Ir al contenido

Ir al índice

KUYUUJI 22

WAAÑI 127 La clase de persona que debo ser

Tyi miyooxpaʼtpa iniity tuum noviazgo iga ikujiʼbiñ Jehová

Tyi miyooxpaʼtpa iniity tuum noviazgo iga ikujiʼbiñ Jehová

Siiga «wɨbɨc jɨ̱xi iniit́ [ianmajom]. [...] Jesɨc Dios más iwɨ̱aŋja̱m» (1 PED. 3:4).

AN̈KEJAYOʼOYI

Tyi iwatyajiñ jempɨk iniityyaj tuum noviazgo iga iwɨnɨgayyajiñ y juutypɨk jeʼm tɨwɨtam wɨap iyooxpadoyyaj.

1, 2. ¿Tyi nɨmyajpa weeñiyaj jesɨk iniityyaj idyɨk tuum noviazgo?

 JESƗK algun i iniity tuum noviazgo wɨapsɨ iga tsaam maymay y ixunba iga iwɨnɨgaʼyiñ. Jeextyim idyɨk in̈jaamyaj tun̈gakyaj. Tuum yoomtɨwɨ iñɨɨyipɨk Tiina a iga ity en Etiopía nɨmpa: «Jesɨk an̈wɨdyaayaʼ y ɨch anoviojtam idyɨk jaʼy anan̈mattaʼm tyityam an̈wattamtoʼoba y tyityam an̈kusuʼnɨytyaʼmpa. Amaymay iga ampaʼt algun i iga tsaam atoyba».

2 Tuum tɨɨwɨ iñɨɨyipɨk Alessio itywɨʼɨp en jeʼm países bajos nɨmpa: «Amaymay iga jesɨk anyoomoʼ annoviajnam idyɨk, an̈wɨixpɨk. Pero anan̈an̈kamoktaʼmtyim kobakpiijiyaj». Yɨʼp kuyujijom tan̈kɨʼpin̈taʼmpa juʼutspɨk kobakpiijiyaj in̈an̈kamokyajpa jempɨk iniityyaj tuum noviazgo y juutypɨk jeʼm Biblia wɨap iyooxpaʼtyaj iga wɨaiñ iwɨnɨgayyaj. Tan̈kɨʼpin̈taʼmpatyim juutypɨk jeʼm tɨwɨtam wɨap iyooxpadoyyaj.

TYIʼIGA ALGUN I IKTSUKUMPA TUUM NOVIAZGO

3. ¿Tyi ijɨɨsneiñ jempɨk iktsukumpa tuum noviazgo? (Proverbios 20:25).

3 Siiga algun i iktsukumpa tuum noviazgo ijɨɨsneiñam siiga an̈koʼmɨʼyba kun jempɨk sɨʼ iixpɨk. Jesɨk an̈koʼmɨyyajpa iwatyajpa tuum voto kun Jehová juuty nanɨʼmayyajtaap iga natoyyajtaap, nakwiñkejayyajtaap respeto iganam wagaityyajpa. Wiñtyi iga iwatyajiñ yɨkxpɨk voto wɨɨ iga iwɨpɨkneyajiñ ijɨɨxi (maayɨʼ Proverbios 20:25). b Jeʼm noviazgo iyooxpaʼtyajpa iga naixpɨkyajtaiñ y wɨaiñ iwɨpɨkyaj ijɨɨxi. A veces jeʼm jɨɨxi ipɨkyajpaʼap jeʼ iga an̈koʼmɨyyajpa o iga naktsakyajtaap. Siiga jeʼam naspa, nɨmtoʼoba iga iwɨpɨkyaj ijɨɨxi.

4. ¿Tyiʼiga tan̈kutɨʼɨyɨytyaʼmiñ kun juʼp jɨɨxi tsukumpa tuum noviazgo?

4 Jempɨk ityyajnam ikutyum ikutɨʼɨyɨyyajiñ kun juʼp jɨɨxi iktsukumyajpa tuum noviazgo. Siiga ikutɨʼɨyɨyñeum, dyaʼ iktsukumpa tuum noviazgo kun jempɨk dyaʼ ipɨkneʼ ijɨɨxi iga an̈koʼmɨytyoʼoba. Pero nasuntaap iga tantumpɨytyam tan̈kutɨʼɨyɨytyaʼmiñ. Weeñiyaj ijɨɨsyajpa iga jesɨk wɨstenyaj sɨʼbam iniixpɨkyajta nɨmtoʼoba iga an̈koʼmɨyyajiñam. Pero yɨʼp jɨɨxi wɨap imalwadayyaj jempɨk dyanam an̈koʼmɨyñeyaj. Melissa, tuum yoomtɨwɨ itywɨʼɨp Estados Unidos, iga dyanam jaʼayɨyñeʼ nɨmpa: «Weeñi tɨwɨtam in̈joʼkyajpa iga jempɨk noviojyaj an̈koʼmɨyyajiñam. Jeʼyukmɨ weeñiyaj ipɨkyajpa ijɨɨxi iga dyaʼ iixpɨkyajpa algun i o tun̈gakyaj tsɨʼyyajpanam juʼuts novio mex iga dyaʼ nawɨnanɨgayyajtaap».

WƗNAIXPƗKTAMTAAJƗ

5, 6. ¿Tyityam wɨɨ iga ijoodon̈ayajiñ jempɨk iktsukumneyajum tuum noviazgo? (1 Pedro 3:4).

5 ¿Tyi miyooxpaʼtpa in̈wɨpɨk iñjɨɨxi siiga min̈koʼmɨʼyba o dyaʼ kun jempɨk iniktsukumneʼ tuum noviazgo? Wɨixpɨɨkɨ. Wɨapsɨ iga wiñtyi iñixpɨkneum idyɨk usan̈. Pero sɨɨ, maaj wɨap in̈wɨixpɨk y iñaʼm juʼutspɨk «jɨ̱xi iniit́ [ianmajom]» (maayɨʼ 1 Pedro 3:4). Iñaʼmiñ tyityam ijɨɨspa y siiga ikwiñkejpa espiritualidad. Wɨapsɨ iga ustam ustam mojpa in̈kutson̈ yɨʼpyaj akwagoʼoyiyaj: «¿Wɨap ayooxpaʼt iga anaidyiñ tuum wɨnanɨgoʼoyi kun Jehová?» (Prov. 31:​26, 27, 30; Efes. 5:33; 1 Tim. 5:8). «¿Wɨapsɨ anakwiñkejaytyamta toyoʼoyi? ¿Wɨap anyaʼachɨy jesɨk jɨɨxtyogoyba?» (Rom. 3:23). c Kujɨɨsɨ: mex iga dyaʼ tumtyi jɨɨxi iniitytyaʼm wɨap miniwɨnanigaytyamta.

6 ¿Tyiñam iñjoodon̈aiñ jesɨk iniktsukumneum jeʼm noviazgo? Wiñtyi iga majnam iñtyoʼyiñ, wɨɨ iga inin̈mattaʼmiñ juʼptam metas iniitytyaʼm. Dyaʼ nasuntaap iga dende wiñtyityim inin̈mattaʼmiñ siiga iniitytyaʼm tuum mɨmneʼiʼ, siiga sɨʼ inin̈an̈kamoktaʼm tuum kobakpiiji kun jeʼm tumiñ, o tyityam iññaskanetaʼm jeʼm iñityijom (aʼmɨtyim Juan 16:12). Pero jɨɨsɨ iga maaj okmɨ wɨɨ iga inin̈mattaʼmiñ iga wɨaiñ in̈wɨpɨktaʼm iñjɨɨxi.

7. ¿Tyityam iwatyajiñ jeʼm noviojyaj iganam naixpɨkyajtaiñ? (Aʼmɨtyim jeʼm recuadro « Siiga juʼumɨ ity» y jeʼm imagenyaj).

7 ¿Tyiñam miyooxpaʼttaʼmpa iga miniwɨixpɨktamtaiñ? Namuruujɨ, wadaʼayɨ akwagoʼoyiyaj y kumatoon̈ɨ (Prov. 20:5; Sant. 1:19). Wɨap in̈wɨmurutaʼm siiga miwagawiʼktaʼmpa, nɨkpa mijooyityaʼm y miwagaputtaʼmpa jeʼm an̈matkuy. Wɨaptyim in̈wɨixpɨk y tyityam iwatpa jesɨk in̈waganaitytyaʼmpa iñamigojyaj, iñfamilia y tun̈gakyaj. Albert itywɨʼɨp en jeʼm Países Bajos, jeʼam iwat jesɨgam sɨʼ idyɨk iixpɨk Alicia nɨmpa: «An̈wagawattaʼmpa idyɨk jaʼyan̈ tyidyin̈kej iga wɨaiñ anaixpɨktamta. Juʼuts iga awagawiʼkkuywattaʼmpa y an̈wattaʼmpa idyɨk jeʼm yooxakuyyaj wattapaʼap tɨkkɨʼɨm. Yɨʼbam ayooxpaʼttaʼm anaʼmtaʼm tyityam an̈kusuʼnɨytyaʼmpa idyɨk y tyityam dyaʼ».

Jeʼm noviojyaj iyooxpaʼtyaj iga naixpɨkyajtaiñ siiga iwatyajpa jaʼyan̈ tyidyin̈kej juuty wɨap imuruyaj. (Aʼmɨ jeʼm párrafojyaj 7 y 8).


8. ¿Juutypɨk iwɨwadayyajpa jeʼm noviojyaj siiga wagakuyujyajpa?

8 Miyooxpaʼtpatyim iñwɨixpɨk jesɨk in̈kuyujkataʼmpa temas itywɨʼɨp Bibliajom. Siiga in̈kwɨstɨktam impɨktaʼmpa iñjɨɨxi iga min̈koʼmɨytyaʼmpa nasuntaap iga maaj okmɨ iñtyoptaʼmiñ tiempo iga in̈wattaʼmiñ jeʼm kuyuuji en familia, jeempɨgam Dios tsɨʼyba juʼuts jeʼm tukutenpɨk tɨʼpxiʼ jeʼm inin̈koʼmɨyoʼoyijom (Ecl. 4:12). Siiga miwagakuyujtaʼmpa, wɨap iñaʼmtaʼm siiga iniity tuum wɨnanɨgoʼoyi kun Jehová. Max y Laysa, tuum an̈komɨʼɨyi itywɨʼɨp Estados Unidos, in̈matpa iga tsaam iyooxpaʼtyaj jesɨk wagakuyujyajpa idyɨk. Jeʼ nɨmpa: «Dende jesɨk moj anaixpɨktamta moj an̈kuyujkataʼm totjaayiyaj iga ijɨykiʼmpa jeʼm noviazgo, jeʼm an̈komɨʼɨyi y jeʼm familia. Yɨʼbam ayooxpaʼttaʼm iga wɨaiñ ammurutaʼm de temas importantes».

ITYAM ININ̈MADAʼYBA

9. ¿Tyi ijɨɨskupakneyajiñ jeʼm noviojyaj iga iwɨpɨkyajiñ ijɨɨxi iapaʼap in̈madayyajpa?

9 ¿Iapaʼap inin̈madaʼyba? Mimichtyam iñjoodon̈tam. Siiga yaguiñ iniktsukumnetaʼm jeʼm noviazgo wɨapsɨ iga dyaʼ ityumpɨyaj inin̈madaytyaʼmpa (Prov. 17:27). Jeempɨgam tun̈gakyaj dyaʼ miwadaytyaʼmpa akwagoʼoyiyaj y mityeguedɨyyajpa iga impɨguiñam iñjɨɨxi. Pero siiga dyaʼ i inin̈madaytyaʼmpa wɨap mimalwadaytyaʼm. Jeʼyukmɨ maaj wɨɨ siiga inin̈madayyajpa jeempɨk miyooxpaʼtyajpa y mijɨɨxian̈chiʼiyajpa juʼuts iñfamiliares, iñamigojyaj o jeʼm ancianojyaj (Prov. 15:22).

10. ¿Tyi iyooxpaʼtyajpa jempɨk sɨʼ iñixpɨkyajta iga iniityyajiñ tuum noviazgo kuaʼyñewɨʼɨp? (Proverbios 22:3).

10 ¿Tyi miyooxpaʼtpa iga kuaʼyñeiñ jeʼm iññoviazgo? Jesɨk maaj iñixpɨkpa majnam minitoytyamtaap. Pero dyaʼ in̈wattamtoʼoba jempɨk Jehová ijooyixpa (1 Cor. 6:18). Siiga dyaʼ iñxunba iga jeʼm kusuʼnɨyoʼoyiyaj sexuales majtyim pɨɨmiaap y maaj tan̈kaʼaiñ in̈kuaʼyñetaʼm, odoy an̈mattaʼamɨ temas inmorales, miitytyaʼmiñ in̈kutyum o miuktaʼmpa (Efes. 5:3). Jeʼyukmɨ juchixkej an̈mattaʼamɨ juutypɨk wɨap in̈kupɨktaʼm jeʼm Jehová ian̈kiʼmayoʼoyiyaj iganam minoviojtam (maayɨʼ Proverbios 22:3). d Aʼmɨ jempɨk iwatyaj Dawit y Almaz, itywɨʼɨp Etiopía: «Juchixkej aitytyaʼmpa idyɨk kun anamigojtam o an̈eymɨyaj juuty ityyaj jaʼyan̈yaj. Dyaʼ atsɨʼytyaʼmpa idyɨk an̈kutyum iga odoy antan̈kawattaʼmiñ».

11. ¿Tyi ijɨɨskupakneyajiñ jeʼm noviojyaj siiga nakwiñkejayyajtaap toyoʼoyi?

11 Wɨɨ iga nakwiñkejayyajtaiñ toyoʼoyi y wɨapsɨ iga jesɨk nawɨixpɨkyajtaap jeempɨgam iwatyajpa (Cant. 1:2; 2:6). Pero siiga jeʼm kusuʼnɨyoʼoyiyaj sexuales majtyim pɨɨmiaap wɨapsɨ iga dyaʼ iwɨpɨkyajpa ijɨɨxi, y siiga dyaʼ nakuixyajtaap wɨap ityan̈kawatyaj sexualmente (Prov. 6:27). Jeʼyukmɨ jesɨk iniktsukumtaʼmpa jeʼm noviazgo wɨɨ iga inin̈mattaʼmiñ juʼptam jɨɨxian̈chioʼoyiyaj wɨap in̈kupɨktaʼm (1 Tes. 4:​3-7). e Nakwaʼktamtaajɨ: «¿Tyi ijɨɨsyajpa juuty aitytyaʼm siiga anakwiñkejaytyamtaap toyoʼoyi? ¿Iwatpa iga jeʼm an̈kusuʼnɨyoʼoyiyaj sexuales majtyim pɨɨmiaap?».

12. ¿Tyi ijɨɨskupakneyajiñ jeʼm noviojyaj siiga dyaʼ tumtyi jɨɨxi iniityyaj?

12 ¿Y tyi naspa jesɨk dyaʼ tumtyi jɨɨxi iniitytyaʼm? Siiga dyaʼ juchixkej iniitytyaʼmpa tumtyi jɨɨxi dyaʼ nɨmtoʼoba iga jeʼm iññoviazgo dyaʼ sɨʼ iwɨnɨgay, ityumpɨyyaj jempɨk an̈koʼmɨyñeyaj dyaʼ juchixkej iniityyajpa tumtyi jɨɨxi pero jesɨk wagayooxayajpa majtyim maymayayajpa. Jeʼyukmɨ siiga dende sɨɨ wɨap in̈wɨtsaktaʼm jeʼm kobakpiijiyaj, jeempɨktyim in̈wattaʼmpa jesɨk min̈koʼmɨytyaʼmpa. Nakwaʼktamtaajɨ: «Siiga dyaʼ tumtyi jɨɨxi anaitytyaʼm, ¿awɨmurutaʼmpa y anakwiñkejtyaʼmpa respeto? ¿Jobitytyi anɨmtaʼmpa iga ajɨɨxtyogoyñetaʼm y an̈wɨtsaktaʼmpa jeʼm an̈aaji? ¿An̈waʼktaʼmpa y anawadaytyamtaap perdón?» (Efes. 4:​31, 32). Pero siiga juchixkej min̈ataʼmpa y dyaʼ tumtyi jɨɨxi iniitytyaʼm, odoy jɨɨstaʼamɨ iga jesɨk min̈koʼmɨytyaʼmum miwɨnɨgaytyaʼmpa. Siiga jeʼam naspa maaj wɨɨ iga minitsaktamtaiñ. f

13. ¿Tyi iyooxpaʼtyajpa jeʼm noviojyaj iga iwɨjɨɨsyajiñ juʼtspɨy jaʼyiñ tuum noviazgo?

13 ¿Juʼtspɨy jaʼyiñ jeʼm noviazgo? Siiga tsaam jobity ipɨkyajpa yɨʼp jɨɨxi wɨapsɨ iga dyaʼ iwɨnɨgayyajpa (Prov. 21:5). Jeʼyukmɨ wɨnaixpɨktamtaʼajɨ. Pero odoytyim tsaakɨ jaʼyan̈ tiempo, jeʼm Biblia nɨmpa iga «jesɨk dyaʼ jobity kupakpa jempɨk tanan̈joʼkneʼ ikmɨmneaktɨn̈ba tananmaj» (Prov. 13:12). Siiga tsaam jaʼyba jeʼm noviazgo wɨapsɨ iga maaj tan̈kaʼap inin̈an̈kamok jeʼm kutɨʼɨchiyaj sexuales (1 Cor. 7:9). Odoy jɨɨsɨ juʼtsan̈am tiempo nɨki iga sɨʼ miniixpɨktamta, nakwaʼktaajɨ: «¿Tyiñam atogoyay an̈wat iga an̈wɨixpɨguiñ y an̈wɨpɨguiñ anjɨɨxi?».

JUUTYPƗK JEʼM TƗWƗTAM WƗAP IYOOXPAʼTYAJ JEʼM NOVIOJYAJ

14. ¿Juutypɨk wɨap tanyooxpaʼtyaj jempɨk noviojyaj? (Aʼmɨtyim jeʼm imagen).

14 Siiga tañixpɨkpa algun i iga noviojyaj, ¿juutypɨk wɨap tanyooxpaʼtyaj? Wɨap tantɨʼpyaj jesɨk tan̈watpa jeʼm kuyuuji en familia, tan̈waganawiʼkyaj y nɨkpa tanajooyyaj (Rom. 12:13). Jeempɨgam maaj wɨap iniixpɨkyajta. Wɨaptyim nɨk tanakpoyyaj siiga nɨkyajtoʼoba algun juuty o wɨap tantɨʼpyaj tantɨkkɨʼɨm iga wɨaiñ imuruyaj (Gál. 6:10). Alicia, jɨykimtawɨʼɨp jeʼm párrafo 7, nɨmpa: «Albert y ɨch tsaam idyɨk amaymaytyam jesɨk weeñi tɨwɨtam anɨʼmaytyaʼmpa iga nɨguiñ anjooyaytyaʼm siiga amurutamtoʼoba». ¿Y siiga algun i tanɨʼmaʼyba iga nɨguiñ tanakpoyyaj? Tan̈kujɨɨstaʼmiñ iga jeempɨgam wɨap tanyooxpaʼtyaj. Pero siiga iñaʼmpa iga muruyajtoʼoba odoy toomi ityɨ iga wɨaiñ imuruyaj, pero odoytyim tsakyaajɨ ikutyum (Filip. 2:4).

Siiga tañixpɨkpa algun i iga noviojyaj tan̈kujɨɨstaʼmiñ juutypɨk wɨap tanyooxpaʼtyaj. (Aʼmɨ jeʼm párrafojyaj 14 y 15).


15. ¿Juutypɨknam wɨap tanyooxpaʼtyaj jeʼm noviojyaj? (Proverbios 12:18).

15 Wɨaptyim tanyooxpaʼtyaj jeʼm noviojyaj jesɨk tan̈kuixpa tyityam tanɨmpa (maayɨʼ Proverbios 12:18). g Wɨap iga tanan̈madayyajtoʼoba tun̈gakyaj jesɨk tanjoodon̈aap iga algun i noviojyaj, pero wɨapsɨ iga jeʼeyaj dyaʼ ixunyajpa jeʼyukmɨ odoy tanan̈madayyajiñ tun̈gakyaj y odoytyim tan̈kujɨyyajiñ (Prov. 20:19; Rom. 14:10; 1 Tes. 4:11). Odoytyim tanakwaʼkyajiñ juchix an̈koʼmɨyyajpa. Tuum yoomtɨwɨ iñɨɨyipɨk Elise y jeʼm iwɨdyaayaʼ nɨmyajpa: «Dyaʼ an̈kusuʼnɨytyaʼmpa idyɨk jesɨk akwaʼktamtaap juchix an̈koʼmɨytyaʼmpa, ɨch dyanam idyɨk amurunetaʼm».

16. ¿Tyi tan̈wadyiñ siiga algun i natsakyajta?

16 ¿Y siiga natsakyajtaap? Odoy tanakwaʼkyajiñ tyiʼiga ipɨkyaj yɨʼp jɨɨxi o mojiñ tan̈kujɨyyaj (1 Ped. 4:15). Tuum yoomtɨwɨ iñɨɨyipɨk Lea nɨmpa: «Anjoodon̈a iga moj ijɨɨxkimyaj tyiʼiga anatsaktamta, yɨʼp pɨɨmi antoʼyan̈jaam». Juʼuts tan̈kɨʼpin̈netaʼm siiga algun i natsakyajtaap, dyaʼ nɨmtoʼoba iga dyaʼ iwɨnɨgayyaj. Yɨʼp iyooxpaʼtyaj iga iwɨpɨkyajiñ ijɨɨxi. Wɨapsɨ iga jeʼm jɨɨxi ipɨkneyajwɨʼɨp ityoʼyan̈jaamyaj, jeʼyukmɨ tanyooxpaʼtyajiñ (Prov. 17:17).

17. ¿Tyi iwatyajiñ jeʼm noviojyaj?

17 Juʼuts tan̈kɨʼpin̈netaʼm jeʼm noviojyaj in̈an̈kamokpatyim kobakpiijiyaj, pero wɨaptyim imamaymayayaj. Jessica nɨmpa: «Iga anaktsukum tuum noviazgo ananɨgay tiempo y juchixkej anteguedaiñ idyɨk. Iga an̈wat jeempɨk tsaam awɨnɨgay». Siiga iniity iññovio o iññovia, seguido teguedaajɨ iga in̈wɨixpɨkpa. Jesɨk miwɨnɨgaʼyba y in̈wɨpɨktaʼmpa iñjɨɨxi.

WAAÑI 49 Alegremos el corazón de Jehová

a Weeñi nɨɨyiyaj kukagayñeyajta.

b Proverbios 20:25: Jeʼ tuum trampa para jeʼm pɨɨxiñ jesɨk jobity an̈wejpa «¡Santo!» y okmɨnam ijɨɨspa jeʼm voto iwatnewɨʼɨp.

c Impaʼtpa majnam akwagoʼoyiyaj en jeʼm libro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 2), capítulo “¿Será esta la persona para mí?”, páginas 39 y 40.

d Proverbios 22:3: Jempɨk jɨɨxiɨy iaʼmpa iga wɨap imalnɨgay y yampa, pero jempɨk dyaʼ jɨɨxiɨy duroj nɨkyajpa y yaʼachayajpa.

e Tan̈kawatpatyim sexualmente siiga ikujayaʼyba algun i ijaʼayakuy y iyoʼomakuy, jesɨk jeʼm ancianojyaj ikɨʼpin̈yajpa jeʼm tan̈kaʼ iwatnewɨʼɨp. Jeempɨktyim naspa siiga algun i ikujayaʼyba ipecho o juchixkej ijɨykiʼmpa jeʼm sexo por mensaje o por teléfono.

f Wɨapnam impaʼt maaj información en jeʼm sección «Preguntas de los lectores» de jeʼm Totjaayi Takjoodon̈apaʼap del 15 de agosto de 1999 en español.

g Proverbios 12:18: Jeʼm an̈matyiyaj jesɨk dyaʼ i ikujɨɨspa akkoowaoʼyba juʼuts tuum espada, pero jempɨk iniityyaj joodon̈oʼoyi jeʼm in̈matyiyaj akpɨsoʼyba.