Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Me Pwulopwul kan—kakehlaka Amwail Ineng en Papah Siohwa

Me Pwulopwul kan—kakehlaka Amwail Ineng en Papah Siohwa

Me Pwulopwul kan​—Kakehlaka Amwail Ineng en Papah Siohwa

“Eri, tamanda Sounwiepomw nindokon omw wie pwulopwulte.”—EKL. 12:1.

1. Luhk dahieu me seri kan en Israel alehdi?

 MPEN sounpar 3,500 samwalahro, sapwellimen Siohwa soukohp Moses kehkehlikihong samworo kan oh ohl mah kan en Israel: “Kapokonepene aramas akan koaros, ohl, lih, seri, . . . pwe re en rong oh esehla duwen ar pahn lemmwiki KAUN-O, amwail Koht, oh loalopwoatohng kapwaiada sapwellime padahk kan.” (Deud. 31:12) Eri, e sansal me irail me pokonpene pwe ren kaudokiong Koht iei ohl, lih oh seri kan. Ei, me pwulopwul kan pil iang irail me ale kaweid en rong, sukuhlki oh kapwaiada sapwellimen Siohwa kaweid kan.

2. Ia duwen Siohwa eh ketin nsenohki Kristian pwulopwul kan mahs?

2 Ni mwehin wahnpoaron ko, Siohwa ketin pousehlahte nsenohki me pwulopwul kan rehn sapwellime aramas akan. Karasepe, Koht ketin doadoahngki sapwellime manaman pwe wahnpoaron Pohl en ntingihdi kaweid kan ong me pwulopwul kan nan ekei kisinlikou ko me e kadaralahng mwomwohdiso kan. (Wadek Episos 6:1; Kolose 3:20.) Kristian pwulopwul kan me doadoahngki kaweid pwukat kin kakairada arail kalahngankihong Samarail nanleng sapwellime kapai kan.

3. Ia duwen me pwulopwul kan rahnwet arail kin kasalehda me re men papah Koht?

3 Ia duwe, me pwulopwul kan rahnwet ale luhk pwe ren pokonpene kaudokiong Siohwa? Ei! Kahrehda sapwellimen Koht aramas akan koaros kin perenki en kilang sapwellimen Koht sounpapah pwulopwul tohto nan sampah pwon en kapwaiada mehn kangoang me Pohl kihda: “Kitail nsenoh sawaspene ni kasalepen atail limpoak oh atail wiewia mwahu kan. Kitail dehr tokedihsang atail tiahk en pokonpene, duwen ekei ar kin epwehnki wia. A kitail nantihong kakehlaka nan kapehd en emenemen, pwe duwen amwail ese Rahnen Kaun-o kerendohr.” (Ipru 10:24, 25) Seri tohto kin iang arail pahpa oh nohno kan kalohki rongamwahu en Wehin Koht. (Mad. 24:14) Oh sang arail kasalehda arail poakohng Siohwa, nan sounpar koaros me pwulopwul kid kei kin papidaisla oh kin ale kapai kan pwehki irail wia tohnpadahk kei en Krais.—Mad. 16:24; Mark 10:29, 30.

Ale Luhko Met

4. Iahd me pwulopwul kan kak ale sapwellimen Koht luhk en papah ih?

4 Eklesiasdes 12:1 mahsanih: “Tamanda Sounwiepomw nindokon omw wie pwulopwulte.” Sounpar depe me pwulopwul men anahne lel pwehn kak ale luhk en papah oh kaudokiong Koht? Paipel sohte kasalehda sounpar depe. Kahrehda, dehr pweiek en medewe me ke nohn pwulopwul en rong Siohwa oh papah ih. Sohte lipilipil ahmw sounpar, se kangoange iuk en ale luhk wet.

5. Ia duwen pahpa oh nohno kan arail kak sewese neirail seri kan ren kekeirda nan padahk mehlel?

5 Me tohto kin ale sawas sang arail pahpa de nohno kan de ira koaros pwehn kekeirda nan padahk mehlel. Ni ahl wet, irail kin duwehte Timoty. Ni ahnsou me e wie seri pwelel, eh nohno Iunis oh nohno kahlap Lois kin padahkihong ih duwen Paipel. (2 Tim. 3:14, 15) Pil duwehte, mwein ahmw pahpa oh nohno kin padahkih iuk ni ara kin iang uhk onop Paipel, kapakap oh kohla ni mihting oh kapokon kan oh pil kalohk. Ara kin padahkihong uhk sapwellimen Koht ahl akan kin wia pwukoa kesempwal ehu me Siohwa ketikihong ira. Ke kin kalahnganki ara kin poakohng oh nsenohkin uhk?—Lep. Pad. 23:22.

6. (a) Soangen kaudok dah me kin kaperenda Siohwa? (b) Dahme kitail pahn tehkpene?

6 Ahpw ni ahmw kin lalaudla, Siohwa kin kupwurki ken “esehda dahme kupwuren Koht—dahme mwahu, oh dahme e kin ketin kupwurperenki, oh dahme unsek.” (Rom 12:2) Ma ke kin wia met, ke pahn kin iang towehda mihting kan, iang pasapeng, oh iang kalohk, kaidehn pwehki ahmw pahpa oh nohno me men ken wia soahng pwukat ahpw pwehki ke men wia kupwuren Koht. Ma ke kin perenki wia kupwuren Koht, met pahn kaperenda ih. (Mel. 110:3) Ahpw ia duwen ahmw kak kasalehda me ke men kalaudehla ahmw ineng en rong Siohwa oh idawehn sapwellime kaweid kan? Pwe ken kak wia met, kitail pahn tehkpene ahl siluh. Met akan iei onop, kapakap oh wiewia kan. Kitail pahn tehkpene ehuehu ire pwukat.

Esehla Siohwa nin Duwen Emen me Ke Kak Karanih

7. Ia duwen Sises eh wia mehn kahlemeng mwahu nin duwen tohnsukuhl en Paipel? Dahme sewese ih en wia met?

7 Keieun ahl me ken kasalehda ahmw men kalaudehla ahmw ineng en papah Siohwa iei sang ni ahmw wadek Paipel rahn koaros. Ke kak kaitarala ahmw anahn en karanihala Koht oh loalokongkihla padahk kan en Paipel sang ahmw kin kaukaule wadek Mahsen en Koht. (Mad. 5:3) Sises ketikihda mehn kahlemeng mwahu. Ehu pak, ni eh mahki sounpar 12, eh pahpa oh nohno diarada ih “ketiket nanpwungen sounkawehwe ko, karokaronge irail oh kekeinemwe rehrail.” (Luk 2:44-46) Sises kasalehdahr eh kin men wehwehkihla iren Paipel kan ni ahnsou me e tikitik. Dahme kin sewese ih en wia met? Eh nohno, Mery, oh eh pahpa, Sosep, uhdahn kin sewese ih. Ira wia sapwellimen Koht ladu kei me kin padahkihong Sises duwen Koht sang ni eh pwelel.—Mad. 1:18-20; Luk 2:41, 51.

8. (a) Iahd me pahpa oh nohno kan anahne tepida katengehdi nan mohngiong en neirail seri kan limpoak ong Mahsen en Koht? (b) Menlau koasoia dahme kin wiawi pwehn kasalehda kesempwalpen kasukuhlih seri kan sang arail pwelel.

8 Pil duwehte rahnwet, pahpa oh nohno kan me kin lemmwiki Koht kin pohnese duwen kesempwalpen ira en katengehdi nan mohngiong en neirail seri kan ineng en ese padahk mehlel en Paipel sangete ni arail pwelel. (Deud. 6:6-9) Ihme emen sister me adaneki Rubi kin wia mwurinte eh naitikihada tepin nah pwutak Joseph. Ehuehu rahn e kin wadek ong ih sang Nei Pwuhk en Poadoapoad kan en Paipel. Ni Joseph eh wie kekeirda, Rubi kin sewese ih en wadlikihla soangsoangen iren Paipel kan. Ia duwe, Joseph kin paiekihda soangen kasukuhl wet? Mwurinte e esehla lokaia, e kak pein koasoiahda poadopoad tohto nan Paipel. E wia tepin eh padahk nan Sukuhl ong Sapwellimen Koht Doadoahk ni eh sounpar limau.

9. Dahme kahrehda e kesempwal en wadek Paipel oh doudouloale dahme ke wadek?

9 Pwehn doulahte kekeirda nan padahk mehlel, kumwail me pwulopwul kan anahne wiahkihla wadek Paipel rahn koaros tiahk ehu. (Mel. 71:17) Dahme kahrehda wadek Paipel pahn kin seweseiuk en kekeirda? Tehk dahme Sises mahsanih nan sapwellime kapakap ong Semeo: “Oh iet mour: aramas akan en eseikomwihla, me komwihte Koht mehlel.” (Sohn 17:3) Mehlel, ni ahmw kalaudehla ahmw loalokongkihla Siohwa, ke pahn karanihala ih sang mahs likamwete ke kin kilang ih oh pahn kalaudehla ahmw limpoak ong ih. (Ipru 11:27) Kahrehda, ehuehu ahnsou me ke kin wadek Paipel, doadoahngki ahnsowo pwehn kalaudehla ahmw esehla Siohwa. Idek rehmw: ‘Dahme wasaht kin padahkihong ie duwen Siohwa? Ia duwen iren Paipel eh kin kasalehda me Koht kin ketin poakohng oh nsenohkin ie?’ En doudouloale soangen peidek pwukat pahn seweseiuk en esehla duwen sapwellimen Siohwa madamadau oh pepehm oh dahme e kin kupwurki ken wia. (Wadek Lepin Padahk 2:1-5.) Duwehte Timoty, ke pahn “uhdahn kamehlele” dahme ke sukuhlki sang Paipel oh ke pahn mwekidki ken men kaudokiong Siohwa.—2 Tim. 3:14.

Ia Duwen Kapakap Eh Kin Kalaudehla Ahmw Poakohng Siohwa?

10, 11. Ia duwen ahmw kapakap eh kak seweseiuk en kakehlaka ahmw ineng en papah Koht?

10 Keriaun ahl me ke kak kakehlaka ahmw ineng en papah Siohwa ni mohngiong unsek iei sang ahmw kin kapakap. Nan Melkahka 65:2, kitail kin wadek: “Pwehki omwi kin ketin sapeng pekipek kan. Aramas koaros pahn pwarewei rehmwi.” Ni ahnsou me mehn Israel kan kin wia sapwellimen Koht aramas akan, mehn liki kan kin kohla nan sapwellimen Siohwa tehnpas sarawi pwe ren kak kapakap ong ih. (1 Nan. 8:41, 42) Koht sohte kin ketin lipilipilki aramas. Irail akan me kin kapwaiada sapwellime kosonned akan kin kak kamehlele me e pahn ketin karonge irail. (Lep. Pad. 15:8) Ei, “aramas koaros” pil iangahki kumwail me pwulopwul kan.

11 Ke kin ese me ahneki nanpwung mwahu rehn emen kin poahsoankihda kapehse mwahu. Mwein ke kin men koasoiaiong kompoakepahmw keren men duwen ahmw madamadau kan, dahme ke kin nsenohki oh ahmw pepehm kan. Pil duwehte, sang ni ahmw kin kapakap sang nan mohngiong, ke kin koasoiong ahmw Sounkapikadao. (Pil. 4:6, 7) Koasoiong Siohwa duwehte ahmw kin koasoiaiong ahmw pahpa de nohno de kompoakepahmw keren men audepen loalomw. Ni mehlel, ahmw kapakap oh ahmw pepehm ong Siohwa kin dokpene. Ke pahn esehda me ni ahmw nanpwungmwahu rehn Siohwa kin kehlailla, ke pahn kak kasalehda ni oaritik ahmw madamadau oh pepehm kan nan ahmw kapakap kan.

12. (a) Dahme kapakap me katapan kin pidada? (b) Dahme pahn seweseiuk pwe ken wehwehkihda me Siohwa kin ketin karanih iuk?

12 Ahpw tamataman me ahmw kapakap sohte kin pidadahte lokaia kan. E pil kin pidada ahmw pepehm loal kan. Nan ahmw kapakap kan, kasalehiong Siohwa ahmw limpoak, wahu oh likih ih ni unsek. Ni ahmw wehwehkihda duwen Siohwa eh ketin sapeng ahmw kapakap kan, ke pahn esehla laudsang mahs me “e kin ketiket limwahn irail kan me kin likweriong.” (Mel. 145:18) Ei, Siohwa pahn ketin karanihala oh kakehlaka iuk pwe ken pelianda Tepilo oh wiahda pilipil pwung kan nan ahmw mour.—Wadek Seims 4:7, 8.

13. (a) Ia duwen nanpwungmwahu rehn Koht eh sewese sister emen? (b) Ia duwen nanpwungmwahu rehn Koht eh kin seweseiuk en powehdi kasongosong kan sang iengomw kan?

13 Medewehla ia duwen Cherie eh ale kehl sang eh nanpwungmwahu rehn Siohwa. Erein ahnsou me e pwihn kaduwau lel kaeisek riau, e kin ale kisakis kan pwehki e kin pweida nan sukuhl oh palien mwadong kan. Ni ahnsou me e kesepwil sang sukuhl, e ale kisakis en mwohni en kak kohla sukuhl laud. Cherie nda: “Met wia kasongosong ehu, oh sounpadahk en mwadong kan oh iengei ko uhdahn kangoange ien ale kisakis wet.” Ahpw e pohnese ma e kohla sukuhl laud, met pahn kahrehiong ih en kihong eh ahnsou laud ong sukuhl oh kaunopadahng siai en mwadong kan oh solahr eh ahnsou ong papah Siohwa. Dahme Cherie wia? E nda: “Mwurin I kapakap ong Siohwa, I soikala kisakis wet oh tapiada papah Siohwa nin duwen pioneer men.” Sang ahnsowo lel met e kin wia doadoahk en pioneer erein sounpar limau. E nda: “I sohte kin koluhkihla met. En wehwehki me ei pilipil kaperenda Siohwa pil kapereniehda. Mehlel, ma ke kin mwohneki mahs Wehin Koht, soahng teikan koaros pahn kohwong uhk.”—Mad. 6:33.

Wiewia Mwahu Kin Kasalehda me Ke Ahneki Mohngiong Mwakelekel

14. Dahme kahrehda ahmw wiewia mwahu kin kesempwal ong Siohwa?

14 Kesiluh en ahl me ke kak kasalehda me ke kin perenki papah Siohwa iei ahmw wiewia kan. Siohwa kin ketin kapaiada me pwulopwul kan me kin tiahk mwakelekel. (Wadek Melkahka 24:3-5.) Samuel ni eh pwulopwul, e sohte kin alasang wiewia samin en nein samworo Ilai pwutak kan. Aramas akan kin kilang ahn Samuel wiewia mwahu. Paipel mahsanih: “Kisin pwutak Samuel ahpw kekeirda, oh masamasala mwohn silangin KAUN-O oh pil mwohn aramas akan.”—1 Sam. 2:26.

15. Ia ekei kahrepe kan me ke kin wiewia mwahu?

15 Kitail kin mour nan sampah me dirki aramas me kin roporop ong pein irail, pohnmwahso, sapeikiong ar pahpa oh nohno kan, sohte kin kasapahlkalahngan, soaloalopwoat, lemei, aksuwei, inengieng pein arail peren laud sang kupwuren Koht me iei ekei tiahk kan me Pohl ntingihdi. (2 Tim. 3:1-5) Eri e kak apwal ong uhk en kolokol tiahk mwakelekel ni ahmw kin mi nan irair suwed en ahnsou wet. Ahpw ehuehu ahnsou me ke wia dahme pwung oh pil soikala wiewia sapwung kan, ke kin kadehdehda me ke kin uhki Siohwa me ih me sapwellimaniki pwung en kaunda lahng oh sampah. (Sohp 2:3, 4) Ke pil kin nsenamwahuki ahmw kin ale kupwuramwahu en Siohwa: “Samwa, ke en loalokongla, I ahpw pahn kin pereperen; e pahn mie ei pasapeng ong mehmen me pahn kauwei ie.” (Lep. Pad. 27:11) Patehng met, ahmw kin ese me ke ahneki kupwuramwahu en Siohwa pahn kakehlaka ahmw ineng en papah ih.

16. Ia duwen emen sister eh kaperenda kupwuren Siohwa?

16 Kristian emen me adaneki Carol kin kolokol kaweid kan en Paipel ni eh kin iang sukuhl, oh ienge kan kin kilang eh wiewia mwahu kan. Dahme wiawi? Iengen Carol kin kapailoke ih pwehki kadeikpen loale sohte kin mweidohng ih en iang rahn en kasarawi kan oh kasarawi en wehi kan. Nan soangen ahnsou ko, ekei pak e kak kawehwehiong meteikan dahme e kamehlele. Mwurin sounpar tohto, Carol ale kisinlikou ehu sang emen ienge ko, me ntingihdi: “I kin ahnsou koaros kasikasik en tuhwong uhk oh nda kalahngan. I kin kilang ahmw wiewia mwahu oh mehn kahlemeng mwahu nin duwen Kristian pwulopwul men, iangahki ahmw eimah en sohte iang rahn en kasarawi kan. Kowe me tepin Sounkadehdehn Siohwa kan me I tuhwong.” Mehn kahlemeng en Carol uhdahn kamwakid ienge men oh mwuhr e tapiada onop Paipel. E ntingwohng Carol me e wiahlahr emen Sounkadehde me papidaisla erein sounpar 40! Duwehte Carol, kumwail me pwulopwul kan rahn wet me kin kolokol kaweid kan en Paipel ni eimah mwein kin kamwakid emenemen irail me mohngiong mehlel en esehla Siohwa.

Me Pwulopwul kan Kapinga Siohwa

17, 18. (a) Ia omw pepehm ong me pwulopwul kan nan mwomwohdiso? (b) Dahme me pwulopwul kan me kin lemmwiki Koht pahn kasikasik ahnsou kohkohdo?

17 Kitail koaros me kisehn sapwellimen Siohwa pwihn kin perenki kilang me pwulopwul kid kei me kin ngoangki iang kaudok mehlel! Me pwulopwul pwukat kin kakehlaka arail ineng en kaudokiong Siohwa sang ni arail wadek Paipel rahn koaros, sang ni arail kapakap oh sang ni arail wiewia kan me pahrekiong kupwuren Koht. Soangen mehn kahlemeng en me pwulopwul pwukat kin kakehlaka arail pahpa oh nohno kan oh pil koaros sapwellimen Siohwa aramas akan.—Lep. Pad. 23:24, 25.

18 Ni ahnsou kohkohdo, me pwulopwul lelepek kan pahn mi nanpwungen irail me pahn pitla oh mi nan sapwellimen Koht sampah kapw. (Kaud. 7:9, 14) Nan sampah kapw, re pahn ahneki kapai kaselel kan ni ar kin pousehlahte kakairada arail kalahngan ong Siohwa oh re pahn kak kapinga ih kohkohlahte.—Mel. 148:12, 13.

Ke Kak Kawehwehda?

• Ia duwen me pwulopwul kan ar kak iang kaudok mehlel rahn wet?

• Pwehn paiekihda ahmw wadek Paipel, dahme kahrehda doudouloale kin kesempwal?

• Ia duwen kapakap eh kin seweseiuk ken karanih Siohwa?

• Ia imwilahn wiewia mwahu en Kristian kan?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 17]

Wadek Paipel rahn koaros kin wia ahmw tiahk?