Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Manaman en Rahnmwahwih Meteikan

Manaman en Rahnmwahwih Meteikan

“KASELEHLIE! Ia iromw rahnwet?”

Ele ke uhdahn kin kalapw wia soangen rahnmwahu wet. Ele ke kin pwoalehdi de itik pehn aramaso me ke rahnmwahwih. Tiahk oh lepin lokaia kan me aramas kin doadoahngki ele kin wekpeseng nan ehuehu wasa, ahpw wiepen rahnmwahwo kin duwehpene. Ni mehlel, emen me sohte kin rahnmwahwih meteikan de pohnese rahnmwahu sang meteikan kin mwomwen sempoak de sehse wauneki meteikan.

Ahpw kaidehn aramas koaros kin men rahnmwahwih meteikan. Ekei kin pweiek en rahnmwahwih meteikan pwehki re namenek de ahneki pepehm me sohte kateparail. Ekei kin apwalki rahnmwahwih aramas akan me pohn kilirail de arail tiahk weksang arail, de irail kan me lapalap de ndand sang irail. Ahpw, en rahnmwahu pil ni ahnsou mwotomwot kak uhdahn imwila mwahu.

Pein idek rehmw: ‘Dahme rahnmwahu kak wia? Oh dahme Mahsen en Koht kak padahkihong ie duwen rahnmwahu kan?’

RAHNMWAHWIH “SOANGEN ARAMAS KOAROS”

Ni ahnsou me wahnpoaron Piter kasamwolong tepin aramas me kaidehn mehn Suhs, Kornilius, nan mwomwohdisohn Kristian, e nda: “Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas.” (Wiewia 10:34) Mwuhr, Piter ntingihedi me Koht “ketin kupwurki aramas koaros en koluhla.” (2 Pit. 3:9) Kitail ele kin medewe me iren Paipel wet kin kadoadoahk ong aramas emen me sukusukuhlki padahk mehlel. Ahpw Piter pil kangoange Kristian kan: “Kumwail wauneki aramas koaros, ahneki limpoak ong pwihn minimin en riamwail kan koaros.” (1 Pit. 2:17) Eri, e seu pahn mwahu ong kitail en rahnmwahwih meteikan sohte lipilipil ma pohn kilirail, arail tiahk, de mwomwen arail tikida weksang atail? Met pahn wia kasalepen atail wauneki oh poakohng irail.

Wahnpoaron Pohl kangoange irail kan nan mwomwohdiso: “Kumwail kasamwo emenemen, nin duwen Krais eh pil kin ketin kasamwo kumwail.” (Rom 15:7) Pohl koasoia duwen rie Kristian kan me kin “sawas en kakehlaka” ih. Ia uwen Kristian kan rahnwet ar uhdahn anahne kehl en dadaur ni Sehdan eh kin pelian sapwellimen Koht aramas akan.​—Kol. 4:11, nting tikitik me mi pahn iren Paipel wet; Kaud. 12:12, 17.

Karasaras kan nan Paipel kin kasalehda me en rahnmwahwih meteikan kin uhdahn kahrehiong irail en pehm me ke kasamwo irail.

KAKEHLAKA, KANGOANGE, POAKOHNG

Ni eh lelehr ahnsou ong Koht en ketin kasauda mour en Sapwellimeo ong nan kapehden Mery, Siohwa ketin poaronehdo tohnleng men en koasoiong Mery. Tohnlengo nda, “Rahn kaselel kowe me Koht ketin kapaiahda, Siohwa kin ketin ieiang uhk.” Mery “pwunodkihda laud,” e sohte wehwehki dahme kahrehda tohnlengo wie koasoakoasoiong ih. Ni tohnlengo eh kilang met, e nda: “Mery, dehr perki mehkot pwe Koht ketin kupwure iuk.” Tohnlengo kawehwehda me Koht ketin kupwurki Mery en neitikiehdi Mesaiao. Mery sohte kolokolete eh pwunod, ahpw ni peik e sapengala: “Iet! sapwellimen Siohwa lidu serepein! En wiawihong ie nin duwen dahme ke lohkidahr.”​—Luk 1:26-38.

E wia pwais kaselel ehu ong tohnlengo en wia sapwellimen Siohwa meninkeder; ahpw e sohte wiahki me e lapalap sang aramas soh unsek men pwehn koasoiong. E tepikihda rahnmwahu. Ia duwe, kitail kak sukuhlki mehkot sang met? Kitail kin anahne onopada pwehn rahnmwahwih oh kangoange meteikan. Ni atail kin doadoahngki ekeite lepin lokaia kan, kitail kak sewese meteikan oh kamehlelehiong irail me re uhdahn wia kisehn sapwellimen Siohwa aramas.

Pohl esehla me tohto nan mwomwohdiso kan en Asia Minor oh Iurop. Nah kisinlikou kan kin audaudki wiepen rahnmwahu tohto. Kitail kilang duwen met nan Rom irelaud 16. Pohl kin kadarala eh rahnmwahu ong rie Kristian tohto. E koasoia duwen Pihpe, ‘riarail lih,’ oh kangoange rie Kristian kan en ‘kasamwo ih nin duwen iengarail me pwoson Kauno men ni ahl me konehng aramas sarawi kan oh kihong ih soangen sawas sohte lipilipil me e anahne.’ Pohl rahnmwahwih Persila oh Akwila oh nda, “kaidehn ngehite me kalahngan ong ira pwe pil tohn mwomwohdisohn mehn liki kan koaros.” E rahnmwahwih ekei me aramas en rahnpwukat sohte ese duwe​—duwehte ‘kompoakepah Epanitus’ oh pil “Tripihna oh Triposa, lih akan me kin doadoahk laud ong Kauno.” Ei, Pohl kin men rahnmwahwih rie Kristian kan.​—Rom 16:1-16.

Medewehla arail peren ni arail ese me Pohl kin tamataman irail. Ia uwen arail limpoak ong Pohl oh pil ong emenemen eh laudla! En rong rahnmwahu kaselel pwukat uhdahn kangoange Kristian teikan oh sewese irail en kolokol teng arail pwoson. Ei, soangen rahnmwahu kan me kin kasalehda nsenoh mehlel ong emenemen oh kangoang kin kalaudehla nanpwungmwahu oh kaminiminpene sapwellimen Koht ladu loalopwoat kan.

Ni Pohl eh peidi ni wasahn peidi en sohp kan nan Puteoli oh kohdahla Rom, Kristian kan wasao kohdihdo pwehn tuhwong ih. Ni Pohl eh kilangirailda, e “kalahngankihong Koht oh kehlailda.” (Wiewia 28:13-15) Ekei pak, ele kitail kak ihte sirei de oaloahl ni atail rahnmwahwih meteikan. Met pil kak kaperenda emen, ele emen me kin mwoaros de nsensuwed.

PWUNGPENE

Tohnpadahko Seims anahne kihda kaweid kehlail. Ekei Kristian kan tepida wiahla kompoakepahn sampah wet. (Seims 4:4) Ahpw tehk ia duwen Seims eh tapiada nah kisinlikowo:

“Seims, ladun Koht oh Kaun Sises Krais, ong keinek 12 ko me mwarahkpeseng wasa tohto: Ei rahnmwahu ong kumwail!” (Seims 1:1) Irail kan me wadek nah kisinlikowo diarada me e mengei en pwungki eh kaweid ni arail kilang sang eh rahnmwahwo me mwohn silangin Koht irail duwehpene. Ei, rahnmwahu ni aktikitik kak kahrehiong en mengei en koasoiapene ire kesempwal kan.

Soangen rahnmwahu me kin uhdahn mwahu, mendahki mwotomwot, kin anahne mehlel oh kasalehda limpoak mehlel. E kin kadoadoahk mehnda ma sohte me tehk. (Mad. 22:39) Sister men nan Ireland kohla ni Wasahn Kaudok ni mwohnte mihtingo tepida. Ni eh seimek pedolong, brother men pirekekla reh, sirei, oh nda: “Kaselehlie. I perenki omw kohdo.” Sistero kohlahte mwohndi.

Wihk kei mwuri, e tuhwong brothero oh ndaiong me erein ahnsou kis mie kapwunod ehu ni imweo. E nda, “I uhdahn nsensuwed ni soutik en rahno me kahrehda I kereniong sohte kohla ni Wasahn Kaudok. I sohte kak taman pali laud en mihtingo, ahpw ihte omw rahnmwahwo. Met kahrehiong ie en pehm me mie me perenki ei mi wasao. Kalahngan.”

Brother menet sohte ese me eh rahnmwahwo uhdahn kamwakid laud sistero. Brothero nda, “Ni eh ndaiong ie ia uwen ei lokaia ko kamwakid ih, I uhdahn kalahnganki ei wia met. E pil kahrehiong ie en nsenamwahu.”

Solomon ntingihedi: “Kadarala konomw pilawa pohn pihl, oh ehu rahn ke pahn pwurehng diarada.” (Ekl. 11:1NW) Atail pohnese kesempwalpen rahnmwahu, ahpw keieu ong riatail Kristian kan, kitail kin kakehlakahda irail oh pil pein kitail. Eri dehr mwamwahliki manaman en rahnmwahwih meteikan.