ inak’ul pan ak’achariik

Noq hat ramigo i Dios, ko ruman chi ne wo’ inakapaaj chi riij i wilih. Re’ David xutz’ihb’aaj jenaj tz’uuy aha’ wii’ xuq’or: «Chawilow taq, chakoj taq rehtaal chi re’ QaJaaw Dios xiik’ naah rotob’il» (Salmo 34:8). Ko re’ xik’ik pan jenaj k’axkilal noq xutz’ihb’aaj i tz’uuy wilih. K’isiin ma’ naq inkantesjik ruum i reey Saúl. Re’ reh xuk’eb’aa’ (xuk’ol) riibʼ pan kitinamiit i kiʼixowanik reh, re’ taqeh filisteo, eh reʼ keh xare’yu’ xkinab’eej wach. Je’ncho ma’ na ta naq chik rub’anam i elik ar. Xa re’ la’, xub’an rub’aan. ¿Mi aweht’al nik’wach xub’an xelik ar? Xub’an riib’ chi ma’ suq ta naq paam i naah (1 Samuel 21:​10-15).

Xa re’ la’, re’ David ma’ xukapaaj ta chi xuko’leej riib’ ruum i runa’ojb’al i reh. Pan rutihk’iik i tz’uuy, reʼ xutz’ihb’aaj iruk’uhtaaj chi chuʼnchel i loq’il xuyeew reh i Jehová. Ruum aj reʼ xuqʼor: «Noq xnupahqaaj i rotob’il i QaJaaw Dios xirib’iraj wo’ hoq. Eh xiresaj wo’ chupaam chu’nchel i yohb’aal» (Salmo 34:4). Ruum i xuk’ul pan ruk’achariik, re’ reh xuq’or: «Chawilow taq, chakoj taq rehtaal chi reʼ QaJaaw Dios xiikʼ naah rotobʼil». a

Chakapaaj chi riij jeno’ pech noq re’ Jehová xatruchaʼjeej, eh chatz’ihbʼaaj i xk’ularik. Ma’ ko ruman ta chi nim wach i ne inatz’ihb’aaj, xa chatz’ihbaaj jeno’ holohik laj na’ojb’al aha’ wii’ xakoj rehtaal chi re’ Jehová xatrutob’eej.

․․․․․

Chi qaju’junaal naqab’anam chi ne ink’ihik i qamigohiil ruuk i Dios. Je’ wilih iraaj b’anarik atoob’ ta’ re’ qatuut qajaaw xkik’uhtaaj qeh i korik chi riij i Santo Laj Huuj. Raaj i hat ¿mi k’ahchi’ ab’anam chi ne ink’ihik awamigohiil ruuk i Dios oon ko majaa’ inatoq’aa’ rub’anariik? Mi je’ re’, re’ capítulo wilih ne tirutob’eej reh chi ne inab’an i wilih. Re’ Jehová naa kaat rukuxisam ruum i inab’an, maj re’ Santo Laj Huuj iruq’or qeh: «Chapahqaaj taq ree Dios re’ reh nee ruyeew taq chaaweh, cha sikʼ taq, nee taq inareq» (Mateo 7:7).

NE INAREQ RUMAN I NA’OJB’AL WILIH PAN CAPÍTULO 38 EH 39 REH I PEET HUUJ LO QUE LOS JÓVENES PREGUNTAN.

CHUPAAM I JENAJ CHI CAPÍTULO NAʼAWILOM

¿Mi k’axik chaweh q’orik chi riij i Dios kuuk’ taqeh k’achareel? ¿Nik’wach ne inak’oleej riij i inanimaj?

[Ruman]

REʼ IRUQʼOR I SANTO LAJ HUUJ

«Atoobʼ keh awach inkireq chi riij chi ko wilik i ajwaal wach chi keh ruukʼ i kinimaniik» (Mateo 5:3)

CHAB’AN I WILIH

Mi rajlaal q’iij inawil wach kijib’ página reh i Santo Laj Huuj, ne inakohlaaj rilariik wach pan jenaj haab’.

¿MI AWEHT’AL NAQ I WILIH?

Re’ hat k’ahchi’ awilom wach i huuj wilih eh inanimaj i runa’ojb’al i Santo Laj Huuj, ruum chi re’ Jehová iraaj chi hat ramigo (Juan 6:44).

CHAKAPAAJ CHAJARIIK NA’AB’ANAM

Re’ wilih nanub’anam reh rureqariik rusuqkiil rilariik wach i Santo Laj Huuj ․․․․․

Re’ wilih nanub’anam reh rub’anariik nutiij rajlal q’iij anub’anam ․․․․․

¿Chajariik inwaaj nupahqaam reh i nutuut wajaaw chi riij i na’ojb’al wilih? ․․․․․

RAAJ I HAT ¿CHAJARIIK INAKAPAAJ?

● ¿Chajariik ne inab’an reh chi ne imponik chawach rilariik wach i Santo Laj Huuj?

● ¿Chaaj wo’ reet re’ Jehová iraaj rub’iram i kitiij taqeh k’achareel ajmahk taqeh?

● ¿Chajariik ne inab’an reh chi re’ taqeh atiij xa holohik chik taqeh?

[Blurb]

«Noq ko hin naq k’isiin, re’ taqeh i nutiij xa jenaj wo’ naq kiwach. Yu’naak inuq’or reh i Jehová chu’nchel i holohik eh chu’nchel i ma’ holohik ta inuk’ul pan nuk’achariik. Ruum chi ma’ jenaj ta wach taqeh inuk’ul rajlal q’iij, reh reh wo’ wach inuqʼor reh i Jehová pan nutiij» (Eva)

[Re’ cuadro]

 Chanab’eej wach aSanto Laj Huuj

1. Chachih wach jeno’ na’ojb’al inawaaj atijem pan Santo Laj Huuj. Reh chi ne nareq chi riij i wilih, chapahqaaj reh i Jehová chi ne iruyeew ana’ojb’al.

2. Chawil chi q’uun. Mab’an ajiim noq k’ahchi’ awilom wach i Santo Laj Huuj. Chakoj akapeb’aal eh chab’an i wilih: Chawilow i k’ahchi’ ruk’ulariik, chab’iraj inkiq’or taqeh k’achareel wilkeeb’ chupaam, chawuhtz’eej i wilik chi kijunsuut, chawik’aaj i rusuqkiil i k’uxb’al. Chi je’ re’, re’ i k’ahchi’ awilom wach ne inawilow pan ak’apeb’aal.

3. Chakapaaj chi riij taqeh pahqanik wilih. Noq xakohlaaj chik rilariik wach i k’ahchi’ naq awilom, chakapaaj chi riij taqeh pahqanik wilih:

● ¿Chaaj wo’ reet re’ Jehová xukanaa’ i wilih pan Santo Laj Huuj?

● ¿Aha’ wilik taqeh i k’achareel ne irub’an chi ne inuk’am weh kuuk’ eh aha’ wilik taqeh i ma’chih?

● ¿Aha’ wilik taqeh i na’ojb’al ne inukoj pan nukʼachariik eqal eqal?

● ¿Chajariik iruk’uhtaaj weh i wilih chi riij i Jehová eh chi riij i runa’ojb’al?

4. Chab’an atiij. Chaq’or reh i Jehová chajariik xatijej eh nik’wach inakapaaj rukojariik pan ak’achariik. Eh k’o’loq pan ak’ux rutyooxjiik reh i ruq’orb’al, re’ xukanaa’ pan Santo Laj Huuj.

[Ehtalil]

«Eh jinaj saqum chi weh aqʼoral ruum reʼ i reʼ inkʼuhtanik weh chibʼih i naa nubʼanam» (Salmo 119:105)

[Re’ cuadro]

Re’ i naqakojom chi peet pan qak’achariik

¿Mi hat re’ ruuk’ taqeh i ma’ inkireq taqeh q’iij reh rub’anariik kitiij eh reh rilariik wach i Santo Laj Huuj? Wilik pech, re’ i ne tirutob’eej re’ runab’jiik chajariik i ajwal wach.

Qilow jenaj ehtalil: Chasikʼ jeno’ palangana eh chakoj taqeh i nimaq laj ab’aj chupaam. Chi riij i re’, chayeew saniib’ chi naah ko rehtaal ne inunjik. ¿Chajariik inawilow? Jenaj palangana nunjinaq chi ab’aj eh sanib’.

Yu’naak chawehsaj i saniib’ eh taqeh ab’aj, eh chab’an wo’ chik i xab’an peet, xa re’ la’, yu’naak chayeew chi peet i saniib’. ¿Chajariik ink’ularik? Ma’ ki’okik ta chik taqeh ab’aj ¿maj korik?.

¿Chajariik inqatijej? Mi re’ inakoj chi peet pan ak’achariik re’ taqeh i chib’ih jariik i ma’ nimaq ta kiwach, je’ rukab’ taqeh i chamaj iib’ oon re’ k’o’nik, ma’ ne ta inareq kiye’aab’ i nimaq wach, re’ aajwaal wach chaweh pan uxlab’al. Ruum ajre’, re’ Santo Laj Huuj iruq’or keh taqeh ajnimaneel chi elik ne kichol «rusik’ariik wach i ma’ xta reet chi b’anarik» (Filipenses 1:10). Mi inanimaj iruq’or i na’ojb’al wilih, ne inareq aq’iij reh chi ne tikʼihik pan uxlab’al eh wilik pech ne inwih’ik aq’iij reh k’o’nik. K’o’loq pan ak’ux: Re’ i peet na’akojom pan ak’achariik re’ i nimaq kiwach oon re’ aajwaal kiwach.

[Ehtalil]

Re’ awamigohiil ruuk’ i Jehová je’ rukab’ jenaj uhtz’ub’, na’acha’jeem eh na’aye’em ruhaʼiil reh chi ne ink’ihik.