Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 35

Pousehlahte Kasalehda Kanengamah

Pousehlahte Kasalehda Kanengamah

“Kumwail pwuhriong nan . . . kanengamah.”​—KOL. 3:12.

KOUL 114 ‘En Kin Kanengamah’

AUDEPEN ONOP a

1. Dahme kahrehda ke kalahnganki aramas akan me kin kanengamah?

 KITAIL koaros kin kalahnganki aramas akan me kin kanengamah. Dahme kahrehda? Kitail kin wauneki irail me kak awih mehkot oh sohte lingeringerda. Kitail kin kalahnganki me meteikan kin kanengamahiong kitail ni atail wiahda sapwung kan. Oh kitail kin kalahnganki ni atail sounpadahk en Paipelo eh kin kanengamahiong kitail ni atail kin nantihong sukuhlki, pwungki, oh kapwaiada padahk en Paipel kan. Ahpw laudsang mehkoaros, ia uwen atail kalahnganki me Siohwa Koht kin ketin kanengamahiong kitail!​—Rom 2:4.

2. Nan soangen irair dah kan me ele kitail kin apwalki en kanengamah?

2 Mendahki kitail kin kalahnganki ahn meteikan ar kin kanengamahiong kitail, ele e sohte kin ahnsou koaros mengei ong kitail en kin kanengamah. Karasepe, ele kitail sohte kin kanengamah ni atail kesikesihnen awiawih ni lain ehu, ahpw mehlel ma kitail pwandalahr. Mwein kitail kin lingeringerda ni meteikan ar kalidorih kitail. Ekei pak, e kakete apwal ong kitail en awiawih sapwellimen Siohwa inou en sampah kapwo. Ke men kalaudehla omw kanengamah? Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene ia wehwehn en kin kanengamah oh dahme kahrehda e uhdahn kesempwal. Kitail pil pahn koasoiapene dahme kak sewese kitail en kalaudehla atail kanengamah.

IA WEHWEHN EN KIN KANENGAMAH?

3. Dahme aramas kanengamah men kin wia ni meteikan ar kalingeringerih ih?

3 Tehk ahl pahieu me ke kak kasalehda kanengamah. Keieu, aramas kanengamah men sohte kin mwadang lingeringerda. E kin song en meleilei ni meteikan kin kalingeringerih oh sohte kin wiahiong irail dahme re wiahiong ih. E sohte pil kin lemeiong meteikan ni eh kin pwunod. Lepin lokaia pwukat “sohte kin mwadang lingeringerda” tepin pwarada ni ahnsou me Paipel kawehwehda Siohwa nin duwen “Koht emen me diren kalahngan oh kadek, me sohte kin mwadang lingeringerda, oh me diren limpoak lapalap oh loalopwoat mehlel.”​—Eks. 34:6.

4. Dahme aramas kanengamah men kin wia ni eh kin awih mehkot?

4 Keriau, aramas kanengamah men kin kak awih ni meleilei. Ma mehkot kin pwand sang dahme e kasik, aramaso kin nantihong en dehr lingeringerda. (Mad. 18:26, 27) Mie soangen irair tohto me kitail anahne awih ni meleilei. Karasepe, kitail anahne rong ni kanengamah ni meteikan ar kin koasoi, oh dehr sopuk. (Sohp 36:2) Ele kitail pil anahne kanengamah ni atail sewese tohnsukuhl en Paipel men en wehwehkihla padahk en Paipel ehu de powehdi irair suwed ehu me e ahneki.

5. Ia pil ehu ahl en kasalehda kanengamah?

5 Kesiluh, aramas kanengamah men sohte kin pwurur. Ni mehlel, ekei pak kitail anahne mwekid karuwaru. Ahpw ni aramas kanengamah men eh ahneki pwukoa kesempwal ehu, e sohte kin mwadangete tepida wia de mwadang en kanekehla. Ahpw e kin kihong ahnsou en pilahnehda dahme e pahn wia. Ih eri kihong ahnsou pwehn wiahda doadoahko en mwahu.

6. Dahme aramas kanengamah men kin wia ma e lelohng songosong de kahpwal kan?

6 Kapahieu, aramas kanengamah men kin dadaur pahn kahpwal ehu oh sohte kaulim. Met wehwehki me en kanengamah duwehte en dadaur. Mehlel me e sohte sapwung en padahkihong kompoakepahmw keren men duwen omw pepehm. Ahpw aramas kanengamah men pil pahn medewe soahng mwahu kan nan eh mour oh pousehlahte dadaur. (Kol. 1:11) Nin duwen Kristian kei, kitail anahne kasalehda kanengamah ni ahl pwukat koaros. Dahme kahrehda? Kitail kilang ekei kahrepe kan.

DAHME KAHREHDA KANENGAMAH UHDAHN KESEMPWAL

Duwehte soumwet men me kin awih ni kanengamah, likih me e pahn dolung wah kan ni ahnsawi, kitail kin awih ni kanengamah, kamehlele me Siohwa pahn ketin kapwaiada sapwellime inou kan koaros ni ahnsawi (Menlau kilang parakrap 7)

7. Nin duwen me Seims 5:7, 8 mahsanih, dahme kahrehda kanengamah uhdahn kesempwal? (Pil kilang kilel.)

7 Kanengamah kin kesempwal ong komourpatail. Duwehte ladu lelepek kan mahso, kitail anahne awih ni kanengamah pwe Koht en ketin kapwaiada sapwellime inou kan. (Ipru 6:11, 12) Paipel kin karasahiong atail irair duwehte ahn soumwet men. (Wadek Seims 5:7, 8.) Soumwet men kin doadoahk laud pwehn padokedi weren tuhke oh kalamwur, ahpw e sohte uhdahn ese iahd weren tuhkeo pahn wosada. Eri soumweto kin awiawih ni kanengamah oh koapworopworki me e pahn dolung wah kan. Duwehte soumweto, kitail kin doadoahk laud mendahki kitail “sehse mehnia rahn me [atail] Kauno pahn ketido.” (Mad. 24:42) Kitail kin awih ni kanengamah oh kamehlele me ni sapwellime ahnsou, Siohwa pahn ketin kapwaiada soahng koaros me e ketin inoukihda. Ma kitail sohla kanengamah, kitail kakete pwangahkihda awih oh ekisekis peila sang padahk mehlel. Kitail pil kakete tepida rapahki soahng kan me kitail medewe kak kahrehiong kitail peren ahnsou wet. Ahpw ma kitail kin kanengamah, kitail kak dadaurete lel ni imwio oh pitla.​—Maika 7:7; Mad. 24:13.

8. Ia duwen kanengamah eh kak sewese kitail nan atail wiewia ong meteikan? (Kolose 3:12, 13)

8 Kanengamah kak sewese kitail nan atail wiewia ong meteikan. E kin sewese kitail en rong kanahieng ni meteikan ar kin koasoi. (Seims 1:19) Kanengamah pil kin sewese kitail en ahneki popohl rehn meteikan. Ma kitail kin kanengamah, kitail sohte pahn mwekid ni pwurur oh nda mehkot me sohte kadek ni atail kin pwunodada. Oh ma kitail kin kanengamah, kitail sohte pahn mwadang lingeringerda ni emen eh kamedekeikitailla. Kitail pahn “pousehlahte kanengamahiong emenemen oh mahkpene douluhl,” ahpw dehr dupuk.​—Wadek Kolose 3:12, 13.

9. Ia duwen kanengamah eh sewese kitail ni atail anahne wiahda pilipil kan? (Lepin Padahk 21:5)

9 Kanengamah pil kak sewese kitail en wiahda pilipil mwahu kan. Kitail pahn kihong ahnsou en esehda uwen atail kak duwen pilipil kan me kitail wiahda oh ahneki oh pilada me keieu mwahu. (Wadek Lepin Padahk 21:5.) Karasepe, ma kitail kin rapahki doadoahk, kitail kakete ale keieun doadoahk me kitail diar, mehnda ma met wehwehki kitail pahn katihasang ekei mihting de sohla kalapw kalohk. Ahpw ma kitail kin kanengamah, kitail pahn kihong ahnsou en medewe wasa me doadoahko mi ie, awa kan oh dahme doadoahko kak wiahiong atail peneinei oh atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Ni atail kin kanengamah, ele kitail kak soikala wiahda pilipil sapwung.

IA DUWEN ATAIL EN KALAUDEHLA ATAIL KANENGAMAH

10. Ia duwen Kristian men eh kak kakairada oh kolokolete eh kanengamah?

10 Kapakapki omw kanengamah en laudla. Kanengamah iei ehu wahn sapwellimen Koht manaman. (Kal. 5:22, 23) Eri kitail kak kapakapki sapwellimen Koht manaman oh peki rehn Siohwa en ketin sewese kitail en kakairada wah kan. Ma kitail lelohng irair ehu me kasonge atail kanengamah, kitail “pousehlahte peki” sapwellimen Koht manaman pwehn sewese kitail en kin kanengamah. (Luk 11:9, 13) Kitail pil kak peki Siohwa en ketin sewese kitail en kilengwohng soahng kan nin duwen me e kin ketin wia. Eri mwurin atail kapakap, kitail anahne wia uwen atail kak en kin kanengamah ehuehu rahn. Ma kitail kin kapakapki en pousehlahte kasalehda kanengamah, Siohwa pahn ketin sewese kitail en kalaudehla atail kanengamah mehnda ma mahso kitail sohte kin kanengamah.

11-12. Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehdahr kanengamah?

11 Doudouloale mehn kahlemeng kan nan Paipel. Paipel kin audaudki mehn kahlemeng tohto en aramas akan me kin kanengamah. Ni atail kin doudouloale mehn kahlemeng pwukat, kitail kak sukuhlki ahl akan en kasalehda kanengamah. Mwohn atail pahn koasoiapene mehn kahlemeng pwukat, kitail kilang mehn kahlemeng en kanengamah me keieu mwahu​—Siohwa.

12 Nan mwetuwel en Ihden, Sehdan kin karaunlikamwih mwaren Siohwa oh song en kahrehiong Ihp en peikasalki me Siohwa kin wia Kaun limpoak oh pahrek men. Siohwa sohte ketin mwadangete kasohrehla sounlikamwo, ahpw e ketin kasalehda kanengamah oh ketin kaunda pein ih ni eh mwahngih me ahnsou laud pahn anahn pwehn kadehdehda me sapwellime kaunda iei me keieu mwahu. Nindoken eh ketin awiawih, e ketin dadaurete pahn karaun likamw me kin wiawihong mwareo. Patehng met, Siohwa kin ketin awiawih ni kanengamah pwe aramas tohto en kak ahneki ahnsou mwahu en iang ahneki mour soutuk. (2 Pit. 3:9, 15) Pwehki met, aramas rar rar kei esehlahr ih. Ma kitail kin medemedewe kamwahupen sapwellimen Siohwa kanengamah, e pahn mengei ong kitail en awih ahnsou me e pahn ketin kasohrehla koasoandi wet.

Kanengamah pahn sewese kitail en sohte mwadang lingeringerda ni meteikan ar kalingeringerih kitail (Menlau kilang parakrap 13)

13. Ia duwen Sises eh ketin kahlemengih ni unsek kanengamah en Semeo? (Pil kilang kilel.)

13 Sises kasalehda ni unsek kanengamah en Semeo, oh e kasalehda irair wet ni ahnsou me e ketiket sampah. E sohte kin kalapw mengei ong ih en ketin kasalehda kanengamah, ahpw mehlel ong sounkawehwe kosonned mwalaun oh Parisi kan. (Sohn 8:25-27) Duwehte Semeo, e sohte kin ketin mwadang lingeringerda. Ni ahnsou me meteikan kin kauwe de kalingeringerih, e sohte kin ketin dupukohng. (1 Pit. 2:23) Sises kin ketin kanengamah dadaur pahn kahpwal kan oh sohte kaulim. Ihme kahrehda Paipel mahsanihong kitail en “medemedewe mwahu meno me ketin kanengamahiong soangen koasoi en uhwong sang rehn me dipan akan”! (Ipru 12:2, 3) Pwehki sawas sang Siohwa, kitail pil kak dadaur pahn kahpwal sohte lipilipil me kitail kin lelohng.

Ma kitail alasang ahn Eipraam kanengamah, kitail kak kamehlele me Siohwa pahn ketin katingih kitail ahnsou wet oh pil laudsang met nan sapwellime sampah kapwo (Menlau kilang parakrap 14)

14. Dahme kitail kak sukuhlkihsang ahn Eipraam kanengamah? (Ipru 6:15) (Pil kilang kilel.)

14 Ia duwen ma imwio me kitail kasikasik saikinte pweida? Mwein e wereilahr atail kin kasikasik imwio en leledo. De ele kitail pahn perki me kitail sohte pahn mour werei pwe kitail en kilang. Dahme kak sewese kitail en pousehlahte awih ni kanengamah? Medewehla mehn kahlemeng en Eipraam. Ni Eipraam eh sounpar 75 oh sohte nah seri, Siohwa ketin inoukihong ih: “I pahn kihong uhk kadaudok ngedehrie.” (Sen. 12:1-4) Ia duwe, Eipraam kilang kokohp wet eh pweida? Soh, kaidehn koaros. Ni eh kotehla Pillap Iupreitis oh awiawihki sounpar 25, Eipraam kilang ipwidi en nah pwutako, Aisek oh mwurin sounpar 60, e kilang ipwidien nein Aisek pwutak kan, Esau oh Seikop. (Wadek Ipru 6:15.) Eipraam sohte kilang kadaudoke kan wiahla wehi laud ehu oh sohsohki Sapwen Inowo. Ahpw ohl lelepek menet ahneki nanpwungmwahu keren rehn Sounkapikadao. (Seims 2:23) Oh ni ahnsou me Eipraam pahn iasada, ia uwen eh pahn peren ni eh pahn esehda me eh pwoson oh kanengamah kin kahrehda wehi koaros en paiekihda! (Sen. 22:18) Ia mehn kasukuhlo? Ele kitail sohte kak kilang sapwellimen Siohwa inou kan koaros pweida ahnsou wet. Ahpw, ma kitail kin kanengamah duwehte Eipraam, kitail kak kamehlele me Siohwa pahn ketin katingih kitail ahnsou wet oh pil kapaiahda kitail laud nan Sapwellime sampah kapwo.​—Mark 10:29, 30

15. Dahme kitail kak medemedewe erein atail wia pein atail onop?

15 Paipel pil audaudki mehn kahlemeng en aramas teikan me kin kanengamah. (Seims 5:10) Ele e pahn mwahuong uhk ken onopki duwen irail. b Karasepe, mendahki Depit pwulopwul ni eh idihdida nin duwen nanmwarki men nan Israel, e anahne awih sounpar tohto mwohn eh pahn wiahla nanmwarki. Simion oh Ana kin kaudokiong Siohwa ni lelepek nin doken ara awiawih Mesaiao me inoupe mie. (Luk 2:25, 36-38) Ni omw onopki mehn kahlemeng pwukat, kilang pasapengpen peidek pwukat: Ele dahme sewese aramas menet en kasalehda kanengamah? Ia duwen eh paiekihda pwehki eh kanengamah? Ia duwen ei kak alasang ih? Ke pil kak paiekihda ni omw sukuhlki duwen irail kan me sohte kin kasalehda kanengamah. (1 Sam. 13:8-14) Ele ke pahn idek: ‘Dahme kahrehiong irail en sohte kanengamah? Soahng suwed dah kan me wiawihong irail?’  

16. Ia ekei kamwahupen en kin kanengamah?

16 Medewehla kamwahupen en kin kanengamah. Ni atail kin kanengamah, kitail kin peren oh meleilei. Eri, kanengamah kak kamwahwihala atail madamadau oh roson. Ni atail kin kanengamahiong meteikan, kitail kin ahneki nanpwungmwahu rehrail. Meleilei nan atail mwomwohdiso kin laudla. Ma emen kansensuwedihkitailla, kitail sohte pahn mwadang lingeringerda oh kitail sohte pahn kalaudehla kahpwalo. (Mel. 37:8; Lep. Pad. 14:29) Laudsang met, ni atail kin kanengamah, kitail kin kahlemengih Samatailo nanleng oh karanihala ih.

17. Dahme kitail anahne koasoanehdi teng en wia?

17 Kanengamah uhdahn wia irair kaselel ehu me kitail koaros kin paiekihda! E sohte kin ahnsou koaros mengei en kanengamah, ahpw pwehki sapwellimen Siohwa sawas, kitail kak pousehlahte kakairada irair kaselel wet. Oh ni atail kin kanengamah awiawih sampah kapwo, kitail kak kamehlele me “silangin Siohwa kin ketin mwasamwasahn irail kan me kin lemmwiki ih, irail me kin awiawih sapwellime limpoak loalopwoat.” (Mel. 33:18, NW.) Kitail koaros en koasoanehdi teng en pousehlahte kasalehda kanengamah.

KOUL 41 Komw’ Ketin Karonge Ei Kapakap

a Nan ahn Sehdan sampah, pali laud en aramas akan sohte kin kanengamah. Ahpw, Paipel mahsanihong kitail en kin kanengamah. Iren onop wet pahn kasalehiong kitail dahme kahrehda irair wet uhdahn kesempwal oh ia duwen atail kak kalaudehla atail kanengamah.

b Pwehn diarada mehn kahlemeng kan duwen kanengamah, ke kak kilang oaralapo “Kanengamah” pahn oaralapo “Pepehm, Irair kan oh Wiewia kan” nan Sawas ong Wia Roporop en Sounkadehdehn Siohwa kan.