Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Ke Kin Tatki me Suwed?

Ke Kin Tatki me Suwed?

Ke Kin Tatki me Suwed?

“Komw [Sises] . . . kin kalahdeki dahme sapwung.”—IPRU 1:9.

1. Dahme Sises mahsanihki duwen limpoak?

PWE en ketin kasalehda kesempwalpen limpoak, Sises Krais mahsaniong sapwellime tohnpadahk kan: “I pahn kihong kumwail kosonned kapw ehu: kumwail en poakpene nanpwungamwail. Duwen ei poakohng kumwail, iei duwen kumwail en poakpene. Pwe ihme aramas koaros pahn esehki me kumwail nei tohnpadahk, ma kumwail pahn limpoakpene.” (Sohn 13:34, 35) Sises kehkehlingkihong sapwellime kan en kasalehda limpoak en tounmetei nanpwungarail. Soangen limpoak wet kin kasansalehda ihs irail. Sises pil ketin padahkihong irail: “Kumwail poakohng amwail imwintihti kan oh kapakapki me kin kalokei kumwail.”—Mad. 5:44.

2. Dahme sapwellimen Krais tohnpadahk kan anahne kakairada tatki?

2 Sises ketin padahkihong sapwellime kan duwen limpoak ahpw e pil ketin padahkihong irail duwen dahme re pahn tatki. Me pid duwen Sises, Paipel mahsanih: “Komw kin kupwurki dahme pwung, oh kin kalahdeki dahme sapwung [me suwed].” (Ipru 1:9; Mel. 45:7) Met kasalehda me kitail anahne kakairada kaidehn ihte poakohng me pwung ahpw en pil tatki me sapwung de dihp. E kesempwal en tehk dahme wahnpoaron Sohn kasalehda: “Me kin wia dihp kin pelianda kosonned en Koht, pwehki dihp, iei me kin pelianda kosonnedo.”—1 Sohn 3:4.

3. Me pid tatki me suwed, soangen irair dahkei nan atail mour me kitail pahn tehkpene?

3 Eri nin duwen Kristian kan, kitail anahne idek rehtail, ‘I kin tatki me suwed?’ Kitail pahn tehkpene irair pahieu nan atail mour ong ia duwen atail kak kasalehda atail tatki dahme suwed: (1) atail madamadau duwen kang sakau en wai, (2) atail madamadau duwen wunahni, (3) mwomwen atail mwekidki tiahk samin, oh (4) atail kin medewehki irail kan me kin perenki me suwed.

Dehr Wia Lidun Sakau

4. Dahme kahrehda Sises kak ketikihda kaweid duwen sakau daulihala?

4 Ekei pak, Sises kin ketin konote wain pwe e mwahngih me met iei kisakis ehu sang rehn Koht. (Mel. 104:14, 15) Ahpw e sohte ketin mwamwahliki kisakis wet sang ni eh kin konote daulihala. (Lep. Pad. 23:29-33) Ihme kahrehda e kak ketikihda kaweid duwen sakau daulihala. (Wadek Luk 21:34.) Sakau daulihala kak imwikihla dihp laud teikan. Kahrehda wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Kumwail dehr kin sakaukihla douluhl wain, pwe e pahn kaweikumwailla; a kumwail en kin direkihla [“sapwellimen Koht manaman,” NW].” (Ep. 5:18) E pil kaweid lih mah kan nan mwomwohdiso en dehr kin “wia lidun wain.”—Taitus 2:3.

5. Peidek dah kan me emen me pilada en kang sakau kak pein idek reh?

5 Ma ke pilada en sakau, ke anahne idek rehmw: ‘I kin ahneki sapwellimen Sises madamadau me pid sakau daulihala? I kak kaweid meteikan me pid sakau daulihala? I kin kang sakau pwe ien manokehla de katikala ei pwunod kan? Ia uwen ei kin kang sakau nan ehuehu wihk? Ia duwen ei kin mwekidki ni emen eh nda me I kin sakau daulihala? I kin sapwungki de mwehlki dahme e nda?’ Atail kin mweidohng pein kitail en wia lidun sakau kak kauwehla atail koahiek en madamadau oh wiahda pilipil mwahu kan. Sapwellimen Krais tohnpadahk kan kin nantihong pere arail koahiek en madamadau.—Lep. Pad. 3:21, 22.

Liksang Tiahk en Wunahni

6, 7. (a) Dahme Sises ketin wiahiong Sehdan oh ngehn saut akan? (b) Dahme kahrehda tiahk en wunahni kin paraparala wasa koaros rahnpwukat?

6 Ni ahnsou me e ketiket nin sampah, Sises kin ketin pelianda Sehdan oh ngehn saut akan. E ketin pelianda ni Sehdan eh kasonge eh lelepek. (Luk 4:1-13) E pil ketin pohnese oh pelianda kasongosong kan me sohte sansal me kakete kamwakid eh madamadau oh wiewia kan. (Mad. 16:21-23) Sises ketin sewese irail akan me anahne sawas pwe ren pitsang ngehn saut lemei kan.—Mark 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.

7 Mwurin Sises eh ketin wiahla Nanmwarki nan pahr 1914, e ketin kamwakelehsang nanleng soahng suwed kan me Sehdan oh ngehn saut akan kin wia. Kahrehda ahnsou wet Sehdan koasoanehdi teng en kalaudehla eh kin “pitipitih sampah pwon.” (Kaud. 12:9, 10) Eri, kitail en dehr pwuriamweikihla me tohtohla aramas nan wasa koaros kin perenki wunahni. Dahme kitail kak wia pwe kitail en kak perekitail sang wunahni?

8. Dahme kitail anahne kasawih rehtail me pid mehn kamweit?

8 Paipel kin ni sansal kaweid kitail duwen keper kan me pid wunahni. (Wadek Deuderonomi 18:10-12.) Rahnwet, Sehdan oh nah ngehn saut kan kin doadoahngki kasdo kan, pwuhk kan, oh video game kan me kin kangoange wunahni pwe en kamwakid madamadau en aramas. Kahrehda, ni atail kin pilada mehn kamweit kan, kitail en idek rehtail: ‘Nan sounpwong ko me nekier, I kin pilada ien kilang kasdo, TV, pwuhk oh video game kan me wiewiahn wunahni mi loale? I kin wehwehki duwen kesempwalpen liksang mehkan me kangoange wunahni, de I leme me mepwukat sohte keper? Mie pak me I kin medewe ia sapwellimen Siohwa pepehm ong mehn kamweit kan me I pilada? Ma I mweidohng nan ei mour soahng pwukat me Sehdan kin doadoahngki, ei limpoak ong Siohwa oh sapwellime kaweid pwung kan pahn kamwakid ien mwadang liksang mepwukat?’—Wiewia 19:19, 20.

Kapwaiada Kaweid en Sises me Pid Tiahk Samin

9. Ia duwen emen eh kin kakairada poakoapen me suwed?

9 Sises kin ketin utung sapwellimen Siohwa koasoandi duwen dahme konehng me pid nsenen pwopwoud. E mahsanih: “Kumwail sohte kin wadek mahsen wet nan Pwuhk Sarawi duwen Sounwiepen aramas eh ketin wiahda ohl oh lih nin tapio? Oh Koht mahsanih, ‘Iei kahrepen me ohl pahn mweikihsang seme oh ine oh patehng eh pwoud, oh ira riemen pahn wiahla warteieu.’ Ira eri solahr wia riemen, pwe warteieu. Eri, kaleke aramas de kamweidpeseng me Koht ketin kapatapenehr.” (Mad. 19:4-6) Sises kin mwahngih me dahme kitail kilang kak kamwakid mohngiongitail. Kahrehda, nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl, e mahsanih: “Kumwail rongehr padahk pwoatet: ‘Ke dehr kamwahl.’ A ngehi I ndaiong kumwail met: mehmen me pahn kilikilang lih emen oh men dihpki, nahn e wiadahr dipen kamwahl nan kapehde.” (Mad. 5:27, 28) Ni mehlel, irail kan me kin pohnsehsehla sapwellimen Sises kaweid kin kakairada nan loalarail poakoapen me suwed.

10. Koasoiahda dahme wiawi me kasalehda duwen emen eh kak sohla kilang kilel suwed?

10 Sehdan kin doadoahngki kilel suwed pwe en kangoange tiahk en nenek. Kilel suwed kin uhdahn rekla nan koasoandi wet. Irail kan me kin kilang kilel suwed kin diarada me e apwal en irisasang nan arail madamadau kilel samin kan. Irail solahr kak uhdihsang kilang kilel suwed. Medewehla dahme wiawihong emen Kristian. E koasoia: “I kin ekihla ei kin kilang kilel suwed. Ni ei kin kilang met, I kin medewehda wasa kis me tohrohr sang wasa mehlel me I kin mihmi oh papah Siohwa. I ese me wiewia wet sapwung ahpw I kin nda me Koht kin kupwurkihte ei papah ih.” Dahme wekidala madamadau en brother menet? E koasoia: “Mendahki met me keieu apwal ong ie en wia, I pilada en ndaiong elder kan duwen ei kahpwalo.” Kedekedeo, brother menet kesehla tiahk samin wet. E koasoia: “Mwurin ei kamwakeleiehsang dihp wet, I pehm me I uhdahn ahneki nsen mwakelekel.” Irail kan me kin tatki me suwed anahne sukuhlki ren tatki kilel suwed.

11, 12. Ia duwen atail kak kasalehda me kitail kin tatki me suwed me pid atail pilipil en keseng oh koul kan?

11 Keseng oh lepin lokaia kan nan koul kan kak kamwakid laud atail pepehm oh mohngiong. Keseng oh koul iei kisakis ehu sang rehn Koht oh ni ahnsou reirei aramas kin doadoahngki nan kaudok mehlel. (Eks. 15:20, 21; Ep. 5:19) Ahpw en Sehdan sampah suwed wet kin doadoahngki keseng oh koul kan pwehn kapinga tiahk samin. (1 Sohn 5:19) Ia duwen omw pahn ese ma keseng oh koul kan me ke kin rong kin kasamineiukala de soh?

12 Ele ke pahn tepikihda omw idek rehmw: ‘Ia duwe, koul kan me I kin rong kin kapinga tiahk en kamaramas, kamwahl, nenek, oh lahlahwe Koht? Ma I pahn wadek ong emen lokaia kan nan koul kan me I kin rong, aramaso pahn medewe me I kin tatki me suwed, de lokaia ko pahn kasalehda me ei mohngiong me samin?’ Kitail sohte kak nda me kitail kin tatki me suwed ahpw ni ahnsowohte pilada soangen koul oh keseng me kin kapinga me suwed. Sises mahsanih: “A mehkan me kin kohieisang nan ewe, kin tepisang nan kapehde, oh ih me kin kasaminehla aramas. Pwe lamalam suwed kan kin pwilisang nan kapehd en aramas oh kin kahrehda kamaramas, kamwahl, nenek, pirap, likamw, oh karaun likamw ape.”—Mad. 15:18, 19; pil kilang Seims 3:10, 11.

Ahneki Sapwellimen Sises Madamadau ong Irail kan me Poakohng me Suwed

13. Ia duwen Sises eh kin ketin kilangwohng irail kan me kin wiewiahte dihp?

13 Sises mahsanih me e ketido pwe me dipan akan, de aramas suwed akan, en koluhla. (Luk 5:30-32) Ahpw ia duwen eh kin ketin kilangwohng irail kan me kin wiewiahte dihp? Sises ketikihda kaweid kehlail kitail en dehr mweidohng soangen aramas pwukat en kamwakid atail wiewia. (Mad. 23:15, 23-26) E pil mahsanih ni sansal: “Kaidehn aramas koaros me kin likwerih ie, ndinda, ‘Maing ei Kaun, Maing ei Kaun,’ me pahn pedolong nan Wehin Koht, pwe irail kan me kin kapwaiada kupwur en Semei me ketiket nanleng. Ni Rahnen Kadeiko eh pahn leledo, me tohto pahn ndahng ie, ‘Maing at Kaun, Maing at Kaun! Se kohpadahr ni mwaromwi; ni mwaromwi se kausekihsangehr tepil kan, oh se wiadahr manaman tohto!’” Ahpw Sises pahn ketin soikala irail kan me sohte kin koluhkihla arail wiewia suwed kan ni eh mahsanih: “Kumwail kohkohweisang ie.” (Mad. 7:21-23) Dahme kahrehda aramas pwukat pahn alehdi soangen kadeik wet? Pwehki arail kin mwamwahliki Koht oh kahrehda kahpwal ong meteikan sang ni arail wiewia suwed kan.

14. Dahme kahrehda irail kan me sohte kin koluhkihla diparail kan anahne kohsang nan mwomwohdiso?

14 Mahsen en Koht kin kehkehlingki me irail me dipan akan me sohte kin koluhla en kohsang nan mwomwohdiso. (Wadek 1 Korint 5:9-13.) Met kin anahn pwehki kahrepe siluh: (1) pwe en pere mwaren Siohwa sang karaun likamw, (2) pwe en pere mwomwohdiso en dehr saminla, oh (3) pwe en sewese me dipano en koluhla ma kak.

15. Ma kitail men kolokol atail lelepek ong Koht, peidek kesempwal dah kan me kitail anahne idek rehtail?

15 Kitail kin ahneki sapwellimen Sises madamadau ong irail kan me kin koasoanehdi ren wia me suwed? Kitail anahne medemedewe peidek pwukat: ‘I kin pilada en werekiong emen me piskensang de pein pilada en mweisang mwomwohdiso en Kristian? Ia duwen ma ih emen kisehn ei peneinei me solahr kousoan reht?’ Soangen irair wet kak kasonge atail kin poakohng me pwung oh atail lelepek ong Koht.

16, 17. Soangen kahpwal dahieu me nohno Kristian men lelohng? Dahme sewese ih en utungada koasoandi en piskenla ong irail kan me sohte kin koluhkihla diparail kan?

16 Nna medewehla dahme wiahiong sister men me nah pwutako, me laudehr, kin poakohng Siohwa mahs. Ahpw mwuhr, pwutako pilada en nsenkihte wia me suwed. Kahrehda e piskensang mwomwohdiso. Sistero kin poakohng Siohwa, ahpw e pil poakohng nah pwutako oh e uhdahn apwalki kapwaiada kaweid en Paipel en dehr werekiong ih.

17 Soangen kaweid dah me ke pahn kihong sistero? Emen elder sewese ih en wehwehki me Siohwa kin mwahngih eh medek. Eldero sewese ih en medewe duwen medek me Siohwa sapwellimanki ni ahnsou me ekei sapwellime tohnleng kan pelianda ih. Eldero sewese ih en medewe me mendahki Siohwa mwahngih ia uwen kamedek en soangen irair wet, e ketin koasoanehdi me irail me sohte kin koluhkihla diparail kan anahne piskenla. Sistero kapwaiada kaweid wet oh ni lelepek utungada koasoandi en piskenla. * Soangen lelepek wet kin kaperenda Siohwa.—Lep. Pad. 27:11.

18, 19. (a)  Sang ni atail sohte kin werekiong irail me wiewiahte suwed kin kadehdehda atail kin tatki dahieu? (b) Ia pahn imwilahn atail kin loalopwoatohng Koht oh sapwellime koasoandi kan?

18 Ma ke pahn lelohng soangen irair wet, menlau tamataman me Siohwa kin ketin poakeiukala. Sang ni omw sohte kin werekiong irail me piskensang de pein pilada en mweisang mwomwohdiso, ke kin kasalehda me ke kin tatki madamadau oh wiewia kan me kin imwila duwehte met. Ahpw ke pil kin kasalehda me ke poakohng me dipano oh ke men wia dahme keieu mwahu ong ih. Omw loalopwoatohng Siohwa ele kak kalaudehla en me dipano eh pahn koluhla oh pwurodohng rehn Siohwa.

19 Emen me piskenla oh mwuhr pwurodo ntingihedi: “I perenki me sapwellimen Siohwa pwihn kin mwakelekel pwehki Siohwa ketin poakohng sapwellime aramas akan. Met kin mwomwen lemei ong irail kan me kaidehn tohnmwomwohdiso ahpw met kin anahn oh uhdahn wiewiahn limpoak ehu.” Ia duwe, ke lemeleme me ma tohnmwomwohdiso iangahki eh peneineio kin pousehlahte werekiong ih erein ahnsou me e piskenla, aramaso pahn kak ahneki soangen madamadau wet? Atail kin utungada koasoandi en Paipel en piskenla kihda mehn kadehde me kitail kin poakohng me pwung oh pohnese me Siohwa kin sapwellimanki pwuhng en ketin koasoanehdi dahme pwung oh dahme sapwung.

“Tatki me Suwed”

20, 21. Dahme kahrehda e kesempwal en sukuhlki tatki me suwed?

20 Wahnpoaron Piter kaweidki: “Kumwail onohnop oh mwasamwasahn.” Dahme kahrehda? “Pwe amwail imwintihtio, Tepil, kin kohkohseli duwehte laion emen me kin weriwer, raparapahki ihs me e pahn kadallehla.” (1 Pit. 5:8) Kowe me Sehdan pahn kadallehla? Met kin pidada uwen laud en omw sukuhlki en tatki dahme suwed.

21 E sohte kin mengei en kakairada atail tatki dahme suwed. Kitail kin ipwidi nan dihp, oh kitail kin mi nan sampah me kin kangoange kitail en idawehn atail ineng suwed. (1 Sohn 2:15-17) Ahpw kitail kak pweida ni atail kakairada atail tatki me suwed sang ni atail alasang Sises Krais oh kaloalehla atail limpoak ong Siohwa Koht. Eri, kitail en koasoanehdi teng en “tatki me suwed,” oh kamehlele me Siohwa kin ketin “sinsile me loalopwoat akan” oh kapitirailsang me suwed kan.—Mel. 31:23; Eimw. 5:15.

[Nting tikitik me mi pah]

^ par. 17 Menlau pil kilang Kahn Iroir, pali 28-31, April 1, 2007.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Dahme pahn sewese kitail en kasawih atail madamadau ong sakau en wai?

• Dahme kitail kak wia pwe en pere kitail sang tiahk en wunahni?

• Dahme kahrehda e keper en kilang kilel suwed?

• Ia duwen atail kin kasalehda me kitail tatki me suwed ni ahnsou me emen me kitail kin poakohng piskenla?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 29]

Ma ke pilada en kang sakau, dahme ke anahne medemedewe?

[Kilel nan pali 30]

Mwasamwasahn mehn kamweit kan me Sehdan kin doadoahngki

[Kilel nan pali 31]

Emen me kin kilang kilel suwed kin kakairada limpoak ong dahieu?