Reʼ hoj inqakʼam naah iruqʼor i Santo Laj Huuj chi riij nikʼwach naqaninqʼijem i rukʼuliik pan qakʼux i rukimiik i Kristo, reʼ inqʼorarik woʼ reh «Santolaj ruwaʼ i QaJaaw reh xqʼeqʼ» (1 Corintios 11:20). Xa reʼ laʼ, reʼ inkinimaj eh reʼ inkibʼan taqeh tokoom iglesia reh runinqʼijik i rukimiik i Jesús maʼ isimaj ta pan Santo Laj Huuj.

 Inqaninqʼijej wach i rukimiik i Jesús reh chi ne inkʼulik pan qakʼux chi reʼ Jesús xuqʼahsaj i rukʼachariik chi mayiij chi qiij i hoj eh ruuk i wilih inqakʼuhtaaj chi inqatyooxeej (Mateo 20:28; 1 Corintios 11:24). Reʼ ninqʼiij wilih maʼ reʼ taj jenaj sacramento ni xata jenaj naʼojbʼal irubʼan chi ne inkuyarik i qamahk chi jun pech. a Reʼ Santo Laj Huuj iruqʼor chi reʼ Dios ne irukuy qamahk mi xqakoj qakʼux ruukʼ i Jesús eh maʼ ruum ta jenoʼ ninqʼiij inbʼanarik pan jenoʼ iglesia (Romanos 3:25; 1 Juan 2:1, 2).

 Reʼ Jesús xuqʼor keh taqeh rajtahqaneel chi narukʼuliik pan kikʼux i rukimiik, xa reʼ laʼ maʼ xuqʼor ta jarubʼ pech nakibʼanam i wilih (Lucas 22:19). Wilik taqeh kʼachareel inkikapaaj chi nakibʼanam i wilih rajlaal poh, wilik inkiqʼor chi rajlaal xamaano, rajlaal i qʼiij, kʼih pech chuwach i qʼiij oon ne inbʼanarik i wilih jarubʼ pa pech iraaj rubʼanam i kʼachareel. Xa reʼ laʼ ko ruman chi ne inqakapaaj chi riij juʼjun taqeh naʼojbʼal.

 Reʼ Jesús xuninqʼijej wach i wiʼk reh xqʼeq pan ruqʼijil i Pascua judía eh xa juʼjun chik hora xikʼik xkimik (Mateo 26:1, 2). ¿Chaaj woʼ reet xkʼularik i wilih? Reʼ ruqʼorbʼal i Dios irupaj i rukimiik i Jesús ruukʼ i tentzun reh Pascua (1 Corintios 5:7, 8). Reʼ Pascua xa jenaj naq pech ininqʼijik wach chuwach i haabʼ (Éxodo 12:1-6; Levítico 23:5). Reʼ taqeh peet ajnimaneel xkininqʼijej wach i rukimiik i Jesús jenaj pech chuwach i haabʼ eh reʼ taqeh testigo reh Jehová jeʼ woʼ reʼ inqabʼan ruum chi inqakʼam qeh irukʼuhtaaj i Santo Laj Huuj. b

 Reʼ ehtalil xukanaaʼ i Jesús qojrutobʼeej runabʼjiik jarubʼ pech naqabʼanam i ninqʼiij wilih jeʼ woʼ i qʼiij eh i hora. Reʼ reh xuninqʼijej wach pan 14 reh nisán reh i haabʼ 33 noq okinaq chik i qʼiij jeʼ rukabʼ iruqʼor i kicalendario taqeh judío (Mateo 26:18-20, 26). Reʼ taqeh testigo inqaninqʼijej wach jenaj pech chuwach i haabʼ i rukʼuliik pan qakʼux i rukimiik i Jesús chupaam i qʼij reʼreʼ, inqakʼam qeh ruukʼ i kehtalil taqeh peet ajnimaneel. c

 Reʼ 14 reh nisán reh i haabʼ 33 xqajik pan qʼiij viernes, xa reʼ laʼ juʼjun chi haabʼ reh reh wach i qʼiij inqajik wiiʼ. Reh runabʼjiik chajariik qʼiij inqajik i 14 reh nisán, inqakoj i xkikoj taqeh judío reh najtir eh jeʼ woʼ reʼ xkikoj pan ruqʼijil i Jesús eh maʼ reʼ ta inkikoj taqeh judío chupam i qaqʼijil. d

 Chupam i akʼ ninqʼiij wilih reʼ Jesús xukoj i kaxlanwiʼk maʼxta ruchʼambʼesbʼal eh i manlik riis uva reʼ xqohxanik chupam i ninqʼiij Pascua (Mateo 26:26-28). Ruum aj reʼ, i hoj inqakoj i kaxlanwiʼk maʼxta ruchʼambʼesbʼal ni xata tokoom eqʼombʼal eh jeʼ woʼ i riis uva inqakoj maʼ reʼ ta i chʼam chik ni xata reʼ riis uva kojooj razúcar, kʼah laj haʼ, chʼahn oon tokoom chik reqʼomaal.

 Juʼjun taqeh iglesia inkikoj i kaxlanwiʼk reʼ wilik chʼambʼesbʼal reh. Xa reʼ laʼ chupaam i Santo Laj Huuj reʼ chʼambʼesbʼal irujalwacheej i mahk eh i kimik (Lucas 12:1; 1 Corintios 5:6-8; Gálatas 5:7-9). Ruum aj reʼ, reʼ kaxlanwiʼk maʼxta ruchʼambʼesbʼal eh maʼxta jenoʼ chik reqʼomaal irujalwacheej chi manlik i rutiʼjolal i Jesús, chi maʼxta rumahk (1 Pedro 2:22). Wilik taqeh iglesia inkikoj i riis uva wilik razucar reʼ wilih maʼ irukʼam ta riibʼ ruukʼ iruqʼor i Santo Laj Huuj. Inkibʼan i wilih ruum chi inkikapaaj chi reʼ rukʼjiik i kʼah laj haʼ jenaj mahk eh ruum aj reʼ maʼ inkikʼam ta naah iruqʼor i Santo Laj Huuj (1 Timoteo 5:23).

 Reʼ kaxlanwiʼk maʼxta ruchʼambʼesbʼal eh i riis uva inkojarik noq inkʼulik pan kakʼux i rukimiik i Jesús xa jenaj ehtalil taqeh irujalwacheej i rutibʼkaal eh i rukikʼeel i Jesús. Maʼ inbʼaan ta jenaj sachbʼal kuxliis reh chi ne imponik chi rutiibʼkal i Jesús oon chi rukikʼeel jeʼ rukabʼ inkikapaaj i juʼjun. Eh maʼ inkixilakʼeej ta woʼ ruukʼ i rutibʼkaal eh i rukikʼeel i Jesús. Qʼil chajariik iruqʼor i Santo Laj Huuj.

•   Mi reʼ Jesús xuqʼor ta naq keh taqeh rajtahqaneel chi ne inkukʼej i rukikʼeel, kʼahchiʼ naq ruqʼehtaam riibʼ chuwach i kʼuhbʼaal ruyeʼem i Dios noq xuqʼor maʼ na taq akʼuxum i kikʼ (Génesis 9:4; Hechos 15:28, 29). Xa reʼ laʼ reʼ Jesús maʼ ne ta naq irutaqʼaaj taqeh rajtahqaneel chi ne inkiqʼehtaaj kiibʼ chuwach i rukʼuhbʼaal i Dios chi riij i kikʼ (Juan 8:28, 29).

•   Reʼ taqeh apóstol maʼ xkukʼej ta i rukikʼeel i Jesús, ruum chi chupaam i aqʼabʼ reʼreʼ, reʼ reh xuqʼor chi reʼ rukikʼeel naruchihkiik naq. Jeʼ wilih xukʼuhtaaj chi ko majaaʼ naq iruqʼahjsaj i rukʼachariik (Mateo 26:28).

•   Reʼ Jesús xa junpech xuqʼahsaj riibʼ chi mayiij (Hebreos 9:25, 26, RLLH). Mi reʼ kaxlanwi’k eh i riis uva ne naq kikorjik chi rutiibʼkal eh i rukikʼeel i Jesús noq inkininqʼijej i wi’k reh xq’eq reh i Qajaaw, re’ taqeh kik’uxwik reh xa eliik naq k’ahchi’ kininq’ijem wach.

•   Reʼ Jesús xuqʼor: «chaʼan taq i wilih pan nibʼihnaal chi kapebal weh»,amʼ xuqʼor ta «chaʼan taq i wilih reh chi ne woʼ chik i nuqahsaj wiibʼ chi mayiij» (1 Corintios 11:24, RLLH).

 Reʼ taqeh kʼachareel inkikapaaj chi reʼ kaxlan wiʼk eh reʼ riis uva inkikorsaj kiibʼ chi rutibʼkaal eh rukikʼeel i Jesús, inkichop kinaʼojbʼal ruum nikʼwach tzʼihbʼamaj i juʼjun chi texto pan juʼjun taqeh Santo Laj Huuj. Jenaj ehtalil, juʼjun taqeh i Santo Laj Huuj inkiqʼor chi reʼ Jesús q’orik chi riij i riis uva noq xuqʼor taqeh q’orik wilih: «reʼ wilih i nikikʼeel» (Mateo 26:28, RLLH). Xa reʼ laʼ, reʼ xuqʼor i Jesús ne irub’an chi ne inqʼorarik chi jeʼ wilih: «reʼ wilik chupaam i rujalwaach i nukikʼeel». e Reʼ Jesús noq irub’an naq i kʼuhtanik irukoj naq taqeh ehtalil eh je’ woʼ reʼ xub’an ayuʼ. Xa kʼahchiʼ naq rukojom jenaj ehtalil (Mateo 13:34, 35).

 Noq reʼ taqeh testigo reh Jehová ink’ulik pan kik’ux i rukimiik i Jesús, maʼ k’ih ta taqeh inkikʼux keh i kaxkanwi’k eh inkuk’ej i vino. ¿Chaaj woʼ reet?

 Ruukʼ i kik’ xuchihkaaj i Jesús, reʼ Dios xukorsaj jenaj akʼ kuhbʼaal ruum chi xujal wach i k’uhbʼaal re’ xub’an ruuk’ i najtir tinamit Israel (Hebreos 8:10-13). Reʼ taqeh wilkeebʼ chupaam i akʼ k’uhbʼaal wilih reʼ keh inkikʼux i kaxlanwi’k eh inkukʼej i vino noq ink’ulik pan qak’ux i rukimiik i Jesús. Maʼ chuʼnchel ta taqeh ajnimaneel inkib’an i wilih, xa reʼ wo’ i sik’ooj cho kiwach ruum i Dios (Hebreos 9:15; Lucas 22:20). Reʼ taqeh ajnimaneel wilih nakitaqʼaniik ruukʼ i Jesús pan taxaaj. Reʼ Santo Laj Huuj iruqʼor chi xa 144.000 chi k’achareel naruwih’iik keh i kooch wilih (Lucas 22:28-30; Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3).

 Reʼ taqeh tentzun re’ xama’ k’ih ta taqeh re’ taqeh nakitaq’aniik ruuk’ i reh pan taxaaj, ma’ jenaj ta kiwach quuk’ i hoj, ruum chi re’ hoj inquy’eej wih’ik chi kixilak i ruk’ihaal tinamit nakikʼachariik wach akʼal chi juneliik (Lucas 12:32; Apocalipsis 7:9, 10). Atoobʼ ta reʼ inquy’eej kʼacharik ayuʼ wach akʼal maʼ inqakʼux ta qeh i kaxlanwi’k eh maʼ inqukʼej ta i riis uva qojwih’ik la’ chupaam i rukʼuliik pan qakʼux i rukimiik i Jesús ruum chi inqaaj qakʼuhtaam chi inqaatyooxeej i xub’an i Jesús chi qiij (1 Juan 2:2).