Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 2

Sukuhlsang Rien Sises me Tikitiko

Sukuhlsang Rien Sises me Tikitiko

“Seims, ladun Koht oh Kaun Sises Krais.”​—SEIMS 1:1.

KOUL 88 Komw’ Kasalehiong Ie Omw’ Ahl akan

AUDEPEN ONOP *

1. Ia duwen omw pahn kawehwehda en Seims peneineio?

 SEIMS, rien Siseso, tikida nan peneinei ehu me kin lelepek ong Siohwa. * Eh pahpa nohno, Sosep oh Mery, uhdahn poakohng Siohwa oh kin wia uwen ara kak koaros en papah Ih. Seims pil alehdi pai kaselel ehu​—rie ohl me laudsang iho wiahla Mesaia me inoupe mie. Seims ahneki pai kaselel tohrohr ehu en wia kisehn peneinei wet!

Erein ahnsou me Seims mi rehn Sises ni ara kekeirda, e esehla mwahu rie me laudo (Menlau kilang parakrap 2)

2. Ia kahrepe kan me Seims anahne wauneki rie me laudsang iho?

2 Mie kahrepe tohto me Seims en wauneki rie ohl me laudsang iho. (Mad. 13:55) Karasepe, ni ahnsou me Sises sounpar 12, e uhdahn wehwehkihla mwahu Nting Sarawi kan me kahrehda sounpadahk en Serusalem kan uhdahn pwuriamweikihla. (Luk 2:46, 47) Ele Seims kin iang Sises wia doadoahk en kapinte. Ma Seims kin wia met, eri e uhdahn pahn esehla mwahu rieo. Nathan H. Knorr kin kalapw koasoia: “Ke kin esehla soahng tohto duwen emen ni omw iangih doadoahk.” * Seims pil kak kilang me “Sises pousehlahte kekeirda oh koahiekla ni erpit oh masamasala rehn Koht oh aramas akan.” (Luk 2:52) Pwehki met, kitail kakete medewe me Seims iangete irail ko me tepin wiahla sapwellimen Sises tohnpadahk ko. Ahpw kaidehn ih met me wiawi.

3. Ia duwen Seims eh mwekidki ni ahnsou me Sises ketin tapiada sapwellime doadoahk en kalohk?

3 Erein sapwellimen Sises doadoahk en kalohk nin sampah, Seims sohte wiahla emen sapwellime tohnpadahk. (Sohn 7:3-5) Ni mehlel, ele Seims wia emen kisehn Sises ko me medewe me Sises “sahliella.” (Mark 3:21) Paipel sohte kasalehda me Seims iangih eh nohnou Mery ni ahnsou me Sises pwoula ni tuhkehn kalokoloko.​—Sohn 19:25-27.

4. Mehn kasukuhl dah kan me kitail pahn koasoiapene?

4 Mwuhr, Seims pwosonla Sises oh wiahla emen elder me Kristian kan kin wauneki nan mwomwohdisohn Kristian. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene mehn kasukuhl riau me kitail kak sukuhlkihsang Seims: (1) dahme kahrehda kitail anahne aktikitikte oh (2) ia duwen atail kak wiahla sounpadahk mwahu kei.

AKTIKITIKTE DUWEHTE SEIMS

Seims aktikitikla ni ahnsou me Sises ketin pwarohng ih, oh sang ahnsowo kohdo e kin papah ni lelepek nin duwen sapwellimen Krais tohnpadahk (Menlau kilang parakrap 5-7)

5. Dahme Seims wia mwurin Sises eh ketin iasada oh pwarohng ih?

5 Iahd me Seims wiahla sapwellimen Sises tohnpadahk loalopwoat men? Mwurin Sises eh ketin iasada, “e ketin pwarohng Seims, a mwuhr ong wahnpoaron ko koaros.” (1 Kor. 15:7) Seims wiahla emen sapwellimen Sises tohnpadahk mwurin eh tuhwong ih. E iang mi rehn wahnpoaron ko nan pereo powe nan Serusalem ni ahnsou me re awiawih en alehdi sapwellimen Koht manaman me Sises ketin inoukihong irail. (Wiewia 1:13, 14) Mwuhr, Seims wiahla kisehn pwihn me kin apwalih mwomwohdiso kan ni mwehin tepin Kristian ko. (Wiewia 15:6, 13-22; Kal. 2:9) Mwohn pahr 62, Koht ketin doadoahngki Seims en ntingihada kisinlikou ehu ong Kristian keidi ko. Kisinlikowo sewese kitail rahnwet, sohte lipilipil ma atail koapworopwor iei en mour nanleng de nin sampah. (Seims 1:1) Nin duwen me Josephus, soupoad en ahnsowo koasoia, Seims kamakamala ni ruwes en Samworo Lapalap en Suhso Ananaias, nein Anas ohlo. Seims kolokolete eh lelepek ong Siohwa lao eh mour nin sampah imwisekla.

6. Ni ahl dah me Seims weksang kaunen pelien lamalam ko ni eh mwehio?

6 Seims kin aktikitik. Dahme kahrehda kitail kak ndahki met? Medewehla mwomwen Seims oh pali laud en kaunen pelien lamalam ko ar mwekidki sapwellimen Sises padahk kan. Ni Seims eh kilang mehn kadehde sansal me Sises iei sapwellimen Koht Ohl, ni aktikitik e pwungki. Ahpw kaunen samworo ko nan Serusalem sohte pwungki. Karasepe, irail sohte kak kahmahmkihla me Sises ketin kaiasada Lasarus. Ahpw re sohte men pohnese me Siohwa me ketin poaronehdo Sises. Eri irail song en kemehla Sises oh Lasarus. (Sohn 11:53; 12:9-11) Mwuhr, ni Sises eh ketin iasada sang mehla, irail song en ekihsang aramas akan mehlelpen met. (Mad. 28:11-15) Pwehki kaunen pelien lamalam ko aklapalap, irail soikala Mesaiao.

7. Dahme kahrehda kitail en dehr aklapalap?

7 Mehn kasukuhlo: Dehr aklapalap, ahpw men ale kasukuhl sang Siohwa. Duwehte soumwahu ehu eh kak kahrehiong mohngiong en emen en sohte doadoahk mwahu, aklapalap kak kahrehda en apwal ong kitail en peikiong sapwellimen Siohwa kaweid. Parisi ko uhdahn aklapalap me kahrehda irail sohte men kamehlele mehn kadehde sansal me sapwellimen Koht manaman kin ieiang Sises oh me ih me sapwellimen Koht Ohl. (Sohn 12:37-40) Arail aklapalap uhdahn keper pwehki met pahn ireirailsang en ahneki mour soutuk. (Mad. 23:13, 33) Ia uwen eh kesempwal kitail en pousehlahte mweidohng Mahsen en Koht oh sapwellime manaman en wekidala atail wiewia oh kamwakid atail madamadau oh pilipil kan! (Seims 3:17) Pwehki Seims aktikitik, e mweidohng Siohwa en ketin padahkih ih. Oh nin duwen me kitail pahn kilang, pwehki eh aktikitik, e wiahla sounpadahk mwahu men.

WIA SOUNPADAHK MWAHU MEN DUWEHTE SEIMS

8. Dahme pahn sewese kitail en wiahla sounpadahk mwahu kei?

8 Seims sohte iang sukuhl laud. Kaunen pelien lamalam kan ni eh ahnsowo ele medewe me e “sohte iang sukuhl oh sohte wad,” duwehte wahnpoaron Piter oh Sohn. (Wiewia 4:13) Ahpw Seims sukuhlki en wiahla sounpadahk mwahu men. Kitail ese met sang ni atail kin wadek pwuhken Seims. Duwehte Seims, mwein kitail pil sohte iang sukuhl laud. Ahpw pwehki sawas sang sapwellimen Siohwa manaman oh kaweid sang sapwellimen pwihn, kitail pil kak wiahla sounpadahk mwahu. Kitail pahn tehkpene mehn kahlemeng me Seims wiahda nin duwen sounpadahk men, oh kilang dahme kitail kak sukuhlkihsang.

9. Ia duwen omw pahn kawehwehda mwomwen Seims eh kin padahk?

9 Seims sohte kin doadoahngki lokaia apwal de kawehwe apwal. Pwehki met, sounwadawad kan ese dahme irail anahne wia oh ia duwen arail en kapwaiada. Karasepe, medewehla mwomwen Seims eh padahngki me Kristian kan anahne dadaur pahn wiewia sapahrek oh dehr kolokol lingeringer. E ntingihedi: “Kitail kin nda me irail kan me kin dadaur kin peren. Kumwail rongehr duwen Sohp eh kin dadaur oh pil kilangehr imwila me Siohwa ketikihong ih, pwe Siohwa me diren limpoak oh kadek kalahngan.” (Seims 5:11) Tehk me dahme Seims kin padahngki kin poahsoandahsang Paipel. E kin doadoahngki Mahsen en Koht pwehn sewese sounwadawad kan en kilang me Siohwa kin ahnsou koaros ketin katingih irail kan me kin loalopwoat duwehte Sohp. Seims padahngki mehn kasukuhl wet sang ni eh doadoahngki lokaia mengei oh kawehwe mwahu. Ni ahl wet, e sohte kin wahdo kaping ong pein ih, ahpw ong Siohwa.

10. Ia ehu ahl me kitail kak alasang Seims ni atail kin padahk?

10 Mehn kasukuhlo: Doadoahngki lokaia mengei, oh padahk sang Mahsen en Koht. Ni atail kin padahki meteikan, kitail en dehr song en kasalehiong irail ia uwen atail ese padahk, ahpw kitail en kasalehiong irail ia uwen Siohwa eh kin ketin mwahngih soahng kan, oh ia uwen eh ketin nsenohkin irail. (Rom 11:33) Kitail kak wia met ma kitail kin ahnsou koaros padahk sang nan Paipel. Karasepe, kitail en dehr ndaiong neitail tohnsukuhl en Paipel kan dahme kitail pahn wia, ahpw kitail en sewese irail en medewe mehn kahlemeng kan nan Paipel oh wehwehki ia sapwellimen Siohwa madamadau oh pepehm. Eri, irail pahn doadoahngki dahme re sukuhlki pwehki irail men kaperenda Siohwa, a kaidehn kitail.

11. Kahpwal dah kan me ekei Kristian kan ahneki ni mwehin Seimso, oh kaweid dahieu me e kihong irail? (Seims 5:13-15)

11 Seims pohnese irair en meteikan. Sang nah kisinlikowo, e sansal me Seims ese kahpwal kan me rie Kristian kan ahneki, oh e kihda kaweid sansal ong dahme irail anahne wia. Karasepe, ekei Kristian ko kin pwand en doadoahngki kaweid kan. (Seims 1:22) Ekei kin lipilipilki me kepwehpwe kan. (Seims 2:1-3) Ekei kin apwalki kanahieng dahme irail nda. (Seims 3:8-10) Kristian ko ahneki kahpwal laud, ahpw Seims kamehlele me irail kak wekila. E kihda kaweid kadek oh inen oh kangoange irail kan me anahne sawas en peki rehn elder kan en sewese irail wiahda wekidekla kan.​—Wadek Seims 5:13-15.

12. Ia duwen atail kak kolokolete madamadau pwung ni atail sewese neitail tohnsukuhl en Paipel kan?

12 Mehn kasukuhlo: Pohnese irair en meteikan, oh kolokolete madamadau pwung. Ele e pahn apwal ong me tohto me kitail kin onop Paipel rehrail ren kapwaiada kaweid en Paipel. (Seims 4:1-4) Ele e pahn apwal ong irail en uhdihsang wia tiahk kan me sohte pwung oh kakairada irair en Kristian kan. Duwehte Seims, kitail anahne ahneki eimah pwehn padahkihong neitail tohnsukuhl en Paipel kan wasa kan me irail anahne kamwahwihala. Kitail pil anahne kolokolete madamadau pwung oh likih me Siohwa pahn ketin kainangihedo aramas aktikitik kan reh oh pahn ketikihong irail kehl en wiahda wekidekla kan nan arail mour.​—Seims 4:10.

13. Nin duwen me Seims 3:2 oh nting tikitik kan me mi pah mahsanih, dahme Seims pohnese?

13 Seims ahneki madamadau pwung duwen pein ih. Seims sohte medewe me e kesempwalsang Kristian teikan pwehki rie Sises de pwehki e ahneki pwukoa kesempwal kan. E kin kahdaneki Kristian teikan “riei kompoakepahi.” (Seims 1:16, 19; 2:5) E sohte song en kahrehiong meteikan en medewe me e unsek. Ahpw e kin ndahki ih oh rie kan: “Kitail koaros kin sapwungala pak tohto.”​—Wadek Seims 3:2, oh ntp.

14. Dahme kahrehda kitail en kin men ndahda atail sapwung kan?

14 Mehn kasukuhlo: Tamataman me kitail koaros dipan. Kitail en dehr medewe me kitail lapalapasang irail kan me kitail kin padahkih. Dahme kahrehda? Ma kitail kahrehiong neitail tohnsukuhl en Paipelo en medewe me kitail sohte kin wiahda sapwung, e kakete mworusala pwehki e pahn medewe me e sohte kak peikiong Koht ni unsek. Ahpw ma kitail kin ni mehlel nda me e sohte kin ahnsou koaros mengei en kapwaiada kaweid en Paipel kan oh kawehwehda ia duwen Siohwa eh kin ketin sewese kitail powehdi atail kahpwal kan, kitail pahn sewese neitail tohnsukuhlo en kilang me e pil kak papah Siohwa.

Ahn Seims karasaras kan kin mengei, sansal, oh kadoadoahk mwahu (Menlau kilang parakrap 15-16) *

15. Ia duwen omw pahn kawehwehda karasaras kan me Seims kin doadoahngki? (Seims 3:2-6, 10-12)

15 Seims kin doadoahngki karasaras kan me kin sair mohngiong. Sapwellimen Siohwa manaman kin sewese Seims, ahpw e pil sukuhlki soahng tohto duwen eh pahn kin padahk sang ni eh sukuhlki karasaras kan me rie ohlo, Sises, kin ketin doadoahngki. Karasaras kan me Seims kin doadoahngki nan nah kisinlikowo kin mengei, oh mehn kasukuhl kan sansal.​—Wadek Seims 3:2-6, 10-12.

16. Dahme kahrehda kitail en doadoahngki karasaras mwahu kan?

16 Mehn kasukuhlo: Doadoahngki karasaras mwahu kan. Ni omw kin doadoahngki karasaras mwahu kan, ke kin sewese aramaso en medewehla dahme ke kin padahngki. Met pahn sewese irail en tamataman padahk kesempwal en Paipel kan. Sises me keieu ketin koahiek en doadoahngki karasaras mwahu kan, oh rieo Seims kin alasang ih. Kitail pahn koasoiapene ehu ahn Seims karasaras ko oh dahme kahrehda e uhdahn kadoadoahk mwahu.

17. Dahme kahrehda karasaraso me mi nan Seims 1:22-25 uhdahn kadoadoahk?

17 Wadek Seims 1:22-25. Ahn Seims karasaraso duwen kilahs en irongen kin kadoadoahk ni ahl tohto. Mehn kasukuhl me e padahngki iei me kitail en wia laudsang en wadekete Paipel, ahpw kitail en kapwaiada pwe kitail en kak paiekihda Mahsen en Koht. Seims wiahda karasaras ehu me sounwadawad kan kak mengei en wehwehki. Karasaraso iei me pid duwen ohl emen eh kilikilang nan kilahs en irongen ehu. Ia mehn kasukuhlo? E pahn wia tiahk pweipwei ehu ong mehmen me kilikilang ih nan kilahs en irongen ehu oh kilangada mehkot sapwung me e kak kapwungala, ahpw e sohte wia met. Duwehte met, e pahn wia mehkot pweipwei ma kitail wadek Mahsen en Koht oh kilang mehkot me kitail anahne kapwungala duwen mwomwatail, ahpw kitail sohte wia met.

18. Soahng siluh dah kan me kitail anahne wia ni atail doadoahngki karasaras ehu?

18 Ni omw kin doadoahngki karasaras ehu, ke kak alasang Seims ni omw wia soahng siluh pwukat: (1) Tehk mwahu me karasaraso pahn seweseiuk en kasalehda mehn kasukuhlo me ke koasoakoasoia. (2) Doadoahngki karasaras ehu me me rongorongo kak mengei en wehwehki. (3) Kasalehda ni sansal ia duwen karasaraso eh kak kadoadoahk. Ma ke apwalki diar karasaras me mwahu, kohla oh kilang Watch Tower Publications Index. Pahnangin oaralapo “Illustrations,” ke pahn kak diar soangsoangen karasaras tohto me ke kak doadoahngki. Ahpw tamataman me karasaras kan duwehte microphone​—e kin kalaudehla wehwehn ireo me ke padahngki. Eri tehk mwahu me ke kin karasahda ire kesempwal kante me ke men padahngki. Ei mehlel, kahrepe keieu kesempwal me kitail men kamwahwihala atail koahiek en padahk iei en sewese aramas tohto ni uwen me kitail kak ren wiahla kisehn sapwellimen Siohwa peneinei, ahpw kaidehn en wahdo kaping ong pein kitail.

19. Ia duwen atail kin kasalehda me kitail kin poakohng riatail Kristian kan?

19 Seims rianiki ohl emen me laudsang ih oh me unsek, ahpw kitail soh. Ahpw kitail ahneki pai kaselel en papah Siohwa rehn riatail Kristian kan me duwehte peneinei laud ehu. Kitail kin kasalehda atail limpoak ong irail sang ni atail werekiong irail, sukuhlsang irail, oh iang irail ni loalopwoat nan doadoahk en kalohk oh katohnpadahk. Ni atail kin nantihong en alasang Seims ni atail wiewia, madamadau, oh mwomwen atail padahk, kitail kin kawauwih Siohwa oh sewese irail kan me ahneki mohngiong mwahu ren karanihala Samatail limpoako nanleng.

KOUL 114 ‘En Kin Kanengamah’

^ Seims tikida nan peneinei me Sises ketin tikida ie. Seims ese sapwellimen Koht Ohl unseko laudsang pali laud en aramas akan ni ahnsowo. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene dahme kitail kak sukuhlkihsang padahk oh mour en rien Sises me tikitiko me wiahla emen irail ko me kin tiengla mwowe nan mwomwohdisohn tepin Kristian kan.

^ Nan iren onop wet, kitail pahn nda me Seims iei rien Sises pwehki ni mehlel, ira pahpapeseng. Seims iei me ntingihedi pwuhken Seims nan Paipel.

^ Nathan H. Knorr wia kisehn Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso nan Sampah Pwon. Eh mour nin sampah imwisekla nan pahr 1977.

^ WEHWEHN KILEL: Seims doadoahngki karasaras en kisiniei​—mehkot me aramas kak mengei en wehwehki—​pwehn karasahda keperpen doadoahngki lowatail kan ni ahl sapwung.