Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Kristian kan anahne doadoahngki kadeikpen loalarail me kaiahnda sang Paipel nan arail wiewia ong tohndoadoahk en koperment kan

Peidek kan Sang Sounwadawad kan

Peidek kan Sang Sounwadawad kan

Dahme kak sewese Kristian kan en pilada ma e konehng en kisikise de pwain tohndoadoahk kan en koperment?

Mie soahng kei me kitail anahne medemedewe. Kristian kan anahne kin mehlel. Re pwukoahki peikiong kosonned kan en sahpwo ma kosonnedo sohte uhwong sapwellimen Siohwa kosonned. (Mad. 22:21; Rom 13:1, 2; Ipru 13:18) Kristian kan pil kin nantihong en wauneki tiahk oh madamadau en wasao oh en ‘poakohng mehn mparail duwen ar kin poakohng pein irail.’ (Mad. 22:39; Rom 12:17, 18; 1 Des. 4:11, 12) En doadoahngki soangen kaweid pwukat pahn kak kamwakid madamadau en Kristian kan nan sahpw tohto me pid arail en kisikise oh kihda uwen pweipwei tohrohr ehu ong tohndoadoahk kan en koperment.

Nan sahpw tohto, tohn wasa ko sohte anahne kihong tohndoadoahk kan en koperment mehkot pwehn alehdi sawas me pein irail warohng ale. Tohndoadoahk kan en koperment kin kihda sahpis kan me kopermento kin pwain irail en wia, oh re sohte kin peki de kasik en alehdi mehkot likin uhdahn pweinerail. Nan sahpw tohto, e uhwong kosonned ma tohndoadoahk kan en koperment kin rapahki de ale pweipwei tohrohr ehu pwehn wia arail pwukoa, mehnda ma irail kin wiewia arail pwukoa doadoahk nin duwen kosonned. Soangen kisakis de pweipwei wet wia wiewiahn mwersuwed ehu, mehnda ma kisakiso sohte wekidala imwilahn wiewia wet. Wasa kan me soahng wet kin wiawi, peideko me pid ma Kristian men kak kisikise de pwain tohndoadoahk kan en koperment sohte anahne pwarada. Soangen kisakis de ale pweipwei wet uhdahn sohte konehng.

Ahpw nan ekei wasa me sohte mie soangen kosonned pwukat de re sohte douluhl kapwaiada, tohndoadoahk kan en kopermento medewe me en ale kisakis de pweipwei ehu sohte kin wiahda mehkot suwed. Nan ekei sahpw, kaun en koperment kan kin isaneki arail manaman pwehn alehdi mwohni de soangen kisakis teikan ni limeidihd sang aramas akan me irail anahne papah. Re sohte pahn wia mehkot lao re alehdi kisakis ehu. Eri kaun kan me kin kamanahla kisinlikou en kapwopwoud, pweinen daksis, doaropwehn kamanahla kokoudahn ihmw kan oh soahng teikan kin kasik en alehdi uwen pweipwei ehu. Ma re sohte ale pweipweio, kaun akan kakete kerempwahla de uhdahn kahpwalihala ong tohn wasao en ale dahme re ahneki pwuhng en ale nin duwen kosonned. Ehu sahpw pil ripohtki me tohndoadoahk en kakunla kisiniei me kohlahng sewese wasa ehu me lulda sohte pahn kakunla kisinieio lao re alehdi uwen pweipwei laud ehu.

Ekei pak, ele emen konehng kihda kisakis pwehn kalahnganki sahpis me e ahneki pwuhng en ale

Wasa kan me soangen wiewia suwed wet kin rek, ekei medewe me e uhdahn apwal en dehr kisikise tohndoadoahk kan en koperment. Nan soangen irairo, Kristian men kakete medewe me en kisikise tohndoadoahk kan en koperment wia ehu pweipwei tohrohr pwehn kak pwainla sahpis ehu me e anahne sang irail. Ahpw nan wasa kan me wiewiahn mwersuwed kin kalapw wiawi, Kristian men anahne kanahieng pwe eh madamadau en dehr karotongehla ih me pid sapwellimen Koht koasoandi kan ong dahme pwung oh sapwung. En kisikise de pwain tohndoadoahk en koperment pwehn ale sahpis ehu me e ahneki pwuhng en ale nin duwen kosonned kin weksang en rapahki sawas ni ahl me pahn kauwehla kosonned. Nan wasa kan me wiewiahn mwersuwed kin mi ie, ekei aramas kin pwain kaun akan pwehn alehdi sahpis me re sohte warohng ale de re kin kisikise pilismen de tohn keseu kan nan koperment pwehn soikala pwain pweipwei ehu me re anahne pwainla nin duwen kosonned. Ei mehlel, e pahn sapwung en rapahki elen kawehkihla emen “kisakis” ehu, pil duwehte e pahn sapwung en kawehkihla pein uhk pwehn alehdi soangen ‘kisakiso.’ Wiewia riau pwukat koaros sapwung.​—Eks. 23:8; Deud. 16:19; Lep. Pad. 17:23.

Pali laud en Kristian koahiek kan me kadeikpen loalarail kin kaiahnda mwahu sang Paipel kin soansuwedki ma kaun en koperment kan ndaiong irail en kihong irail pweipwei tohrohr ehu. Irail medewe me ma irail wia met, irail pahn pwungki de kangoange wiewiahn mwersuwed. Eri, re kin kalekeirailsang wiewiahn kisakis de pweipwei tohrohr koaros.

Mendahki Kristian koahiek kan pohnese me en kisikise de kihda pweipwei tohrohr ehu pwehn alehdi sahpis me uhwong kosonned kin kakete wia wiewiahn mwersuwed ehu, irair de madamadau en wasa ehu ele mweidada ekei en kak kihda kisakis pwehn kalahnganki sahpis me re alehdi. De re kin wia met pwehn kamwadangahla sahpiso. Nan ekei irair, mwurin ekei Kristian kin ale sawas ni soh isepe nan imwen wini, re kin kisikise toahkte de nurse kan pwehki re kalahnganki sawas me re alehdi. Re pehm me re kak wia met mwurin re alehdi sawaso, a kaidehn mwowe. Re wia met pwehn dehr mie madamadau ehu me kisakiso kin wiawi ni elen mwersuwed de pwehn alehdi sawas tohrohr ehu.

Kitail sohte kak koasoiapene soangen irair koaros nan soangsoangen sahpw kan. Kahrehda, pwehn pilada dahme irail pahn wia pwehn sohte uhwong arail wasao, Kristian kan anahne rapahki ahl ehu me pahn imwikihla arail ahneki nsenmwakelekel. (Rom 14:1-6) Irail anahne soikala wiewia kan me kin kauwehla kosonned. (Rom 13:1-7) Re anahne soikala wiewia koaros me kakete kauwehla mwaren Siohwa de kadipikelekelih meteikan. (Mad. 6:9; 1 Kor. 10:32) Oh arail pilipil kan anahne kasalehda arail limpoak ong mehn mparail kan.​—Mark 12:31.

Ia duwen tohnmwomwohdiso ar kak kasalehda ar peren ni ahnsou me pakairda me emen pwurodo nan mwomwohdiso?

Nan Luk irelaud 15, Sises ketin wiahda karasaras en ohl me naineki sihpw 100. Ni emen sihpw ko eh salongala, ohlo pwilikihdi meh 99 nan sapwtehno oh kohla rapahkihseli “e lao diar.” Sises mahsanih: “Ni eh diaradahr, e pahn perenda oh kidahng pohn pwopwe, walahng ni imwe oh kapokonepene kompoakepah kan oh mehn mpe kan, oh ndahng irail, ‘Kumwail iang ie perenda, pwe I diarehr nei sihpw me salongalahro!’” Sises eri mahsanih: “Kumwail en ese pwe ih duwen me pahn wiawi nanleng, nanleng pahn perenkihda koluhla oh wiliakapwalahn me dipan emen laudsang aramas keniken duwehk duwemen me sohte anahne koluhla.”​—Luk 15:4-7.

Paipel kasalehda me Sises mahsanih mepwukat pwehn ketin kapwungala madamadau en sounkawehwehn Kosonned ko oh Parisi ko me kauwe ih pwehki eh ketiketseli rehn sounrik daksis ko oh me dipan ko. (Luk 15:1-3) Sises ketin kasalehda me nanleng kin perenda ni me dipan emen eh koluhla. Ele kitail medewe, ‘Pwehki nanleng kin perenda, sampah sou pahn pil perenda ni emen me dipan eh koluhla, wekila, oh kainenehla eh weweidwei?’​—Ipru 12:13.

Mie kahrepe mwahu kitail en perenda ni emen eh pwurodo nan mwomwohdiso. Mehlel, me pwurodou pahn anahne pousehlahte kolokol en lelepek ong Koht, ahpw e anahne kasalehda me e koluhla pwe en kak pwurodo nan mwomwohdiso, oh kitail kin perenkihda me e koluhlahr. Eri e pwung kitail en lopwolopw ni elen wahu ni ahnsou me elder kan pakairki me emen pwurodo nan mwomwohdiso.

Dahme kakete kahrehda lepin leho nan Pedehsda, Serusalem, en “mwekidida”?

Ekei tohn Serusalem ko ni mwehin Siseso medewe me lepin leho nan Pedehsda ahneki manaman en kamwahwihala soumwahu kan ni pihlo eh kin “mwekidida.” (Sohn 5:1-7) Pwehki met, aramas akan kin pokonpene wasao pwe ren kak mwahula.

Roporop kasalehda me lepin leho nan Pedehsda wia wasa ehu me mehn Suhs ko kin kohla pwehn kamwakelda. Pihl me kin audaude leho kin kohsang wasahn nekinek pihl ehu me karanih oh wia kisehnte wasao. Roporop kasalehda me mie dihd ehu me kin katohrepeseng wasahn pihl riau pwukat. Ewen pwoaren paip me mi ni dihdo kak ritpeseng pwehn kakusolong pihl pahn wasahn duhduo sang wasahn nekinek pihlo. Ni ahnsou me met kin wiawi, pihl me kusodo wasao kakete kahrehda pohn lepin leho en mwekidida.

E kesempwal en ese me Sohn 5:4, me mahsanih duwen tohnleng men eh kamwakidada pihlo, sohte dierek nan doaropwe kesempwal en Krihk kan en mahs, duwehte Codex Sinaiticus me wiawihda nan pahr 300 samwa. Nan Pedehsda, Sises ketin kamwahwihala ohl emen me soumwahuki sounpar 38. Ohlo sohte doudihla nan lepin leho, ahpw e mwadangete mwahula sang eh soumwahwo.