1. ¿Tyiʼiga a veces tan̈kaʼ tan̈kupɨgoy?

 WƗAPSƗ iga a veces iñjaampa iga tan̈kaʼ in̈kupɨgoy. David jeempɨktyim iñaskaʼ. Jeʼyukmɨ iñɨʼmay Dios: «Ayooxpaʼatɨ iga man̈kupɨguiñ» (Sal. 51:12). Mex iga David ityoyba idyɨk Jehová, a veces tan̈kaʼa mu ikupɨk y jeempɨktyim wɨap tannaskataʼm. ¿Tyiʼiga? Wiñtyi, iga tan̈kunaʼyan̈tam iga dyaʼ takupɨgoytyaʼmpa. Wɨstenpɨk, iga jeʼm Wookkɨʼɨwiñ tan̈wɨɨʼyba iga odoy takupɨgoʼyiñ juʼutstyim jeʼ iwat (2 Cor. 11:3). Tukutenpɨk, yɨʼp naxyukmɨ jaʼyan̈yaj dyaʼ kupɨgoyyajpa y yɨʼbam «espíritu it́ jém pɨxiñt́am [ianmajom] jém d́apɨc icupɨcpa Dios» (Efes. 2:2). Jeʼyukmɨ iga wɨaiñ tan̈kupɨk Jehová y jempɨk jeʼ ichiʼiñeʼ jeʼm teguedɨʼɨyi, odoy tanaʼmchiʼiñ iga jeʼm tantan̈kaʼ, jeʼm Wookkɨʼɨwiñ ijɨɨxiyaj y jempɨk ityun̈ɨyyajpa, takagayyajiñ tanjɨɨxi.

2. ¿Tyi nɨmtoʼoba iga tamaton̈oʼyba? (Santiago 3:17).

² (Maayɨʼ Santiago 3:17). Santiago nɨm iga «jém iniit́wɨɨp jém Dios ijɨ̱xi [...]. Matóŋóypa». ¿Tyi nɨmtoʼoba? Iga juchixkej tanaidyiñ jeʼm jɨɨxi iga tan̈kupɨkpa jempɨk Jehová ichiʼiñeʼ tuum teguedɨʼɨyi. Pero Jehová dyaʼ tanɨʼmaʼyba iga tan̈kupɨguiñ jempɨk tawaʼgaʼyba iga tan̈wadyiñ algun tyi iga jeʼ dyaʼ ikusuʼnɨʼyba (Hech. 4:18-20).

3. ¿Tyiʼiga Jehová ixunba iga tan̈kupɨktaʼmiñ jempɨk iniityyaj teguedɨʼɨyiyaj?

³ Wɨap tanjɨɨs iga dyaʼ tan̈kaʼ tan̈kupɨk Jehová iga jeʼm ian̈kiʼmayoʼoyiyaj tsaam wɨtam, y tsaam tan̈kaʼ tan̈kupɨk jempɨk ityyaj yɨʼp naxyukmɨ (Sal. 19:7). Y jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj chioyyajpaʼap jeʼm teguedɨʼɨyiyaj dyaʼ jeex. Pero Jehová ichiʼiñeʼ usan̈ teguedɨʼɨyi jeʼm jaatun̈yaj, jeʼm an̈jagoʼoyiyaj y jeʼm ancianojyaj (Prov. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Ped.  2:13, 14). Y jesɨk tan̈kupɨkyajpa sɨʼtyim tan̈kupɨk Jehová. Tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ tyi tayooxpaʼttaʼmpa tan̈kupɨktaʼm jempɨk iniityyaj teguedɨʼɨyi, mex iga tan̈kaʼ tampɨktson̈taʼm jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj tachiʼiyajpaʼap.

4. ¿Tyiʼiga jaʼyan̈yaj dyaʼ ikupɨkyajpa ijaatun̈yaj?

⁴ Jeʼm mañipɨkyaj iaʼmyajpa iga tun̈gakyaj «d́a icupɨcpa ija̱tuŋ ni ia̱pa» (2 Tim. 3:1, 2). ¿Tyiʼiga dyaʼ kupɨgoyyajpa? Weeñiyaj ijaamyajpa iga jeʼm ijaatun̈yaj iwaʼgayyajpa iga iwatyajiñ algun tyi iga jeʼeyaj dyaʼ iwatyajpa. Tun̈gakyaj nɨmyajpa iga sɨɨ dyam jeexkom juʼuts wiñɨk, jeʼyukmɨ ijɨɨsyajpa iga jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj chiʼiyajtapaʼap dyam kuyooxaoʼyba. ¿Oyba iñjɨɨs jeempɨk? Jaʼyan̈yaj wɨapsɨ iga tan̈kaʼ ikupɨkyaj yɨʼp an̈kiʼmayoʼoyi chioyñewɨʼɨp Jehová: «Cupɨctaamɨ jém iñja̱tuŋ y iña̱pa. Je̱mpam iwɨ̱aŋja̱m Dios» (Efes. 6:1). ¿Tyi miyooxpaʼtpa iga in̈kupɨguiñ?

5. Juʼuts nɨmpa Lucas 2:46-52, ¿tyiʼiga Jesús jeʼ tuum wɨbɨk akwiñkejoʼoyi?

⁵ Iga wɨaiñ tan̈kupɨgoy, tan̈watkiʼpsaytyaʼmiñ jeʼm Jesús iakwiñkejoʼoyi (1 Ped. 2:21-24). Jeʼ dyaʼ tan̈kaɨy idyɨk, pero juchixkej ikupɨk jeʼm ijaatun̈yaj mex iga jeʼeyaj jɨɨxtyogoyyaj y tan̈kaɨyyaj idyɨk (Éx. 20:12). Tan̈kujɨɨstaʼmiñ tyi nas jesɨk 12 idyɨk iamtyɨy (maayɨʼ Lucas 2:46-52). Jesús oy kun ifamilia a Jerusalén. Pero jesɨk José y María seetyiyajam idyɨk, dyaʼ iaʼmyaj iga Jesús dyaʼ nɨki jeem. Jeʼeyaj iaʼmyajiñ idyɨk iga ityumpɨy jeʼm imaanɨktam iwagananɨkiyaj. Jesɨgam ipaʼtyaj Jesús, María iwogay tyiʼiga iwat jeempɨk. Mex iga Jesús wɨa idyɨk mu inikupujta, ikupɨk ijaatun̈yaj y in̈maday tyiʼiga tsɨʼyñeʼ idyɨk jeem. Pero José y María dyaʼ ikutɨʼɨyɨyyaj jempɨk nɨm. Jesús «seguido iwatpa juuts ipɨɨmɨyyajpa».

6, 7. ¿Tyi wɨap iyooxpaʼt jeʼm manɨktam iga ikupɨkyajiñ jeʼm ijaatun̈yaj?

⁶ Jesɨk jeʼm iñjaatun̈yaj jɨɨxtyogoyyajpa, ¿tan̈kaʼap in̈kupɨk? ¿Tyi wɨap miyooxpaʼt? Wiñtyipɨk, kujɨɨsɨ juʼuts in̈jaam Jehová. Jeʼm Biblia nɨmpa iga jeʼm manɨktam ikupɨkyajiñ ijaatun̈yaj iga «je̱mpam iwɨ̱aŋja̱m jém tánO̱mi» (Col. 3:20). Jehová ijoodon̈ jesɨk jeʼm iñjaatun̈yaj dyaʼ mikutɨʼɨyɨyyajpa o jesɨk michiʼiyajpa an̈kiʼmayoʼoyiyaj usan̈ tan̈kapɨk in̈kupɨk. Pero siiga in̈kupɨkyajpa, Jehová maymayaap.

⁷ Wɨstenpɨk, kujɨɨsɨ juʼuts in̈jaamyaj iñjaatun̈yaj. Jesɨk in̈kupɨkyajpa, maymayayajpa y miniidyayyajpa confianza (Prov. 23:22-25). Y jesɨk, majtyim in̈wɨnanɨgayyajpa. Alexandre tuum tɨɨwɨ itywɨʼɨp Bélgica, nɨmpa: «Jesɨk moj an̈wat jempɨk anɨʼmayyajpa anjaatun̈yaj. Majtyim an̈wɨnanɨgayyajpa idyɨk y amaymaytyam». b Tukutenpɨk, jɨɨskupakneɨʼ iga siiga mikupɨgoʼyba miyooxpaʼtpa jeʼm iññɨgɨyoʼoyijom. Paulo, itywɨʼɨp Brasil, nɨmpa: «Iga an̈kupɨkpa anjaatun̈yaj, ayooxpaʼtneʼ iga an̈kupɨguiñ Jehová y jempɨk iniityyaj teguedɨʼɨyi». Jeʼm Dios In̈maatyi in̈matpa tyiʼiga in̈kupɨguiñ iñjaatun̈yaj: «Iga miwɨ̱id́iñ y yagatsa̱p imvida yɨ́p naxyucmɨ» (Efes. 6:2, 3).

8. ¿Tyiʼiga weeñi manɨktam ipɨkneyaj ijɨɨxi iga ikupɨkyajpa ijaatun̈yaj?

⁸ Jaʼyan̈ manɨktam iaʼmneyaj iga iwɨnɨgayñeyaj jesɨk kupɨgoyyajpa. Luiza,  itywɨʼɨptyim Brasil, tan̈kaʼ idyɨk ikutɨʼɨyɨy tyiʼiga jeʼm ijaatun̈yaj dyaʼ iaʼmchiyajpa iga iniidyiñ icelular, iga jempɨk jesan̈tyim iamtyɨyyaj iniityyaj idyɨk tuum. Pero okmɨ ikutɨʼɨyɨy iga jeʼm ijaatun̈yaj sɨʼ ikuixyaj. Jeʼ nɨmpa: «An̈kutɨʼɨyɨyñeʼ iga jesɨk an̈kupɨkpa anjaatun̈yaj awɨwadaʼyba añityijom». Elizabeth itywɨʼɨp Estados Unidos a veces tan̈kaʼ ikupɨgoy. Jeʼ in̈matpa tyi iwatpa: «Jesɨk dyaʼ an̈wɨkutɨʼɨyɨʼyba tyiʼiga anjaatun̈yaj achiʼiyajpa tuum an̈kiʼmayoʼoyi, an̈kujɨɨspa juʼtspɨy awɨwadayñeʼ jesɨk an̈kupɨkyajpa». Monica, itywɨʼɨp Armenia, nɨmpa iga jesɨk ikupɨkpa jeʼm ijaatun̈yaj maaj iwɨnɨgaʼyba.

9. ¿Juʼuts iaʼmyaj jaʼyan̈yaj jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj chioyyajpaʼap jeʼm an̈jagoʼoyiyaj?

⁹ Jaʼyan̈yaj ijɨɨsyajpa iga jeʼm an̈jagoʼoyiyaj yooxpadoyyajpa, y wɨɨ iga kupɨktaiñ weeñi an̈kiʼmayoʼoyiyaj chioyyajpaʼap (Rom. 13:1). Pero jesɨk iaʼmyajpa iga tuum an̈kiʼmayoʼoyi dyaʼ iwɨwadayyajpa o dyaʼ ikusuʼnɨyyajpa, dyam ikupɨkyajpa. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, jesɨk yojtaap jeʼm impuesto. Juʼuts nɨmpa tuum encuesta iga watta en tuum país europeo, tuum de cada cuatro jempɨk ityyaj peʼm an̈eymɨ nɨmyajpa iga, «siiga algun i ijɨɨspa iga dyaʼ iwɨwadaʼyba tuum impuesto, odoy iyojiñ». Jeʼyukmɨ dyaʼ tagaʼman̈jakpa iga numaaj tuumtsam 65% iyojyajpa jeʼm impuesto jempɨk jeʼm An̈jagoʼoyi iwaʼkyajpa.

10. ¿Tyiʼiga tan̈kupɨkyajiñ jeʼm an̈jagoʼoyiyaj?

¹⁰ Jeʼm Biblia nɨmpa iga jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iyaʼachwatyajpa tun̈gakyaj, ityyaj jeʼm Wookkɨʼɨwiñ ikɨʼjom y dyaʼ jaʼyñeʼ aktogoyyajtaap (Sal. 110:5, 6; Ecl. 8:9; Luc. 4:5, 6). Nɨmpatyim iga «jém d́apɨc icupɨcpa jém aŋjagooyi nɨcpa en contra de jém iccámnewɨɨp Dios». Sɨɨ Jehová iaʼmchiñeʼ iga ityyajiñ jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iga idyiñ orden y jeʼ in̈joʼkpa iga tan̈kupɨkyajiñ. Jeʼyukmɨ tanchiʼityaʼmiñ tyityam tawaʼgayyajpa, yɨʼp tɨgɨykuʼmpa jeʼm impuesto, tanaidyayyajiñ respeto y tan̈kupɨkyajiñ (Rom. 13:1-7). Wɨapsɨ tanjɨɨs iga siiga tan̈kupɨkpa tuum an̈kiʼmayoʼoyi, dyaʼ tawɨwadaʼyba o tsaam tsoʼowɨy tapuday. Pero tan̈kupɨktaʼmpa Jehová, y jeʼ in̈joʼkpa iga tan̈kupɨktaʼmiñ jeʼm an̈jagoʼoyiyaj, pero jesɨk tawaʼgayyajpa iga tan̈wadyiñ jempɨk Dios dyaʼ ikusuʼnɨʼyba, dyaʼ tan̈kupɨkyajpa (Hech. 5:29).

11, 12. Juʼuts nɨmpa Lucas 2:1-6, ¿tyi iwatyaj José y María iga wɨaiñ ikupɨkyaj tuum an̈kiʼmayoʼoyi mex iga tan̈kaʼ idyɨk, y juʼuts iñɨgayyaj? (Aʼmɨtyim jeʼm imagenyaj).

¹¹ Jeʼm José y María iakwiñkejoʼoyiyaj wɨap tayooxpaʼttaʼm. Jeʼeyaj ikupɨkyaj jeʼm an̈jagoʼoyiyaj mex iga tan̈kaʼ  idyɨk (maayɨʼ Lucas 2:1-6). Jesɨk María nuʼukiam idyɨk nueve meses iga manɨkkomkaneʼ, ikupɨkyaj tuum an̈kiʼmayoʼoyi chioywɨʼɨp jeʼm an̈jagoʼoyi mex iga tan̈kaʼ idyɨk. Jeʼm an̈jagoʼoyi romano César Augusto pɨʼɨmɨyoy iga wattaiñ tuum censo. Iga José y María wɨaiñ ikkupakyaj yɨʼp an̈kiʼmayoʼoyi, nɨkyajiñ idyɨk Belén. Wityyajiñ idyɨk tuumtsam 150 kilómetros jeʼm kotsɨgan̈jom. Tsaam tan̈kaʼ idyɨk iga María manɨkkomkaneʼ. Wɨapsɨ iga ikwɨstɨkyaj kobakpijyajpa idyɨk iga tyi wɨap iñas kun jeʼm tsɨɨxiʼ. ¿Y siiga tun̈jom mojpa idyɨk tooyiʼ imaanɨk? Wɨapsɨ iga ixunyajpa iga odoy tyi iñaskaiñ jeʼm tsɨɨxiʼ iga jeʼam jeʼm Mesías. ¿Odomsɨ ikupɨkyajiñ idyɨk jeʼm an̈kiʼmayoʼoyi?

¹² Mex iga José y María ikkobakpijyajpa idyɨk tyidyin̈kej, jeʼeyaj kupɨgoyyaj. Y Jehová ikumayket iga kupɨgoyyaj: María wɨnuʼk Belén, iknay jeʼm imaanɨk y yooxpadoy iga kupaguiñ tuum jɨychagoʼoyi (Miq. 5:2).

13. ¿Juutypɨk jeʼm tan̈kupɨgoʼoyi wɨap iyooxpaʼt jeʼm tantɨwɨtam?

¹³ Siiga tan̈kupɨkpa jeʼm an̈jagoʼoyiyaj, tanawɨwadaytyaap y tan̈wɨwadaʼyba tun̈gakyaj. ¿Juutypɨk? Dyaʼ tachiʼityaap castigo juʼuts jempɨk dyaʼ ikupɨkyajpa jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj (Rom. 13:4). Jesɨk tumtum de taɨchtyam takupɨgoytyaʼmpa, yooxpadoʼyba iga jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iwɨaʼmyajiñ jeʼm Testigojyaj. Nɨkiam waatyña amtyɨy iga jeʼam nas en Nigeria. Weeñi soldados tɨgɨyyaj tuum An̈tuʼumayoʼytyɨkjom jesɨk sɨʼ iwatta idyɨk jeʼm an̈tuʼumaaji. Sɨʼ ikuaʼmyajta idyɨk jempɨk in̈teeñkamokyajpa jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iga dyaʼ iyojyajtoʼoba jeʼm impuesto. Pero tuum oficial ipɨʼɨmɨy jeʼm soldados iga putyajiñ. Nɨm: «Jeʼm Jehová itestigojyaj dyaʼ in̈teeñkamokyajpa jeʼm an̈jagoʼoyiyaj y iyojyajpa jeʼm impuesto». Jesɨk in̈kupɨkpa jeʼm an̈kiʼmayoʼoyiyaj chioyyajpaʼap jeʼm an̈jagoʼoyiyaj yooxpadoʼyba iga wɨaʼmtaiñ jeʼm Jehová ikumun. Y  wɨapsɨ iga okmɨ wɨap ikupuj jeʼm iñtyɨwɨtam (Mat. 5:16).

14. ¿Tyi iyooxpaʼt tuum yoomtɨwɨ iga wɨaiñ ikupɨk jeʼm an̈jagoʼoyiyaj?

¹⁴ Pero a veces tan̈kaʼ tan̈kupɨk jeʼm an̈jagoʼoyiyaj. Joanna tuum yoomtɨwɨ itywɨʼɨp Estados Unidos, nɨmpa: «Tsaam tan̈kaʼ idyɨk an̈kupɨk jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iga pɨɨmi iyaʼachwatneyaj anfamilia». Pero Joanna ikak ijɨɨxi. ¿Tyi iyooxpaʼt? Wiñtyipɨk, dyam maaj imay en jeʼm redes sociales juuty kujɨyyajtaap jeʼm an̈jagoʼoyiyaj (Prov. 20:3). Wɨstenpɨk, iwaʼgay Jehová iga iyooxpaʼdyiñ ikupɨk y odoy ijɨɨxiñ iga jeʼm an̈jagoʼoyiyaj iwɨtsakyajpa ityumpɨy (Sal. 9:9, 10). Y tukutenpɨk, moj imay totjaayiyaj juuty ijɨykiʼmpa iapaʼap wɨɨ iga tan̈kupɨguiñ (Juan 17:16). Joanna nɨmpa iga jesɨk ikupɨkpa jeʼm an̈jagoʼoyiyaj, iyooxpaʼtneʼ iga iniidyiñ paz y maymayaaji.

15. ¿Tyiʼiga a veces tan̈kaʼ tan̈kupɨk jempɨk tanɨʼmaʼyba jeʼm Jehová iorganización?

¹⁵ Jehová ixunba iga tan̈kupɨkyajiñ jempɨk tajɨɨxian̈chiʼiyajpa (Heb. 13:17). Jeʼm tanAn̈jagoʼoyi Jesús dyaʼ tan̈kaɨy, pero jempɨk jeʼ ikupin̈neʼ iga takuixyajiñ yɨʼp Naxyukmɨ tan̈kaɨyyaj. Wɨapsɨ iga a veces tan̈kaʼ tan̈kupɨkyaj, y maaj siiga dyaʼ tan̈kusuʼnɨʼyba tan̈wat jempɨk tawaʼgayyajpa. Jeempɨgam nas kun jeʼm apóstol Pedro. Jesɨgam tuum sɨn̈pɨɨxiñ iwaʼgay iga ikɨʼɨxiñ animatyaj jempɨk dyaʼ aʼmchioʼyba jeʼm Moisés In̈kiʼmayoʼoyi, Pedro nɨm iga dyaʼ ikɨʼɨspa y jeempɨgam iwat tukuna veces (Hech. 10:9-16). Jeʼ ijɨɨspa idyɨk iga jempɨk nɨʼmaytya dyaʼ iwɨwadaʼyba, iga dyaʼ oyba ikɨʼɨs jeexpɨk animatyaj. Siiga Pedro tan̈kaʼa mu ikupɨk jempɨk iñɨʼmay tuum sɨn̈pɨɨxiñ, odoy tagaʼman̈jaguiñ siiga a veces tan̈kaʼ tan̈kupɨktaʼm jeʼm pɨxiñtyam tan̈kaɨyyajwɨʼɨp.

16. ¿Juutypɨk ikwiñkej jeʼm apóstol Pablo iga kupɨgoʼyba idyɨk? (Hechos 21:23, 24, 26).

¹⁶ Jeʼm apóstol Pablo kupɨgoy, mex iga jempɨk nɨʼmaytya iga iwadyiñ dyam kuyooxaoʼyba idyɨk. Weeñi cristianojyaj ikumaton̈neyaj idyɨk iga tun̈gakyaj, nɨmyajpa iga Pablo sɨʼ in̈kej iga odom kupɨktaiñ jeʼm Moisés In̈kiʼmayoʼoyi (Hech. 21:21). Jeʼm ancianojyaj ityyajwɨʼɨp Jerusalén iñɨʼmayyaj Pablo iga ikwiñkejiñ iga nunta ikupɨkpa. Ininɨguiñ idyɨk cuatro pɨxiñtyam en jeʼm templo y iwadyiñ juʼuts nɨmpa jeʼm An̈kiʼmayoʼoyi. Pablo ijoodon̈am idyɨk iga dyam nasuntaap iga jeʼm cristianojyaj ikupɨkyajiñ, pero jeʼ kupɨgoy. Jeʼm Biblia nɨmpa: «Jesɨc jém Pablo ininɨc jém cuatro pɨxiñt́am. Icuqueja̱ma wagaacchiŋyajta con jeeyaj» (maayɨʼ Hechos 21:23, 24, 26). Iga Pablo kupɨgoy, yooxpadoy iga idyiñ paz jeʼm kumunjom (Rom. 14:19, 21).

17. ¿Tyi min̈kejaʼyba jeʼm Stephanie iñasɨyoʼoyi?

¹⁷ Tuum yoomtɨwɨ iñɨɨyipɨk Stephanie tsaam tan̈kaʼa ikupɨk jeʼm kukaki iwatwɨʼɨp jeʼm sucursal. Kun iwɨdyaaya tsaam maymayyaj iga kuyooxaoʼyba idyɨk ixɨʼyaj en tuum grupo juuty jɨytyaap tun̈gak an̈maatyi. Jeʼm sucursal ijɨɨs iga yɨʼp grupo togoyba y nɨʼmayyajta iga kuyooxaoyyajiñ juuty jɨytyaap jeʼpɨk in̈matyiyaj. ¿Juʼuts in̈jaam idyɨk Stephanie? Jeʼ nɨmpa: «Tsaam an̈yaʼkneʼ idyɨk y anjɨɨs iga dyaʼ ityogoyay yooxpadoʼoyi tuum kumun juuty jɨytyaap anan̈matyityam». Mex iga jeex in̈jaam, jeʼ kupɨgoy. Nɨmpa: «Maaj okmɨ an̈kutɨʼɨyɨy iga pɨkta tuum  wɨbɨk jɨɨxi. Jeʼm kumunjom juuty anuʼktaʼm jaʼyan̈yaj ikutyum idyɨk sɨʼ ikuyooxayaj Jehová, jeʼyukmɨ atsɨʼytyaʼm juʼuts ijaatun̈yaj espirituales. Sɨʼtyim anakkuyuj tuum yoomtɨwɨ iga dyam putpa idyɨk jeʼm an̈matkuy. Y sɨɨ majtyim an̈kupaʼtpa an̈wɨkuyuj anyaʼak». Nɨmpatyim: «An̈watneʼ juʼtspɨyam awɨap iga akupɨgoʼyba jeʼyukmɨ anaity tuum wɨbɨk jɨɨxi».

18. ¿Juutypɨk tawɨwadaʼyba jesɨk takupɨgoʼyba?

¹⁸ Tantumpɨytyam wɨap tan̈kupɨgoytyaʼm. Jesús «iwat it́u̱mpɨy cosa juuts ixunpa Dios», mex iga yaʼachwatta (Heb. 5:8). Watykɨy tan̈kuyujkaʼaba tan̈kupɨgoy jesɨk tayaʼachaap tansɨʼ. Tan̈kujɨɨstaʼmiñ jempɨk nas jesɨgam tsukum jeʼm pandemia del COVID-19. Tanɨʼmaytyamta iga odoy tanɨktaʼmiñ jeʼm An̈tuʼumayoʼytyɨkjom y odoytyim taputtaʼmiñ jeʼm an̈matkuy tɨk por tɨk. ¿Tyi in̈wat? ¿Mikupɨgoy? Siiga jeempɨgam in̈wat mikupujay iñityi, dyaʼ iñjagan̈tsak jeʼm tɨwɨtam y immaymaywat Jehová. Sɨɨ maaj taitytyaʼmum listo iga takupɨgoytyaʼmpa jesɨk nuʼkpa jeʼm mɨjpɨk yaʼachaaji. Siiga takupɨgoʼyba wɨap tan̈kɨakput tañityi (Job 36:11).

19. ¿Tyiʼiga mikupɨgoytyoʼoba?

¹⁹ Tan̈kɨʼpin̈taʼm iga jesɨk takupɨgoʼyba, tampɨktson̈ba jaʼyan̈ kumaykedoʼoyiyaj. Pero tan̈kupɨkpa Jehová iga tantoyba y tammaymaywattoʼoba (1 Juan 5:3). Dyaʼ wɨap tanyojay ityumpɨy jempɨk tachiʼiñeʼ (Sal. 116:12). Pero wɨap tan̈kupɨktaʼm jeʼ y jempɨk ichiʼiñeʼ teguedɨʼɨyiyaj. Jesɨk takupɨgoʼyba tanakwiñkejpa iga tanaity joodon̈oʼoyi. Y siiga tanaity joodon̈oʼoyi, tammaymaywatpa Jehová (Prov. 27:11).