Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 38

“Kohdo Rehi, . . . I Ahpw Pahn Kansenamwahwihkumwailla”

“Kohdo Rehi, . . . I Ahpw Pahn Kansenamwahwihkumwailla”

“Kohdo rehi, kumwail koaros me pwangadahr oh toutoulahr, I ahpw pahn kansenamwahwihkumwailla.”​—MAD. 11:28.

KOUL 17 ‘Iei I Men’

AUDEPEN ONOP *

1. Nin duwen me ntingdi nan Madiu 11:28-30, inou dahieu me Sises ketin wiahda?

SISES ketin wiahda inou kaselel ehu ong pokon kalaimwuno me rongorong ih. E mahsanih: “Kohdo rehi, . . . I ahpw pahn kansenamwahwihkumwailla.” (Wadek Madiu 11:28-30.) Inou wet kaidehn inou ehu me sohte katepe. Karasepe, medewehla dahme e ketin wiahiong emen lih me kin lokolongki soumwahu laud ehu.

2. Dahme Sises ketin wia ong emen lih me soumwahu?

2 Liho uhdahn anahne sawas. E kohla rehn toahkte tohto pwehki e koapworopworki me e pahn mwahula. Mwurin eh lokolongki sounpar 12, e sohte mwahula. Nin duwen Kosonnedo, e samin. (Lip. 15:25) Ih eri rongada me Sises kak ketin kamwahwihala irail kan me kin lokolok, eri e kohla rapahki ih. Ni eh diarada Sises, e doahke pwungipen sapwellime likou puhpo, oh e mwadangete mwahula! Ahpw Sises sohte ketin ihte kamwahwihala liho. Pwehki sapwellime wiewia ong ih, liho kehn me mie me kin poakohng oh wauneki ih. Karasepe, ni Sises eh mahseniong liho, e ketin kasalehda me e poakohng oh wauneki liho ni eh ekerki “nei serepein.” Ia uwen met eh kansenamwahwihala oh kakehlakahda liho!​—Luk 8:43-48.

3. Peidek dah kei me kitail pahn sapengala?

3 Tehk me liho kohla rehn Sises. E pein wia met. Pil duwehte rahnwet, kitail anahne pein “kohdo” rehn Sises. Ahnsou pwukat, Sises sohte pahn ketin wiahda manaman kan pwehn kamwahwihala aramas akan me kin “kohdo” reh pwehki ar soumwahu. Ahpw Sises pil ketikihda luhkohte, mahsanih: “Kohdo rehi, . . . I ahpw pahn kansenamwahwihkumwailla.” Nan iren onop wet, kitail pahn sapengala peidek limau: Ia duwen atail kak “kohdo” rehn Sises? Ia wehwehn Sises eh mahsanih: “Ale ei mehn wisik”? Dahme kitail kak sukuhlkihsang Sises? Dahme kahrehda doadoahk me e ketikihong kitail en wia kin kansenamwahu? Oh ia duwen atail kak pousehlahte diar nsenamwahu pahn sapwellimen Sises mehn wisik?

“KOHDO REHI”

4-5. Ia ekei ahl akan me kitail kak “kohdo” rehn Sises?

4 Ehu ahl en “kohdo” rehn Sises iei en sukuhlki uwen me kitail kak duwen soahng kan me e mahsanih oh ketin wia. (Luk 1:1-4) Sohte emen kak wia met ong kitail​—kitail anahne pein onopki dahme Paipel mahsanihong kitail duwen Sises. Kitail pil kin “kohdo” rehn Sises sang ni atail wiahda pilipil en papidaisla oh wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk.

5 Pil ehu ahl en “kohdo” rehn Sises iei sang ni atail pahn kohla rehn elder kan nan mwomwohdiso ma kitail anahne sawas. Sises ketin doadoahngki ohl pwukat “nin duwen kisakis kei” pwehn apwalih sapwellime sihpw kan. (Ep. 4:7, 8, 11; Sohn 21:16; 1 Pit. 5:1-3) Kitail anahne pein nantihong peki arail sawas. Kitail sohte kak kasik me elder kan kak ese dahme kitail medemedewe oh ese dahme kitail anahne. Tehk dahme emen brother me adaneki Julian nda: “I anahne kohkohsang ei pwukoahn Pedel pwehki I soumwahu, oh emen kompoakepahi ko ndaiong ie me e mwahu ien peki elder kan en mwemweitla rehi. Nin tapio, I sohte medewe me I anahne met. Ahpw mwuhr I peki sawas, oh ahn elder ko mwemweitdo rehi wia ehu kisakis me keieu mwahu me I alehdi.” Elder loalopwoat kan, duwehte meh riemeno me mwemweitla rehn Julian, kak sewese kitail en ahneki “sapwellimen Krais madamadau” me iei en wehwehki oh kahlemengih sapwellime madamadau oh wiewia. (1 Kor. 2:16; 1 Pit. 2:21) Met uhdahn ehu kisakis me keieu mwahu me irail kak kihong kitail.

“ALE EI MEHN WISIK”

6. Ia wehwehn sapwellimen Sises mahsen: “Ale ei mehn wisik”?

6 Ni Sises eh mahsanih: “Ale ei mehn wisik,” ele e kupwurki mahsanih “Pwungki ei kaunda.” Ele pil ehu wehwehn eh mahseno iei “Ale ei mehn wisik oh iang ie doadoahk ong Siohwa.” Sohte lipilipil mehnia, met kin wehwehki kitail anahne doadoahk.

7. Nin duwen me Madiu 28:18-20 mahsanih, doadoahk dahieu me kowohng kitail en wia, oh dahme kitail kak kamehlele?

7 Kitail kin ale sapwellimen Sises luhk ni atail inoukihong atail mour ong Siohwa oh papidaisla. Luhk wet ritidahng aramas koaros​—Sises sohte pahn ketin soikala aramas emen me uhdahn men papah Koht. (Sohn 6:37, 38) Sapwellimen Krais tohnpadahk kan koaros alehdi pwais kaselel en iang wia doadoahk me Siohwa ketin mahsanih Sises en wia. Kitail kak kamehlele me Sises pahn ketin ahnsou koaros iang kitail pwehn sewese kitail wia doadoahko.​—Wadek Madiu 28:18-20.

“PADAHNGKI SANG IE”

Kansenamwahwih meteikan duwehte me Sises ketin wia (Menlau kilang parakrap 8-11) *

8-9. Dahme kahrehda aramas aktikitik kan kin men karanihala Sises, oh peidek dah kan me kitail anahne pein idek rehtail?

8 Aramas aktikitik kan kin karanihala Sises. (Mad. 19:13, 14; Luk 7:37, 38) Dahme kahrehda? Tehk ia wekpeseng en Sises oh Parisi kan. Kaun en pelien lamalam pwukat kin sempoak oh pohnmwahso. (Mad. 12:9-14) Sises kin ketin kadek oh aktikitik. Parisi ko kin pohnmwahso oh pohlki arail pwukoa kan. Sises mahsanih me e sohte mwahu en wia soahng wet. E ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko en aktikitik oh en papah meteikan. (Mad. 23:2, 6-11) Parisi kan kin kaunda aramas ako ni ar wiakauwe irail oh kahrehiong irail en masak irail. (Sohn 9:13, 22) Sises kin ketin kansenamwahwih meteikan sang ni sapwellime wiewia limpoak oh lokaia kadek kan.

9 Ia duwe, ke sukuhlkiher mehn kasukuhl pwukat sang rehn Sises? Pein idek rehmw: ‘Aramas akan kin ese ie nin duwen emen me kin opampap oh aktikitik? I kin men wia doadoahk kan me me tohto sohte perenki wia pwehn papah meteikan? I kin kadek ong meteikan?’

10. Soangen irair dah me aramas akan ahneki ni arail iang Sises ketin doadoahk?

10 Sises ketin kamengeila ong sapwellime tohnpadahk kan en iang ih doadoahk ni popohl, oh e kupwurperenki kaiahne irail. (Luk 10:1, 19-21) E ketin kangoange sapwellime tohnpadahk ko en patohwan idek reh peidek kan, oh e kupwurki karonge dahme re kin medemedewe. (Mad. 16:13-16) Duwehte tuhke kan me ale pereparail sang ketipin de keteu laud, sapwellimen Sises tohnpadahk kan kin kekeirda mwahu. Irail kin tehk kanahieng mehn kasukuhl kan me Sises ketin padahngki oh re kin kapwarehda wah kan sang arail doadoahk mwahu.

Meteikan en mengeiki koasoiong uhk oh kasalehda kadek

Ken pwerisek oh ngoang

Ken aktikitik oh doadoahk laud *

11. Peidek dah kan me kitail anahne pein idek rehtail?

11 Ia duwe, ke ahneki manaman pohn meteikan? Ma ei, pein idek rehmw: ‘Ia mwomwen ei wiewia ong meteikan nan doadoahk oh nan imwei? I kin kahrehda popohl? I kin kangoange meteikan en idek peidek? I kin men karonge ahn meteikan ar madamadau?’ Kitail sohte men duwehte Parisi kan. Irail kin lingeringerda ni aramas akan ar sohte kamehlele dahme irail kin padahngki oh irail kin lemeiong aramas akan me arail madamadau sohte duwehte arail.​—Mark 3:1-6; Sohn 9:29-34.

“KUMWAIL AHPW PAHN DIAR NSENAMWAHU”

12-14. Dahme kahrehda doadoahk me Sises ketikihong kitail en wia kin kansenamwahu?

12 Dahme kahrehda e kansenamwahu ong kitail en wia doadoahk me Sises ketikihong kitail? Mie kahrepe tohto, ahpw kitail pahn koasoiapene ekeite.

13 Kitail ahneki sounapwalih kan me keieu mwahu. Siohwa, Sounapwalih me Keieu Lapalap, kaidehn soumas emen me sohte kin ketin kasalehda kalahngan de lemei. E kin ketin kesempwalki doadoahk me kitail kin wia. (Ipru 6:10) Oh e kin ketikihong kitail kehl me kitail anahne pwehn wia doadoahk me e ketikihong kitail. (2 Kor. 4:7; Kal. 6:5, ntp.) Sises, atail Nanmwarki, wia mehn kahlemeng keieu mwahu ong kitail duwen mwomwen atail wiewia ong meteikan. (Sohn 13:15) Oh elder kan me wia silepatail kin song en kahlemengih Sises, ‘silepe lapalapo.’ (Ipru 13:20; 1 Pit. 5:2) Irail kin song en kasalehda kadek, kangoang, oh eimah ni arail apwalih oh pere kitail.

14 Kitail ahneki kompoakepah kan me keieu mwahu. Sohte me ahneki kompoakepah kan me kin limpoak oh ahneki doadoahk kesempwal me duwehte atail. Medewehla met: Kitail kin iang doadoahk rehn riatail Kristian kan me kin wia tiahk mwahu oh sohte kin medewe me irail mwahusang meteikan. Irail loalokong oh aktikitik. Oh irail kin wiahki meteikan kesempwalsang irail. Irail kin medewe me kitail kaidehn ihte iengarail tohndoadoahk ahpw kitail pil wia kompoakparail. Oh arail limpoak ong kitail uhdahn laud me kahrehda irail kak mehkihla kitail.

15. Ia pahn atail pepehm ong doadoahk me kitail wiewia?

15 Kitail ahneki doadoahk me keieu mwahu. Kitail kin padahkihong aramas akan padahk mehlel duwen Siohwa oh kasalehda ahn Tepilo likamw kan. (Sohn 8:44) Sehdan kin katoutouwihkihla aramas akan likamw kan me kin kahrehiong irail en sohla arail koapworopwor. Karasepe, e mwahuki kitail en kamehlele me Siohwa sohte pahn ketin mahkohng dipatail kan oh sohte me poakohng kitail. Likamw pwukat uhdahn kansensuwed me kahrehiong aramas akan en mworusala. Ni atail “kohdo” rehn Sises, kin mie mahkpen dipatail kan. Ni mehlel, Siohwa ketin uhdahn loalloale kitail. (Rom 8:32, 38, 39) Ia uwen kaperen en sewese aramas akan sukuhlki ren likih Siohwa oh kilang arail mour eh pweida mwahu!

POUSEHLAHTE NSENAMWAHUKI SAPWELLIMEN SISES MEHN WISIK

16. Ia duwen pwukoa kan me Sises ketikihong kitail eh weksang pwukoa teikan me kitail ahneki?

16 Mehn wisik me Sises ketin peki kitail en wahda kin weksang mehn wisik teikan me kitail anahne wahda. Karasepe, mwurin doadoahk en rahn ehu, me tohto sohte kin ihte pwangada ahpw irail kin medewe me arail doadoahk sohte uhdahn pweida. Weksang met, mwurin atail kin iang doadoahk ong Siohwa oh Sises Krais, kitail kin uhdahn nsenamwahuki. Ele kitail kin pwangada ni imwilahn atail doadoahk rahn ehu oh kitail kin iding paliwaratail en iang towehda mihting ni soutiko. Ahpw kitail kin kalapw kohsang ni mihtingo kohdo ni imwatail nsenamwahula oh kehlailda. Met pil mehlel ni atail kin kohla kalohk oh wia pein atail onop en Paipel. Ni atail nantihong wia met, kitail kin nsenamwahula oh kehlailda.

17. Dahme kitail anahne pohnese oh kanahieng?

17 Kitail anahne pohnese me mie irepen ahn emen kehl me e kak doadoahngki. Eri kitail anahne kanahieng soahng kan me kitail song en wia. Karasepe, kitail kak kauwehla mwahl atail kehl songosong en ahneki kepwe tohto. Tehk dahme Sises mahsanihong emen mwahnakapw me patohwan idek reh: “Dahme I anahne wia pwe I en sohsohki mour soutuk?” Mwahnakapwo kin peikiong Kosonnedo. Ele ih ohl mwahu men pwehki nan Rongamwahu en Mark kasalehda me Sises ketin “poakepoakehda.” Sises ketin luke mwahnakapwo ni eh mahsanih: “Kohwei, netikihla omw dipwisou koaros . . . oh kohdo idawehniehla.” Mwahnakapwo men idawehn Sises. Ahpw mwomwen me e sohte kak kohkohsang eh “kepwe tohto.” (Mark 10:17-22) Imwilahn met, e soikala mehn wisiko me Sises kupwurki ketikihong ih oh e pousehlahte liduwih “Kepwe” kan. (Mad. 6:24) Soangen pilipil dah me ke pahn wiahda nan irairo?

18. Dahme kitail anahne wia ekei pak, oh dahme kahrehda?

18 Ekei pak, e pahn mwahu en tehk mwahu dahme kitail kin keieu kesempwalki nan atail mour. Dahme kahrehda? Pwe kitail en kak tehk mwahu me kitail kin doadoahngki atail kehl ni elen erpit. Tehk dahme mwahnakapw menet me adaneki Mark nda: “Sounpar tohto, I kin medewe me I kin ahneki mour me sohte kedirepwki wiewia kan me sohte uhdahn kesempwal. I kin wia doadoahk en pioneer, ahpw I kin ahnsou koaros medemedewe duwen mwohni oh soahng kan me pahn kahrehiong ei mour en nsenamwahu. I kin songosong en wehwehki dahme kahrehda ei mour kin apwalla. Eri I esehda me I kin raparapahki mahs soahng kan me I perenki a mwuri patohwanohng Siohwa luhwen ei ahnsou oh kehl.” Mark wekidala mwomwen eh madamadau oh mour pwehn kak kihong eh ahnsou laud en wia sapwellimen Siohwa doadoahk. E nda: “Ekei pak I kin pwunodki mwohni, ahpw pwehki sapwellimen Siohwa oh Sises sawas, I kak powehdi ei kahpwal kan.”

19. Dahme kahrehda en ahneki madamadau pwung uhdahn kesempwal?

19 Kitail pahn pousehlahte diar nsenamwahu pahn sapwellimen Sises mehn wisik ma kitail wia soahng siluh pwukat. Keieu, kolokolete madamadau pwung. Kitail kin wiewia sapwellimen Siohwa doadoahk, eri doadoahko anahne wiawi ni ahl me Siohwa ketin kupwurki. Kitail iei tohndoadoahk kan, oh Siohwa iei Soumaso. (Luk 17:10) Ma kitail song en wia sapwellime doadoahk ni ahl me kitail mwahuki, e pahn mwomwen me kitail pelianda mehn wisiko. Kou men me kehlail pil kak ohla oh pwangada ma e kin ahnsou koaros men kohlahte wasa me e mwahuki ahpw pelianda tuhke me eh soumaso pirehiong ni tepinwere pwehn kawetseli. Weksang met, kitail kak wia soahng kan me kitail sohte kasik kitail kak wia oh powehdi kahpwal sohte lipilipil ma kitail kin idawehn sapwellimen Siohwa kaweid kan. Tamataman me sohte emen kak kauhdi kupwure!​—Rom. 8:31; 1 Sohn 4:4.

20. Ia kahrepe pwung me pahn kamwakid kitail en mi pahn sapwellimen Sises mehn wisik?

20 Keriau, ahneki kahrepe pwung ong omw wiewia kan. Atail mehn akadei iei en kapinga Samatail limpoako, Siohwa. Irail kan ni mwehin tepin Kristian ko me kin mwekidki arail noahrok de roporop kin mwadangete nsensuwedla oh kesehla sapwellimen Sises mehn wisik. (Sohn 6:25-27, 51, 60, 66; Pil. 3:18, 19) Weksang met, irail kan me kin mwekidki arail poakohng Koht ni soh roporop oh poakohng mehn mparail kan kin perenki wa mehn wisiko erein arail mour nin sampah, oh ahneki koapworopwor en iang Krais kaunda sang nanleng. Duwehte irail, kitail pahn kolokolete atail peren sang ni atail pahn weuwa sapwellimen Sises mehn wisik ni atail kin ahneki kahrepe pwung.

21. Nin duwen me Madiu 6:31-33 mahsanih, dahme kitail kak kasik me Siohwa en ketin wia?

21 Kesiluh, medewe dahme kitail kak kasik. Kitail piladahr mour en tounmetei oh en wia doadoahk laud. Sises ketin katamankihong kitail me kitail pahn ale kalokolok. Ahpw kitail kak kasik me Siohwa pahn ketikihong kitail kehl pwehn dadaur pahn kasongosong sohte lipilipil. Ni atail kalaudehla atail kin dadaur, kitail pil kin kehlailla. (Seims 1:2-4) Kitail pil kak kasik me Siohwa pahn ketikihong kitail atail anahn akan, Sises pahn ketin wia silepatail, oh me riatail Kristian kan pahn kangoange kitail. (Wadek Madiu 6:31-33; Sohn 10:14; 1 Des. 5:11) Dahme kitail pil anahne laudsang met?

22. Dahme kitail kak kalahnganki?

22 Lih me Sises ketin kamwahwihalao uhdahn nsenamwahula ni rahnohte me eh soumwahwo mwahula. Ahpw e pahn ale nsenamwahu poatopoat ihte ma e wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk loalopwoat men. Ia omw madamadau, dahme liho wia? Ma e pilada en ale mehn wisik me Sises ketikihda, medewehla ketingo​—iang Sises kakaun nanleng! Tounmetei koaros me e wiahda pwehn idawehn Krais pahn uhdahn mie katepe. Sohte lipilipil atail koapworopwor​—ma mour kohkohlahte nanleng de nin sampah—​ia uwen atail kalahnganki pwehki kitail pwungki ale sapwellimen Sises luhko: “Kohdo rehi!”

KOUL 13 Krais, Atail Soun Kahlemeng

^ par. 5 Sises ketin luke kitail en patohla reh. Dahme kitail anahne wia pwehn ale sapwellime luhk? Iren onop wet pahn sapengala peidek wet, oh e pahn katamankihong kitail ia duwen atail kak nsenamwahula ni atail iang Krais ketin doadoahk.

^ par. 60 WEHWEHN KILEL: Ni ahl tohto, Sises ketin kansenamwahwihala meteikan.

^ par. 66 WEHWEHN KILEL: Duwehte Sises, brother men kin kansenamwahwih meteikan ni soangsoangen ahl akan.