1-2. (a) Dahme kahrehda kitail kak kasik me Sises pahn ketikihda ahl mengei ong kitail en wia katamanpen eh pwoula? (b) Irair kaselel dah kei me Sises sapwellimanki me kitail pahn koasoiapene?

KE KAK kawehwehda dahme kin wiawi ni Katamanpen pwoulahn Krais nan pahr koaros? Ni mehlel, pali laud en kitail kak tamanda soahng kan me wiawi ni Sak en Soutik en Kauno. Dahme kahrehda? Pwehki koasoandi wet sohte kin pidada soahng tohto. Ahpw, e wia mwekid kesempwal ehu. Eri ele kitail kin pein idek rehtail: ‘Dahme kahrehda koasoandi wet sohte kin pidada soahng tohto?’

² Erein sapwellimen Sises doadoahk en kalohk nin sampah, aramas akan esehla ih pwehki eh kin ketin padahngki padahk mehlel kesempwal kan ni ahl me mengei, sansal oh wehwe mwahu. (Mad. 7:28, 29) Ni ahlohte, e ketikihda ong kitail ahl me mengei oh wehwe mwahu pwe kitail en wia katamanpen * eh pwoula. Kitail tehk mwahu duwen Kataman wet oh ekei soahng kan me Sises ketin mahsanih oh wia. Met pahn kalaudehla atail wehwehki uwen aktikitik, eimah, oh limpoak laud me Sises sapwellimanki, oh kitail pahn sukuhlki ia duwen atail kak kamwahwihala atail en kahlemengih ih.

3. Nin duwen me Madiu 26:26-28 kasalehda, ia duwen tepin Katamano me Sises ketin wiahda eh wia koasoandi mengei ehu, oh dahme soahng riauo karasaraskihong?

³ Sises ketin wia tepin Katamanpen eh pwoula rehn sapwellime  wahnpoaron 11 lelepek ko. E ketin doadoahngki luhwen sak en Pahsohpao oh ketin wiahda kataman wet ni ahl me mengei. (Wadek Madiu 26:26-28.) E ketin doadoahngki luhwen pilawa me sohte doal ihs oh wain. Sises ketin padahkihong sapwellime wahnpoaron ko me soahng riau pwukat kin karasahiong kahlepeo me unsek oh sapwellime nta, me e pahn kereniong ketikihda ong irail. Wahnpoaron ko ele sohte pwuriamweikihla sak kesempwal wet me sohte anahne pidada soahng tohto. Dahme kahrehda?

4. Ia duwen kaweido me Sises ketikihong Marda eh sewese kitail en wehwehki dahme kahrehda Sises ketin wia Katamano ni ahl me sohte pidada soahng tohto?

⁴ Tehk dahme wiawi sounpwong kei mwoweo, erein kesiluh en pahr en sapwellimen Sises doadoahk en kalohk, ni eh ketin mwemweitla ni imwen kompoakepah keren ko​—Lasarus, Marda, oh Mery. Ni arail wie komkommoal, Sises ketin tapiada sapwellime padahk. Marda mi mwo, ahpw e uhdahn kedirepwkihla eh kaukaunop mwenge tohto ong aramas kesempwalo me e kasamwohdo. Ni Sises eh ketin mahsanihada met, ni kadek e ketin kapwungala Marda, oh ketin sewese ih en kilang me kaidehn ahnsou koaros e anahne wiahda mwenge tohto. (Luk 10:40-42) Mwuhr, awa keite mwohn eh pahn pwoula, Sises ketin doadoahngki pein sapwellime kaweido. E ketin tehk me Katamano sohte pahn pidada soahng tohto. Dahme met padahkihong kitail duwen Sises?

5. Ia duwen koasoandi mengei en Katamano eh kasalehda duwen Sises, oh ia duwen met eh pahrekiong Pilipai 2:5-8?

⁵ Sises kin ketin aktikitik ni soahng koaros me e ketin mahsanih oh wia. Eri e sohte kapwuriamwei me e ketin kasalehda aktikitik laud ni imwiseklahn pwohng me e ketiket sampah. (Mad. 11:29) E mwahngih me e pahn kereniong ketikihda meirong me keieu kesempwal nan poadopoad en aramas oh me Siohwa pahn ketin kaiasada ih pwehn wiahla nanmwarki men nanleng. Mendahki eh mwahngih met, e sohte ketikihda koasoandi en kataman en eh pwoulao ni ahl ehu me pahn kahrehiong meteikan en tehk uwen eh kesempwal. Ahpw e mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan me pak ehu nan sounpar koaros irail en tamataman ih sang ni koasoandi mengei wet. (Sohn 13:15; 1 Kor. 11:23-25) Koasoandi mengei oh konehng wet kasalehda me Sises sohte ketin wia aramas pohnmwahso men. Kitail kak perenki me aktikitik kin wia ehu kisehn irair mwahu kan me atail Nanmwarkio nanleng sapwellimanki.​—Wadek Pilipai 2:5-8.

6. Ia duwen atail kak kahlemengih sapwellimen Sises aktikitik ni atail lelohng kahpwal kan?

 ⁶ Ia duwen atail kak kahlemengih sapwellimen Sises aktikitik? Sang ni atail kin nsenohki mahs kamwahupen meteikan a kaidehn atail kante. (Pil. 2:3, 4) Medewehla kaimwiseklahn pwohng me Sises ketiket sampah. E mwahngih me ahnsou keren e pahn ketin lelohng weirek laud oh pwoula; ahpw, e uhdahn ketin nsenohki sapwellime wahnpoaron lelepek ko, me pahn mwuhr pahtoukihla ih. Eri ni pwongo e ketin kaweid oh kangoange irail. (Sohn 14:25-31) Ni aktikitik Sises ketin kasalehda me e ketin nsenohki laud kamwahupen meteikan laudsang pein sapwellime. Ia uwen mwahu en mehn kahlemeng wet me e ketikihda ong kitail!

7. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda eimah laud mwurinte eh ketin wiahda Sak en Soutik en Kauno?

⁷ Mwurinte Sises ketin wiahda Sak en Soutik en Kauno, e ketin kasalehda eimah laud. Ia duwen? Sises kapwaiada dahme Semeo kupwurki ong ih, mendahki e mwahngih me met wehwehki e pahn pwoula ni ahl kanamenek ehu pwehki dipen lahlahwe. (Mad. 26:65, 66; Luk 22:41, 42) Sises ketin kolokolete lelepek unsek pwehn kawauwih mwaren Siohwa, utungada sapwellimen Koht pwuhng en kaunda, oh ritingada elen mour kohkohlahte ong aramas akan me kin koluhla. Ni ahnsowohte, Sises ketin kaunopada sapwellime tohnpadahk kan ong dahme irail pahn lellong ahnsou keren.

8. (a) Dahme Sises mahsanihong sapwellime wahnpoaron lelepek ko? (b) Ia duwen sapwellimen Sises tohnpadahk kan ar idawehn sapwellime mehn kahlemeng en eimah sounpar kan mwurin eh pwoula?

⁸ Sises pil ketin kasalehda eimah sang ni eh sohte kin ketin medemedewehte kapwunod kan me ele e sapwellimanki ahpw ketin nsenohkihte anahn en sapwellime wahnpoaron lelepek ko. Sak en Soutik en Kauno me e ketin wiahda mwurin  eh mahsanihong Sudas en pedoi, pahn katamankihong irail me pahn wiahla sapwellime tohnpadahk keidi kan duwen kamwahu kan en sapwellime ntao oh arail en iang wia kisehn inou lap kapwo. (1 Kor. 10:16, 17) Pwehn sewese irail en kolokolete arail lelepek oh iang Sises ket nanleng, Sises mahsanihong irail dahme ih oh Semeo kupwurki irail en wia. (Sohn 15:12-15) Sises pil mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko duwen kahpwal kan me irail pahn lelohng. Eri e ketin kangoange irail en idawehn sapwellime mehn kahlemeng oh “eimah.” (Sohn 16:1-4a, 33) Sounpar tohto mwuri, sapwellimen Sises tohnpadahk kan kin ideidawehnte sapwellime mehn kahlemeng en tounmetei oh kin kasalehda eimah. Irail kin sewese emenemen ni arail lelohng kahpwal kan mendahki met wehwehki me irail pahn lokolongki.​—Ipru 10:33, 34.

9. Ia duwen atail kak kahlemengih Sises ni atail kasalehda eimah?

⁹ Duwehte irail, rahnwet kitail kin idawehn sapwellimen Sises mehn kahlemeng en kasalehda eimah. Karasepe, kitail anahne eimah pwehn sewese riatail Kristian kan me lelohng kalokolok pwehki arail pwoson. Ekei pak, riatail Kristian kan kin selidi pwehki wiewia sapahrek. Ni met eh kin wiawi, kitail anahne wia uwen atail kak koaros ong irail, me iangahki en uhki irail. (Pil. 1:14; Ipru 13:19) Pil ehu ahl me kitail kak kasalehda eimah iei en pousehlahte kalokalohk ni “eimah.” (Wiewia 14:3) Duwehte Sises, kitail kin koasoanehdi teng en kalohki rongamwahu en Wehio, mendahki aramas akan ele kin uhwong oh kaloke kitail. Ahpw ekei pak, atail eimah sohte itar. Dahme kitail kak wia?

10. Ni wihk kan mwohn Katamano, dahme kitail anahne wia, oh dahme kahrehda?

¹⁰ Kitail kak kakehlakahda atail eimah sang ni atail kin medemedewe duwen koapworopwor me kitail kak ahneki pwehki sapwellimen Sises meirong en pweinen pweipwei sapahlo. (Sohn 3:16; Ep. 1:7) Ni wihk kan mwohn Katamano, kitail ahneki ahnsou mwahu en kalaudehla atail kalahnganki pweinen pweipwei sapahlo. Erein ahnsowo, wadek iren Paipel kan ong Katamano oh kapakap oh doudouloale soahng kan me wiawi mwohn Sises ketin pwoula. Eri ni atail kohpene pwehn towehda Sak en Soutik en Kauno, kitail pahn kalaudehla atail wehwehki kesempwalpen pilawao oh waino nan Katamano oh ia duwen mepwukat ar wia kasalepen tounmetei laud. Ni atail wehwehki dahme Sises oh Siohwa  ketin wiadahr ong kitail oh wehwehki ia duwen met eh wia kamwahupatail oh ong irail kan me kitail poakohng, atail koapworopwor ong ahnsou kohkohdo pahn kehlailla, oh kitail pahn mwekidki en dadaur ni eimah lao lel imwio.​—Ipru 12:3.

11-12. Dahme kitail sukuhlkiher?

¹¹ Eri kitail sukuhlkiher me Sak en Soutik en Kauno kin katamankihong kitail kaidehn ihte kesempwalpen pweinen pweipwei sapahlo ahpw pil sapwellimen Sises irair kaselel en aktikitik oh eimah. Ia uwen atail kalahnganki me Sises kin ketin pousehlahte kasalehda irair kaselel pwukat nin duwen atail Samworo Lapalap, me kin patohwan peki sawas sang rehn Koht en ketin sewese kitail! (Ipru 7:24, 25) Pwehn kasalehda atail kalahngan, kitail en ni loalopwoat wia katamanpen pwoulahn Sises nin duwen me e ketin kehkehlingkihong kitail. (Luk 22:19, 20) Kitail kin wia met ni rahn me pahrekiong Nisan 14, rahn me keieu kesempwal nan sounpar ehu.

¹² Kitail kak sukuhlki sang koasoandi mengei en Sak en Soutik en Kauno pil ehu irair kaselel me kamwakid Sises en ketin pwoukinkitailla. Ni eh ketiket sampah, aramas akan kin esehla ih pwehki sapwellime irair kaselel wet. Irair kaselel dahieu met?

13. Ia duwen Sohn 15:9 oh 1 Sohn 4:8-10 ar kawehwehda duwen limpoak me Siohwa oh Sises ketin kasalehda, oh ihs me kin paiekihda sapwellimara limpoak?

¹³ Sises ketin kasalehda ni unsek sapwellimen Siohwa limpoak laud ong kitail ni soahng koaros me e ketin wia. (Wadek Sohn 15:9; 1 Sohn 4:8-10.) Keieu kesempwal, sang eh mohngiong Sises kupwurki en ketikihda sapwellime mour ong kitail. Mehnda ma kitail iang me keidi kan de “sihpw teikan,” kitail kin paiekihda limpoak me Siohwa oh sapwellime Ohlo ketin kasalehiong kitail ni ara ketikihda meirong wet. (Sohn 10:16; 1 Sohn 2:2) Pil medewehla duwen soahng kan me kadoadoahk ni Katamano, soahng pwukat kasalehda sapwellimen Sises limpoak oh nsenoh ong sapwellime tohnpadahk kan. Ia duwen?

14. Ni ahl dah me Sises ketin kasalehda limpoak ong sapwellime tohnpadahk kan?

¹⁴ Sises ketin kasalehda sapwellime limpoak ong me keidi kan sang ni eh sohte ketin wiahda koasoandi apwal ehu, ahpw koasoandi mengei ehu ong irail en wia. Mwuhr, tohnpadahk keidi pwukat anahne wia Katamano sounpar koaros. Re wia katamano pahn soangsoangen irair kan, pil ni arail kin selidi. (Kaud. 2:10) Ia duwe, re kak peikiong Sises? Ei, uhdahn!

15-16. Ia duwen ekei ar kak wia katamanpen Sak en Soutik en Kauno pahn irair apwal kan?

¹⁵ Sangete ni mwehin tepin Kristian kan lel atail ahnsou, Kristian mehlel kan kin nantihong wia katamanpen pwoulahn Sises. Irail kin idawehn koasoandi en Sak en Soutik en Kauno ni uwen me irail kak koaros, ekei pak pahn irair apwal kan. Tehk duwen karasaras pwukat. Ni Brother Harold King eh kelehpw sensel nan ehu perehn imweteng nan China, e anahne rapahkihda ahl ehu pwehn wia Katamano. Ni rir, e kaunopada soahng kan ong Katamano, doadoahngki dahme mie reh. E pil kapatahda rahn en Katamano ni keneinei. Ni eh lelehr ahnsou en wia katamano, e kin kelehpw koul, kapakap, oh wia ehu padahk sang Paipel nan eh perehn imwetengo.

¹⁶ Iet pil ehu karasaras. Sister kei me selidi nan imweteng (concentration camp) erein Mahwen Keriau en Sampah tounmeteikihla arail mour pwehn wia katamanpen Sak en Soutik en Kauno. Ahpw pwehki soahng kan me irail doadoahngki sohte pidada soahng tohto, irail kak wia Katamano ni rir. Irail nda: “Se kesihnen karanih emenemen oh kapilpene kisin sehr ehu me lepin likou pwetepwet kidimala oh me wain oh pilawa mi powe. Kandehla ehu me kamarainih nan pereo pwehki marain en dengki kakete  kasalehda dahme se wiewia. . . . Se pwurehng kasalehda at inou ong Sahmo en doadoahngki at kehl koaros pwehn kadehdehda mware sarawi.” Ia uwen laud en pwoson me re kasalehda! Oh ia uwen limpoak me Sises ketin kasalehda ni eh ketin wiahda pwe kitail en kak wia Katamano pil pahn irair apwal kan!

17. Peidek dah kan me kitail ele kin idek rehtail?

¹⁷ Ni Katamano eh kerendohr, kitail en pein idek rehtail peidek pwukat: ‘Ia duwen ei kak kamwahwihala ei kahlemengih Sises ni ei kasalehda limpoak? I kin medemedewe laud duwen anahn en iengei tohnkaudok kan laudsang pein ahi? I kin kasik laudsang dahme iengei Kristian kan kak kihda, de I kin pohnese dahme emen kak de sohte kak wia?’ Kitail en ahnsou koaros kahlemengih Sises oh ‘iang iangatail kan nan arail lokolok.’​—1 Pit. 3:8.

18-19. (a) Dahme kitail kak kamehlele? (b) Dahme ke koasoanehdi teng en wia?

¹⁸ Koasoandi en wia Katamanpen pwoulahn Krais sohte pahn mihmi werei. Ni Sises eh pahn “ketido” erein kahn kamakam kowahlapo, e pahn ketikihpene luhwen “me pilipildahr” kan ong nanleng, oh solahr me pahn wia Katamano.​—1 Kor. 11:26; Mad. 24:31.

¹⁹ Pil mwurin Katamano eh sohla wiawi, kitail kak kamehlele me sapwellimen Siohwa aramas akan pahn tamanki koasoandi mengei wet nin duwen kasalepen aktikitik, eimah, oh limpoak me keieu laud me aramas emen kasalehda. Ni ahnsowo, irail kan me towehda koasoandi kaselel wet uhdahn pahn koasoia duwen met ong kamwahupen koaros me wie momour ni ahnsowo. Ahpw pwe kitail en paiekihda koasoandi wet, kitail anahne koasoanehdi teng en kahlemengih sapwellimen Sises aktikitik, eimah, oh limpoak. Ma kitail wia met, kitail kak kamehlele me kitail pahn ale ketingpatail sang rehn Siohwa.​—2 Pit. 1:10, 11.