1, 2. ¿Juʼptam yaʼachwadoʼoyiyaj wɨap tannaskataʼm?

 JESÚS in̈mat iga tuum kunooya iwagay jeʼm an̈jagoʼoyi iga iyooxpaʼdyiñ iga yaʼachwatneta idyɨk. Jeʼm Jesús ikuyujkɨʼɨwiñyaj iwɨkutɨʼɨyɨyyaj juʼuts idyɨk in̈jaam jeʼm kunooya, iga peʼm tiempo jaʼyan̈yaj tsaam idyɨk yaʼachwatyajtaap (Luc. 18:​1-5). Yɨʼp jaama taɨchtyam wɨaptyim tan̈kutɨʼɨyɨytyaʼm juʼuts idyɨk in̈jaam jeʼm kunooya, iga tayaʼachwattamtaptyim.

² Jeʼyukmɨ dyaʼ tagaʼman̈jakpa iga tanejaixtyamtaap, dyaʼ tawɨixtyamtaap y tayaʼachwattamtaap (Ecl. 5:8). Jempɨk tagaʼman̈jakpa jeʼ iga tuum tɨɨwɨ o tuum yoomtɨwɨ tayaʼachwadyiñ, pero dyaʼ nɨmtoʼoba iga jeʼeyajam  jempɨk tan̈teeñkamokyajpa. Iga tan̈kaɨykɨʼɨwiñyaj wɨapsɨ iga a veces iwatyajpa algun tyi iga tayaʼachwatpa. Jesús tan̈kejtsagay tyi iwat jesɨk jeʼm ienemigos iyaʼachwatyaj. Siiga tanyaʼachɨʼyba jesɨk jeʼm tanenemigos tayaʼachwatyajpa, jeempɨktyim tan̈wadyiñ kun jeʼm tantɨwɨtam. Y ¿juʼuts in̈jaam Jehová jesɨk tuum tɨɨwɨ o algun i tayaʼachwatpa? ¿Ityeguetsɨ?

3. ¿Juutypɨk tanjoodon̈tam iga Jehová tateguettam jesɨk tayaʼachwattamtaap?

³ Jehová tsaam tateguettam y jeʼ ni keman dyaʼ yaʼachwadoʼyba (Sal. 37:28). Jesús nɨm iga Dios ijoodon̈ juchix iyooxpaʼtpa jeʼm iyooxakɨʼɨwiñyaj jesɨk yaʼachwatyajtaap (Luc. 18:​7, 8). Dyaʼ jaʼyñeʼ iktogoyba ityumpɨy jeʼm yaʼachaaji y dyam iaʼmchiʼiba iga duroj tayaʼachataʼmiñ (Sal. 72:​1, 2).

4. ¿Juutypɨk tayooxpaʼttaʼmpa Jehová?

⁴ Iganam tanan̈joʼktaʼmpa iga odom maaj idyiñ yaʼachwadoʼoyi, Jehová tan̈kejaytyaʼmpa tyi wɨɨ iga tan̈wattaʼmiñ iga odom maaj tanjayan̈wattaʼmiñ jesɨk tayaʼachwattamtaap (2 Ped. 3:13). Tachiʼiñetaʼm wɨsteen yooxpadoʼoyiyaj. Tan̈wattaʼmiñ juʼuts iwat Jesús y tan̈kupɨktaʼmiñ jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj itywɨʼɨp Bibliajom jesɨk tayaʼachwattamtaap.

TAN̈WƗPƗKTAʼMIÑ TANJƗƗXI

5. ¿Tyiʼiga tan̈wɨpɨguiñ tanjɨɨxi jesɨk tayaʼachwattaap?

⁵ Jesɨk tayaʼachwattamtaap pɨɨmi tantoyan̈jaampa y tan̈yaʼkpa (Ecl. 7:7). Jeʼm Dios iyooxakɨʼɨwiñyaj juʼuts Job y Habacuc jeextyim idyɨk in̈jaamyaj (Job 6:​2, 3; Hab. 1:​1-3). Mex iga pɨɨmi tantoyan̈jaampa tan̈wɨpɨguiñ tanjɨɨxi iga odoy tammalwadyiñ.

6. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jempɨk iñaskaʼ Absalón? (Aʼmɨtyim jeʼm imagen).

⁶ Jesɨk tayaʼachwattaap o tanaʼmpa iga algun i sɨʼ iyaʼachwatta, jempɨk jobity tanjɨɨspa jeʼ iga tantsegaʼyba. Pero yɨʼp wɨap iwat iga majnam tanjayan̈wadyiñ jempɨk nasneʼ. Jeempɨgam iñaskaʼ Absalón, jeʼm an̈jagoʼoyi David imaanɨk. Pɨɨmi ijoʼykaʼ jesɨk ijoodon̈a iga jeʼm ichɨɨñtyɨwɨ Amnón imogɨyaʼyñe idyɨk pɨɨmimɨ jeʼm iyoomtɨwɨ Tamar. Kun jempɨk Amnón iwat, jeʼm Moisés in̈kiʼmayoʼoyi nɨmpa idyɨk iga akkaʼataiñ (Lev. 20:17). Wɨap tan̈kutɨʼɨyɨytyaʼm  juʼuts idyɨk in̈jaam Absalón, pero dyaʼ idyɨk jeʼ ityɨʼkspa iga icheʼguiñ jempɨk iñaskaneʼ jeʼm iyoomtɨwɨ (2 Sam. 13:​20-23, 28, 29).

7. ¿Tyi ijɨɨs jeʼm salmista jesɨk iaʼm jeʼm yaʼachwadoʼoyi?

⁷ Jesɨk jempɨk tayaʼachwatyajpa dyatyi nawatyajtaap, wɨap tanjɨɨs iga maaj wɨɨ siiga dyam tan̈wɨwatpa. Jeempɨgam iñaskaʼ jeʼm salmista jesɨk iaʼmpa iga jempɨk yaʼachwadoyyajpa tsaam iwɨnɨgayyajpa idyɨk. Nɨm: «Jempɨk malojyaj dyatyi iñaskayajpa» (Sal. 73:12). Iga pɨɨmi dyaʼ idyɨk wɨɨ in̈jaam ichaktɨʼp iga ikuyooxaap Jehová. Jeʼyukmɨ nɨm: «Jesɨk an̈kutɨʼɨyɨytyoʼoba idyɨk pɨɨmi akkobakpijpa...» (Sal. 73:​14, 16). Nɨmtyim: «Ɨch awidyan̈puttɨʼp, jeʼm ampuy neban̈nastɨʼp» (Sal. 73:2). Jeempɨktyim iñaskaʼ tuum tɨɨwɨ iga iñɨɨyi Alberto. a

8. ¿Tyi iwat tuum tɨɨwɨ jesɨk kumɨgoytya?

⁸ Alberto kumɨgoytya iga iñumneʼ jeʼm tumiñ tuʼmpaʼap jeʼm kumunjom. Mex iga dyaʼ idyɨk jeʼ iñumneʼ jeʼm tumiñ, nɨʼmaytya iga dyam wɨap ikuyooxaoy juʼuts anciano. Jeʼm tɨwɨtam jempɨk ijoodon̈ayaj dyam ikwiñkejayyaj respeto. Jeʼ nɨmpa: «Pɨɨmi antoyan̈jaam, anjoʼykaʼ y an̈yaʼk». Iga pɨɨmi ityoʼyan̈jaam jempɨk iñaskaʼ ijagan̈tsak Jehová  cinco amtyɨy, yɨɨmpɨgam wɨap tannaskaʼ siiga dyaʼ tan̈wɨpɨkpa tanjɨɨxi jesɨk tayaʼachwattaap.

TAN̈WATTAʼMIÑ JUʼUTS IWAT JESÚS

9. ¿Juʼptam yaʼachaaji iyaʼachɨy Jesús? (Aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

⁹ Jesús tan̈kejtsagaytyaʼm tyi tan̈wattaʼmiñ, jaʼyan̈yaj tsaam iyaʼachwatyaj. Weeñi ifamiliares dyaʼ idyɨk ikupɨkyajpa iga jeʼam jeʼm Mesías y nɨmyajpa idyɨk iga lukujaneʼ. Iyaʼachɨy jesɨgam jeʼm líderes religiosos ikumɨgoyyaj iga jeʼ sɨʼ idyɨk iwaganayooxa jeʼm demonios y iyaʼachɨytyim jesɨk jeʼm soldados romanos ikuxikkayaj , iyaʼachwatyaj y ikkaʼayaj (Mar. 3:​21, 22; 14:55; 15:​16-20, 35-37). Pero Jesús dyaʼ icheʼgay jempɨk iyaʼachwatyaj. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa kun jempɨk iwat?

10. ¿Tyi iwat Jesús jesɨk yaʼachwatta? (1 Pedro 2:​21-23).

¹⁰ (Maayɨʼ 1 Pedro 2:​21-23). b Jesús in̈kejtsak tyi tan̈wattaʼmiñ jesɨk tayaʼachwattamtaap, jeʼ iwɨpɨk ijɨɨxi juchix jɨyba y juchix dyaʼ jɨyba (Mat. 26:​62-64). A veces jesɨk kumɨgoytyaap, dyaʼ idyɨk jɨyba (Mat. 11:19). Y jesɨk jɨyba idyɨk, dyaʼ imalnɨʼmaʼyba y datyim iotyɨmaʼyba jeʼm ienemigos. Jesús iwɨpɨk ijɨɨxi, ijoodon̈ idyɨk iga Jehová jeʼam jempɨk wɨkɨʼpin̈oʼyba. Iwɨkupɨknetyim idyɨk iga Jehová iaʼmne jempɨk sɨʼ iñaskaʼ y ijoodon̈ juchix ichegaʼyba jempɨk sɨʼ iyaʼachwatyaj.

11. ¿Tyiʼiga tan̈wɨjɨɨxiñ tyi tanɨmpa? (Aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

¹¹ Tan̈wattaʼmiñ juʼuts iwat Jesús iga tan̈wɨjɨɨstaʼmiñ tyi tanɨmtaʼmpa  jesɨk tayaʼachwattamtaap. Siiga jeʼm yaʼachwadoʼoyi dyaʼ pɨɨmi mɨj, maaj wɨɨ iga tan̈kujaʼamaʼyiñ iga odom maaj tanjayan̈wattaʼmiñ (Ecl. 3:7; Sant. 1:​19, 20). Pero a veces nasuntaap iga tanɨʼmiñ algun tyi, jesɨk tanaʼmpa iga algun i sɨʼ iyaʼachwatta o jesɨk tan̈kupujpa jeʼm nuntapɨk an̈kejayoʼoyi (Hech. 6:​1, 2). Jesɨk tajɨytyaʼmpa tampɨktaʼmiñ wɨtampɨk an̈maatyi y tanakwiñkejtaʼmiñ respeto (1 Ped. 3:15). c

12. ¿Juutypɨk tantsaktaʼmpa iga icheʼguiñ jempɨk nuumkɨʼpin̈oʼyba?

¹² Juʼutstyim Jesús tantsaktaʼmiñ iga icheʼguiñ jempɨk nuumkɨʼpin̈oʼyba. Tan̈kupɨktaʼmiñ iga Jehová maaj tawɨixpɨktaʼmpa, jeʼyukmɨ jesɨk algun i takujɨʼyba o tayaʼachwatpa, odoy tanteguedataʼmiñ. Jesɨk tantsaktaʼmpa Jehová ikɨʼɨjom jempɨk sɨʼ tannaskataʼm, tayooxpaʼtpa iga wɨaiñ tanyaʼachɨytyaʼm y dyaʼ tanaʼmchiʼiba iga jeʼm jooyaʼ takmalwattaʼmiñ. Siiga dyaʼ tanan̈jaktaʼmpa jempɨk tanjaamtaʼmpa, dyam tamaymayataʼmpa y imalwadaʼyba jeʼm tan̈wɨganɨgoʼoyi kun Jehová (Sal. 37:8).

13. ¿Tyi tayooxpaʼttaʼmpa iga duroj tanyaʼachɨytyaʼmiñ jesɨk tayaʼachwattamtaap?

¹³ Iga tatan̈kaɨykɨʼɨwiñtyaʼm dyaʼ ityumpɨy wɨap tan̈wat juʼuts iwat Jesús, jeʼyukmɨ a veces tan̈watpa o tanɨmpa algun tyi iga okmɨ tan̈yaʼkwatpa (Sant. 3:2). Y weeñi yaʼachwadoʼoyiyaj iga tannaskataʼmpa, dyaʼ jobity tan̈kujaamaytyaʼmpa y duroj tanjɨɨstaʼmpa iganam taitytyaʼmpa yɨʼp naxyukmɨ. Siiga jeexam inin̈jaam, jɨɨsɨ iga Jehová iwɨjoodon̈ jempɨk sɨʼ iññaskaʼ y Jesús iga yaʼachwattatyim iwɨkutɨʼɨyɨʼybatyim juʼuts inin̈jaam (Heb. 4:​15, 16). Jehová dyaʼ numaaj tan̈kejaytyaʼmpa kun jempɨk iwat imaanɨk, tachiʼibatyim an̈kiʼmayoʼoyiyaj itywɨʼɨp in̈matyijom iga tayooxpaʼtpa tan̈wɨjɨɨs tyi tan̈wadyiñ jesɨk tayaʼachwattamtaap. Tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ wɨsteen versículos itywɨʼɨp jeʼm libro de Romanos.

TSAAKƗ IGA DIOS ICHEʼGAYIÑ

14. ¿Tyi nɨmtoʼoba jeʼm an̈maatyi tsaakɨ iga Jehová icheʼgayiñ? (Romanos 12:19).

¹⁴ (Maayɨʼ Romanos 12:19). Jesɨk jeʼm apóstol Pablo iñɨʼmay jeʼm cristianos iga ichakyajiñ iga Dios icheʼgayiñ, ¿tyi nɨmtoʼoba idyɨk? Yɨʼp nɨmtoʼoba iga Jehová jempɨk icheʼgaʼyba. Tan̈kupɨktaʼmpa yɨʼp an̈kiʼmayoʼoyi jesɨk tantsaktaʼmpa iga Jehová iaʼmiñ juchix y juutypɨk icheʼgaʼyba jempɨk tayaʼachwatnetam. Yɨʼɨmpɨgam iwat John jesɨk tuum tɨɨwɨ iyaʼachwat, jeʼ nɨmpa: «An̈wɨpɨk anjɨɨxi iga odoy an̈wadyiñ juʼuts ɨch ansunba, ayooxpaʼt jempɨk nɨmpa Romanos 12:19 iga anan̈joʼguiñ y an̈kupɨguiñ iga Jehová ijoodon̈ jempɨk sɨʼ annaskaʼ».

15. ¿Tyiʼiga maaj wɨɨ iga tanan̈joʼguiñ iga Jehová iwɨtsaguiñ jempɨk sɨʼ tannaskaʼ?

¹⁵ Jesɨk tanan̈joʼkpa iga Jehová iwɨtsaguiñ jempɨk sɨʼ tannaskaʼ, tayooxpaʼtpa iga odoy tamaʼchiñ estrés y odoy takobakpijiñ. Jehová tanɨʼmaʼyba iga tayooxpaʼtpa. Keʼnam jesɨk sɨʼ tanɨʼmay: «Atsagay aɨch iga an̈wɨtsakpa jempɨk sɨʼ iññaskaʼ». Jehová tajɨykamayñetaʼm iga jeʼam jempɨk maaj wɨap iwɨtsak jempɨk tannaskataʼmpa. Siiga tan̈kupɨktaʼmpa yɨʼp jɨykamoʼoyi, dyaʼ pɨɨmi tajoytyaʼmpa. Jeʼam iyooxpaʼt John jempɨk tanjɨykiʼmtaʼm jeʼm párrafo 14, jeʼ nɨmpa: «Antsagaʼyba  Jehová ikɨʼɨjom jempɨk sɨʼ annaskaʼ, iga jeʼam jempɨk maaj wɨap iwɨtsak».

WƗWATƗ IGA WƗAIÑ IN̈KOOÑWƗY JEʼM MALOJPƗK JƗƗXI

16, 17. ¿Juutypɨk tayooxpaʼtpa jeʼm an̈wejpadoʼoyi iga tan̈kooñwɨʼyiñ jeʼm malojpɨk jɨɨxi? (Romanos 12:21).

¹⁶ (Maayɨʼ Romanos 12:21). Pablo nɨm: «Wɨwatɨ iga wɨaiñ in̈kooñwɨy jeʼm malojpɨk jɨɨxi». Y Jesús nɨm: «Toyt́aamɨ jém íñenemigoyaj [...]. Aŋwejpáttaamɨ Dios iga iwɨ̱wadáyiñ [...] jém mimalwadayñewɨɨp» (Mat. 5:44). Y Jesús jeempɨgam iwat. Wɨapsɨ iga oyba tan̈kujɨɨstaʼm juʼtspɨy ityojan̈jaam y iyaʼachɨy jesɨk jeʼm soldados romanos ikununyaj jeʼm kuyyukmɨ, ikuxikkayaj y pɨɨmi iyaʼachwatyaj. ¡Jeʼ tuum mɨjpɨk yaʼachwadoʼoyi!

¹⁷ Jesús dyaʼ iaʼmchiʼ iga jeʼm malojpɨk jɨɨxi ikmalwadyiñ jesɨk sɨʼ idyɨk iyaʼachwatta, jeʼ dyaʼ iñɨʼmay ijaatun̈ iga ichiiñ castigo jeʼm soldados. Jeʼ nɨm: «ManJa̱tuŋ, wadaayɨ perdón yɨ́pyaj pɨxiñt́am porque d́a ijo̱doŋ t́i sɨ́p iwatyaj» (Luc. 23:34). Jesɨk tanan̈wejpaʼtpa por jempɨk tayaʼachwatyajpa, tayooxpaʼtpa iga odoy tajoyan̈jaguiñ.

18. ¿Juutypɨk iyooxpaʼt John y Alberto jeʼm an̈wejpadoʼoyi?

¹⁸ Ikwɨstɨk jeʼm tɨɨwɨ jempɨk jɨykiʼmyajta en yɨʼp kuyuuji, iyooxpaʼtyaj jeʼm an̈wejpadoʼoyi iga wɨaiñ iyaʼachɨyyaj jempɨk iñaskaneyaj. Alberto nɨmpa: «Anan̈wejpaʼt Jehová por jeʼm tɨwɨtam jempɨk ayaʼachwatneyaj idyɨk, watykɨy annɨʼmay Jehová iga ayooxpaʼdyiñ an̈kujaʼamay jempɨk annaskaneʼ». Sɨɨ Alberto eybɨktyim sɨʼ ikuyooxa Jehová. John nɨmpa: «Watykɨy anan̈wejpaʼt Jehová por jeʼm tɨɨwɨ iga ayaʼachwatneʼ idyɨk, jeʼm an̈wejpadoʼoyiyaj ayooxpaʼt iga odoy anjooyixiñ jeʼm tɨɨwɨ y odoytyim an̈kujɨyiñ, yɨʼp tsaam amaymaywatpa».

19. Iganam taitytyaʼm yɨʼp naxyukmɨ, ¿tyi wɨɨ iga tan̈wattaʼmiñ? (1 Ped. 3:​8, 9).

¹⁹ Dyaʼ tanjoodon̈tam juʼptam yaʼachwadoʼoyi tanan̈an̈kamoktaʼmpa, pero naxiñ tyi naspa duroj tan̈wagaytyaʼmiñ Jehová iga tayooxpaʼttaʼmiñ. Tan̈wattaʼmiñ juʼuts iwat Jesús jesɨgam yaʼachwatta y tan̈kupɨktaʼmiñ jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj itywɨʼɨp Bibliajom. Siiga jeempɨgam tan̈wattaʼmpa, wɨap tan̈kupɨktaʼm iga Jehová takumaykettaʼmpa (maayɨʼ 1 Pedro 3:​8, 9).