Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Dahme Kahrehda Kitail en “Kapwarehda Wa Tohto”

Dahme Kahrehda Kitail en “Kapwarehda Wa Tohto”

“Iet duwen lingaling en Sahmo eh pahn sansalda, ma kumwail pahn kapwarehda wa tohto, oh ih duwen amwail pahn wiahla nei tohnpadahk.”​—SOHN 15:8.

KOUL KAN: 53, 60

1, 2. (a) Dahme Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan nipwongo mwohn eh pwoula? (Menlau kilang tepin kilel.) (b) Dahme kahrehda e kesempwal kitail en tamataman kahrepen atail kin kalohk? (c) Dahme kitail pahn koasoiapene?

NIPWONGO mwohn eh pwoula, Sises ketin mahseniong sapwellime wahnpoaron ko ahnsou reirei. E ketin kamehlelehiong irail me e uhdahn ketin poakohng irail. E pil ketin padahkihong irail duwen karasaras en tuhkehn waino, me kitail koasoiapene nan iren onop en mwoweo. Sises kupwurki kangoange sapwellime tohnpadahk kan en “kapwarehda wa tohto,” me iei ren dadaurete ni arail kin kalohki rongamwahu en Wehio.​—Sohn 15:8.

2 Ahpw Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan kaidehn ihte dahme re anahne wia ahpw pil dahme kahrehda re anahne wia met. E ketikihong irail kahrepen arail en pousehlahte kalohk. E kesempwal kitail en tamataman dahme kahrehda kitail pil anahne pousehlahte kalohk. Atail medemedewe met pahn kamwakid kitail en dadaurete ni atail kin wia “kadehde . . . ong aramas koaros.” (Mad. 24:13, 14) Nan iren onop wet kitail pahn koasoiapene kahrepe pahieu sang nan Paipel me kitail en kalohk. Kitail pil pahn koasoiapene kisakis pahieu me Siohwa ketikihong kitail pwehn sewese kitail en pousehlahte kapwarehda wa.

KITAIL KIN KALINGANAHLA SIOHWA

3. (a) Nin duwen me Sohn 15:8 kasalehda, ia kahrepe me keieu kesempwal me kitail en kalohk? (b) Nan sapwellimen Sises karasaraso, dahme kreip kan kin karasaraskihong, oh dahme kahrehda e konehng?

3 Kahrepe keieu kesempwal me kitail kin kalohk iei kitail men kalinganahla Siohwa oh kasarawihala mware. (Wadek Sohn 15:1, 8.) Ni Sises eh ketikihda karasaras en tuhkehn waino, e ketin kapahrekiong Siohwa soumwet men me kin apwalih kreip. Sises mahsanih me pein ih iei tuhkehn waino oh sapwellime tohnpadahk kan iei rah kan. (Sohn 15:5) Eri nan karasaras wet, kreip kan kin karasaraskihong wa me sapwellimen Sises tohnpadahk kan kin kapwarehda, de doadoahk en kalohk me re kin wia. Sises mahsanihong sapwellime wahnpoaron kan: “Iet duwen lingaling en Sahmo eh pahn sansalda, ma kumwail pahn kapwarehda wa tohto.” Ni tuhkehn wain kan ar kapwarehda kreip mwahu, met kin kawauwihala soumweto. Ni ahlohte, ni atail kin wia uwen me kitail kak pwehn kalohki rohng en Wehio, kitail kin kawauwihala, de kalinganahla, Siohwa.​—Mad. 25:20-23.

4. (a) Ia duwen atail kin kasarawihala mwaren Koht? (b) Ia omw pepehm duwen omw ahneki pwais en kasarawihala mwaren Koht?

4 Mwaren Koht sarawi. Sohte mehkot kitail kak wia pwehn kalaudehla sarawi en mwar wet. Eri ia duwen atail kin kasarawihala mwaren Koht ni atail kin kalohk? Tehk dahme soukohp Aiseia koasoia: “Siohwa kaunen karis en sounpei​—ih Meno me kumwail anahne patohwan wiahki sarawi.” (Ais. 8:13NW) Kitail kin kasarawihala mwaren Koht, Siohwa, ni atail kin wiahki mwar wet me keieu lapalap sang mwar koaros oh ni atail kin sewese meteikan en wehwehki me mwar wet sarawi. (Mad. 6:9) Karasepe, ni atail kin padahkihong aramas akan dahme mehlel duwen sapwellimen Siohwa irair kaselel kan oh kupwure ong aramas en mour kohkohlahte nan Paradais, kitail kin sewese irail en kilang me soahng suwed koaros me Sehdan ndahki duwen Siohwa me likamw. (Sen. 3:1-5) Kitail pil kin kasarawihala mwaren Koht ni atail kin sewese aramas akan en ese me Siohwa ketin warohng “sapwellimanki lingan, wahu, oh roson.” (Kaud. 4:11) Rune, me kin wia doadoahk en pioneer erein sounpar 16, nda: “I kin kalahnganki ei ese me I ahneki ahnsou mwahu en wia kadehde ong Sounkapikpen lahng oh sampah. Met kihong ie ineng en pousehlahte kalohk.”

KITAIL POAKOHNG SIOHWA OH SAPWELLIMEO

5. (a) Ia kahrepen kalohk me Sohn 15:9, 10 kasalehda? (b) Ia duwen Sises eh ketin sewese sapwellime tohnpadahk kan en wehwehki me re anahne dadaur?

5 Wadek Sohn 15:9, 10. Kahrepe keriau me kitail kin kalohki rohng en Wehio iei kitail kin poakohng Siohwa oh Sises. (Mark 12:30; Sohn 14:15) Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan me re anahne ‘poadidiong sapwellime limpoak.’ Dahme kahrehda Sises mahsanihki met? Pwehki e mwahngih me sapwellime tohnpadahk kan pahn anahne dadaurete pwe ren mour nin duwen Kristian kei. Ni mehlel, nan Sohn 15:4-10, Sises ketin doadoahngki lepin mahsen wet “poadidiong” pak tohto pwehn sewese sapwellime tohnpadahk kan en wehwehki me re anahne dadaur.

6. Ia duwen atail kin kasalehda me kitail men poadidiong sapwellimen Krais limpoak?

6 Ia duwen atail kin kasalehda me kitail men poadidiong sapwellimen Krais limpoak oh ahneki sapwellime kupwuramwahu? Sang ni atail kin peikiong ih. Ihte me Sises kin kupwurki sang kitail iei en wia dahme pein ih ketin wia. E mahsanih: ‘I kin kapwaiada mahsen en Semei, oh kin poadidiong sapwellime limpoak.’ Sises ketikihong kitail mehn kahlemeng mwahu.​—Sohn 13:15.

7. Ia duwen peik eh pidada limpoak?

7 Sises ketin kasalehda ni sansal me peik kin pidada limpoak ni eh mahsanih: “Mehmen me kin rong oh kapwaiada ei kosonned kan, iei ih me kin poakohng ie.” (Sohn 14:21) Sapwellimen Sises kehkehlik kin pwilsang rehn Semeo, eri ni atail kin peikiong sapwellimen Sises kehkehlik en kalohk, kitail pil kasalehda me kitail poakohng Siohwa. (Mad. 17:5; Sohn 8:28) Oh ni atail kin kasalehiong Siohwa oh Sises me kitail poakohng ira, ira kin kupwurki kitail en mihmi nan sapwellimara limpoak.

KITAIL KIN PADAHKI ARAMAS

8, 9. (a) Ia pil ehu kahrepe me kitail kin kalohk? (b) Ia duwen mahsen en Koht nan Esekiel 3:18, 19 oh 18:23 ar kamwakid kitail en pousehlahte kalohk?

8 Kahrepe kesiluh me kitail kin kalohk iei kitail men padahkihong meteikan duwen rahnen Siohwa eh kohkohdo. Paipel kawehwehda me Noha kin “lohkiseli” kupwur en Koht. (Wadek 2 Piter 2:5.) Mwohn Nohliko eh wiawi, rohng duwen kamwomwmwomwla me pahn wiawi pil iangete dahme Noha padahkihong aramas akan. Dahme kahrehda kitail ndahki met? Pwehki Sises mahsanih: “Pwe nin duwen aramas ako ar pereperen kamakamadipw ni rahn ako mwohn nohlik lapalapo, ohl oh lih akan wiewia pwopwoud lao lel rahn me Noha pedolong nan warihmwo; re ahpw sasairki nohliko, e lao komwopwirailla koaruhsie; ih duwen me pahn wiawi, ni ahnsou me Nein-Aramas pahn pwarodo.” (Mad. 24:38, 39) Mendahki pali laud en aramas ako pohnsehsehla Noha, e kalohki ni lelepek rohng me Siohwa pahn ketin kamwomwala sampah.

9 Rahnwet, kitail kin kalohki rohng en Wehio pwehn kihong aramas akan ahnsou mwahu ren sukuhlki dahme Koht pahn ketin wia ong tohnsampah ni ahnsou kohkohdo. Duwehte Siohwa, kitail uhdahn men aramas akan en rong kanahieng rohng wet oh “mourla.” (Ezek. 18:23) Ni atail kin kalohk ihmw lel ihmw oh ong wehi pokon, kitail kin padahkihong aramas tohto ni uwen me kitail kak me Wehin Koht pahn ketido oh kasohrehla sampah suwed wet.—Esek. 3:18, 19; Dan. 2:44; Kaud. 14:6, 7.

KITAIL KIN POAKOHNG ARAMAS

10. (a) Kahrepen kalohk dahieu me Madiu 22:39 kasalehda? (b) Ia duwen Pohl oh Sailas ara sewese sounsilepen imwetengo nan Pilipai?

10 Kahrepe kapahieu me kitail kin pousehlahte kalokalohk iei kitail kin poakohng aramas. (Mad. 22:39) Limpoak wet kin sewese kitail en pousehlahte kalokalohk pwehki kitail ese me aramas akan kak wekidala arail madamadau ni ahnsou me arail irair kan kin wekila. Karasepe, irail kan me kin uhwong Pohl oh Sailas keseirahlong nan imweteng nan kahnimw en Pilipai. Ahpw ni lukepen pwongo, mie rerrer en sahpw ehu wiawi me kahrehda wenihmw kan en imwetengo ritida. Sounsilepen imwetengo inenen masepwehkada pwehki me selidi ko tangdoaui kahrehda e men kemehla pein ih. Ahpw Pohl kauhdi ih oh likwerlahng nda: “Ke dehpa wiahiong uhk mehkot!” Sounsilasilo eri idek: “Dahme I pahn wia pwe I en kak mourla?” Ira ndaiong ih: “Pwoson Kaun Sises, a kowe oh omw peneinei koaros pahn mourla.”​—Wiewia 16:25-34.

Kitail men kalohk pwehki kitail kin poakohng Siohwa, Sises, oh aramas akan (Menlau kilang parakrap 5, 10)

11, 12. (a) Dahme koasoipen sounsilepen imwetengo padahkihong kitail duwen atail doadoahk en kalohk? (b) Dahme kahrehda kitail men pousehlahte kalohk?

11 Dahme koasoipen sounsilepen imwetengo padahkihong kitail duwen doadoahk en kalohk? Tehk me sounsilepen imwetengo wekidala eh madamadau oh peki sawas ihte mwurin rerrer en sahpwo eh wiawi. Duwehte met, ekei aramas me sohte men rong padahk en Paipel kakete wekidala arail madamadau oh rapahki sawas ni ahnsou me apwal laud wiawi nan arail mour. Karasepe, ekei kakete uhdahn nsensuwedla pwehki sohla arail doadoahk de re mweisang arail pwoud. De pwehki re diarada me re kohwahki soumwahu laud ehu de emen me re uhdahn poakohng mehla. Ni soahng pwukat ar kin wiawi, aramas akan kakete tepida idek peidek kan me pid mour, soangen peidek kan me re sohte kin medemedewe mwoweo. Re pil kakete medewe, ‘Dahme I anahne wia pwe I en kak mourla?’ Irail kakete tepida men rong rohng en koapworopwor me kitail kin kalohki.

12 Eri ma kitail pousehlahte kalohk ni lelepek, kitail pahn onopadahr en sewese oh kamweitala aramas akan me tepidahr men rong. (Ais. 61:1) Charlotte, me kin wia doadoahk en pioneer erein sounpar 38, nda: “Aramas akan rahnwet uhdahn rot. Re anahne ahnsou mwahu en rong rongamwahwo.” Ejvor, me kin wia doadoahk en pioneer erein sounpar 34, nda: “Rahnwet, laudsang mahs, pepehm en aramas tohto kin tikitikla. I uhdahn men sewese irail. Met kamwakid ie en kalohk.” E sansal me poakohng aramas wia kahrepe mwahu ehu kitail en pousehlahte kalokalohk!

KISAKIS KAN ME SEWESE KITAIL EN DADAUR

13, 14. (a) Mehnia kisakis me kileldi nan Sohn 15:11? (b) Ia duwen atail kak ahneki soangen peren me Sises sapwellimanki? (c) Ia duwen peren eh sewese kitail nan atail doadoahk en kalohk?

13 Nipwongo mwohn eh pwoula, Sises pil mahsanih duwen kisakis kan me pahn sewese sapwellime wahnpoaron ko ren pousehlahte kapwarehda wa. Kisakis dah kei me, oh ia duwen ar kak sewese kitail rahnwet?

14 Kisakis en peren. E wia katoutou ehu kitail en kalohk? Uhdahn soh. Mwurin Sises eh mahsanih duwen karasaras en tuhkehn waino, e mahsanih me ni atail kin kalohk kitail pahn ahneki soangen peren me e sapwellimanki. (Wadek Sohn 15:11.) Ia duwen met eh kak wiawi? Tamataman, nan sapwellimen Sises karasaraso, e ketin kapahrekihong pein ih tuhkehn waino oh sapwellime tohnpadahk kan ong rah kan. Rah kan kin alehdi pihl oh soahng kan me re anahne pwehn keirda ihte ma re kin patpatehngete tuhkehn waino. Duwehte met, kitail kak ahneki peren duwehte Sises ihte ma kitail kin miniminiong ih oh idawehn sapwellime kahk kan ni keneinei. Eri kitail pahn ahneki soangen peren me Sises sapwellimanki, soangen peren me kin kohsang atail wiewia kupwuren Koht. (Sohn 4:34; 17:13; 1 Pit. 2:21) Hanne, me kin wia doadoahk en pioneer daulih sounpar 40, nda: “Peren me I kin ahnsou koaros ahneki mwurin ei iang kalohk kin kamwakid ie en pousehlahte nan sapwellimen Siohwa doadoahk.” Peren pahn kihong kitail kehl en pousehlahte kalokalohk mehnda ma pali moron en aramas akan sohte men rong.​—Mad. 5:10-12.

15. (a) Kisakis dahieu me kileldi nan Sohn 14:27? (b) Ia duwen popohl eh sewese kitail en pousehlahte kapwarehda wa?

15 Kisakis en popohl. (Wadek Sohn 14:27.) Ni soutiko mwohn Sises eh pwoula, e mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko: “Pein ei popohl me I kihong kumwail.” Ia duwen sapwellimen Sises popohl eh kak sewese kitail en pousehlahte kalokalohk? Ni atail kin pousehlahte kalokalohk, kitail kin pehm popohl pwehki kitail ese me kitail kin kaperenda Siohwa oh Sises. (Mel. 149:4; Rom 5:3, 4; Kol. 3:15) Ulf, me kin wia doadoahk en pioneer erein sounpar 45, nda: “Doadoahk en kalohk kin kahrehda I en pwangada, ahpw e kin wahdo nsenamwahu mehlel oh kahrehda ei mour en uhdahn mie katepe.” Kitail kin kalahnganki me kitail diaradahr popohl me pahn poatopoat!

16. (a) Kisakis dahieu me kileldi nan Sohn 15:15? (b) Ia duwen wahnpoaron ko ar kak wiewiahte kompoakepahn Sises?

16 Kisakis en kompoakepahnki Sises. Mwurin Sises eh ketin padahkihong sapwellime wahnpoaron ko me e kupwurki irail en ahneki peren, e ketin kawehwehda dahme kahrehda e kesempwal irail en kasalehda limpoak me sohte kin roporop. (Sohn 15:11-13) Ih eri mahsanih: “I pahn kahdanekin kumwail kompoakepahi.” Ia uwen eh wia kisakis kaselel ehu en wia kompoakepahn Sises! Ahpw ia duwen wahnpoaron ko ar kak wiewiahte kompoakepahn Sises? Sises mahsanih: “Kohwei oh kaparahda wa tohto.” (Wadek Sohn 15:14-16.) Met pil wehwehki en pousehlahte kalokalohk. Mpen sounpar riau mwohn mwo, Sises mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko: “Kumwail kohwei oh kapahrengkihong irail me Wehin Koht kerendohr.” (Mad. 10:7) Ihme kahrehda, ni pwongo mwohn eh pwoula, Sises ketin kangoange sapwellime tohnpadahk kan ren dadaurete nan doadoahk en kalohk. (Mad. 24:13; Mark 3:14) Ei mehlel, Sises mwahngih me met sohte pahn mengei. Ahpw re kak wia met oh wiewiahte kompoakepah. Ia duwen? Sang ni sawas en pil ehu kisakis.

17, 18. (a) Kisakis dahieu me kileldi nan Sohn 15:16? (b) Ia duwen kisakiso eh sewese sapwellimen Sises tohnpadahk kan? (c) Kisakis dah kan me kin sewese kitail rahnwet?

17 Kisakis en alehdi pasapengpen atail kapakap kan. Sises mahsanih: “Sahmo pahn ketikihong kumwail mehkoaros me kumwail pahn peki ni edei.” (Sohn 15:16) Sapwellimen Sises inowo uhdahn kakehlakahda wahnpoaron ko! * Wahnpoaron ko sohte uhdahn wehwehki me Sises pahn kereniong pwoula. Ahpw sapwellime pwoula sohte wehwehki me solahr sawasparail. Siohwa ketin kupwurki sapeng arail kapakap kan oh pahn ketin sewese irail nan arail doadoahk en kalohk. Oh ih met me e ketin wia. Mwurinte Sises eh pwoula, wahnpoaron ko peki ni ngidingid Siohwa en ketikihong irail eimah, oh Siohwa ketin sapengala arail kapakap kan.​—Wiewia 4:29, 31.

Kitail kak uhdahn kamehlele me Siohwa kin ketin sapeng atail kapakap en peki sawas (Menlau kilang parakrap 18)

18 Met pil mehlel rahnwet. Ni atail kin dadaur nan doadoahk en kalohk, kitail kin wiewiahte kompoakepahn Sises. Oh kitail kak kamehlele me Siohwa ketin kupwurki sapeng atail kapakap en peki sawas ni atail diarada me e kin apwal en kalohk. (Ais. 12:2) Kitail uhdahn kalahnganki me Siohwa kin ketin sapeng atail kapakap kan oh me kitail kin wiahki Sises kompoakepatail. Kisakis pwukat sang rehn Siohwa kin kakehlakahda kitail en pousehlahte kapwarehda wa.​—Seims 1:17.

19. (a) Dahme kahrehda kitail kin pousehlahte kalokalohk? (b) Dahme kin sewese kitail en kanekehla doadoahko me Koht ketikihong kitail?

19 Nan iren onop wet, kitail sukuhlki kahrepe pahieu me kitail en pousehlahte kalokalohk: pwehn kalinganahla Siohwa oh kasarawihala mware, pwehn kasalehda atail limpoak ong Siohwa oh Sises, pwehn padahkihong aramas akan duwen kasohrlahn sampah, oh pwehn kasalehda atail poakohng aramas akan. Kitail pil sukuhlki duwen kisakis pahieu: kisakis en peren, popohl, kompoakepahnki Sises, oh alehdi pasapengpen atail kapakap kan. Kisakis pwukat kin kakehlakahda kitail en kanekehla doadoahk me Koht ketikihong kitail en wia. Siohwa kin uhdahn ketin kupwurperenkihda ni eh kin ketin mahsanih atail kin doadoahk laud pwehn pousehlahte “kapwarehda wa tohto”!

^ par. 17 Erein eh mahmahseniong wahnpoaron ko, Sises ketin katamankihong irail pak tohto me Siohwa pahn ketin sapeng arail kapakap kan.​—Sohn 14:13; 15:7, 16; 16:23.