Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Koapworopwor oh Limpoak Kin Pwurehng Miehla

Koapworopwor oh Limpoak Kin Pwurehng Miehla

Koapworopwor oh Limpoak Kin Pwurehng Miehla

PAHPA oh nohno kan, sounpadahk kan, oh meteikan me kin sewese me pwulopwul kan kin ese me sohte me kak wekidala irair en sampah. Ahpw, mie soahng tohto me kitail koaros kak wia pwehn sewese me pwulopwul kan en nsenamwahu, roson, oh pil ese kamwahwihala arail irair akan.

E pahn mwahu en pere noumw seri kan sang omw pahn song en kamwahwihala arail kahpwal akan. Ihme kahrehda, pahpa oh nohno kan anahne medewe mwahu ia duwen mwomwen arail mour oh dahme re kin kesempwalki eh kak kamwakid madamadau oh wiewiahn neirail seri kan. Ni arail pahn nantihong pwe limpoak oh nsenoh en mie nan imwarail, met kak kahrehiong seri kan en nsenamwahu oh sohte wia soangen mwekid keper me kak kauwehla arail mour. Ehu anahn me keieu laud rehn me pwulopwul kan iei me emen en kin rong irail. Ma pahpa oh nohno sohte pahn kin rong neirail seri kan, ele meteikan me sohte konehng me pahn uhd wia met.

Dahme pahpa oh nohno kan anahne wia rahnwet? En wiahda ahnsou ong noumwail seri kan ni ahnsou me re anahne, met iei ni ahnsou me re pwulopwul. Ong peneinei tohto, met sohte mengei. Nan peneinei tohto, pahpa oh nohno koaros anahne doadoahk pwehn apwalihala arail anahn akan. Pahpa oh nohno me kin nantihong oh wiahda tounmetei kan pwehn wiahda ahnsou laud ong neirail seri kan kin kalapw kilang neirail seri kan arail kin pweida nan arail mour. Ahpw duwehte me kileldier powe, ekei pak mendahki pahpa oh nohno kan kin wia uwen me re kak, kahpwal laud kan kin pwarada rehn neirail seri kan.

Kompoakparail kan oh Meteikan Kak Sawas

Ma mahwen, angkehlail, oh tiahk lemei kin wiawi ong seri kan, me laud kan me uhdahn nsenohkin irail pahn anahne doadoahk laud pwehn sewese irail. Me pwulopwul kan me arail pepehm oh madamadau kin ohkihla soahng pwukat mwein sohte pahn mwadang mwekidki sawas me kohwong irail. Mwein ke pahn anahne ahnsou laud oh doadoahk laud. E sohte pahn wia elen loalokong de limpoak ma ke mwamwahlikin irail de sohte tehk irail. Ia duwe, kitail kak kalaudehla atail kin kasalehda kadek oh limpoak pwehn sair arail mohngiong?

Kaidehn pahpa oh nohno kante ahpw kompoakparail kan oh riarail kan anahne tehk kanahieng ma me pwulopwul kan kin kasalehda ohlahn de kahpwal en pepehm. Ma re kasalehda met, mwadang rong irail. Ma kak, song en doadoahngki peidek me konehng pwehn diarada arail madamadau oh kamehlelehiong irail me ke kin wia kompoakparail mehlel men. Kompoakparail kan me re kin likih oh kisehrail kan ele kak sewese pahpa oh nohno pwehn apwalihala kahpwal kan. Ahpw irail anahne kanahieng pwe ren dehr kihsang pwukoahn pahpa oh nohno kan. Pali laud en ahnsou, me pwulopwul kan me kin song en kemehla pein irail kin anahne pahpa oh nohno en tehk irail.

Ehu kisakis me keieu mwahu me emen kak kihong me pwulopwul kan iei koapworopwor en ahnsou kohkohdo me kak kamwakid irail en men momour. Tohto me pwulopwul kan esehda mehlelpen inou kan en Paipel duwen sampah eh pahn mwahula ni ahnsou keren.

Pitla Sang Kemehla Pein Irail

Emen lih pwulopwul nan Sapan me kin kalapw medewe en kemehla pein ih koasoia: “Pak depe I kin men kemeiehla. Ni ahnsou me I tikitik, emen me I kin likih angkehlailih ie. . . . Mahs, I kin ntingihdi pahn pak tohto me ‘I men mehla,’ I sohte taman pak depe I wia met. I wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa oh met I kin doadoahngki pali laud en ei ahnsou ong kalohk, ahpw pepehm wet kin pwurehng pwarada rehi ekei pak. . . . Ahpw Siohwa kin ketin mweidohng ien momour oh likamwete e kin ketin mahsanihong ie, ‘Nantihong ken wie momourte.’”

Emen serepein me sounpar 15 nan Russia nda: “Ni ahnsou me I sounpar 8, I tepida ahneki pepehm me sohte me anahne ie. Ei pahpa oh nohno sohte kin koasoiong ie oh I kin song en kamwahwihala pein ei kahpwal akan. I kin pein wiewia ahi. I kin kalapw akamai ong ei peneinei kan. Eri, I lemehda ien kemeiehla. Ahpw ia uwen ei peren ni ei tuhwong Sounkadehdehn Siohwa kan!”

Nan Australia, emen lih me adaneki Cathy me sounpar 30 samwa kasalehda me emen me ahneki soumwahu en pwunod laud kak diar koapworopwor: “I kin kalapw medewe soangen wiepe kan en kemeiehla oh I song wia met. I men pitsang sampah wet me direkihla medek, lingeringer, oh kahrehiong ei ahneki pepehm me sohte katepei. Ei soumwahu en pwunod laud kahrehiong ei pehm me e apwal ong ie en pitsang mehkot me duwehte ‘pesen likan’ me I mihla loale. Ihme kahrehda, en kemeiehla me mwomwen mwahu ahnsowo.”

E pousehlahte oh nda: “Ni tepin ei rong duwen sampah wet eh pahn wiahla paradais ehu me mie popohl oh nsenamwahu ong koaros, I mentehno met en wiawi. Ahpw e mwomwen ouraman ehu me sohte kak pweida. Mwuri I tepida wehwehkihla sapwellimen Siohwa madamadau ong mour oh ia uwen emenemen kitail eh kesempwal mwohn silangin Koht. I tepida kamehlele me mie koapworopwor ong ahnsou kohkohdo. Met I pitsang ‘pesen likan’ me I mihla loaleo. E sohte mengei. Ekei pak soumwahu en pwunod kin poweiehdi oh I kin pwunodada. Ahpw ni ei kin mwohneki Siohwa Koht nan ei mour, I kin karanihala ih oh nsenamwahu. I kin kalahnganki soahng koaros me Siohwa ketin wiahiong ie.”

Solahr Mehlahn me Pwulopwul kan

Ni en me pwulopwul kan kin onop Paipel, irail kin diar me mie mehkot mwahu me re kak kasik. Wahnpoaron Pohl kahdaneki met, “mouro me uhdahn mour mehlel.” E kaweid mwahnakapw Timoty: “Panawiheki koaros me kepwehpwe nan mour wet . . . re en koapworopworki Koht, me kin ketin kalahngan oh me kin ketin sapankihong kitail soahng koaros pwe kitail en peren. Panawihekin irail re en kin wia me mwahu, . . . Ih duwen met ar pahn kaunopada ehu pai kesempwal ong pein irail, me pahn wia ehu poahsoan kehlail ong ni ahnsou kohkohdo. Eri, irail ahpw pahn kak lelohng ni mouro me uhdahn mour mehlel.”—1 Timoty 6:17-19.

En Pohl kaweid kin wehwehki me kitail en sewese meteikan pwe ren kak iang ahneki koapworopwor ong ahnsou kohkohdo. “Mouro me uhdahn mour mehlel” iei me Siohwa ketin inoukihda nan sapwellime “lahng kapw oh sampah kapw.”—2 Piter 3:13.

Tohto irail me pwulopwul me mahso kin mi nan keper wehwehkihda me doadoahngki wini en kasahliel oh wia tiahk samin kin duwehte ahl reirei pwoat me kin kahluwalahng mehla, oh kemehla pein irail kin ihte kamwotehla ahl wet. Irail kin wehwehkihla me sampah wet iangahki mahwen kan, kailok, tiahk lemei kan, oh sempoak pahn solahr mie ahnsou keren. Re sukuhlki me koasoandi en sampah wet sohte kak pein mwahula. Re kamehlele me ihte Wehin Koht me arail koapworopwor pwehki e pahn wahdo sampah kapw ehu me kaidehn me pwulopwulte ahpw aramas peik koaros sohte pahn pwurehng mehla de pil ahneki pepehm en men mehla.—Kaudiahl 21:1-4.