1. Ia duwen atail ese me doadoahk en katohnpadahk kin komourala aramas?

DOADOAHK en katohnpadahk kin komourala aramas! Ia duwen atail ese? Ni Sises eh ketikihda kehkehlik me kileldi nan Madiu 28:19, 20, e mahsanih: “Kumwail . . . kohwei oh padahkihong aramas . . . pwe ren wiahla nei tohnpadahk, papidaisihirailla.” Ia uwen kesempwal me kitail en papidaisla? Kitail anahne papidaisla ma kitail men mour kohkohlahte. Mehmen me men papidaisla anahne kamehlele me e kak ahneki mour soutuk ihte pwehki Sises ketin pwoukinkitailla oh iasada. Ihme kahrehda wahnpoaron Piter ndaiong ienge Kristian kan: “Papidais . . . kin komourkumwailla ahnsou wet . . . pwehki iasadahn Sises Krais.” (1 Pit. 3:21) Eri ni emen tohnpadahk kapw eh papidaisla, e kak koapworopworki en mour kohkohlahte.

2. Soangen sounpadahk dah me kitail anahne wiahla nin duwen me 2 Timoty 4:1, 2 mahsanih?

² Pwehn katohnpadahk, kitail anahne kakairada “koahiek en padahk koaros.” (Wadek 2 Timoty 4:1, 2.) Dahme kahrehda? Pwehki Sises ketin kehkehlingkihong kitail: “Kumwail . . . kohwei oh padahkihong aramas . . . pwe ren wiahla nei tohnpadahk.” Wahnpoaron Pohl nda me kitail en “nantihong” nan doadoahk wet, ‘pwe ni atail pahn wia met, kitail pahn doarehla pein kitail oh pil irail kan me kin rong kitail.’ Eri mie kahrepe mwahu me Pohl ndahki: “Kanakanahieng . . . omw padahk kan.” (1 Tim. 4:16) Pwehki kasukuhl kin pidada katohnpadahk, kitail men atail kasukuhl en kin keieu mwahu.

3. Nan iren onop wet, dahme kitail pahn koasoiapene me pid wia onop en Paipel?

³ Kitail kin onop Paipel rehn aramas rar rar kei nan sampah  pwon. Ahpw nin duwen me iren onop en mwoweo kasalehda, kitail men esehla ia duwen atail kak sewese tohtohn irail pwukat en papidaisla. Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene pil ekei soahng limau me sounpadahk koaros anahne wia pwehn sewese neirail tohnsukuhl kan en kekeirda oh papidaisla.

4. Dahme kahrehda sounpadahk men en dehr kin koasoakoasoi ahnsou reirei ni eh kin wia onop en Paipel? (Pil kilang nting tikitik kan me mi pah.)

⁴ Kitail kin perenki dahme kitail padahngki sang Mahsen en Koht. Eri kitail ele kin men koasoia erein ahnsou reirei duwen met. Ahpw, sohte lipilipil ma ni Onop en Kahn Iroir, Onop en Paipel en Mwomwohdiso, de ni onop en Paipel ni imwomwo, me wia onopo en dehr kin koasoakoasoi erein ahnsou reirei. Emenemen sounpadahk kin men doadoahngki Paipel ni koahiek nan eh padahk, eri e anahne kanahieng en dehr kin koasoakoasoi ahnsou reirei oh dehr song en kawehwehda soahng koaros me e ese duwen iren Paipel ehu de oaralap ehu. * (Sohn 16:12) Medewehla dahme ke ese duwen Paipel ni ahnsou me ke papidaisla oh dahme ke ese ahnsou wet. Mwein ni ahnsowo, ke wehwehkihla duwen padahk mengei kante en Paipel. (Ipru 6:1) Pwehki ke anahne sounpar kei pwehn sukuhlki dahme ke eseier met, eri dehr song en padahkihong tohnsukuhl kapw men soahng koaros ni ahnsou tehieu.

5. (a) Pwehn pahrekiong 1 Deselonika 2:13, dahme kitail men neitail tohnsukuhlo en wehwehkihla sang eh onop? (b) Ia duwen atail kak kangoange tohnsukuhl men en koasoia duwen soahng kan me e sukuhlki?

⁵ Kitail men neitail tohnsukuhlo en wehwehki me dahme e sukusukuhlki kohsang nan Mahsen en Koht. (Wadek 1 Deselonika 2:13.) Ia duwen atail kak wia met? Kangoange tohnsukuhlo en koasoia duwen soahng kan me e sukuhlki. Dehr kin ahnsou koaros kawehwehda iren Paipel kan ong ih, ahpw peki en kawehwehiong uhk ekei ire ko. Sewese tohnsukuhlo en kilang ia duwen Mahsen en Koht eh pidada pein ih. Idek reh soangen peidek kan me pahn sewese ih en kasalehda eh madamadau oh pepehm duwen iren Paipel me e wadeko. (Luk 10:25-28) Karasepe, idek reh: “Ia duwen iren Paipel wet eh seweseiuk en kilang duwen ehu sapwellimen Siohwa irair kaselel kan?” “Ia duwen omw kak paiekihda iren Paipel wet?” “Ia omw pepehm duwen dahme ke ahpwtehn sukuhlki?” (Lep. Pad. 20:5) Dahme keieu kesempwal iei ia uwen laud en tohnsukuhlo eh poakohng oh doadoahngki dahme e sukuhlki, ahpw kaidehn ia uwen laud en dahme e ese.

6. Dahme kahrehda e mwahu en luke sounpadahk koahiek men en iang kitail nan onop en Paipel ehu?

 ⁶ Ni omw kin wia onop en Paipel, mie pak me ke luke sounkalohk kan me kin koahiek en padahk? Ke kak idek rehrail dahme re medewehki omw kin wia onop en Paipel oh ma ke kin doadoahngki mwahu Paipelo. Ma ke men wiahla sounpadahk mwahu men, ke anahne aktikitik. (Pil kilang Wiewia 18:24-26.) Mwuhr, idek rehn sounkalohk koahieko ma e medewe me tohnsukuhlo kin wehwehki dahme e sukuhlki. Ke pil kak peki sounkalohko en wia onopo ma ke pahn kohla wasa kis erein wihk ehu de riau. Met pahn sewese onopo en kin kaukaule wiawi oh pahn kasalehiong tohnsukuhlo kesempwalpen eh onop. Dehr medewe me “kowe” me ahneki onop en Paipelo oh me sohte emen kak wia onopo. Ke men dahme pahn keieu mwahu ong tohnsukuhlo pwe en kak pousehlahte sukuhlki padahk mehlel.

7. Dahme pahn sewese tohnsukuhl men en perenki dahme e kin sukuhlki?

⁷ Tohnsukuhl men anahne kilang me ke kin perenki oh kamehlele dahme Paipel padahngki. (1 Des. 1:5) Eri e pil pahn kakete perenki dahme e sukuhlki. Ma konehng, ele ke kak ndaiong ih ia duwen Paipel eh seweseiuk nan omw mour. Eri e pahn kilang me Paipel pil kak sewese ih.

8. Dahme ke pil kak wia pwehn sewese noumw tohnsukuhlo, oh dahme kahrehda ke pahn wia met?

⁸ Erein onop en Paipelo, padahkihong noumw tohnsukuhlo duwen koasoipen irail kan me lelohng kahpwal kan me duwehte ah kahpwal ko oh ia duwen arail powehdi. Ke kak luke emen sang mwomwohdiso me eh mehn kahlemeng kak sewese tohnsukuhlo. De ke kak rapahki koasoipen ekei riatail Kristian kan nan neitail Kahn Iroir pahn oaralapo “Paipel Kin Wekidala Mouren Aramas” oh pil nan jw.org. * Koasoipen irail pwukat pahn sewese noumw tohnsukuhlo en kilang uwen mwahu en doadoahngki kaweid kan en Paipel nan eh mour.

9. Ia duwen omw kak kangoange tohnsukuhl men en ehukihong eh peneinei oh kompoakepah kan dahme e sukuhlki?

⁹ Ma tohnsukuhlo pwopwoud, eh pwoudo pil kin onop Paipel? Ma soh, luke eh pwoudo en iang amwa onopo. Kangoange noumw tohnsukuhlo en ehukihong eh peneinei oh kompoakepah kan dahme e sukuhlki. (Sohn 1:40-45) Ia duwen? Ke kak idek: “Ia duwen omw kak kawehwehiong  omw peneineio padahk wet?” de “Mehnia iren Paipel me ke pahn doadoahngki pwehn kadehdehiong kompoakepahmw men duwen ire wet?” Ma ke wia met, ke pahn kaiahne tohnsukuhlo en wiahla sounpadahk men. Mwuhr, ni ahnsou me e warohng, e kak tepida iang kalohk nin duwen sounkalohk men me saikinte papidais. Ke kak idek rehn tohnsukuhlo ma mie emen me e ese me men onopki Paipel. Ma mie, call de kohla tuhwong aramaso ni ahnsou mwadang oh idek ma e men onop Paipel. Kasalehiong kisin kasdo me oaralape Dahme Kin Wiawi ni Ahnsoun Onop Paipel? *

10. Nin duwen me 1 Deselonika 2:7, 8 mahsanih, ia duwen sounpadahk men eh kak alasang ahn Pohl mehn kahlemeng?

¹⁰ Sounpadahk kan anahne nsenohki neirail tohnsukuhl kan. Medewe me ehu rahn irail pahn wiahla riomw Kristian kei nan mwomwohdiso. (Wadek 1 Deselonika 2:7, 8.) E sohte mengei ong irail en uhdihsang iang kompoakparail kan oh wiahda wekidekla kan me anahn pwehn papah Siohwa. Kitail anahne sewese irail en diar kompoakparail mehlel kan nan mwomwohdiso. Kompoakepahnkihla noumw tohnsukuhlo sang ni omw kihong ahnsou en iangih wia soahng teikan a kaidehn ahnsoun onop Paipel te. Ma ke call, text, de mwemweitla ahnsou kis likin ahnsoun onop, met kin kasalehda me ke kin uhdahn nsenohki ih.

11. Dahme kitail men neitail tohnsukuhl kan en diar nan mwomwohdiso, oh dahme kahrehda?

¹¹ Mie lepin kahs ehu me nda: “Tohn kousapw ehu pwon kin anahn pwehn sewese apwalihada seri men.” Kitail pil kak nda: “Koaros nan mwomwohdiso kin anahn pwehn sewese emen en wiahla tohnpadahk.” Ihme kahrehda sounpadahk mwahu kan en Paipel kin sewese neirail tohnsukuhl kan en esehla meteikan nan mwomwohdiso, oh irail pwukat pil kak sewese tohnsukuhl ko en karanihala Siohwa. Eri tohnsukuhl ko kak werekiong sapwellimen Koht aramas akan me kak sewese irail en wiahla kompoakepahn Siohwa oh kak kangoange irail nan arail kahpwal kan. Kitail men emenemen tohnsukuhl en pehm me e wia kisehn mwomwohdiso oh men en karanihala riatail Kristian kan me kin kadek oh limpoak. Eri e pahn mengei ong ih en uhdihsang eh werekiong irail kan me sohte kin sewese ih en poakohng Siohwa. (Lep. Pad. 13:20) Ma irail kan me kin kompoakepahnki ih mahso sohla tehk ih, e pahn ese me e kak diar kompoakepah mehlel kan nan sapwellimen Siohwa pwihn.—Mark 10:29, 30; 1 Pit. 4:4.

12. Dahme kahrehda kitail anahne en kin kalapw koasoiaiong neitail tohnsukuhlo duwen inou oh papidais?

¹² Ke anahne en kin kalapw koasoia duwen kesempwalpen emen en inoukihda eh mour ong Siohwa oh papidaisla. Kahrepen atail kin onop rehn emen iei pwehn sewese ih en papah Siohwa oh papidaisla. Mwurin tohnsukuhlo onopkiher sounpwong kei, oh mehlel mwurin eh tepida iang mihting kan, e anahne wehwehki me kitail men sewese ih en wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa.

13. Dahme tohnsukuhl men anahne wia pwehn kak papidaisla?

¹³ Mie soahng kei me tohnsukuhl en Paipelo kak wia ma e men papidaisla. Keieu, tohnsukuhlo anahne esehla, poakohngala, oh pwoson Siohwa. (Sohn 3:16; 17:3) Tohnsukuhlo eri pahn kompoakepahnkihla Siohwa oh pil riatail Kristian kan nan mwomwohdiso. (Ipru 10:24, 25; Seims 4:8) Kedekedeo, tohnsukuhlo pahn soikala wiewia suwed kan oh koluhkihla dipe kan. (Wiewia 3:19) E pil pahn padahkihong meteikan dahme e kin kamehlele ahnsou wet. (2 Kor. 4:13) Ih eri inoukihong Siohwa eh mour oh papidaisla. (1 Pit. 3:21; 4:2) Rahno kin uhdahn kaperen ong koaros! Ni tohnsukuhlo eh wia soahng pwukat pwehn papidaisla, pousehlahte kapinga ih, oh doula kangoange ih en wiewiahte mepwukat.

14. Ia duwen sounpadahk men eh kak kasawihada kekeirdahn tohnsukuhl men?

¹⁴ Kitail anahne kanengamah ni atail sewese tohnsukuhl men en kak kekeirda oh papidaisla. Ahpw kitail pil anahne esehda ma e men papah Siohwa Koht. Ia duwe, e kin kasalehda me e kin nannanti en peikiong sapwellimen Sises kehkehlik kan? De e men esehlahte soahng kei nan Paipel?

15. Dahme pahn kasalehiong sounpadahko me tohnsukuhlo kin kekeirda pwehn warohng papidaisla?

¹⁵ Kaukaule kasawih kekeirdahn tohnsukuhlo. Karasepe, e kin kasalehda eh pepehm ong Siohwa? E kin kapakap ong Siohwa? (Mel. 116:1, 2) E kin perenki wadek Paipel? (Mel. 119:97) E kin kaukaule towehda mihting kan? (Mel. 22:22) Mie wekidekla kan nan eh mour me kasalehda me e kin doadoahngki dahme e sukuhlki? (Mel. 119:112) E tepidahr ehukihong eh peneinei oh kompoakepah kan dahme e sukuhlki? (Mel. 9:1) Keieu kesempwal, e men wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa? (Mel.  40:8) Ma tohnsukuhlo sohte kekeirda nan irair pwukat, song en diarada dahme kahrehda oh koasoiaiong ih duwen met ni ahl kadek ahpw ni inen. *

16. Iahd me ke anahne uhdihsang onop rehn emen?

¹⁶ Pein idek rehmw ekei ahnsou ma ke anahne pousehlahte onop rehn emen. Pein idek: ‘Tohnsukuhlo sohte kin kaunopada ong onop? E sohte perenki iang mihting kan? E wiewiahte tiahk kan me sohte mwahu? E wiahte emen kisehn pelien lamalam likamw?’ Ma pasapengpen peidek pwukat ei, omw onohnop reh pahn duwehte omw nannanti en kasukuhlih emen en esehla pampap ni eh sohte men wisekesekla! Ma tohnsukuhlo sohte uhdahn perenki dahme e sukuhlki oh sohte men wiahda wekidekla kan, ia kahrepen omw pahn pousehlahte onop reh?

17. Nin duwen me 1 Timoty 4:16 mahsanih, dahme sounpadahk en Paipel kan koaros anahne wia?

¹⁷ E uhdahn kesempwal ong kitail en kapwaiada atail pwukoahn katohnpadahk, oh kitail men sewese neitail tohnsukuhl kan en Paipel en kekeirda oh papidaisla. Ihme kahrehda kitail pahn doadoahngki Paipel ni koahiek oh kasalehda me kitail perenki oh kamehlele dahme kitail kin padahngki. Kitail pahn kangoange tohnsukuhlo en wiahda kompoakepah kan nan mwomwohdiso. Oh kitail pahn kin kalapw koasoia duwen mehn akadei en wiahda inou oh papidaisla, oh kaukaule kasawih kekeirdahn tohnsukuhlo. (Menlau kilang koakon me mi pali 13, “ Dahme Sounpadahk kan Anahne Wia Pwehn Sewese Tohnsukuhl kan en Papidaisla.”) Kitail kin perenkihda atail kak iang doadoahk en komourala wet! Kitail men wia uwen atail kak pwehn sewese neitail tohnsukuhl en Paipel kan en kak papidaisla.