Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Kahlemengih Sapwellimen Siohwa Pwung Pahrek oh Mahk Kalahngan

Kahlemengih Sapwellimen Siohwa Pwung Pahrek oh Mahk Kalahngan

“Tehk mwahu pwe en mie pwuhng pahrek, oh kumwail pahn kasalehda amwail kadek oh mahk nanpwungamwail.”​—SEK. 7:9.

KOUL KAN: 125, 88

1, 2. (a) Ia sapwellimen Sises pepehm ong sapwellimen Koht Kosonnedo? (b) Ia duwen sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan ar kin doadoahngki Kosonnedo ni ahl sapwung?

SISES kin ketin poakohng Kosonned en Moses. Met sohte kapwuriamwei ong kitail pwehki Kosonnedo kohsang rehn semeo Siohwa, Meno me keieu kesempwal nan sapwellimen Sises mour. Nan Melkahka 40:8; Paipel kohpada me Sises kin ketin poakohng mehlel sapwellimen Koht Kosonned: “Maing ei Koht, ia uwen ei kin ngoangki kapwaiada kupwuromwien! I kin kolokol sapwellimomwi padahk kan nan mohngiongiet.” Sises ketin kadehdehda sang ni dahme e kin mahsanih oh wia me sapwellimen Koht Kosonned me unsek, mwahu ong aramas, oh uhdahn pahn pweida.​—Mad. 5:17-19.

2 Sises ele kupwursuwedkihla eh mahsanihada sounkawehwehn Kosonned kan oh Parisi kan ar doadoahngki ni ahl sapwung Kosonned en Semeo, oh wiahla pwehn mwomwen sohte toupahrek. E mahsanihong irail: “Kumwail kin meirongkihong Koht eisek kis ehun amwail dipwisoun sampah, pil doaloapene mwenge duwehte mint, dil, kumin,” me wehwehki me re kin uhdahn kanahieng ren kapwaiada soahng pisetik kan en Kosonnedo. Eri dahme sapwung? Sises ketin kawehwehda me re “sohte nsenohki peikiong padahk kesempwal kan en Kosonnedo, duwehte pwuhng, kalahngan oh mehlel.” (Mad. 23:23) Sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi ko kin nsenohkihte wiahda kosonned kan. Re sohte kilang wehwehn Kosonnedo oh re medewe me re mwahusang meteikan. Ahpw Sises ketin mwahngih ia kahrepen Kosonnedo oh dahme ehuehu kehkehlik ko kin kasalehda duwen Siohwa.

3. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

3 Nin duwen Kristian kan, kitail sohte anahne idawehn Kosonned en Moseso. (Rom 7:6) Eri dahme kahrehda Siohwa ketikihong Kosonnedo nan sapwellime Mahsen, Paipel? Pwehki e ketin kupwurki kitail en wehwehki oh doadoahngki “padahk kesempwal kan,” de ire mehlel kan en Kosonnedo. Karasepe, ire mehlel dah kan me kitail sukuhlkihsang koasoandi en kahnimw en rukula kan? Nan iren onop en mwoweo, kitail sukuhlki mehn kasukuhl kan sang ni atail onopki dahme aramas me tango anahne wia. Nan iren onop wet, kitail pahn sukuhlki dahme kahnimw en rukula kan padahkihong kitail duwen Siohwa oh ia duwen atail kak kahlemengih sapwellime irair kaselel kan. Kitail pahn sapengala peidek siluh: Ia duwen kahnimw en rukula kan ar kasalehda sapwellimen Siohwa mahk? Dahme kahnimw pwukat padahkihong kitail duwen sapwellimen Koht madamadau ong mour? Oh ia duwen kahnimw pwukat ar kasalehda sapwellime pwung pahrek me unsek? Nan ehuehu irair pwukat, song en kilang ia duwen omw kak kahlemengih Samatailo nanleng.​—Wadek Episos 5:1.

WASA ME KAHNIMW EN RUKULA KAN MI IE KIN KASALEHDA SAPWELLIMEN KOHT MAHK KALAHNGAN

4, 5. (a) Dahme wiawihda pwehn kamengeila ong me tango en tangala ni ehu kahnimw en rukula kan, oh dahme kahrehda? (b) Dahme met padahkihong kitail duwen Siohwa?

4 Siohwa ketin koasoanehdi pwe en mengei ong aramas en tangala ni kahnimw en rukula weneu ko. E ketin mahsanihong mehn Israel ko ren pilada kahnimw siluh en mi ni palimese en Sordan oh kahnimw siluh en mi apali. Dahme kahrehda? Pwehki aramas me tango en kak tangala ni ehu kahnimw pwukat ni ahl me mengei oh mwadang. (Nemp. 35:11-14) Ahl pwukat me kolahng ni kahnimw ko en kin mengei en keid ie. (Deud. 19:3) Nin duwen tiahk en mehn Suhs kan, mie kilel kan ni keilen ahl ako me kin sewese me tang kan diar kahnimw ko. Pwehki mie kahnimw en rukula kan, mehn Israel men me depweila kemehla emen sohte anahne kohla ni ehu sahpw tohrohr pwehn diar poadoarepe, wasa ehu me e kakete lelohng kasongosong en kaudokiong koht likamw kan.

5 Medewehla met: Siohwa ketin kehkehlingki me mehmen me kemehla emen pahn kamakamala. Ahpw e pil ketin tehk mwahu me mehmen me depweila kemehla emen pahn kak ale mahk, kadek oh pereparail. Emen me samanih Paipel koasoia: “Soahng koaros wiawihda ni ahl me sansal oh mengei ong koaros.” Siohwa kaidehn sounkopwung lemei men me kin ketin raparapahki pwe en kaloke sapwellime ladu kan. Sapwellime mahk kalahngan me “inenen laud.”​—Ep. 2:4.

6. Parisi kan kin kahlemengih sapwellimen Siohwa mahk kalahngan? Menlau kawehwehda.

6 Ahpw Parisi ko sohte men kasalehda mahk kalahngan ong meteikan. Karasepe, tiahk en mehn Suhs kan kasalehda me Parisi ko sohte kin mahkohng emen me wiahda soangen sapwung ehute tohtohsang pak siluh. Pwehn kasalehda uwen sapwung en arail madamadau, Sises ketikihda karasaras ehu duwen Parisi men eh wie kapakap limwahn sounrik daksis men. Parisio kapakap nda: “Maing Koht, I kapingkalahngankihong komwi ei sohte kin noahrok, ei sohte kin mwersuwed, ei sohte kin kamwahl duwehte aramas teikan. I kapingkalahngankihong komwi ei pil sohte duwehte sounrik daksis menet.” Ire kesempwal dahieu me Sises kupwurki kasalehda? Parisi kan kin “pohnmwahsoiong meteikan,” de mwamwahliki meteikan, oh re sohte medewe me re anahne kasalehda mahk kalahngan.​—Luk 18:9-14.

Ke kin kamengeiong meteikan en pekmahk rehmw? Ken aktikitik oh aramas akan en saledek en koasoiong uhk (Menlau kilang parakrap 4-8)

7, 8. (a) Ia duwen omw kak kahlemengih sapwellimen Siohwa mahk kalahngan? (b) Dahme kahrehda kitail en aktikitik pwe kitail en mahkohng meteikan?

7 Ken kahlemengih Siohwa, a kaidehn Parisi ko. Kasalehda mahk kalahngan oh kadek. (Wadek Kolose 3:13.) Wiahda pwe en mengei ong meteikan en pekmahk rehmw. (Luk 17:3, 4) Pein idek rehmw: ‘I kin mengeiki oh pil mwadang en mahkohng meteikan, pil ni arail kin kansensuwedihehda pak tohto? I kin men rapahki popohl rehn emen me kansensuwedihehda de kamedekihehla?’

8 Pwe kitail en mahkohng meteikan, kitail anahne aktikitik. Parisi kan kin lemeleme me re mwahusang koaros, oh re sohte men mahkohng emen. Ahpw nin duwen Kristian kan, kitail kin aktikitik oh sohte ‘wiahki me kitail mwahusang aramas teikan’ oh pil kin uhdahn mahkohng irail. (Pil. 2:3) Kitail kak pein idek rehtail, ‘I kin kahlemengih Siohwa oh kasalehda aktikitik?’ Ma kitail kin aktikitik, e pahn mengei ong meteikan en pekmahk rehtail oh e pil pahn mengei ong kitail en mahkohng irail. Ken mwadang en kasalehda mahk kalahngan oh dehr karuwaru en lingeringerda.​—Seims 1:19.

WAUNEKI MOUR OH KE SOHTE PAHN “PWUKOAHKI ARAIL MEHLA”

9. Ia duwen Siohwa eh ketin sewese mehn Israel kan en wehwehki me mour wia mehkot sarawi?

9 Ehu kahrepen kahnimw en rukula kan ar wiawihda iei en pere mehn Israel kan sang arail en pwukoahki dipen kamaramas. (Deud. 19:10) Siohwa ketin kesempwalki mour oh e ketin kalahdeki kamaramas. (Lep. Pad. 6:16, 17) Nin duwen Koht emen me pwung oh sarawi, e sohte kak ketin pohnsehsehla pil ni emen eh depweila kemehla emen. E mehlel me aramas emen me depweila kemehla emen kak ale mahk. Ahpw keieu, e anahne kawehwehiong kaun akan eh irairo. Ma kaun ako wia kopwung oh koasoanehdi me mehlao depweila ehu, eri me tango anahne mihmi nan kahnimw en rukulao lao samworo lapalapo mehla. Met kak wehwehki me me tango anahne mihmi nan kahnimw en rukulao erein eh mour. Koasoandi wet kin kasalehiong mehn Israel koaros me mour wia mehkot sarawi. Pwehn kawauwih Meno me ketikihda mour, re anahne wia soahng koaros me re kak pwehn soikala kahrehiong mour en meteikan en mihla nan keper.

10. Nin duwen me Sises ketin kasalehda, ia duwen sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan ar kasalehda me re sohte kin kesempwalki mour en meteikan?

10 Weksang Siohwa, sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan kasalehda me re sohte kin kesempwalki mour en meteikan. Sises mahsanihki irail: “Pwehki amwail kin koledihsang aramas akan kiho me kak kapirada wenihmwen imwen kupwurokong. Pein kumwail sohte kin pedolong, ahpw kumwail kin irehdihsang irail kan me kin men pedolong!” (Luk 11:52) Ia wehwehn eh mahsen ko? Sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan pwukoahki kawehwehiong aramas akan Mahsen en Koht oh sewese irail en ale mour soutuk. Ahpw re kin song en irehdi aramas akan sang arail en idawehn Sises, me ketin wia “Sounkomouro.” (Wiewia 3:15) Ni ahl wet, re kin kahluwalahng aramas akan en sohrala. Sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan kin pohnmwahso oh roporop, oh re sohte kin nsenohki mouren aramas akan. Ia uwen arail kin lemei oh sempoak!

11. (a) Ia duwen wahnpoaron Pohl eh kasalehda me e kin kilangwohng mour ni ahlohte me Siohwa kin ketin wia? (b) Dahme pahn sewese kitail en alasang en Pohl ngoang nan kalohk?

11 Ia duwen atail kak kahlemengih Siohwa oh dehr duwehte sounkawehwehn Kosonnedo oh Parisi kan? Kitail anahne wauneki oh kesempwalki kisakis en mour. Wahnpoaron Pohl wia met ni eh kalohki rongamwahu en Wehio ong uwen tohtohn aramas me e kak. Ihme kahrehda e kak nda: “Ma mehmen kumwail salongala, I sohte pahn pwukoahki.” (Wadek Wiewia 20:26, 27.) Ahpw ia duwe, Pohl kin kalohk ihte pwehki e sohte men pwukoahki mouren aramas de pwehki Siohwa ketin mahsanihong en wia met? Soh. Pohl kin poakohng aramas. E kin kilangwohng arail mour nin duwen mehkot kesempwal, oh e men irail en ale mour soutuk. (1 Kor. 9:19-23) Kitail pil anahne kilangwohng mour ni ahlohte me Siohwa kin ketin wia. E ketin kupwurki me koaros en koluhla pwe irail en kak mour. (2 Pit. 3:9) Pwehn kahlemengih Siohwa, kitail en poakohng aramas akan. Atail ahneki madamadau en mahk kalahngan pahn kamwakid kitail en kalohk ni ngoang oh pil pahn wahdo peren ni atail wia met.

12. Dahme kahrehda e kesempwal ong sapwellimen Koht aramas akan en kin kanahieng pwe arail mour en dehr mihla nan keper?

12 Pwehn ahneki sapwellimen Siohwa madamadau duwen mour, kitail en pil ahneki madamadau pwung duwen en kanahieng atail mour en dehr mihla nan keper. Kitail en tangahki sidohsa oh pil wia doadoahk ni ahl me sohte keper, pil ni atail kin kauwada ihmw kan, kamwahwihala soahng kan, de ni atail kin kohla ni wasahn kaudok kan. Nsenohki aramas, roson mwahu, oh kanahieng atail mour en dehr mihla nan keper kin ahnsou koaros kesempwal sang atail en kesempwalki ahnsou oh mwohni. Atail Koht kin ahnsou koaros ketin wia dahme pwung, oh kitail men duwehte ih. Elder kan uhdahn anahne medewe mwahu duwen en kanahieng arail mour oh pil mour en meteikan pwe en dehr mihla nan keper. (Lep. Pad. 22:3) Ma elder men katamankihong uhk ken idawehn kosonned de koasoandi kan duwen en pereiukasang keper, rong ih. (Kal. 6:1) Ken kilangwohng mour nin duwen Siohwa eh kin ketin wia, oh ke sohte pahn “pwukoahki” dipen kamaramas.

KOPWUNG “NI SOANGEN IRAIR PWUKAT”

13, 14. Ia duwen kaun akan en Israel ar kak kahlemengih sapwellimen Siohwa pwung pahrek?

13 Siohwa ketin kehkehlingkihong mehn Israel kan ren alasang sapwellime irair en pwung pahrek. Keieu, kaun ako anahne kadehdehda ire mehlel koaros. Mwuhr, re anahne medewe kanahieng dahme kamwakid sounkamaramaso, eh madamadau, oh eh wiewia kan en mahs ni arail pahn pilada ma re pahn kasalehda mahk kalahngan de soh. Kaun ako anahne diarada ma me tango kin kailongki oh uhdahn men kemehla aramaso. (Wadek Nempe 35:20-24.) Ma mie sounkadehde, irail anahne meh riemen de tohtohsang mwohn arail kak kadeikada sounkamaramaso.​—Nemp. 35:30.

14 Mwurin arail diarada dahme uhdahn wiawi, kaun ako anahne medewe duwen pein aramaso, kaidehn ihte dahme e wiahdao. Kaun ako anahne loalokong pwehn rapahki laudsang dahme sansal mwohrail ahpw ren kilang kahrepen dahme wiawio. Keieu kesempwal, re anahne sapwellimen Siohwa manaman pwehn sewese irail en kahlemengih sapwellime kupwurokong, mahk kalahngan, oh pwung pahrek.​—Eks. 34:6, 7.

15. Ia duwen sapwellimen Sises madamadau duwen aramas dipan kan eh weksang madamadau en Parisi ko?

15 Parisi ko sohte kin kasalehda mahk kalahngan ni arail kin kopwung aramas. Re kin kilikilangete dahme me dipan men wiahda ahpw kaidehn soangen aramas dah ih. Ni ekei Parisi ko ar kilangada Sises eh ketin iang sak ni imwen Madiu, re idek rehn sapwellime tohnpadahk ko: ““Dahme amwail sounpadahken kin iangki sounrik daksis kan oh aramas sekeniken [“dipan,” NW] akan mwohdohng tehpel?” Sises ketin sapeng irail mahsanih: “Kaidehkin me kehlail ni paliwar me kin anahne sounwini, pwe me soumwahu kan. Kumwail kohwei oh rapahki ia wehwehn mahsen en Pwuhk Sarawi pwoatet, ‘I sohte anahne meirong en mahn akan, pwe kalahngan.’ Pwe I sohte kodohng luke aramas lelepek kan, pwe me dipan akan.” (Mad. 9:9-13) Ia duwe, Sises kin ketin raparapahki kahrepe kan ong me dipan akan? Uhdahn soh. E ketin kupwurki irail en koluhla. Met wia ire kesempwal ehu nan rohng me e kin ketin kalohkiseli. (Mad. 4:17) Sises ketin mwahngih me ekei sounrik daksis kan oh aramas dipan akan men wekila. Re sohte kohla ni imwen Madiu pwehn ihte iang mwenge. Re kohla mwo pwehki re ideidawehn Sises. (Mark 2:15) E kansensuwed me pali laud en Parisi ko sohte kin kilangwohng aramas ako nin duwen me Sises kin ketin wia. Re sohte kamehlele me aramas kak wekila, oh re kin kilangwohng irail nin duwen aramas dipan kei me sohte arail koapworopwor. Met uhdahn weksang mwomwen Siohwa eh kin ketin kilangwohng aramas akan ni pwung oh mahk kalahngan!

16. Dahme pwihn en elder me kin apwalihala dihp laud anahne song en dehdehkihla?

16 Rahnwet, elder kan anahne kahlemengih Siohwa, me “kin kupwurperenki dahme pwung.” (Mel. 37:28) Keieu, re anahne “rapahki ni keneinei” oh kadehdehda ni mehlel ma dihp laud ehu wiawihda. Ma e wiawi, re pahn idawehn kaweid kan en Paipel pwehn koasoanehdi dahme pahn wiawi. (Deud. 13:12-14) Ni arail wiahda pwihn me kin apwalihala dihp laud, re anahne uhdahn tehk kanahieng ma aramaso me wiahda dihp laudo koluhla de soh. Met sohte kin ahnsou koaros mengei. Koluhla kin pidada ia duwen me wiahda dihpo kin kilangwohng dahme e wiadahro oh dahme mi nan eh mohngiong. (Kaud. 3:3) Me wiahda dihp anahne koluhla pwe en kak ale mahk kalahngan. *

17, 18. Ia duwen elder kan ar kak ese ma emen kin uhdahn koluhla? (Menlau kilang tepin kilel.)

17 Siohwa oh Sises uhdahn ketin mwahngih dahme aramas emen kin medemedewe oh pehm pwehki ira kak ketin kasawih mohngiong en aramas. Ahpw elder kan sohte kak wia met. Eri ma kowe emen elder, ia duwen omw kak ese ma emen kin uhdahn koluhla? Keieu, kapakapki erpit oh koahiek en dehdehki irair kan. (1 Nan. 3:9) Keriau, doadoahngki Mahsen en Koht oh sawaspen Paipel kan me ladu lelepeko kin kihda pwehn seweseiuk ken kilang wekpeseng en “nsensuwed en sampah” oh “nsensuwed me Koht kin ketin doadoahngki,” de koluhla mehlel. (2 Kor. 7:10, 11) Kilang ia duwen Paipel eh kawehwehda irail kan me koluhla oh irail kan me sohte koluhla, oh tehk mwahu arail pepehm, madamadau, oh wiewia.

18 Kesiluh, medewe duwen aramaso, kaidehn ihte duwen dahme e wiadahro. Dahme kahrehda e wia soangen aramaso? Dahme kahrehda e wiahda soangen pilipil kan? Soangen kahpwal dah me e ahneki oh dahme e sohte kakohng? Paipel kohpada me Sises, me ketin wia tapwin mwomwohdiso en Kristian, “sohte pahn ketin kadeikada sang ni me e kin mahsanihete de ketin karongehte. E pahn ketin kadeik me semwehmwe kan nin duwen me pwung, oh doare pwungen me paisuwed kan.” (Ais. 11:3, 4) Elder kan, Sises ketin idihada kumwail en apwalih sapwellime mwomwohdiso, oh e pahn ketin sewese kumwail en wia kadeik ni pwung pahrek oh ni mahk kalahngan. (Mad. 18:18-20) Kitail kin uhdahn kalahnganki me mie elder kan me kin apwalih kitail! Re pil kin sewese kitail en kasalehda pwung pahrek oh mahk kalahngan ong emenemen.

19. Mehn kasukuhl dahieu sang koasoandi en kahnimw en rukula kan me ke men doadoahngki?

19 Kosonned en Moseso kin audaudki “loalokong oh mehlel.” E kin padahkihong kitail duwen Siohwa oh sapwellime kaweid kan. (Rom 2:20) Karasepe, kahnimw en rukula kan kin padahkihong elder kan ia duwen arail en “kopwung ni pwung pahrek mehlel,” oh kahnimw pwukat kin padahkihong kitail koaros en kasalehiong emenemen “limpoak poatopoat oh mahk kalahngan.” (Sek. 7:9) Mendahte atail sohte anahne idawehn Kosonnedo, Siohwa sohte ketin wekila. E kin uhdahn ketin kesempwalki pwung pahrek oh mahk kalahngan. E wia pwais kaselel ehu en kaudokiong Koht menet. Kitail en kahlemengih sapwellime irair kaselel kan oh diar perepatail oh wasahn ruk reh!

^ par. 16 Menlau kilang “Peidek kan Sang Sounwadawad kan” nan Kahn Iroir (lokaiahn wai) en September 15, 2006, pali 30.