Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Ke Iang Pwungki Sapwellimen Siohwa Madamadau en Pwung Pahrek?

Ke Iang Pwungki Sapwellimen Siohwa Madamadau en Pwung Pahrek?

“I pahn kapinga mwaren KAUN-O, . . . Koht me loalopwoat oh mehlel, e kin ketin wiahda dahme pwung oh pahrek.”​—DEUD. 32:3, 4.

KOUL KAN: 15, 2

1, 2. (a) Wiewia sapahrek dahieu me Napod oh nah pwutak ko lelohng? (b) Irair riau dah kan me kitail pahn koasoiapene nan iren onop wet?

 OHL suwed riemen karaunlikamwihki ohl emen mwersuwed laud ehu, me iei lahlahwe Koht oh eh nanmwarkio. Dahme ira nda likamw pwoat. Ahpw ira nda me ohlo me sapwung oh anahne kamakamla. Medewehla pepehm en irail kan me kin poakohng pwung pahrek ni arail kilang ohlo oh nah pwutak ko me sohte arail sapwung kostakaidi! Met kaidehn soai pwoat. E uhdahn wiawihong sapwellimen Siohwa ladu lelepek men me adaneki Napod me mihmi erein Nanmwarki Eihap kaunda Israel.​—1 Nan. 21:11-13; 2 Nan. 9:26.

2 Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene dahme wiawihong Napod. Kitail pil pahn koasoiapene sapwung laud ehu me elder lelepek men nan ehu mwomwohdiso en tepin Kristian ko wiahda. Karasaras riau pwukat pahn padahkihong kitail ia duwen aktikitik oh men kasalehda mahk eh kin anahn ma kitail men kasalehda sapwellimen Siohwa madamadau en pwung pahrek.

WIEWIA SAPAHREK LAUD EHU

3, 4. Soangen ohl dahmen Napod, oh dahme kahrehda e sohte netikihong Nanmwarki Eihap eh mwetuwel en waino?

3 Napod kin lelepek ong Siohwa ni ahnsou ehu me pali laud en mehn Israel ko kin ideidawehn kahlemeng suwed en Nanmwarki Eihap oh eh pwoudo, lih nanmwarki suwed Sesepel. Re kin kaudokiong koht likamw Paal oh sohte kin wauneki Siohwa de pil sapwellime kosonned kan. Ahpw Napod kin kesempwalki eh nanpwungmwahu rehn Siohwa laudsang pein eh mour.

4 Wadek 1 Nanmwarki 21:1-3. Ni Eihap eh peki en pwainda ahn Napod mwetuwel en waino de wiliankihdi mwetuwel en wain ehu me mwahusang, Napod sohte dukiong. Dahme kahrehda? Ni wahu e kawehwehda: “Mwetuwel en wain wet I sohsohki sang ei pahpa kahlap ako. Ni mwaren KAUN-O I sohte kak patohwanohng komwi, pwe komwi en ninlimanikihla.” Napod sohte dukiong Nanmwarki Eihap pwehki met uhwong sapwellimen Siohwa kosonnedo ong mehn Israel ko en dehr netikihla arail sohso. (Lip. 25:23; Nemp. 36:7) E sansal me Napod peikiong Siohwa.

5. Dahme Sesepel wia pwehn alehdi ahn Napod mwetuwel en waino?

5 Ni Napod eh sohte netikihla eh mwetuwel en waino, Nanmwarki Eihap oh eh pwoudo wiahda tiahk mwersuwed kei. Pwehn alehdi mwetuwel en waino, lih Nanmwarki Sesepel ndaiong ohl riemen en karaunlikamwihki Napod wiewiahn mwersuwed ehu me e sohte wiahda. Met imwikihla Napod oh nah pwutak ko en kamakamla. Dahme Siohwa ketin wiahiong wiewia sapahrek laud wet?

SAPWELLIMEN KOHT PWUNG PAHREK

6, 7. Ia duwen Siohwa eh ketin kasalehda eh poakohng pwung pahrek, oh dahme kahrehda met ele kansenamwahwihala peneinei oh kompoakepahn Napod ko?

6 Siohwa ketin mwadangete poaronehla Elaisa en koasoiong Eihap. Elaisa ndaiong Eihap me ih sounkamaramas oh sounpirap men. Dahme Siohwa ketin kupwurki? Eihap, eh pwoudo, oh nah pwutak ko pahn kamakamla, duwehte me wiawihong Napod oh nah pwutak ko.​—1 Nan. 21:17-25.

7 Peneinei oh kompoakepahn Napod ko pahtoukihla wiewiahn mwersuwed pwukat me Eihap wiahda. Ahpw Siohwa ketin mwahngih duwen wiewia sapahreko oh ketin mwadangete mwekid. Ele met kansenamwahwihala peneinei oh kompoakepahn Napod ko. Ahpw, arail aktikitik oh arail likih Siohwa ele pahn lelohng kasongosong pwehki dahme wiawi mwuhr.

8. Dahme Eihap wia ni eh rongada dahme Siohwa ketin koasoanehdiong ih, oh ia imwilahn met?

8 Ni Eihap eh rongada dahme Siohwa ketin koasoanehdiong ih, e “tehrasang sapwellime likou kan, oh ketikihsang koaros, ahpw uhd pwuhriong nan likoun nsensuwed. E ahpw solahr konot, oh kin seiseimwok nan likoun nsensuwedo, oh pil ketiketseli ni mwomwen pahtou oh nsensuwed.” Eihap aktikitikla. E uhdahn mworuskihla dahme e wiahdao! Ia imwilahn met? Siohwa ketin mahsanihong Elaisa: “Ke kilangehr duwen Eihap eh aktikitiklahr mwohi? Kahrehda I sohte pahn ketikihong en ale kahpwal erein eh mour; ahpw met pahn pweida rehn nein Eihap seri kan, pwe ih ahnsou me I pahn ketikihdo kahpwal nan en Eihap eh peneinei.” (1 Nan. 21:27-29; 2 Nan. 10:10, 11, 17) Siohwa, “me kin sohng nan kapehd en aramas” oh me kak mwahngih uhdahn ihs kitail, ketin mahkohng Eihap.​—Lep. Pad. 17:3.

AKTIKITIK WIA MEHN PEREPE EHU

9. Dahme kahrehda aktikitik kak wia mehn perepe ehu ong peneinei oh kompoakepahn Napod ko?

9 Ni peneinei oh kompoakepahn Napod ko ar rongada me ahn Eihap peneineio sohte pahn ale kalokolok lao mwurin Eihap mehla, ele met kasonge arail pwoson Koht. Ahpw aktikitik pahn sewese pere arail pwoson. Dahme kahrehda? Ma re aktikitik, re pahn pousehlahte kaudokiong Siohwa, oh likih me Koht sohte kak ketin wia mehkot ni sapahrek. (Wadek Deuderonomi 32:3, 4.) Ni ahnsou kohkohdo, peneinei en Napod pahn paiekihda arail kilang irail kan me re poakohng iasada. Met pahn wia mwekid pwung pahrek ehu me unsek ong Napod oh nah pwutak ko. (Sohp 14:14, 15; Sohn 5:28, 29) Emen me aktikitik kin ese me “Koht pahn ketin kadeikada atail wiewia koaros, mehnda ma suwed de mwahu, mehnda ma pil mehkot me wiawi ni rir.” (Ekl. 12:14) Siohwa kin ketin mwahngih ire mehlel kan me kitail sehse. Eri atail aktikitik pahn pere kitail sang atail en dehr sohla pwoson Siohwa.

10, 11. (a) Irair dah kei me kakete kasonge atail madamadau en pwung pahrek? (b) Ni ahl dah kan me aktikitik pahn pere kitail?

10 Dahme ke pahn wia ma elder kan wiahda pilipil ehu me ke sohte wehwehki de sohte pwungki? Karasepe, dahme ke pahn wia ma kowe de emen me ke poakohng sohla ahneki pwukoa nan sapwellimen Siohwa doadoahk? Ia duwen ma omw pwoudo, noumw pwutak de serepein, de kompoakepahmw keren men piskenla oh ke sohte pwungki pilipil me elder ko wiahda? Dahme ke pahn wia ma ke kamehlele me e sapwung elder ko en mahkohng emen me wiahda dihp? Soangen irair pwukat kak kasonge omw pwoson Siohwa oh pil mwomwen eh kin ketin koasoanehdi mwomwohdiso rahnwet. Ia duwen aktikitik eh pahn pere iuk ma ehu irair pwukat kasonge iuk? Kitail pahn koasoiapene ahl riau.

Dahme ke pahn wia ma elder kan pakairkihda pilipil ehu me ke sohte pwungki? (Menlau kilang parakrap 10, 11)

11 Keieu, ma kitail aktikitik, kitail pahn pwungki me kitail sohte ese ire mehlel ko koaros. Ma kitail pil medewe me kitail ese soahng koaros duwen irair ehu, Siohwa kelehpw me ketin mwahngih dahme mi nan mohngiong en emen. (1 Sam. 16:7) Ni atail tamataman met, kitail pahn pohnese ni aktikitik me mie atail soh itar kan oh kitail anahne wekidala atail madamadau. Keriau, ma kitail kilang de lelohng wiewia sapahrek ehu, atail aktikitik pahn sewese kitail en peik oh kanengamah oh awih Siohwa en ketin kapwungala irairo. Paipel mahsanih: “Ma ke pahn peikiong Koht, mehkoaros pahn mwahu.” Paipel pil mahsanih: “Ahpw aramas suwed kan sohte pahn paiamwahula. . . . re pahn mehla ni ar pwulopwul.” (Ekl. 8:12, 13) Ma kitail kolokol atail aktikitik, kitail oh koaros me pidada irairo pahn paiekihda.​—Wadek 1 Piter 5:5.

MWEKID EN MWALAUN NAN MWOMWOHDISO

12. Mwekid dahieu me kitail pahn koasoiapene met, oh dahme kahrehda?

12 Tepin Kristian ko nan Siria en Andiok lelohng irair ehu me kasonge arail aktikitik oh pil arail men kasalehda mahk. Kitail pahn koasoiapene dahme wiawi oh doadoahngki pwehn kasawih atail madamadau duwen mahk. E pahn kak sewese kitail en wehwehki dahme kahrehda Siohwa kak ketin doadoahngki aramas soh unsek kan ahpw ni ahnsowohte sohte katikala sapwellime koasoandi kan.

13, 14. Pwukoa dahieu me wahnpoaron Piter ahneki, oh ia duwen eh kasalehda eimah?

13 Wahnpoaron Piter wia elder men me pali laud en tepin Kristian ko uhdahn ese. E pil wia kompoakepahn Sises oh mie pwukoa kesempwal kei me kohwong ih. (Mad. 16:19) Karasepe, nan pahr 36, Piter pwukoahki kalohk ong Kornilius oh koaros tohn imweo. Dahme kahrehda met kesempwal? Pwehki Kornilius kaidehn mehn Suhs oh e sohte sirkumsais. Ni Kornilius oh tohn imweo ar keikihdi sapwellimen Koht manaman, Piter esehda me re kak papidaisla nin duwen Kristian kei. E nda: “Aramas pwukat aleier [“sapwellimen Koht manaman,” NW] nin duwen me kitail aleier; eri, mie emen me kak irehdihsang irail en papidaiskihla pihl?”​—Wiewia 10:47.

14 Nan pahr 49, wahnpoaron oh elder ko nan Serusalem tuhpene pwe ren koasoiapene ma Kristian kan me kaidehn mehn Suhs anahne sirkumsaisla. Nan mihtingo, Piter katamankihong ohl ako ni eimah me e pein kilang duwen irail ko me kaidehn mehn Suhs me sohte sirkumsais arail keikihdi sapwellimen Koht manaman. Dahme Piter kilang iei me sewese pwihn me kin apwalih mwomwohdiso ko pwon en wiahda arail pilipilo. (Wiewia 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Kristian mehn Suhs kan oh Kristian kan me kaidehn mehn Suhs uhdahn kalahnganki me Piter ahneki eimah en koasoiahda ire mehlel kan. E mengei ong irail en likih ohl lelepek oh koahiek menet!​—Ipru 13:7.

15. Sapwung dahieu me Piter wiahda nin doken eh mihmi Siria en Andiok? (Menlau kilang tepin kilel.)

15 Mwurin mihtingo nan Serusalem, Piter mwemweitla nan Siria en Andiok. Nin doken eh mihmi wasao, e kin werekiong Kristian ko me kaidehn mehn Suhs. Kitail kak medewehla ia uwen arail perenki rong duwen dahme Piter ese oh pil lelohng. Ahpw, ele re pwuriamweila oh nsensuwedla ni ahnsou me Piter wiahkintehieu sohla iang irail mwengepene. Piter kahrehiong Kristian mehn Suhs teikan, iangahki Parnapas, en wia duwehte. Dahme kahrehda elder koahiek menet wiahda soangen sapwung laud wet me kakete katohrepeseng mwomwohdiso? Kesempwal sang met, dahme kitail kak sukuhlkihsang ahn Piter sapwungo me kak sewese kitail ma kitail nsensuwedkihla ahn elder men eh koasoi de wiewia?

16. Ia duwen Piter eh ale kaweid, oh peidek dah kan me pwarada?

16 Wadek Kalesia 2:11-14. Piter masak aramas. (Lep. Pad. 29:25) Piter ese ia sapwellimen Siohwa pepehm ong irail kan me kaidehn mehn Suhs. Ahpw, e masak dahme mehn Suhs ko sang Serusalem me sirkumsaisla pahn medewehkihong eh kin werekiong Kristian kan me kaidehn mehn Suhs. Wahnpoaron Pohl ndaiong Piter me ih aramas mwalaun men. Dahme kahrehda? Pwehki Pohl rong duwen Piter eh uhki irail kan me kaidehn mehn Suhs nan mihting me wiawi Serusalem nan pahr 49. (Wiewia 15:12; Kal. 2:13) Ia pepehm en Kristian ko me kaidehn mehn Suhs me Piter kansensuwedihala? Re pahn mweidohng met en kadipekelekeleirailda? Piter sohla pahn ahneki eh pwukoa kan pwehki sapwung me e wiahdao?

MAHKPENE

17. Ia duwen Piter eh paiekihda sapwellimen Siohwa mahk?

17 Piter aktikitikla oh pwungki ahn Pohl kapwungala ih. Paipel sohte mahsanih me Piter sohla ahneki eh pwukoa kan. Ni mehlel, Koht ketin doadoahngki ih mwuhr en ntingihada kisinlikou riau me wiahla kisehn Paipel. Nan keriaun nah kisinlikowo, e pil kahdaneki Pohl “riatail kompoakepatail.” (2 Pit. 3:15) Sapwung me Piter wiahdao ele kamedekihala Kristian ko me kaidehn mehn Suhs. Ahpw Sises, me wia tapwin mwomwohdiso, ketin pousehlahte doadoahngki ih. (Ep. 1:22) Kristian ko nan mwomwohdiso ahneki ahnsou mwahu en alasang Sises oh Semeo ni arail mahkohng Piter. Kitail koapworopworki me sohte emen rehrail mweidohng pein ih en dipekelekelkihda sapwung en ohl soh unsek men.

18. Iahd me kitail anahne kasalehda sapwellimen Siohwa madamadau en pwung pahrek?

18 Sohte elder men me unsek nan mwomwohdiso en tepin Kristian ko, oh sohte elder men me unsek nan mwomwohdiso en Kristian rahnwet. Paipel mahsanih: “Kitail koaros kin kalap sapwungala.” (Seims 3:2) E mengei en pohnese met, ahpw dahme kitail pahn wia ma pein kitail kilang soh unsek en riatail Kristian men? Kitail pahn kasalehda sapwellimen Siohwa madamadau en pwung pahrek? Karasepe, dahme ke pahn wia ma elder men nda mehkot me mwomwen lipilipilki aramas? Ke pahn mweidohng pein uhk en dipekelekel ma elder men ni soh madamadau nda mehkot me kamedekihukala? Ke pahn kanengamah oh awih Sises, me wia tapwin mwomwohdiso, ahpw dehr mwadang en medewe me brothero sohte warohng en wia elder men? Ke pahn tamatamante sounpar tohto me brothero kin papah Koht ni lelepek, ahpw dehr medemedewehte sapwungo? Ma brother men wiahiong uhk sapwung ehu ahpw pousehlahte papah nin duwen elder men de pil alehdi pwukoa teikan, ke pahn perenki me mepwukat wiawihong ih? Ma ke uhdahn mahkohng ih, ke pahn kasalehda sapwellimen Siohwa madamadau en pwung pahrek.​—Wadek Madiu 6:14, 15.

19. Dahme kitail en koasoanehdi teng en wia?

19 Pwehki kitail kin poakohng pwung pahrek, kitail kin uhdahn kasik rahno me Siohwa pahn ketikihsang wiewia sapahrek koaros me Sehdan oh eh koasoandi suwed kahrehda. (Ais. 65:17) Lao lel ahnsowo, ni atail kin lelohng wiewia sapahrek ehu, kitail en pohnese ni aktikitik me kitail sohte ese ire mehlel kan koaros oh kitail en uhdahn mahkohng irail kan me wiahiong kitail sapwung. Ma kitail wia met, kitail pahn kasalehda sapwellimen Siohwa madamadau en pwung pahrek.