Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

KOASOIPEN ARAIL MOUR

“I Sukuhlki Soahng Tohto Sang Meteikan!”

“I Sukuhlki Soahng Tohto Sang Meteikan!”

I UHDAHN pwulopwul ni ahnsou me I iang sounpei en France kan. At pwihno kin pweidi ni nahna en Algeria, oh mie mahwen me wiewiawi wasa ko. Ehu nipwongo, I kolokol kesik wasa me I sinsileo limwahn koasoakoasoak en ehdin pihk kei. I rongada ngilen mehkot kohkohdo, oh I uhdahn masepwehkada. I sohte men kemehla emen de mehla. Eri, I ngihl laud oh peki sawas sang rehn Koht.

Ahnsou kamasepwehko wekidala ei mour pwehki ih ahnsowo me I tepida men esehla Koht. Ahpw mwohn ei pahn koasoiahda dahme wiawi nipwongo, I men koasoiahda soahng kei me wiawihong ie ni ahnsou me I tikitik me kahrehiong ie en men sukuhlki duwen Koht.

DAHME I SUKUHLKIHSANG EI PAHPAO

I ipwidi nan 1937 nan Guesnain, kisin kahnimw kis ni paliepeng en France me wia wasahn rapahki kapa. Ei pahpao wia emen sounrapahki kapa, oh e padahkihong ie kesempwalpen doadoahk laud. I pil sukuhlkihsang reh en kailongki wiewia sapahrek. E kin kilang me sounrapahki kapa tohto kin lelohng wiewia sapahrek oh kin doadoahk wasa keper, oh e men sewese irail. Eri e iangala pwihn kei me kin uhki arail pwuhng en doadoahk. E pil kin lingeringerki mwalaun en pahdere ko wasao. Tohtohn irail kin ahneki mour paiamwahu; ahpw re pil kin pekihte mwenge oh mwohni sang sounrapahki kapa semwehmwe kan. Pahpa uhdahn kailongki wiewiahn pahdere ko kahrehda e sohte padahkihong ie duwen pelien lamalam. Ni mehlel, se sohte kin koasoia duwen Koht.

Ni ei kekeirda, I pil tepida kailongki wiewia sapahrek. Ehu rehn soahng kan me I medewe sohte pahrek iei me aramas tohto kin uhdahn kailongki irail kan me kohdo mihla France. I kin iang mwadong en soccer rehn nein me keseudo kan neirail seri, oh I perenki iang irail. Pil ehu, ei nohnou mehn Poland, a kaidehn mehn France. I kin men aramas akan sang soangsoangen wasa en mihpene ni meleilei oh kasalehda wiewia pahrek.

I TEPIDA MEDEWE DUWEN WEHWEHN MOUR

Ni ahnsou me I iang sounpei

I iangala sounpei nan 1957. Ihme kahrehda I iang mi ni nahna en Algeria ni pwohngo me I koasoia mwoweo. Mwurin ei ngihl laud pek sawas, I kilangada dongki men, a kaidehn emen at imwintihti. I uhdahn sohla masepwehk! Ahpw dahme wiawio​—oh mahweno—​kahrehiong ie en medewe laud duwen wehwehn mour. Dahme kahrehda kitail miehki? Koht kin ketin nsenohkin kitail? E pahn mie popohl ehu rahn?

Mwuhr, ni ei mwemweitla rehn ei pahpa oh nohno, I tuhwong emen Sounkadehdehn Siohwa. E kihong ie ehu kawehwehn Paipel en Kadolik ni lokaiahn France (La Sainte Bible), oh I tepida wadek mwurin ei pwurala Algeria. Ehu iren Paipel me kamwakid ie iei Kaudiahl 21:3, 4. E mahsanih: “Impwal en Koht mi rehn aramas akan . . . Oh e pahn ketin limwihasang pilen masarail kan koaros, oh mehla solahr pahn wiawi, solahr mwahiei, solahr sengiseng oh solahr medek.” * I pwuriamweikihla mahsen pwukat. I medewe, ‘Met mehlel?’ Ahnsowo, I uhdahn sehse duwen Koht oh Paipel.

Mwurin ei kanekehla ei sounpei nan 1959, I tuhwong emen Sounkadehde me adaneki François, me padahkihong ie soahng tohto duwen Paipel. Karasepe, e padahkihong ie sang nan Paipel me mwaren Koht iei Siohwa. (Mel. 83:18) François pil padahkihong ie me Siohwa pahn ketin kahrehiong en mie pwung pahrek nin sampah, kaparadaisihala sampah, oh kapwaiada mahsen kan nan Kaudiahl 21:3, 4.

Padahk ko uhdahn sansal oh e sair ei mohngiong. Ahpw I pil lingeringer pahn pahdere ko oh men kadeikirailda pwehki re kin padahngki soahng kan me sohte mi nan Paipel! E mwomwen me I ahnekihte ahn ei pahpao madamadau, oh men pelian wiewia sapahrek. I sohte men awih. I men mwadang wia mehkot!

François oh emen Sounkadehde me I ahpwtehn esehla sewese ien en meleileidi. Ira kawehwehda me Kristian kan sohte kin kadeik meteikan ahpw re kin sewese irail sang ni arail kalohki rongamwahu en Wehin Koht. Ih doadoahk wet me Sises ketin wia oh me e ketikihong sapwellime tohnpadahk kan en wia. (Mad. 24:14; Luk 4:43) I pil anahne sukuhlki en koasoiong aramas akan ni kadek, mendahki I sohte pwungki dahme re kin kamehlele. Paipel mahsanih: “Ladu en Kauno men sohte anahne pei, ahpw e anahne meleilei ong koaros.”​—2 Tim. 2:24.

I wiahda wekidekla kan oh papidaisla nin duwen emen Sounkadehdehn Siohwa nan 1959 ni mihting tohrohr ehu. Wasao I tuhwong emen sister me adaneki Angèle, me I lelikihda. I tepida mwemweitla ni mwomwohdiso me e kin iango, oh se kapwopwoudla nan 1960. E wia lih pwopwoud mwahu men, oh kisakis kesempwal ehu sang rehn Siohwa.​—Lep. Pad. 19:14.

Rahnen at kapwopwoudo

I SUKUHLKI SOAHNG TOHTO SANG REHN OHL KOAHIEK OH ERPIT KAN

Sang sounpar kan kohdo, I sukuhlki soahng kesempwal tohto sang rehn brother koahiek oh erpit kan. Ehu mehn kasukuhl kesempwal iei: Sohte lipilipil soangen pwais apwal dah me kitail alehdi, kitail kak pweida ma kitail aktikitik oh doadoahngki kaweid erpit me mi nan Lepin Padahk 15:22, me mahsanih: “Ale kaweid koaros uwen me ke kak, ke ahpw pahn pweida.”

Ni at wia sounapwalih me kin seiloak nan France, 1965

Nan pahr 1964, I tepida kilang uwen mehlel en mahsen pwukat. Nan pahro, I tepida papah nin duwen sounapwalih me kin seiloak, mwemweitla ni mwomwohdiso kan pwehn kangoange riatail Kristian kan oh sewese irail en karanihala Siohwa. Ahpw, I sounparte 27 ahnsowo oh soakoahiek. Eri I kin wiahda sapwung kan. Ahpw I kin sukuhlsang met. Keieu kesempwal, I ale “kaweid” kesempwal tohto sang brother koahiek kan.

I tamanda dahme wiawi ni ahnsou me I tepin wiahla emen sounapwalih me kin seiloak. Mwurin ei mwemweitla ni mwomwohdiso ehu nan Paris, brother koahiek men idek ma e kak koasoiong ie. I nda, “Mwahu.”

E idek, “Louis, ihs me toahkte men kin kohla sewese ni eh kohla ni ihmw ehu?”

I sapengki, “Me soumwahwo.”

E nda, “E pwung. Ahpw I kilang me ke kin kihong ahnsou ong irail kan me ahneki nanpwungmwahu rehn Siohwa, duwehte sounkoasoanehdi pwihn en eldero. Mie riatail kan nan mwomwohdiso me kapw, me kin nsensuwed, de namenek. E uhdahn pahn kangoange irail ma ke wiahda ahnsou ong irail, de mwemweitla ni imwarail kan oh iang irail mwenge.”

I uhdahn kalahnganki kaweid mwahu me brother kadeko kihong ie. Eh poakohng sapwellimen Siohwa sihpw kan uhdahn sair ie. Eri mendahki e apwal en ese me I wiahda sapwung, I mwadang doadoahngki eh kaweido. I kalahngankihong Siohwa brother kan me duwehte brothero.

Nan pahr 1969 oh 1973, ngehi me apwalih pwihn me wia mwenge ong mihting tohrohr laud riau me wiawi Colombes, Paris. Nan mihting tohrohr en pahr 1973, se anahne kamwenge mpen aramas 60,000 erein rahn limau! I sehse ma se pahn kak wia met. Ahpw kaweid en Lepin Padahk 15:22 me pil kamwahwihala kahpwalo, me mahsanih en ale kaweid sang meteikan. I peki sawas sang brother koahiek kan me ese duwen palien mwenge. Ekei irail wia sounlop sali, sounpadok wahntuhke, sounkuk, oh sounpwain mwenge. Eri kiht koaros kak kapwaiada doadoahk apwal wet.

Nan 1973, ngehi oh ei pwoudo ale luhk en kohla papah nan Pedel en France. Tepin pwukoa me I alehdi pil uhdahn apwal. I anahne rapahki ahl akan en kadarala neitail pwuhk kan rehn riatail Kristian kan nan Cameroon, Aperika, wasa me atail doadoahko keinapwidi nan 1970 lel 1993. I pil sehse ma I kak wia met. Brother me kin apwalih doadoahko nan France ele tehkada ei pepehm oh kangoange ie, nda: “Riatail Kristian kan nan Cameroon uhdahn anahne pwuhk pwukat. Kitail anahne sewese irail!” Oh ih met me se wia.

Kiht oh sounkadehde kei sang Cameroon ni mihting tohrohr ehu nan Nigeria, 1973

Pak tohto I kin wia soangen seiloak pwukat kolahng sahpw kan me mi karanih idin Cameroon pwehn tuhwong elder kan sang wasao. Brother pwukat kin eimah oh ahneki erpit. Re sewese padahkihong ie ahl akan en kadarala pwuhk pwukat pwe riatail Kristian kan en kin ahnsou koaros alehdi. Siohwa ketin kapaiahda at doadoahko. Ni mehlel, mpen sounpar 20 samwa, sohte pak ehu me aramas en wasao sohte alehdi Kahn Iroir oh neitail kisin pwuhko Our Kingdom Service (lokaiahn wai).

Ngehi oh Angèle iangih sounapwalih me kin seiloak oh arail pwoud kan sang Cameroon mwemweitla Nigeria, 1977

I SUKUHLSANG EI PWOUD KESEMPWALO

Sangete ahnsou me se tepida esehla emenemen, I kin tehk me Angèle ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa. Ahnsou me se pwopwoudida, irair wet uhdahn sansalla. Karasepe, nipwong en rahn me se kapwopwoudla, e peki ien kapakapki at ineng en papah Siohwa ni uwen at kak nin duwen pwopwoud ehu. Siohwa ketin sapengala at kapakapo.

Angèle pil sewese ie en kalaudehla ei likih Siohwa. Karasepe, ni at alehdi luhk en papah nan Pedel nan pahr 1973, I pweiek pwehki I perenki doadoahk en sounapwalih me kin seiloak. Ahpw Angèle katamankihong ie me se inoukihongehr Siohwa at mour. Eri se anahne peikiong dahme sapwellime pwihn ndaiong kiht sen wia. (Ipru 13:17) I uhdahn pwungki dahme e ndao! Eri se kohla Pedel. Ei pwoudo wia lih toupahrek oh erpit men me uhdahn poakohng Siohwa. Irair pwukat sewese kakehlakahda at nanpwungmwahu oh sewese sen wiahda pilipil mwahu kan nan at mouren pwopwoud.

Ngehi oh Angèle nan mwetuwel en Pedel, France

Met se mahlahr, ahpw Angèle wiahte lih pwopwoud mwahu men oh kin sewese ie. Karasepe, pwehn iang kasukuhl kan me sapwellimen Koht pwihn kin kihda, ngehi oh Angèle anahne doadoahk laud pwehn esehla lokaiahn wai, pwehki pali laud en kasukuhl pwukat kin wiawi ni lokaiao. Eri se iang mwomwohdiso ehu me kin lokaiahki lokaiahn wai, mendahki se sounpar 70 samwa ahnsowo. Pwehki ei pwukoa kan nin duwen emen tohn Pwihn me Kin Apwalih Ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan nan France, e apwal ong ie en wiahda ahnsou pwehn onopki ehu lokaia tohrohr. Ahpw ngehi oh Angèle kin sawaspene. Met se dauliher sounpar 80, ahpw se kin pousehlahte kaunopada mihting kan ong mwomwohdisohn lokaiahn wai oh pil France. Se pil kin song en iang at mwomwohdisou kalohk oh mihting ni uwen at kak. Siohwa ketin kapaiahda at nannanti en esehla lokaiahn wai.

Ehu kapai laud wiawihong kiht nan pahr 2017. Ngehi oh Angèle alehdi pai kaselel en iang Sukuhl ong Sounapwalih kan en Ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan oh Arail Pwoud kan me wiawi nan Watchtower Educational Center nan Patterson, New York.

Siohwa iei uhdahn Sounpadahk Lapalapo. (Ais. 30:20) Eri e sohte kapwuriamwei me sapwellime aramas akan—me pwulopwul oh mah—kin alehdi kasukuhl me keieu mwahu! (Deud. 4:5-8) Ni mehlel, I kilang me me pwulopwul kan me kin rong Siohwa oh Kristian koahiek kan kin wiahla sapwellimen Siohwa ladu lelepek kei. Lepin Padahk 9:9 katamankihong kitail: “Mehkoaros me kumwail pahn ndaiong aramas loalokong men pahn kalaudehla eh loalokong. Mehkoaros me kumwail pahn ndaiong aramas pwung men pahn kalaudehla eh loalokong.”

Ekei pak I kin medewehla nipwong kamasepwehko ni nahnahn Algeria sounpar 60 samwa samwalahro. Nipwongo I uhdahn sehse me I pahn kak ahneki soangen mour nsenamwahu wet. I sukuhlki soahng tohto sang meteikan! Siohwa uhdahn ketin sewese ie oh pil Angèle sen ahneki mour nsenamwahu. Eri se koasoanehdi teng en dehr uhdihsang ale kasukuhl sang Samatailo nanleng oh pil sang riatail Kristian koahiek kan me kin poakohng ih.

^ par. 11 Paipel Madiu—Kaudiahl Kawehwe en Sampah Kapw.