Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 5

Dahme Atail Towehda Mihting kan Kin Kasalehda Duwen Kitail

Dahme Atail Towehda Mihting kan Kin Kasalehda Duwen Kitail

“Lohki pwoulahn Kauno, lao lel eh pahn ketido.”​—1 KOR. 11:26.

KOUL 18 Kalahnganki Pweinen Pweipwei Sapahlo

AUDEPEN ONOP *

1-2. (a) Dahme Siohwa kin ketin mahsanihada ni meh rar rar kei ar pokonpene ong Sak en Soutik en Kauno? (Menlau kilang kilel ni kilin Kahn Iroir wet.) (b) Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

MEDEWEHLA dahme Siohwa ketin mahsanihada ni aramas rar rar kei nan sampah pwon ar kohpene ong Sak en Soutik en Kauno. E kin ketin tetehk kaidehn ihte uwen tohtohn aramas akan, ahpw pil emenemen aramas me iang towehda. Karasepe, e ketin mahsanih irail kan me kin ni lelepek towehda sounpar koaros. Ele mie ekei nanpwungarail me kin towehda mendahki re mi nan kalokolok laud. Ekei sohte kin kaukaule kohdo ni mihting teikan, ahpw re kin kilangwohng towehda Katamano nin duwen mehkot kesempwal me re anahne wia. Siohwa pil kin ketin tetehk irail kan me pahn ehdin towehda Katamano, mwein pwehki re men ese duwen mihting wet.

2 Siohwa uhdahn kupwurperenki mahsanih me me tohto towehda Katamano. (Luk 22:19) Ahpw, Siohwa sohte nohn ketin kesempwalki nempehn aramas me towehda. E kin ketin kesempwalki ia kahrepen aramas akan ar towehda. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene peidek ehu me inenen kesempwal: Dahme kahrehda kitail kin towehda Katamanpen pwoulahn Krais oh pil mihting kan me kin wiawi wihk koaros me Siohwa ketikihda ong irail kan me poakohng ih?

Luhk kohwong aramas rar rar kei nan sampah en iang towehda Sak en Soutik en Kauno (Menlau kilang parakrap 1-2)

AKTIKITIK KIN KAMWAKID KITAIL EN TOWEHDA

3-4. (a) Dahme kahrehda kitail kin towehda mihting kan? (b) Dahme atail towehda mihting kan kin kasalehda duwen kitail? (c) Nin duwen me 1 Korint 11:23-26 mahsanih, dahme kahrehda kitail en dehr katihasang towehda Katamano?

3 Kahrepe me keieu kesempwal me kitail kin towehda mihting kan iei pwehki e wia kisehn atail kaudok. Kitail pil kin towehda pwehki kitail kin ale kasukuhl sang Siohwa ni mihting kan. Aramas aklapalap kan sohte kamehlele me re anahne ale kasukuhl. (3 Sohn 9) Weksang irail, kitail kin men ale kasukuhl sang Siohwa oh sapwellime pwihn me e kin ketin doadoahngki.​—Ais. 30:20; Sohn 6:45.

4 Atail towehda mihting kan kin kasalehda me kitail aktikitik, onopadahr oh men ale kasukuhl. Nipwong en Katamanpen pwoulahn Sises, kitail kin towehda mihting kesempwal wet kaidehn ihte pwehki kitail anahne towehda ahpw pwehki kitail pil kin ni aktikitik peikiong sapwellimen Sises kehkehlik: “Kumwail en kin wia met ong ni katamanpei.” (Wadek 1 Korint 11:23-26.) Mihting wet kin kakehlailihala atail koapworopwor ong ahnsou kohkohdo oh kin katamankihong kitail ia uwen Siohwa eh ketin poakohng kitail. Ahpw, Siohwa ketin mwahngih me kitail anahne ale kangoang oh kehl laudsang pak ehute nan sounpar ehu. Eri e kin ketikihda mihting kan wihk koaros oh kangoange kitail en towehda. Aktikitik kin kamwakid kitail en peikiong. Kitail kin doadoahngki ahnsou laud wihk koaros pwehn kaunopada oh towehda mihting pwukat.

5. Dahme kahrehda aramas aktikitik kan kin mwekidki sapwellimen Siohwa luhk?

5 Sounpar koaros, Siohwa kin ketin luke aramas akan ren ale kasukuhl sang reh, oh me aktikitik tohto kin kalahnganki luhk wet. (Ais. 50:4) Re kin perenki towehda Katamano, oh re kin tepida towehda mihting teikan. (Sek. 8:20-23) Kitail me mi nan padahk mehlel iangahki me kapw kan kin perenki ale kasukuhl oh kaweid sang rehn Siohwa me wia sounsawas oh soundoarepatail. (Mel. 40:17) Ia duwe, mie mehkot kaperen de kesempwal sang atail ale luhk en kasukuhl sang Siohwa oh sapwellime Ohlo, Sises, me e uhdahn ketin poakohng?​—Mad. 17:5; 18:20; 28:20.

6. Ia duwen aktikitik eh sewese ohl emen en iang towehda Katamano?

6 Sounpar koaros, kitail kin nantihong en luke aramas tohto ni uwen me kitail kak pwehn iang towehda Katamanpen pwoulahn Sises. Aramas aktikitik tohto paiekihda arail ale luhk wet. Medewehla karasaras wet. Sounpar kei samwalahro, ohl emen ale kisin doaropwehn luhk ong Katamano, ahpw e ndaiong brothero me kihong ih luhk wet me e sohte kak towehda. Ahpw, nipwong en Katamano, brothero pwuriamweikihla eh kilang ohlo eh pedolong nan Wasahn Kaudoko. Ohlo uhdahn pwuriamweikihla ahn meteikan ar kasamwo ih me kahrehda e tepida towehda mihting kan wihk koaros. Ni mehlel, mihting siluhte me e sohte iang towehda erein sounparo pwon. Dahme sewese ih en pilada towehda mihting kan koaros? Aktikitik me kamwakid ih en wekidala eh madamadau. Brothero me luke iho mwuhr nda, “E uhdahn wia ohl aktikitik men.” Siohwa uhdahn ketin kamwakid ohl menet en kaudokiong Ih, oh ni ahnsou wet, ohl menet wia brother papidaisla men.​—2 Sam. 22:28; Sohn 6:44.

7. Ia duwen dahme kitail kin sukuhlki ni mihting kan oh wadek nan Paipel ar kak sewese kitail en aktikitik?

7 Dahme kitail kin sukuhlki ni mihting kan oh dahme kitail wadek nan Paipel kak sewese kitail en aktikitik. Nan wihk kan mwohn Katamano, atail mihting kan kin kalapw dokedoke mehn kahlemeng en Sises oh aktikitik me e ketin kasalehda ni eh ketin tounmeteikihla sapwellime mour nin duwen pweinen pweipwei sapahl ehu. Oh rahn kan mwohn Katamano, e mwahu ma kitail kak wadek nan Paipel duwen soahng kan me wiawi mwohn oh mwurin Sises ketin pwoula oh iasada. Dahme kitail sukuhlki ni mihting pwukat oh dahme kitail wadek nan Paipel duwen ahnsou ko kin kalaudehla atail kalahnganki tounmetei me Sises ketin wiahda ong kitail. Met kin kamwakid kitail en alasang sapwellime irair en aktikitik oh wia kupwuren Siohwa, mehnda ma e apwal.​—Luk 22:41, 42.

EIMAH KIN SEWESE KITAIL EN TOWEHDA

8. Ia duwen Sises eh ketin kasalehda eimah?

8 Kitail pil kin song en alasang sapwellimen Sises eimah. Medewehla eimah me e ketin kasalehda rahn kan mwohn eh pwoula. E ketin mwahngih me sapwellime imwintihti kan pahn kereniong kasarowe, wokih, oh kemehla ih. (Mad. 20:17-19) Ahpw, e ketin kupwurki pwoula. Ni eh lelehr ahnsou, e mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko, me patohwan reh nan Ketsemeni: “Kumwail uhda, kitail kohkohla. Kilang! Me pahn pangiehlao kerendohr.” (Mad. 26:36, 46) Oh ni pokono me weuwa tehtehn pei kan ar kohdohng salihedi ih, e ketida mwohrail, kasalehda me ih mwo, oh mahsanihong sounpei ko ren mweidala sapwellime wahnpoaron ko en kohkohla. (Sohn 18:3-8) Ia uwen met eh wia kasalepen sapwellimen Sises eimah laud! Rahnwet, Kristian me keidi kan oh sihpw teikan kin nantihong en alasang sapwellimen Sises eimah. Ia duwen?

Omw eimah towehda mihting kan kin kakehlakahda meteikan (Menlau kilang parakrap 9) *

9. (a) Dahme kahrehda kitail ele anahne eimah pwehn kaukaule towehda mihting kan? (b) Ia duwen atail mehn kahlemeng eh kak kamwakid riatail Kristian kan me selidi pwehki arail pwoson?

9 Pwehn kaukaule towehda mihting kan, kitail ele anahne kasalehda eimah ni atail lelohng irair apwal kan. Ekei riatail Kristian kin towehda mihting kan mendahki arail kin pahtou, mworusala, de ahneki kahpwal en roson. Ekei kin eimah towehda mihting kan mendahki uhwong laud sang arail peneinei de palien koperment. Medewehla mahs ia duwen atail mehn kahlemeng kin kamwakid riatail Kristian kan me selidi pwehki arail pwoson. (Ipru 13:3) Ni arail rong duwen atail kin doulahte papah Siohwa mendahki atail kahpwal kan, met kin kakehlakahda irail en kolokol arail pwoson, eimah, oh lelepek. Wahnpoaron Pohl pil lelohng soangen irair wet. Ni ahnsou me e mi nan imweteng nan Rom, e kin peren ni eh rong me rie Kristian ko kin papah Koht ni lelepek. (Pil. 1:3-5, 12-14) Mwohn de mwurinte eh lapwada sang imweteng, Pohl ntinglahng mehn Ipru kan. Nan kisinlikowo e kangoange Kristian lelepek ko en ‘dadaurete arail limpoak en pirien’ oh dehr uhdihsang arail kin pokonpene ong mihting kan.​—Ipru 10:24, 25; 13:1.

10-11. (a) Ihs me kitail anahne lukehdo ni Katamano? (b) Kahrepe dahieu me Episos 1:7 kihda pwe kitail en wia met?

10 Kitail kin kasalehda eimah ni atail kin luke kisehtail, iengatail tohndoadoahk, oh mehn mpatail kan ong Katamano. Dahme kahrehda kitail kin luke irail? Kitail uhdahn kalahnganki dahme Siohwa oh Sises ketin wiahiong kitail me kahrehda kitail uhdahn men luke meteikan en iang towehda Katamano. Kitail men irail en sukuhlki ia duwen arail pil kak paiekihda sapwellimen Siohwa “kadek sapan laud” pwehki pweinen pweipwei sapahlo.​—Wadek Episos 1:7; Kaud. 22:17.

11 Ni atail kin kasalehda eimah sang ni atail kin pokonpene ong mihting kan, kitail pil kin kasalehda ehu irair tohrohr, irair ehu me Koht oh sapwellime Ohlo kin ketin kasalehda ni ahl me uhdahn kaselel.

LIMPOAK KIN KAMWAKID KITAIL EN TOWEHDA

12. (a) Ia duwen atail mihting kan ar kin kalaudehla atail limpoak ong Siohwa oh Sises? (b) Dahme 2 Korint 5:14, 15 kangoange kitail en wia ni atail kin kahlemengih Sises?

12 Atail limpoak ong Siohwa oh Sises kin kamwakid kitail en towehda mihting kan. Eri, dahme kitail sukuhlki ni mihting kan kin kalaudehla atail limpoak ong Siohwa oh sapwellime Ohlo. Ni mihting kan kitail kin kaukaule ale mehn kataman kan ong dahme ira ketin wiahiong kitail. (Rom 5:8) Katamano kin katamankihong kitail ia uwen laud en ara limpoak, pil ong irail kan me saikinte nohn wehwehki ia uwen kesempwal en pweinen pweipwei sapahlo. Pwehki atail kalahnganki met, kitail kin song en alasang Sises sang ni mwomwen atail mour ehuehu rahn. (Wadek 2 Korint 5:14, 15.) Patehng met, atail mohngiong kin kamwakid kitail en kapinga Siohwa pwehki eh ketikihong kitail pweinen pweipwei sapahlo. Ehu ahl me kitail kak kapinga ih iei sang ni atail kin kihda pasapeng mwahu kan ni mihting kan.

13. Ia duwen atail kak kasalehda uwen laud en atail limpoak ong Siohwa oh sapwellime Ohlo? Menlau kawehwehda.

13 Kitail kak kasalehda uwen laud en atail limpoak ong Siohwa oh sapwellime Ohlo sang ni atail kin men wiahda tounmetei kan ong ira. Kitail kin kalapw wiahda tounmetei pwe kitail en towehda mihting kan. Ehu mihting me mwomwohdiso tohto kin wia iei me kin wiawi mwurin ehu rahn en doadoahk, ahnsou me kitail ele kin keieu pwang. Oh pil ehu mihting kin wiawi ni imwin wihk ni ahnsou me meteikan kin kommoal. Ia duwe, Siohwa kin ketin tetehk me kitail kin towehda mihting kan mendahki atail pwang? Ei uhdahn! Atail kasalehda nanti laud pil kin kalaudehla en Siohwa ketin kalahnganki atail kasalehda limpoak ong ih.​—Mark 12:41-44.

14. Ia duwen Sises eh ketin wia mehn kahlemeng keieu mwahu ong kitail duwen en kasalehda limpoak en tounmetei?

14 Sises ketin wia mehn kahlemeng keieu mwahu ong kitail duwen en kasalehda limpoak en tounmetei. E ketin wia met sang ni eh kupwurki pwoukihla sapwellime tohnpadahk kan oh pil mour ni ahl ehu me kasalehda eh ketin mwohneki arail anahn kan laudsang pein sapwellime. Karasepe, e ketila rehn sapwellime tohnpadahk kan mendahki e pwungitiklahr de pwunodada kowahlap. (Luk 22:39-46) Oh e kin ketin medemedewehte dahme e kak ketikihong meteikan, kaidehn dahme e kak ketikihsang irail. (Mad. 20:28) Ni atail limpoak ong Siohwa oh riatail Kristian kan kin laudla duwehte met, kitail pahn wia uwen atail kak koaros en towehda Sak en Soutik en Kauno oh pil mihting teikan koaros en mwomwohdiso.

15. Ihs irail kan me kitail kin keieu men sewese?

15 Kitail iang kisehn pirien en Kristian mehlel ehute, oh kitail kin perenki doadoahngki uwen ahnsou me kitail kak pwehn luke me kapw kan en iang kitail. Ahpw, kitail kin keieu men sewese irail kan me “kisehn atail pwoson” ahpw re uhdihsang kalohk de towehda mihting kan. (Kal. 6:10) Kitail kin kadehdehda me kitail poakohng irail sang ni atail kin kangoange irail en towehda atail mihting kan, ahpw keieu Katamano. Duwehte Siohwa oh Sises, kitail kin uhdahn peren ni irail pwukat ar pwurodo rehn Siohwa, Samatail limpoak oh Sounsilepatail.​—Mad. 18:14.

16. (a) Ia duwen atail kak kangoange emenemen, oh dahme atail mihting kan pahn wiahiong kitail? (b) Dahme kahrehda e wia ahnsou mwahu ehu nan pahret en taman sapwellimen Sises mahsen kan nan Sohn 3:16?

16 Ni wihk kan me kohkohdo, luke aramas tohto ni uwen me ke kak pwe ren towehda Katamano ni soutik en Nialem, April 19, 2019. (Menlau kilang koakon me oaralape “ Ke Pahn Luke Irail?”) Kitail en ahnsou koaros kangoange emenemen sang ni atail kin kaukaule towehda mihting kan koaros me Siohwa ketikihda ong kitail. Ni imwiseklahn koasoandi en sampah wet eh kerendohr, atail mihting kan pahn sewese kitail en kolokol atail aktikitik, eimah, oh limpoak. (1 Des. 5:8-11) Kitail en kasalehda sang ni atail mohngiong unsek ia atail pepehm ong Siohwa oh sapwellime Ohlo pwehki ara uhdahn ketin poakohng kitail!​—Wadek Sohn 3:16.

KOUL 126 Kin Pepehd, Teng oh Kehlailla

^ par. 5 Katamanpen pwoulahn Krais me pahn wiawi ni soutik en Nialem, April 19, 2019, pahn wia mihting me keieu kesempwal nan pahret pwon. Dahme kamwakid kitail en towehda mihting wet? Met pwehki kitail uhdahn men kaperenda Siohwa. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene dahme atail towehda Katamano iangahki atail mihting kan me kin wiawi wihk koaros eh kin kasalehda duwen kitail.

^ par. 52 WEHWEHN KILEL: Brother men me mi nan imweteng pwehki eh pwoson ale kangoang sang kisinlikou ehu sang eh peneinei. Ni eh esehda me eh peneineio tamatamante ih, e uhdahn perenkihda rong me eh peneineio pil kolokolete ara pwoson Siohwa oh ira sohte mweidohng pingiping en palien politik en arail wasao en kauhdi ira.