Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 31

Ke Pahn Men Awiawihete Siohwa?

Ke Pahn Men Awiawihete Siohwa?

“I pahn koapworopwor awiawih Koht.”​—MAIKA 7:7.

KOUL 128 Dadaurete Lel ni Imwi

AUDEPEN ONOP *

1-2. Dahme kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

IA OMW pepehm ma ke awiawih koakon ehu me ke uhdahn anahne eh sohte leledo rahn me ke kasikasiko? Ke pahn pwunodki met? Ele ke pahn ahneki pepehm duwehte dahme Lepin Padahk 13:12 mahsanih: “Ni ahnsou me omw koapworopwor kin ohla, mohngiongomw pil kin ohla.” Ahpw ia pahn omw pepehm ma ke rong me mie kahrepe mwahu me kahrehda omw koakono sohte peidi ahnsou me ke kasikasiko? Ele ke pahn men kanengamahiong oh awih.

2 Nan iren onop wet, kitail pahn kilang ekei ire mehlel kan en Paipel me kak sewese kitail en pousehlahte “awiawih Koht.” (Maika 7:7) Kitail eri pahn tehkpene irair riau me kitail anahne awih Siohwa ni kanengamah en ketin mwekid. Mwuhr, kitail pahn koasoiapene kapai kan me Siohwa ketin inoukihda ong irail kan me men awih Siohwa.

IRE MEHLEL KAN EN PAIPEL ME PADAHKIHONG KITAIL DUWEN KANENGAMAH

3. Dahme Lepin Padahk 13:11 padahkihong kitail?

3 Lepin Padahk 13:11 (NW) padahkihong kitail dahme kahrehda kitail anahne kanengamah. E mahsanih: “Omw kepwehpwe me ke mwadang en alehdi, pahn mwadang sohrala, ahpw kepwehpwe me emenemen kin ekisekis ale pahn lalaudla.” Dahme kitail sukuhlkihsang iretikitik wet? Aramas erpit men kin wia soahng kan ni keneinei, oh kin kanengamah oh uhdahn kin pweida mwahu.

4. Dahme Lepin Padahk 4:18 kasalehda?

4 Lepin Padahk 4:18 padahkihong kitail me “ahl me aramas pwung kan kin weid loale rasehng dakadahn ketipin me kin maramarainla lao rahn pwarada.” Iretikitik wet kasalehda ni sansal me Siohwa kin ketin sewese sapwellime aramas akan en wehwehki kupwure. Iretikitik wet pil kak sewese kitail en wehwehki ia duwen Kristian men eh kin wiahda wekidekla kan nan eh mour oh karanihala Siohwa. Aramas sohte kak mwadangete karanihala Siohwa, e anahne ahnsou. Ma kitail onopki mwahu oh doadoahngki kaweid me kitail alehdihsang Mahsen en Koht oh sapwellime pwihn, kitail pahn ekisekis kakairada irair kan me Krais sapwellimanki. Kitail pahn pil kalaudehla atail esehla Koht. Medewehla ia duwen Sises eh ketin karasahda ire wet.

Duwehte werentuhke pwoat me kin ekisekis kekeirda, ih pil duwen aramas emen me kamehlele rong en Wehio kin ekisekis kekeirda (Menlau kilang parakrap 5)

5. Karasaras dahieu me Sises ketin kasalehda me ahnsou kin anahn pwe aramas emen en wiahda wekidekla kan?

5 Sises ketin doadoahngki karasaras ehu pwehn kawehwehda ia duwen rongamwahu en Wehio me kitail kin kalohki eh duwehte kisin werentuhke me kin ekisekis kekeirda nan mohngiong en irail kan me poakohng dahme pwung. E mahsanih: “Werentuhke ko ar kin wosada, keirda oh reireila, ahpw e [sounkamwarako] sohte ese duwen mepwukat eh kin wiewiawi. Oh pwehlo kin pein ekisekis kakairada wah kan. Keieu, paliweren tuhkeo kin wosada, mwuri e wa, mwuri wah ko kin mahla.” (Mark 4:27, 28) Ia wehwehn sapwellimen Sises mahseno? E ketin kawehwehda me duwehte tuhke pwoat eh kin ekisekis kekeirda, aramas emen me kamehlele rong en Wehio pahn anahne ahnsou en wiahda wekidekla kan. Karasepe, ni ahnsou me neitail tohnsukuhl en Paipel kan karanihala Siohwa, kitail kin tepida kilang wekidekla tohto me re kin wiahda. (Ep. 4:22-24) Ahpw kitail anahne tamataman me Siohwa me kin ketin kahrehiong kisin weren tuhkeo en kekeirda.​—1 Kor. 3:7.

6-7. Dahme kitail sukuhlkihsang mwomwen Siohwa eh ketin kapikada sampah?

6 Ni soahng koaros me e kin ketin wia, Siohwa kin ketin kanengamah oh doadoahngki ahnsou pwehn ketin kanekehla sapwellime doadoahk. E kin ketin wia met pwehn wahdo kaping ong mwareo oh sewese meteikan. Karasepe, medewehla ia duwen Siohwa eh ketin ekisekis kaunopada sampah ong aramas akan.

7 Ni ahnsou me Paipel kawehwehda ia duwen Siohwa eh ketin kapikada sampah, e kasalehda me e ketin “koasoanediong sampah mwomwe,” padokedi “uhr kan me kin utungada” oh “koasoanehdi takai me wia pwukakeimw.” (Sohp 38:5, 6) E pil ketin doadoahngki ahnsou pwehn tehk sapwellime doadoahk. (Sen. 1:10, 12) Ke kak medewehla ia en tohnleng ko pepehm ni arail kilang soahng kapw kan koaros me Siohwa ketin kapikada? Ia uwen arail perenkihda! Pwehki met, irail tepida “ngisingiski ar peren.” (Sohp 38:7) Dahme kitail sukuhlki? Erein sounpar kid kid kei me Siohwa ketin kapikkihda sampah, usu kan, oh soahng koaros me momour, ahpw ni eh ketin kasawih soahng kan me e ketin kapikada ni keneinei, e ketin mahsanih me e “inenen mwahu.”​—Sen. 1:31, NW.

8. Dahme kitail pahn koasoiapene met?

8 Nin duwen me kitail kilangehr nan karasaras kan mwoweo, kitail kak diarada ire mehlel tohto nan Mahsen en Koht me kasalehda kesempwalpen en kanengamah. Met, kitail pahn koasoiapene irair riau me kitail anahne en men awih Siohwa.

IAHD ME KITAIL KIN ANAHNE AWIH SIOHWA?

9. Ia ehu ahl me kitail anahne awih Siohwa?

9 Ele kitail kin anahne awih atail kapakap kan en pasapengla. Ni atail kin kapakapki kehl en dadaur pahn kahpwal ehu de sawas en powehdi atail luwet ehu, ele kitail kin pehm me Siohwa kin ketin pwand en sapengala atail kapakap kan. Dahme kahrehda Siohwa sohte kin ketin mwadang sapengala atail kapakap kan koaros?

10. Dahme kahrehda kitail anahne awih ni kanengamah pwe Siohwa en ketin sapengala atail kapakap kan?

10 Siohwa kin ketin karonge atail kapakap kan ni keneinei. (Mel. 65:2) E kin ketin kilengwohng atail kapakap kan nin duwen kasalepen atail pwoson. (Ipru 11:6) Ni atail kin kapakap ong Siohwa pwehn ketin sewese kitail en kaperenda ih, e ketin kupwurki kilang atail kin nantihong wia met. (1 Sohn 3:22) Eri ni atail kin peki Siohwa en ketin sewese kitail en uhdihsang wia mehkot me e sohte ketin kupwurki, ele kitail anahne kanengamah oh wia uwen atail kak koaros en wiahda wekideklao. Sises ketin sewese kitail en wehwehki me ekei atail kapakap kan sohte kak mwadang pasapengla. E mahsanih: “Kumwail pousehlahte peki, kumwail ahpw pahn ale; kumwail pousehlahte rapahki, kumwail ahpw pahn diar; kumwail pousehlahte letelet, e ahpw pahn ritidahng kumwail; pwe koaros me kin pekipeki pahn ale, oh koaros me kin raparapahki pahn diar oh ong koaros me pousehlahte letelet, e pahn ritidahng irail.” (Mad. 7:7, 8) Ni atail kin idawehn kaweid wet oh “poadidiong kapakap,” kitail kak kamehlele me Samatailo nanleng kin ketin karonge oh pahn ketin sapengala atail kapakap kan.​—Kol. 4:2.

Ni atail kin awiawih Siohwa, kitail kin pousehlahte kapakap ong ih ni pwoson (Menlau kilang parakrap 11) *

11. Ia duwen Ipru 4:16 eh sewese kitail ni ahnsou me atail kapakap kan mwomwen pwand en pasapengla?

11 Mehnda ma pasapengpen atail kapakap ehu ele pwand en pasapengla, Siohwa ketin inoukihda en sapengala atail kapakap kan “ni ahnsou me kitail anahne.” (Wadek Ipru 4:16.) Ihme kahrehda kitail en dehr kapwukoahki Siohwa ma mehkot sohte mwadang en wiawi ni ahl me kitail medewe en wiawi. Karasepe, me tohto kin kapakapki sounpar kei pwehn kilang Wehin Koht eh kasohrehla koasoandi wet. Sises pil mahsanih me kitail anahne kapakapki met. (Mad. 6:10) Ahpw ia uwen eh pahn pweipwei ma emen mweidohng eh pwoson Koht en luwetala pwehki imwio sohte leledo ahnsou me aramas kasik en wiawi! (Apak. 2:3; Mad. 24:44) E wia elen loalokong kitail en awiawihte Siohwa oh kapakapki ni pwoson me e pahn ketin sapengala kitail. Imwio pahn leledo ni ahnsou me keieu konehng, pwehki Siohwa ketin koasoanedier “rahno oh awao” me pahn wiawi. Oh ahnsowo pahn wia ahnsou me keieu mwahu ong koaros.​—Mad. 24:36; 2 Pit. 3:15.

Mehn kasukuhl dahieu duwen kanengamah me kitail kak sukuhlkihsang Sosep? (Menlau kilang parakrap 12-14)

12. Iahd me e kin keieu apwal ong kitail en kin kanengamah?

12 Ele kitail anahne awih ni kanengamah oh dadaur pahn wiewia sapahrek. Aramas akan nan sampah wet kin kalapw wiakauwe aramas akan me weksang irail, ma ohl de lih, mehnia keinek re kohsang, tiahk, de wehi. Meteikan kin wiakaula pwehki arail kahpwal en paliwar de madamadau. Tohto sapwellimen Siohwa aramas akan kin dadaur pahn wiewia sapahrek pwehki dahme re kin kamehlele nan Paipel. Ni atail kin wiakaula, kitail anahne tamataman dahme Sises mahsanih. E mahsanih: “Mehmen me pahn dadaurete lel ni imwi pahn komourla.” (Mad. 24:13) Ahpw ia duwen ma ke esehda me emen nan mwomwohdiso wiahda dihp laud ehu? Mwurin elder kan ar esehda irairo, ia duwe, ke pahn mweidohng irail en apwalihala kahpwalo ni ahl me Siohwa ketin kupwurki? Dahme elder kan kak wia ni emen eh wiahda dihp laud ehu?

13. Dahme Siohwa kupwurki elder kan en wia ni emen eh wiahda dihp laud ehu?

13 Ni elder kan ar esehda me emen wiahda dihp laud ehu nan mwomwohdiso, irail kin kapakap oh peki “erpit sang powe” pwe ren kak wehwehki sapwellimen Siohwa madamadau ong irairo. (Seims 3:17) Arail mehn akadei iei en sewese oh “kapwurehdo me dipan emen” sang eh sapwung. (Seims 5:19, 20) Irail pil men wia uwen arail kak koaros en pere mwomwohdiso oh kansenamwahwih irail kan me medekla. (2 Kor. 1:3, 4) Ni elder kan ar diarada me emen wiahda dihp laud ehu, irail anahne esehda mahs dahme uhdahn wiawi, oh met ele kin anahne ahnsou. Irail eri kin kapakap oh ni keneinei kihda kaweid sang nan Paipel oh kapwungala me dipano ni ahl me konehng. (Ser. 30:11) Mendahki elder kan sohte kin awih ahnsou reirei, ahpw irail pil sohte kin karuaru en wiahda pilipil. Ni elder kan kin idawehn kaweid sang rehn Siohwa, mwomwohdiso pahn kilang me met kin uhdahn imwila mwahu ong koaros. Ahpw, mehnda ma elder kan apwalihala kahpwalo ni ahl me pwung, me medeklao ele pahn nsensuwedte. Ma met uhdahn wiahiong uhk, dahme ke kak wia pwehn katikala nsensuwedo?

14. Mehn kahlemeng en Paipel dahieu me kak kansenamwahwihiukla ma ke medekla pahn emen riomw Kristian?

14 Mie pak me emen, mwein ele brother men de sister men, uhdahn kamedekihukala? Ke kak diarada mehn kahlemeng mwahu kan nan Mahsen en Koht me kak padahkihong kitail ia duwen atail kak awih Siohwa en ketin kapwungala irair sapwung kan. Karasepe, mendahki rien Sosep ko wiahiong ih wiewia sapahrek, e sohte mweidohng diparail ko en kahrehiong ih en wiahla aramas lingeringer men. Ahpw, e pousehlahte wia uwen eh kak en papah Siohwa, oh Siohwa ketin katingiheki eh kanengamah oh dadaurete. (Sen. 39:21) Mwuhr, Sosep kak mahkohng irail me kamedekihala ih oh kilang Siohwa eh ketin kapaiahda ih. (Sen. 45:5) Duwehte Sosep, kitail kin nsenamwahu ni atail kin karanihala Siohwa oh awih en ketin kapwungala wiewia sapahrek kan ni ahnsou me konehng.​—Mel. 7:17; 73:28.

15. Dahme sewese sister men en dadaur pahn wiewia sapahrek ehu ni kanengamah oh ahneki popohl?

15 Ni mehlel, kaidehn wiewia sapahrek koaros me kitail lelohng kin duwehte dahme Sosep lelohng, ahpw miehte soangen wiewia sapahrek kan me kin kamedekihkitailla. Ni atail kin ahneki kahpwal rehn emen, iangahki rehn emen me sohte kin kaudokiong Siohwa, kitail pahn paiekihda ma kitail kapwaiada kaweid en Paipel kan. (Pil. 2:3, 4) Medewehla karasaras wet. Sister men uhdahn nsensuwedla ni eh esehda me ienge tohndoadoahk men koasoiaiong meteikan koasoi likamw duwen ih. Ahpw sistero sohte mwadang wia mehkot, e doudouloale mahs mehn kahlemeng en Sises. Ni aramas akan ar kauwe ih, e sohte ketin dupuk. (1 Pit. 2:21, 23) Ni eh medemedewe met, e pilada en dehr wia mehkot. Mwuhr, e esehda me ienge tohndoadoahko ahneki soumwahu laud ehu oh kin pwunodki met. Eri sistero pilada en medewe me iengeo tohndoadoahko sohte uhdahn men nda dahme e ndao. Oh sistero uhdahn perenki me e kanengamah oh dadaur pahn irair sapahreko, oh e ahneki popohl.

16. Dahme kak kansenamwahwihiuk ma ke dadaur pahn wiewia sapahrek? (1 Piter 3:12)

16 Ma ke kin lokolok pwehki wiewia sapahrek ehu de kahrepe teikan, tamataman me Siohwa kin ketiket mpen “irail me nan kapehd tikitiklahr.” (Mel. 34:18) E kin ketin poakohng uhk pwehki omw kin kanengamah oh mweidohng ih omw kahpwal kan. (Mel. 55:22) Iei ih me Sounkopwung en mehkoaros nin sampah. E kin ketin mwahngih soahng koaros me kin wiewiawi. (Wadek 1 Piter 3:12.) Ni omw kin dadaur pahn kahpwal kan me ke sohte kak kamwahwihala, ia duwe, ke pahn men awiawih Siohwa?

KAPAI SOUTUK ONG IRAIL KAN ME KIN AWIAWIH SIOHWA

17. Dahme Siohwa ketin inoukihda en wia me kileldi nan Aiseia 30:18?

17 Ahnsou keren, Samatailo nanleng pahn ketin kapaikitailda laud sang ni eh pahn ketin doadoahngki sapwellime Wehio. Aiseia 30:18 mahsanih: “KAUN-O ketin kaunopada en kupwurmahk oh kalahngan ong kumwail, pwehki eh kin ketin wia me pwung ahnsou koaros. Meid pai irail kan me kin likih KAUN-O.” Irail me kin awiawihte Siohwa pahn alehdi kapai tohto ahnsou wet oh pil nan sampah kapwo me pahn kohdo.

18. Soahng mwahu dah kan me pahn wiawi?

18 Ni ahnsou me sapwellimen Koht aramas akan pahn pedolong nan sampah kapwo, irail solahr pahn anahne dadaur pahn kapwunod kan de kahpwal kan me re kin lelohng rahnwet. Wiewia sapahrek solahr pahn wiawi oh solahr medek. (Kaud. 21:4) Kitail solahr pahn pwunodki me kitail sohte kak ale dahme kitail anahne pwehki e pahn mie soahng kan me pahn itar ong koaros. (Mel. 72:16; Ais. 54:13) Ia uwen met eh pahn wia kapai laud ehu!

19. Dahme Siohwa kin ketin kaukaunop kitail ong ahnsou wet?

19 Siohwa kin ketin kaukaunop kitail ahnsou wet pwe kitail en mour pahn sapwellime kaunda sang ni eh kin ketin sewese kitail en powehdi atail wiewia sohte mwahu kan oh kakairada irair mwahu kan me kin kaperenda ih. Dehr mworusala oh uhdihsang papah Siohwa. Mour ehu me uhdahn mwahu kohkohdo! Ni atail kin kilikilenglahng ahnsou kaselelo, kitail en peren oh ni kanengamah awiawih Siohwa en ketin kapwaiada sapwellime doadoahk!

KOUL 118 “Kalaudehla At Pwoson”

^ par. 5 Mie pak me ke rongasang emen me kin papah Siohwa ahnsou reirei nda, ‘I sohte kasik me I pahn mahla nan koasoandi sampah suwed wet.’? Kitail koaros men Siohwa en ketin kasohrehla sampah suwed wet, ahpw mehlel ahnsou apwal pwukat. Ahpw, kitail anahne esehla en kin kanengamah. Nan iren onop wet, kitail pahn kilang ire mehlel kan en Paipel me kak sewese kitail en awiawih Siohwa en ketin mwekid. Kitail pahn pil tehkpene irair riau me kitail anahne awiawih Siohwa ni kanengamah. Mwurin mwo, kitail pahn tehkpene soahng mwahu kan me Siohwa ketin inoukihda en ketin wiahiong irail kan me kin awiawihete.

^ par. 56 WEHWEHN KILEL: Sister men kin kapakapohng Siohwa sangete ahnsou me e seri. Ni ahnsou me e tikitik, eh pahpa nohno padahkihong ih ia duwen eh pahn kapakap. Ni ahnsou me e pwulopwul, e tepida wia pioneer men oh e kin kalapw peki Siohwa en ketin kapaia eh doadoahk en kalohk. Sounpar kei mwuhr, ni eh pwoudo soumwahuda laud, e kin kapakap oh peki kehl sang rehn Siohwa pwehn kak dadaur irairo. Rahnwet, e wiahte liohdi men oh kin doulahte kapakap. E kin likih me Siohwa pahn ketin sapengala eh kak kapakap kan, duwehte me e kin ketin wia nan eh mour.