Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Ihs me Keieu Kesempwal nan Omw Mour?

Ihs me Keieu Kesempwal nan Omw Mour?

Ihs me Keieu Kesempwal nan Omw Mour?

“Komwi kelehpw me Keieu Lapalap pohn sampah koaros.”​—MEL. 83:18, NW.

1, 2. Me pid komourpatail, dahme kahrehda e sohte itar en esehte mwaren Siohwa?

ONG ekei aramas, tepin ar kilang mwaren Siohwa iei ni ahnsou me emen kasalehiong irail nan Melkahka 83:18. Mwein re pwuriamweikihla ni ar wadek iretikitik wet: “Pwe aramas akan en esehla me komwi, me mwarenki Siohwa, komwi kelehpw me Keieu Lapalap pohn sampah koaros.” (Mel. 83:18NW) Sang ahnsowo kohdo, re kin doadoahngki ire wet pwe ren padahkihong meteikan en esehla Siohwa, Koht me limpoak.​—Rom 10:12, 13.

2 E kesempwal ong aramas akan ren esehla mwaren Siohwa, ahpw ar esehte mwareo sohte itar. Nna tehk ia duwen sounmelkahkao eh kasalehda ire kesempwal ehu ong komourpatail ni eh mahsanih: “Komwi kelehpw me Keieu Lapalap pohn sampah koaros.” Ei, Siohwa wia emen me keieu kesempwal nanleng oh sampah. Nin duwen Sounkapikpen mehkoaros, e sapwellimanki pwuhng en mahsanih me sapwellime kapikipik kan koaros anahne uhpahiong ih. (Kaud. 4:11) Kahrehda, kitail anahne idek rehtail, ‘Ihs me I kin keieu kesempwalki nan ei mour?’ E kesempwal kitail en kasawih mwahu atail pasapeng ong peidek wet!

Ireo me Pwarada nan Mwetuwel en Ihden

3, 4. Ia duwen Sehdan eh kak pitihedi Ihp? Ia imwilahn met?

3 Dahme wiawi nan mwetuwel en Ihden kasalehda kesempwalpen peidek wet. Ni ahnsowo, tohnleng suwedo me mwuhr wiahla Sehdan me Tepil kasonge tepin liho Ihp en mwohneki mahs dahme e mwahuki laudsang dahme Siohwa ketin kehkehlingkihong ira me ren dehr kang wahntuhkeo. (Sen. 2:17; 2 Kor. 11:3) Liho lohdi pahn kasongosongo oh eri kasalehda me e sohte wauneki sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda. Ihp sohte wiahki me Siohwa iei me keieu kesempwal nan eh mour. Eri, ia duwen Sehdan eh kak pitihedi Ihp?

4 Sehdan doadoahngki wiepe kei me sohte nohn sansal ni eh koasoiong Ihp. (Wadek Senesis 3:1-5.) Keieu, Sehdan sohte doadoahngki mwaren Siohwa. E ndahte “Koht.” Ahpw sounnting en Senesis doadoahngki mwaro Siohwa * nan keieun iretikitik en irelaudo. Keriau, Sehdan doadoahngki lepin lokaia kan “mehlel apwoat” ni eh peidek rehn Ihp. Ni ahl wet, Sehdan ele song en katikala kesempwalpen dahme Koht ketin mahsanih. Kesiluh, e doadoahngki “kumwa” mendahki e koasoakoasoiong Ihp kelehpw. Ni eh wia met, ele e song en kamwakid Ihp en aklapalapala, oh pehm me e kesempwal oh kak wiliandi ih oh eh pwoud. Ia imwilahn met? Mendahki e sohte ahneki pwuhng en wia met, Ihp pilada en wiliandi ira oh eri ndahng serpento: “Se kak tungoale wahntuhke koaros en mwetuwelet.”

5. (a) Ia duwen Sehdan eh kamwakid ahn Ihp madamadau? (b) Dahme Ihp kasalehda sang ni eh tungoale wahntuhkeo me Koht ketin keinapwihdi?

5 Sehdan pil kasapwungehla ire mehlel kan. E kose me Koht kin ketin sapahrek ni eh kehkehlingkihong Adam oh Ihp ren ‘dehr tungoale wahntuhke kan [“koaros,” NW] en nan mwetuwelo.’ Mwuhr e kahrehiong Ihp en medewehte pein ih oh ia duwen eh kak kamwahwihala eh mour, pwe en “duwehla Koht.” Sehdan eri kahrehiong ih en medemedewe duwen tuhkeo oh wa kan a kaidehn eh nanpwungmwahu rehn Meno me ketikihong ih soahng koaros. (Wadek Senesis 3:6.) Ihp eri kasalehda me e sohte kin kesempwalki Siohwa nan eh mour sang ni eh kang wahntuhkeo.

Ireo me Pwarada ni Mwehin Sohp

6. Ia duwen eh peidengki en Sohp kin lelepek? Soangen ahnsou dah me kohwong Sohp en wia?

6 Sounpar kid kei mwuri, ohl lelepek Sohp ahneki ahnsou en kasalehda ihs me e kin keieu kesempwalki nan eh mour. Ni ahnsou me Siohwa mahsanihong Sehdan duwen en Sohp kin lelepek, Sehdan sapengki: “Ia duwe, Sohp pahn kak pwongih komwi, ma komw sohte ketin kapaiahda?” (Wadek Sohp 1:7-10.) Sehdan sohte kin sapwungki me Sohp kin peikiong Koht. Ahpw e peidengki kahrepen ahn Sohp wiewia kan. E karaunehki Sohp me e kin papah Siohwa pwehki eh roporop a kaidehn eh limpoak. Sohp kelehpw kak kadehdehda me karaun wet me likamw, oh ahnsou kohwong ih en wia met.

7, 8. Kahpwal dah kan me Sohp anahne dadaur pah? Dahme e kasalehda sang ni eh dadaur ni lelepek?

7 Siohwa ketin mweidohng Sehdan en kahrehda kahpwal kei en lelohng Sohp. (Sohp 1:12-19) Ia duwen Sohp eh mwekidki wekideklahn eh mour? Kitail ese me “Sohp sohte dipikihda eh lahlahwehki Koht.” (Sohp 1:22) Ahpw Sehdan sohte uhdi. E doula kaulimki: “Aramas kin mweidala mehkoaros me e ahneki pwe en doarehla pein eh mour.” (Sohp 2:4) Sehdan kose me ma pein Sohp lelohng lokolok, e pahn kakete pilada me kaidehn Siohwa me keieu kesempwal nan eh mour.

8 Paliweren Sohp ohkihla soumwahu kasaut ehu oh eh pwoudo eri ndaiong ih en lahlahwe Koht oh mehla. Mwuhr, kompoakepah likamw silimeno karaunehki me e wiahda sapwung kan. (Sohp 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Ahpw erein eh kin lokolok, Sohp sohte kin kesehla eh lelepek. (Wadek Sohp 2:9, 10.) E kin kasalehda me Siohwa iei me keieu kesempwal nan eh mour ni eh kin dadaur ni lelepek. Sohp pil kin kasalehda me aramas soh unsek men kak sapeng ni uwen me e kak, karaun likamw me Tepil wiahda.​—Pil kilang Lepin Padahk 27:11.

Sapwellimen Sises Pasapeng me Unsek

9. (a) Ia duwen Sehdan eh kasongehki Sises pein eh ineng? (b) Ia duwen Sises eh ketin mwekidki kasongosong wet?

9 Ahnsou kis mwurin Sises eh ketin papidaisla, Sehdan kasonge Sises en ketin mwohneki ineng en roporop a kaidehn en ketin wiahki Siohwa me keieu kesempwal nan eh mour. Tepil kihong Sises kasongosong siluh. Keieu, e song en doadoahngki sapwellimen Sises anahn ong mwenge, oh kasonge Sises en ketin wiahda pilawa sang takai kan. (Mad. 4:2, 3) Sises ahpwtehn nek sapwellime kaisihsol erein rahn 40 oh uhdahn pwungitikla. Eri, Tepil kangoange ih en ketin doadoahngki sapwellime manaman ni sapwung pwe en ketin apwalihala eh duhpeko. Ia duwen Sises eh ketin mwekidki? Weksang Ihp me sohte rong sapwellimen Siohwa kaweid, Sises ketin medemedewehte sapwellimen Siohwa mahsen oh ketin mwadang soikala kasongosongo.​—Wadek Madiu 4:4. *

10. Dahme kahrehda Sehdan kasonge Sises en ketin lusdihsang pohn kadoken tehnpas sarawio?

10 Sehdan pil kasonge Sises en ketin mwekid ni roporop. E kasonge Sises en ketin lusdihsang pohn kadoken tehnpas sarawio. (Mad. 4:5, 6) Dahme Sehdan men en wiawi? Sehdan dene me ma Sises sohte ohkihla eh lusdiho, e pahn kadehdehda me ih me “sapwellimen Kohto.” E sansal me Tepil men Sises en ketin nohk nsenohki eh adamwahu, oh pil wiahki mehn suwei. Sehdan ese me aramas kakete pwungki iang wiewia keper ehu pwehki eh pohnmwahso oh sohte men aramas teikan en sohla wauneki ih. Sehdan kin kawehwe sapwung iren Paipel, ahpw Sises ketin kasalehda me e kin ketin wehwehki ni unsek sapwellimen Siohwa mahsen. (Wadek Madiu 4:7. *) Sang ni eh ketin soikala wiewia keper wet, Sises pwurehng ketin kadehdehda me Siohwa iei me keieu kesempwal nan eh mour.

11. Dahme kahrehda Sises ketin soikala wehi kan koaros en sampah me Tepil men kihong?

11 Ni kaimwiseklahn eh nantihong kasonge Sises, Sehdan kasalehiong oh men kihong Sises wehi kan koaros en sampah. (Mad. 4:8, 9) Sises ketin mwadang soikala met. E ketin pohnese me ma e ketiki met, e pahn wehwehki me e ketin soikala sapwellimen Siohwa pwuhng en kaunda nin duwen Wasa Lapalahpie. (Wadek Madiu 4:10. *) Ni ehuehu kasongosong, Sises ketin sapengki Sehdan iren Paipel kan me doadoahngki mwaren Siohwa.

12. Dahme Sises ketin kupwurtoutoukihla? Ahpw dahme e ketin wia, oh dahme kitail sukuhlki sang met?

12 Ni eh mour pahn imwiseklahr nin sampah, Sises ketin lelohng pilipil ehu me uhdahn apwal en wia. Erein sapwellime doadoahk en kalohk, Sises kin ketin kasalehda me e kupwurki tounmeteikihla eh mour. (Mad. 20:17-19, 28; Luk 12:50; Sohn 16:28) Ahpw Sises pil ketin pohnese me koasoandi en mehn Suhs kan pahn karaun likamwih oh kadeikada oh kemehla ih nin duwen emen me lahlahwe Koht. Met kin kahrehiong ih en kupwur toutoukihla. E ketin loulouki: “Ipa, ma e kak, a komw ketikihweisang ie dahl en lokolok wet.” Ahpw e pousehlahte mahsanih: “Eri, soh, kaidehkin nseneiet, pwe kupwuromwihte en pweida.” (Mad. 26:39) Ei, sapwellimen Sises lelepek lao lel eh pwoula kin kadehdehda douluhl ihs me keieu kesempwal nan eh mour.

Atail Pasapeng ong Peideko

13. Mehn kasukuhl dah kan me kitail sukuhlki sang Ihp, Sohp oh Sises?

13 Dahme kitail sukuhlki sang met? Me pid duwen Ihp, kitail esehda me irail kan me lohdi pahn ineng en roporop de pepehm en kesempwalki pein irail kin kasalehda me irail sohte kin kesempwalki Siohwa nan arail mour. Weksang met, sang ahn Sohp mour lelepek, kitail esehda me aramas soh unsek kan kak kasalehda me re kin mwohneki mahs Siohwa sang ni ar dadaur kahpwal kan ni lelepek mendahki re sohte kin wehwehki kahrepen kahpwal ko. (Seims 5:11) Sapwellimen Sises mehn kahlemeng kin padahkihong kitail duwen atail men namenekla oh sohte nohk medemedewe atail adamwahu. (Ipru 12:2) Ahpw, ia duwen atail kak kapwaiada mehn kasukuhl pwukat nan atail mour ehuehu rahn?

14, 15. Ia duwen Sises eh weksang Ihp ni eh ketin mwekidki kasongosong kan? Ia duwen atail kak alasang Sises? (Menlau kilang kilel nan pali 20.)

14 Ken dehr mweidohng kasongosong kan en kahrehiong uhk ken manokehla Siohwa. Ihp kin medemedewehte kasongosong me kohwong ih. E kilang oh “men tungoalehda wah ko; e ahpw lemehda kamwahupen eh pahn marainla.” (Sen. 3:6) Ia uwen met eh weksang sapwellimen Sises mwekid ong kasongosong siluh ko! Ni ehuehu kasongosong ko, e sohte kin ketin mweidohng kasongosong en kahrehiong ih en meliehla ia pahn imwilahn sapwellime wiewia kan. E kin ketin likih Mahsen en Koht oh pil ketin doadoahngki mwaren Siohwa.

15 Dahme kitail kin medemedewe ni ahnsou me kitail kin lelohng kasongosong kan me kak kahrehiong kitail en wia mehkan me kin kansensuwedihala Siohwa? Ni atail kin medemedewehte duwen kasongosongo, atail ineng sapwung kan pil kin laudla. (Seims 1:14, 15) Kitail anahne mwadang kihsang nan loalatail soangen ineng wet, mehnda ma mwekid wet kin rasehng atail pahn lupukasang mehkot ni paliwaratail. (Mad. 5:29, 30) Duwehte Sises, kitail kin anahne medemedewehte ia pahn imwilahn atail wiewia kan oh dahme wiewia pwukat pahn wiahiong atail nanpwungmwahu rehn Siohwa. Kitail anahne tamanda dahme Mahsen en Koht, Paipel, kin mahsanih. Ihte ni ahl wet me kitail kak kadehdehda me Siohwa iei Ih me keieu kesempwal nan atail mour.

16-18. (a) Dahme ele kak kahrehda kitail en mworusala? (b) Dahme pahn sewesei kitail pwe kitail en dadaurete pahn kahpwal laud kan?

16 Dehr mweidohng omw kahpwal laud kan en kahrehiong uhk ken nsensuwedla pahn Siohwa. (Lep. Pad. 19:3) Ni atail kin kerenlahng imwiseklahn koasoandi suwed wet, sapwellimen Siohwa aramas tohto kin lelohng kahpwal laud kan. Kitail sohte kin kasik me manaman ehu pahn pere kitail sang mepwukat. Duwehte Sohp, ele kitail kin mworuskihla ni aramas akan me kitail poakepoake kin mehla de lelohng kahpwal laud kan.

17 Sohp sohte wehwehki ia kahrepen Siohwa eh ketin mweidada soahng kei en wiawi, oh mwein kitail pil sohte wehwehki dahme kahrehda soahng suwed kan kin wiawi. Mwein kitail kin rong duwen riatail Kristian lelepek kan arail kin mehkihla rerrer en sahpw, duwehte me wiawi nan Haiti, de pil soangen kahpwal teikan. De mwein kitail ese duwen me lelepek emen eh mehkihla tiahk lemei de aksident. De mwein mie irair kapwunod kan me kin lelohng kitail, de kitail kilang wiewia sapahrek kan. Atail lokolok ele kin kahrehiong kitail en nda: ‘Maing Siohwa, dahme kahrehda met wiawihong ie? Sapwung dah me I wiahda?’ (Apak. 1:2, 3) Dahme pahn sewese kitail pwe kitail kak dadaurete nan soangen irair pwukat?

18 Kitail anahne kanahieng pwe kitail de lemehda me soangen kahpwal pwukat kin wiawi pwehki Siohwa eh sohte kin kupwurkin kitail. Sises ketin kasalehda kesempwalpen ire mehlel wet ni eh mahsanih duwen kahpwal riau me wiawi ni ahnsowo. (Wadek Luk 13:1-5.) Kahpwal tohto pil kin wiawi “pwe paisuwed kin lelohng aramas koaruhsie.” (Ekl. 9:11) Ahpw sohte lipilipil dahme kin kapwunode kitail, kitail kak dadaur ma kitail kin medemedewehte me “Koht me pwarer en kansenamwahu koaros.” E pahn ketikihong kitail kehl me anahn pwe kitail en woneweite ni lelepek.​—2 Kor. 1:3-6.

19, 20. Dahme kin sewese Sises pwe en ketin dadaurete pahn irair kanamenek kan? Dahme kak sewese kitail pwe kitail en wia met?

19 Dehr pohnmwahso oh medemedewehte omw pahn namenekla. Sapwellimen Sises irair en aktikitik kak kahrehiong ih en ketin “tounmeteikihla mehkoaros, oh ketin wiahla ladu men.” (Pil. 2:5-8) E kak ketin dadaurete pahn irair kanamenek kan pwehki eh kin ketin koapworopworki Siohwa. (1 Pit. 2:23, 24) Ni eh kin ketin wia met, Sises kin ketin mwohnkihte kupwuren Siohwa, oh met imwikihla eh ketin kesepwildahng wasa ileile ehu. (Pil. 2:9) Sises kin ketin kangoange sapwellime tohnpadahk kan ren pil mourki soangen mour wet.​—Mad. 23:11, 12; Luk 9:26.

20 Ekei pak, dahme kin kasonge atail pwoson kin kakete kanamenekihala kitail. Ahpw mendahki met, kitail anahne ahneki likilik duwehte wahnpoaron Pohl. E koasoia: “Pwehki kahrepe wet me kahrehiong ie I en lokolongki soahng pwukat. Eri soh, I pil ahnekihte koapworopwor [“sohte namenengki,” NW], pwe I dehdehki me I kin likih, oh I kin kamehlele me iei ih me kak kolokol soahng me e ketin likihong ie lao lel Rahno.”​—2 Tim. 1:12.

21. Dahme kitail en koasoanehdi teng kitail en wia mendahki madamadau en roporop en sampah wet?

21 Paipel kohpada me erein atail ahnsou aramas akan pahn “roporop ong pein irail.” (2 Tim. 3:2) Kahrehda e sohte kapwuriamwei me kitail kin mi nanpwungen aramas akan me sohte kin wiahki me Siohwa iei me keieu kesempwal nan arail mour. Kitail en dehr saminkihla soangen madamadau en roporop wet! Ahpw sohte lipilipil ma kitail kin lelohng kasongosong kan, nsensuwedkihla kahpwal laud kan, de pil lelohng soahng kan me kin song en kanamenekihala kitail, emenemen kitail en koasoanehdi teng kitail en kadehdehda me Siohwa iei Ih me keieu kesempwal nan atail mour!

[Nting tikitik kan me mi pah]

^ par. 4 Nan Pwuhk Sarawi ni Mahsen en Pohnpei, wasa kan me kin doadoahngki “KAUN-O,” duwehte nan Senesis 3:1 oh pil iren Paipel teikan kin kasalehda me mwaren Koht Siohwa ni lokaiahn Ipru kin kadoadoahk wasa ko.

^ par. 9 Madiu 4:4 (NW): “A Sises ketin sapeng, mahsanih: ‘E ntingdier, “Aramas anahne mourki, kaidehkin pilawahte, ahpw mahsen koaros me kin pwilipwilsang nin doauesen Siohwa.”’”

^ par. 10 Madiu 4:7 (NW): “Sises mahsanihong ih: ‘E pil ntingdier, “Ke dehr kasongosonge Siohwa, omw Koht.”’”

^ par. 11 Madiu 4:10 (NW): “A Sises ketin sapeng, ‘Sehdan, kohkohweisang ie! Pwe e ntingdier, “Siohwa omw Koht kelehpw me ke pahn kaudokiong, oh ong ih kelehpw me ke pahn papah.”’”

Dahme Kitail Kak Sukuhlki Sang . . .

• mwomwen Sehdan eh pitihedi Ihp?

• Sohp eh mwekidki eh kahpwal kan?

• dahme Sises kin keieu ketin kesempwalki?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 19]

Ihp sohte kin mwohneki eh nanpwungmwahu rehn Siohwa

[Kilel nan pali 20]

Sises ketin soikala kasongosong kan en Sehdan oh medemedewehte en wia kupwuren Siohwa

[Kilel kan nan pali 22]

Kalohk sang dend lel dend nan Haiti mwurin rerrer en sahpw

Erein ahnsoun kahpwal kan, kitail kak medemedewehte me “Koht me pwarer en kansenamwahu koaros”