Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IREN ONOP 36

Ke Onopadahngehr en Wiahla Sounlaidih Aramas?

Ke Onopadahngehr en Wiahla Sounlaidih Aramas?

“Ke dehr masepwehk. Sang met kohla, ke pahn kin laidih aramas.”​—LUK 5:10.

KOUL 73 Komw’ Ketikihong Kiht Eimah

AUDEPEN ONOP *

1. Luhk dahieu me Sises ketikihong sounlaid pahmeno, oh dahme re wia?

WAHNPOARON Piter, Andru, Seims, oh Sohn ahneki pesines en mwahmw. Medewehla ia uwen arail pwuriamweila ni ahnsou me Sises ketin luke irail oh mahsanih: ‘Kumwail idawehniehdo, oh I pahn wiahkinkumwailla sounlaidih aramas.’ * Dahme irail wia? Paipel mahsanih: ‘Ni ahnsowohte, irail pwilikihdi arail uhk ko oh idawehnla.’ (Mad. 4:18-22) Arail pilipilo wekidala arail mour kohkohlahte. Irail sohte pahn laidih mwahmw, ahpw re pahn “laidih aramas.” (Luk 5:10) Rahnwet, Sises ketin luke aramas akan me ahneki mohngiong mehlel oh kin poakohng dahme mehlel ren pil wia duwehte. (Mad. 28:19, 20) Ia duwe, ke aleier luhk wet sang Sises en wiahla sounlaidih aramas?

2. Dahme kahrehda kitail anahne medewe kanahieng duwen atail pilipil en wiahla sounlaidih aramas, oh dahme pahn sewese kitail en wiahda pilipil wet?

2 Ele wereilahr omw onopki Paipel oh ke wiadahr wekidekla kan nan omw mour. Met ke anahne pilada ma ke men wiahla emen sounkalohki rongamwahwo. Ma ke ekis pweiek en ale sapwellimen Sises luhko, dehr nsensuwed. Ele ke ekis pweiek pwehki ke ese me pilipil wet uhdahn kesempwal. Mehlel, Paipel mahsanih me Piter oh ienge ko pwilikihdi arail uhk ko “ni ahnsowohte.” Ahpw Piter oh rieo sohte wiahda ara pilipil ni ara sohte medewe mahs. Daulih sounpwong weneu mwohn mwo, ira eseier oh pil pwungki me Sises iei Mesaia. (Sohn 1:35-42) Duwehte met, ele ke sukuhlkier soahng tohto duwen Siohwa oh Sises, oh ke men pousehlahte karanihala Siohwa. Ahpw mwohn omw pilada en wiahla emen sounkalohk, ke anahne medewe kanahieng duwen met. Dahme sewese Piter, Andru, oh meteiko ren wiahda arail pilipilo?

3. Soangen irair dah me pahn kalaudehla omw ineng en ale sapwellimen Sises luhk?

3 Sapwellimen Sises tepin tohnpadahk ko ahneki ineng en men kalohk. Irail ese duwen arail pahn wia arail doadoahko, re eimah oh ahneki koahiek en wiahda dahme anahn en wiawi. Irair pwukat uhdahn sewese ren koahiekla nan doadoahk en kalohki rongamwahwo. Iren onop wet pahn koasoia ia duwen omw kak kakairada soangen irair pwukat pwe ken kak wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk koahiek men.

KAKEHLAKAHLA OMW INENG EN MEN KALOHK

Piter oh meteikan wiahla sounlaidih aramas. Doadoahk kesempwal wet pousehlahte wiawi nan atail ahnsou (Menlau kilang parakrap 4-5)

4. Dahme kamwakid Piter en wiahla sounlaid men?

4 Piter kin laidih mwahmw pwehn apwalihki eh peneineio, ahpw met sohte wiahte doadoahk ehu. E sansal me Piter uhdahn perenki laid. (Sohn 21:3, 9-15) E pil sukuhlki en perenki laidih aramas. Oh pwehki sawas sang Siohwa, Piter uhdahn koahiekla nan doadoahk wet.​—Wiewia 2:14, 41.

5. Nin duwen me Luk 5:8-11 kasalehda, dahme kahrehda Piter mwomwen masepwehk, oh dahme kak sewese kitail en powehdi soangen pepehmo?

5 Kitail kin iang kalohk pwehki kitail poakohng Siohwa; met iei kahrepe keieu kesempwal me kamwakid kitail en wia doadoahk wet. Atail limpoak ong Siohwa kak sewese kitail en powehdi pepehm en me kitail sohte koahiek en wia doadoahk wet. Ni Sises eh ketin luke Piter en wiahla sounlaidih aramas, e mahsanihong: “Ke dehr masepwehk.” (Wadek Luk 5:8-11.) Piter sohte masak dahme kakete wiawi ma e wiahla tohnpadahk men. Ahpw e pwuriamweikihla uwen tohtohn mwahmw me Sises ketin sewese irail en koledi. E ese me Sises ketin wiahda manaman ehu oh pehm me e sohte ahneki koahiek en iang Sises ketin doadoahk. Duwehte Piter, ele ke kin pwunodki dahme ke anahne wia pwehn wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk. Ma ei, kakehlakahla omw limpoak ong Siohwa, Sises, oh mehn mpomw kan, oh ke pahn mwekidki en ale sapwellimen Sises luhk en wiahla sounlaidih aramas.​—Mad. 22:37, 39; Sohn 14:15.

6. Dahme pil kin kamwakid kitail en kalohk?

6 Medewehla kahrepe teikan me kin kamwakid kitail en kalohk. Kitail men peikiong sapwellimen Sises kehkehliko: “Kohwei oh padahkihong aramas . . . ren wiahla nei tohnpadahk.” (Mad. 28:19, 20) Kitail pil kin kalohk pwehki aramas akan kin “wiakaula oh sohte epwelparail” oh uhdahn anahne sukuhlki padahk mehlel duwen Wehin Koht. (Mad. 9:36) Siohwa ketin kupwurki soangen aramas koaros en esehla loalokong pwung duwen padahk mehlel oh komourla.​—1 Tim. 2:4.

7. Ia duwen Rom 10:13-15 eh kasalehda me doadoahk en kalohk kesempwal?

7 Ni atail kin medewe ia duwen atail doadoahk en kalohk eh kak komourala aramas akan, kitail pahn men iang kalohk. Sounlaid men kin netiki de kangala mwahmw me e kin koledi, ahpw kitail kin laidih aramas pwehn komourirailla.​—Wadek Rom 10:13-15; 1 Tim. 4:16.

KALAUDEHLA OMW ESEHLA MWOMWEN OMW PAHN KALOHK

8-9. Dahme sounlaid men anahne ese, oh dahme kahrehda?

8 Ni mwehin Siseso, sounlaid en Israel men anahne ese soangen mwahmw dah me e kak koledi. (Lip. 11:9-12) E pil anahne ese ia wasa me e kak diar soangen mwahmwo. Mwahmw kan kin kalapw mi wasa me pihlo mwahu ong irail oh wasa me tohto kanarail mwenge. Ia duwe, e kesempwal ahnsou dah me sounlaid men en laid? Misineri men me kin mi nan deke ieu nan Pacific esehda me mie soangen ahnsou ehu me keieu mwahu en koledi mwahmw. Sounkadehde men sang wasao luke en iangih kohla laid. Misinerio nda, “Kita nek tuhpene kulok duwau nimenseng en lakapw.” Brothero nda, “Ke sehse ia mwomwe. Se kin kohla laid ni ahnsou me mwahu en koledi mwahmw, a kaidehn ahnsou me mwahu ong kiht.”

9 Pil duwehte, sapwellimen Sises tohnpadahk ko ni mwehin wahnpoaron ko me wiahla sounlaidih aramas kin kohla wasa me aramas akan mi ie oh pil ni ahnsou me aramas ako kin mi wasao. Karasepe, irail kin kalohk ni tehnpas sarawio oh ni sinakoke kan, sang ihmw lel ihmw, oh pil wasahn netineto. (Wiewia 5:42; 17:17; 18:4) Kitail pil anahne esehla dahme aramas akan kin kalapw wia ni atail wasahn kalohk. Kitail en kin men wekidala atail koasoandi kan pwe kitail en kak kohla kalohk ni wasa oh ahnsou me kitail kak diar aramas.​—1 Kor. 9:19-23.

SOUNLAID KOAHIEK KAN . . . 1. kin doadoahk ahnsou oh wasa me re pahn kak keieu diar mwahmw (Menlau kilang parakrap 8-9)

10. Kepwehn doadoahk dah kan me sapwellimen Siohwa pwihn kin kihda ong kitail?

10 Sounlaid men anahne naineki kepwehn laid kan me mwahu ong laid oh e anahne ese ia duwen eh pahn doadoahngki. Kitail pil anahne naineki kepwehn kalohk kan me mwahu ong kalohk. Oh kitail pil anahne ese ia duwen atail pahn doadoahngki. Sises ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan ia duwen arail pahn kalohki rongamwahwo. E mahsanihong irail dahme irail pahn wahda, ia wasa re pahn kalohk, oh dahme re pahn nda. (Mad. 10:5-7; Luk 10:1-11) Rahnwet, sapwellimen Siohwa pwihn kihda neitail Koakon en Kasukuhl me audaudki kepwehn doadoahk kan me mwahu ong kalohk. * Oh re pil kasukuhlih kitail ia duwen atail pahn doadoahngki. Kasukuhl wet kin sewese kitail en ahneki soangen eimah oh koahiek me anahn pwehn pweida nan doadoahk wet.​—2 Tim. 2:15.

SOUNLAID KOAHIEK KAN . . . 2. kin ese doadoahngki kepwehn doadoahk me mwahu ong laid (Menlau kilang parakrap 10)

KALAUDEHLA OMW EIMAH

11. Dahme kahrehda sounlaid kan me kin laidih aramas anahne eimah?

11 Sounlaid kan anahne eimah pwehki re sohte kak ahnsou koaros kasawihada irair en pahnlahng oh kisinieng laud me kakete wiawi ni arail sohte kasik. Re kin kalapw laid nipwong. Sounlaidih aramas pil kin anahne eimah. Ni atail kin tepida kalohk oh kasalehda me kitail Sounkadehdehn Siohwa kei, atail peneinei kakete uhwong kitail, iengatail kan kakete kapailoke kitail, oh ekei ele sohte men rong rongamwahwo. Ahpw met sohte kapwuriamwei ong kitail. Sises mahsanih me e pahn ketin kadarala sapwellime tohnpadahk kan pwehn kalohk ong aramas akan me pahn uhwong irail.​—Mad. 10:16.

12. Nin duwen me Sosua 1:7-9 mahsanih, dahme kak sewese kitail en kalaudehla atail eimah?

12 Ia duwen omw kak kalaudehla omw eimah? Keieu, kamehlele me Sises kin ketin pousehlahte kaukaweid doadoahk wet sang nanleng. (Sohn 16:33; Kaud. 14:14-16) Mwuri, kakehlaka omw pwoson sapwellimen Siohwa inou me e pahn ketin apwalihiuk. (Mad. 6:32-34) Ni omw pwosono eh laudla, omw eimah pil pahn laudla. Piter oh ienge ko kasalehda pwoson laud ni arail pwilikihdi arail pesines en mwahmwo oh idawehnla Sises. Pil duwehte met, ke kasalehda pwoson laud ni omw padahkihong iengomw kan oh tohn omw peneineio me ke tepidahr onop Paipel rehn Sounkadehdehn Siohwa kan oh iang arail mihting kan! Ele ke wekidala mwomwen omw tiahk oh mwomwen omw mour pwehn pahrekiong sapwellimen Siohwa koasoandi pwung kan. Ke anahne pwoson oh eimah pwehn wia mepwukat. Ni omw doulahte kalaudehla omw eimah, ke kak uhdahn kamehlele me Siohwa “omw Koht, me kin ieiang uhk wasa koaros me ke pahn kin kohla ie.”​—Wadek Sosua 1:7-9.

SOUNLAID KOAHIEK KAN . . . 3. kin eimah doadoahk mendahki irair en pahnlahng wekila (Menlau kilang parakrap 11-12)

13. Ia duwen doudouloale oh kapakap eh kak seweseiuk en kalaudehla omw eimah?

13 Ia pil ehu ahl me ke kak kalaudehla omw eimah? Kapakapki eimah. (Wiewia 4:29, 31) Siohwa pahn ketin sapengala omw kapakap kan oh sohte pahn ketin keseiukala. E pahn kin ahnsou koaros ketin seweseiuk. Ke pil kak doudouloale ia duwen Siohwa eh ketin kapitala irail kan mahso. Oh medewehla ia duwen eh ketin seweseiuk en powehdi kahpwal kan oh ketikihong uhk kehl pwe ken wiahda wekidekla kan nan omw mour. Siohwa me ketin kahluwa sapwellime aramas akan en kotehla Sehd Weitahtao pil kak ketin seweseiuk en wiahla tohnpadahk en Krais. (Eks. 14:13) Ke kak ahneki soangen pwosonohte me sounmelkahkao ahneki me nda: “KAUN-O ketin ieiang ie, I sohte pahn masak mehkot; dahme aramas kak wiahiong ie?”​—Mel. 118:6.

14. Dahme ke sukuhlkihsang dahme wiawihong Masae oh Tomoyo?

14 Pil ehu ahl en kalaudehla omw eimah iei sang ni omw sukuhlki ia duwen Siohwa eh ketin sewese irail kan me kin namenek ahpw esehla en eimah. Medewehla dahme wiawihong emen sister me ede Masae. E kin namenek oh medewe me e uhdahn sohte kak iang kalohk. E pehm me koasoakoasoiong aramas me e sehse kin uhdahn apwal, rasehng eh daur kehl ehu me uhdahn ileile, oh e medewe me e sohte pahn kak wia met. Eri e nantihong kalaudehla eh limpoak ong Koht oh mehn mpe kan. E medewe duwen karuwaru en atail ahnsou oh kapakapki sawas en kalaudehla eh ineng en men kalohk. E powehdi eh masak oh papah nin duwen pioneer men. Siohwa pil kak ketin sewese sounkalohk kapw kan pwe ren “kommwad.” Medewehla riatail Kristian men me adaneki Tomoyo. Ni tepin eh kalohk ihmw lel ihmw, tepin tohnihmwo me e tuhwong wer oh nda: “I sohte men koasoiong Sounkadehdehn Siohwa kan!” oh ritingedi wenihmwo. Tomoyo sohte masakada ahpw e ndaiong ienge sounkalohko: “Ke rong dahme e nda? I sohte anahne nda mehkot, ahpw e ese me ngehi emen Sounkadehdehn Siohwa. I uhdahn peren!” Met Tomoyo wia emen pioneer.

KAKAIRADA KOAHIEK EN WIAHDA DAHME ANAHN EN WIAWI

15. Ni doadoahk en kalohk eh kin apwal ong kitail, ia duwen atail kak duwehte sounlaid kan, oh dahme kahrehda met kesempwal ong Kristian kan?

15 Sounlaid kan me kin pweida kin nantihong wiahda dahme anahn en wiawi. Karasepe, re kin pein kaiahne irail en mwadang pirida ni menseng, doadoahk lao re kanekehla doadoahko, oh ngoangki doadoahk mendahki irair en pahnlahng me suwed. Kitail pil anahne soangen irair wet ma kitail pahn dadaurete oh kanekehla atail doadoahk.​—Mad. 10:22.

16. Dahme kak sewese kitail en wia soahng kan me ele apwal ong kitail en wia?

16 Kitail kin kalapw men wia soahng kan ni ahl me keieu mengei ong kitail. Ahpw ekei pak, soahng kan me keieu kesempwal sohte mengei en wia. Eri kitail anahne sukuhlki en kaunda pein kitail. Kitail anahne sawas en kaiahne pein kitail pwehn wia soahng kan me ele apwal ong kitail. Siohwa kin ketikihda sawas wet sang ni eh ketin doadoahngki sapwellime manaman.​—Kal. 5:22, 23.

17. Nin duwen me 1 Korint 9:25-27 mahsanih, dahme wahnpoaron Pohl nda me e anahne wia pwehn kakairada koahiek en wia soahng kan me ele apwal ong ih?

17 Wahnpoaron Pohl kin kaiahne pein ih en wia soahng kan me ele apwal ong ih. E pein nda me e anahne “kaloke” paliwere pwehn wia dahme pwung. (Wadek 1 Korint 9:25-27.) E kangoange meteikan en kaiahne pein irail oh wia soahng koaros “ni ahl me konehng oh koasoandi pwung.” (1 Kor. 14:40) Kitail anahne doadoahk laud pwehn pousehlahte kaudokiong Siohwa, me iangahki en kaukaule iang kalohk oh padahki rongamwahwo.​—Wiewia 2:46.

DEHR AWIH

18. Dahme kitail anahne wia ma kitail men Siohwa en ketin kilangwohng me atail doadoahko kin pweida?

18 Sounlaid men kin pweida mwahu ma e koledi mwahmw tohto. Ahpw doadoahk en kalohk weksang met. Pweidahn atail doadoahk sohte kin poahsoankihda uwen tohtohn aramas me kitail sewese en wiahla Sounkadehdehn Siohwa. (Luk 8:11-15) Ma kitail kin pousehlahte kalohki rongamwahwo oh padahki meteikan, Siohwa pahn ketin kilangwohng me atail doadoahko kin pweida. Dahme kahrehda? Pwehki kitail kin peikiong ih oh sapwellime Ohlo.​—Mark 13:10; Wiewia 5:28, 29.

19-20. Ia ehu kahrepe tohrohr me kitail en kalohk ahnsou wet?

19 Nan ekei sahpw, laid kin mweimweida erein sounpwong keite. Nan sahpw pwukat, sounlaid men ele medewe me e anahne mwadang koledi mwahmw kan mwohn eh sohla mweimwei. Nin duwen sounlaidih aramas, mie pil ehu kahrepen atail en kalohk ahnsou wet: Imwiseklahn koasoandi wet kereniongehr leledo! Ahnsoun kalohki rongamwahwo me kak komourala aramas akan uhdahn mwotomwotalahr. Dehr awih de medewe me ke anahne awih ahnsou me keieu mwahu ong uhk en iang doadoahk kesempwal wet.​—Ekl. 11:4.

20 Mwekid ahnsou wet pwehn kakehlakahla omw ineng en men kalohk, kalaudehla omw esehla padahk en Paipel, kalaudehla omw eimah, oh kakairada omw koahiek en wiahda dahme anahn en wiawi. Iang irail sounlaidih aramas kan me daulih welirar me kin kalohki rongamwahwo nan sampah pwon, oh ke pahn ahneki peren me Siohwa kin ketikihda. (Neh. 8:10) Koasoanehdi teng en iang kalohk ni uwen omw kak oh pousehlahte wiewia met lao Siohwa pahn ketin mahsanih me doadoahko nekier. Iren onop en mwuhr pahn koasoia ahl siluh me kitail kak kakehlakahla atail koasoanehdi teng en doulahte kalohki rongamwahu en Wehio.

KOUL 66 Kalohki Rongamwahu

^ par. 5 Sises ketin luke sounlaid kan me aktikitik oh pwerisek ren wiahla sapwellime tohnpadahk. Rahnwet, Sises ketin pousehlahte luke aramas akan me ahneki soangen irair pwukat ren wiahla sounlaidih aramas. Iren onop wet pahn koasoia dahme tohnsukuhl en Paipel kan me kin pweiek en ale luhk wet anahne wia.

^ par. 1 WEHWEHN LEPIN LOKAIA KAN: Lepin lokaia “laidih aramas” kin dokedoke koaros me kin kalohki rongamwahwo oh padahki meteikan ren wiahla sapwellimen Krais tohnpadahk.

^ par. 10 Menlau kilang iren onopo “Padahngki Dahme Mehlel” nan Kahn Iroir en October 2018, pali 11-16.