Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Siohwa Iei “Koht, me Tepin Atail Popohl”

Siohwa Iei “Koht, me Tepin Atail Popohl”

Siohwa Iei “Koht, me Tepin Atail Popohl”

“Koht, me tepin atail popohl, en ketiket rehmwail koaros.”​—ROM 15:33.

1, 2. Soangen irair dah me kitail wadek nan Senesis irelaud 32 oh 33? Ia imwilahn met?

WASAO karanih Peniel limwahn wahun Sappok, palimese en Pillap Sordan. Esau rongada me pelie mpwer Seikop pahn pwurodo nan uhdahn arail wasa. Ira sohte tuhpene ahnsou reirei. Sounpar rieisek mwowe Esau netikihong rie pwutak Seikop eh pwungen sohso nin duwen mesenih men. Ni ahnsou me Seikop rongada me Esau iangahki ohl 400 pahn kohdo tuhwong, e masepwehkada. E medewe me rie ohlo lingeringerte pah oh men kemehla. Seikop eri kadarala nah ladu ko ren wahla mahn ekei eh kisakis ong Esau. Ehuehu ahnsou me ladu ko kin wahla kisakis, mahn ko kin wie tohtohla. Re kin ndaiong Esau me kisakis kei mwo sang rehn rie pwutako. Daulih mahn 550 Seikop kadaralahng Esau.

2 Dahme wiawi ni pirieno ara tuhpene? Seikop kasalehda eimah oh aktikitik. E aluhla mwohn rie pwutako oh poaridiong mwowe pak isuh. Ahpw mwohn met Seikop wia mehkot me keieu kesempwal. E kapakap ong Siohwa oh peki reh en doarehsang Esau. Siohwa ketin sapengala eh pekipek. Paipel mahsanih: “Esau tangalahte pwoalehdi oh metik, ira koaros eri sengiseng.”​—Sen. 32:11-20; 33:1-4.

3. Dahme kitail sukuhlki sang dahme wiawi nanpwungen Seikop oh Esau?

3 Irair wet kasalehda me kitail anahne wia uwen atail kak en kamwahwihala kahpwal kan rehn meteikan nan mwomwohdiso. Ma kitail sohte pahn wia met, e pahn sohla popohl oh miniminpene nan mwomwohdiso. Seikop sohte wiahda mehkot sapwung. E sohte anahne peki mahk rehn Esau. Esau me sohte kesempwalki eh pwungen sohso nin duwen mesenih men oh netikihla pwehki delen mwenge ehu. Ahpw Seikop wia soahng koaros me e kak pwe en mie popohl nanpwungara. (Sen. 25:31-34; Ipru 12:16) Mehn kahlemeng en Seikop kasalehiong kitail ia uwen atail anahne nannanti en ahneki popohl rehn riatail Kristian kan. E pil padahkihong kitail me ni atail pahn kin peki rehn Siohwa en ketin sewese kitail en wia met, e uhdahn pahn ketin sewese kitail. Mie pil ekei karasepe kan nan Paipel me pil padahkihong kitail ia duwen atail pahn kolokol popohl rehn meteikan. Kitail pahn koasoiapene ekei irail.

Mehn Kahlemeng me Keieu Mwahu en Idawehn

4. Dahme Koht ketin wia pwe en ketin doarehsang aramas akan dihp oh mehla?

4 Siohwa ketin wia mehn kahlemeng me keieu mwahu en kolokol popohl. Ih me iei “tepin atail popohl.” (Rom 15:33) Medewehla mehkoaros me Siohwa ketin wia pwe kitail en kak wia kompoakepah. Kitail dipan pwehki atail wia kadaudok en Adam oh Ihp oh e konehng kitail en mehla. (Rom 6:23) Ahpw pwehki Koht eh ketin uhdahn poakohng kitail, e ketin kupwurki doareikitailsang dihp oh mehla. Eri, e ketin poaronehdo sapwellime Ohl Sises sang nanleng pwe en ketin ipwidi nin duwen aramas unsek men oh ketin pwoukihla dipatail kan. Sises ketin kupwurperenki wia dahme Semeo kupwurki oh tounmeteikihla sapwellime mour pwehki kitail. (Sohn 10:17, 18) Eri, Siohwa ketin kaiasada Sises en mour nanleng. Ni Sises eh lel nanleng, e ketikihong Siohwa pweinen sapwellime meirong en tomw. Tomw wet me doarehsang mehla soutuk irail kan me koluhkihla diparail.​—Ipru 9:14; wadek Ipru 9:24.

5, 6. Ia duwen sapwellimen Sises tomw eh sewese aramas akan en kompoakepahnkihla Koht?

5 Pwehki dihp, aramas koaros wiahla imwintihti en Koht. Ia duwen sapwellimen Sises tomw eh sewese aramas akan? Aiseia 53:5 (NW) mahsanih: “E ale kalokolok pwe kitail en ahneki popohl, oh pwehki lipwen ohla kan ni paliwere me kamwahwihkitailla.” Sapwellimen Sises meirong en tomw kahrehda aramas peik kan en wiahla kompoakepahn Koht. Paipel pil mahsanih: “Pwehki ntahn Krais kitail maiaudahr oh aleier lapwepen dipatail kan.”​—Ep. 1:7.

6 Paipel mahsanih me Koht ketin doadoahngki Sises pwe kupwure en pweida. Ia kupwuren Koht? E ketin “kupwukupwure en ketin kasapahldohng audepen lahng oh sampah ong pein ih sang rehn Sapwellimeo. Eri, sang ni pwoulahn sapwellimeo . . . popohl en Koht pwarodohngkitailehr.” Soahng kan me Koht ketin kasapahldohng reh en wiahla kompoakepah kan iei “mehkoaros nin sampah oh pil nanleng.” Dahkei mepwukat?​—Wadek Kolose 1:19, 20.

7. Dahkei “mehkoaros nin sampah oh pil nanleng”?

7 Sapwellimen Sises tomw me kahrehda Kristian keidi kan en “pwunglahr rehn Koht” nin duwen sapwellimen Koht seri kan oh re “ahnekier popohl rehn Koht.” (Wadek Rom 5:1.) Paipel kin kahdaneki irail “mehkoaros . . . nanleng” pwehki Koht eh ketin kaiasada irail en mi nanleng rehn Sises Krais. Irail pahn “kakaun duwen nanmwarki kei” oh papah nin duwen samworo kei. (Kaud. 20:4, 6) “Mehkoaros nin sampah” iei aramas akan me koluhkihla diparail kan oh pahn mour kohkohlahte nin sampah.​—Mel. 37:29.

8. Ia duwen sapwellimen Siohwa mehn kahlemeng eh kin seweseiuk ni ahnsou me mie kahpwal akan nan mwomwohdiso?

8 Dahme Pohl padahkihong Kristian keidi kan nan Episos kin kasalehda uwen eh kin kalahnganki tomwo. E koasoia me “sapwellimen Koht kalahngan me inenen laud” oh “ni atail mehkilahr dipatail kan, e ketin kupwurehda kitail en iang Krais iasada.” E koasoia me “kalahngan en Koht” me komourkitailla. (Ep. 2:4, 5) Kitail koaros, irail me pahn mour nanleng oh pil me pahn mour nin sampah, kin kalahnganki sapwellimen Koht mahk oh kalahngan. Kitail kin kalahnganki mehkoaros me Siohwa ketin wia pwe aramas akan en kak ahneki popohl reh. Mie ahnsou me kitail kin ahneki kahpwal kan me kak kahrehda saminimin nan mwomwohdiso. Nan soangen irair pwuko, kitail anahne medewe duwen sapwellimen Koht mehn kahlemeng oh kolokol popohl rehn riatail Kristian kan.

Sukuhlki Mehn Kahlemeng en Eipraam oh Aisek

9, 10. Ia duwen Eipraam eh kasalehda me e men kolokol popohl rehn meteikan?

9 Paipel mahsanih duwen Eipraam: “‘Eipraam pwosonlahr Koht, oh pwehki eh pwoson, Koht ketin kupwurehda pwe en pwungla reh.’ Koht ahpw pil ketin kamwarehki ‘Kompoakepahi Eipraam.’” (Seims 2:23) Ehu ahl me Eipraam kin kasalehda eh pwoson Siohwa iei eh kin kolokol popohl rehn meteikan. Karasepe, mie akamai wiawi nanpwungen nein Eipraam oh Lohd neira silepen mahn ako. (Sen. 12:5; 13:7) Eipraam oh Lohd koasoanehdi me ira anahne tohrohrpeseng. Tehk dahme Eipraam wia nan kahpwalo. E sohte medewe me ih me pahn wiahda pilipil pwehki ih me laud oh keniken rehn Siohwa. Ahpw, e kasalehda me e men kolokol popohl rehn nein rie pwutako.

10 Eipraam padahkihong nein rie pwutako: “Kilang, kita peneinei, ihme noumw silepe kan oh nei silepe kan re en dehr akamaipene.” E pil doula nda: “Menlau pilada mehnia sahpw me ke mwahuki kousoan ie, pwe ke en tohrohrala oh kousoanla ie. Ma ke pahn kohwei wasa kis, a I pahn kohla ekis wasa tohrohr.” Lohd eri pilada wasa me keieu mwahu nan sahpwo, wasa me diren pihl. Eipraam pwungki en Lohd pilipilo oh sohte lingeringerda pah. (Sen. 13:8-11) Kitail ese duwen met pwehki mwuhr ni imwintihti kan ar kalowehdi Lohd, Eipraam mwadangete kohla kapitala.​—Sen. 14:14-16.

11. Ia duwen Eipraam eh kin kolokol popohl rehn mehn Pilisdia kan me kousoan limwah?

11 Pil medewehla dahme Eipraam wia pwehn kolokol popohl rehn mehn Pilisdia kan, irail akan me kin kousoan limwah nan sapwen Kenan. Mehn Pilisdia kan adihasang Eipraam pwarer me nah ladu kan weirada nan Peersepa. Nan irairo, Eipraam pilada en sohte nda de wia mehkot. Mwuhr, nanmwarki en Pilisdiao mwemweitla rehn Eipraam pwehn wiahda inoun popohl nanpwungara. Eipraam pwungki me e pahn kadek ong kadaudok en nanmwarkio. Mwurin ara wiahda inowo, ih ahnsowo me Eipraam padahkihong nanmwarkio duwen pwarero. Nanmwarkio pwuriamweikihla eh rongada met, oh kapwurehiong Eipraam. Eipraam eri koukousoan ni popohl nin duwen mehn liki men nan sahpwo.​—Sen. 21:22-31, 34.

12, 13. (a) Ia duwen Aisek eh alasang mehn kahlemeng en semeo? (b) Ia duwen Siohwa eh ketin kapaiada Aisek ni eh kin nantihong kolokol popohl?

12 Nein Eipraam pwutak, Aisek kin poakohng popohl duwehte semeo. E kin wia dahme e kak wia pwehn kolokol popohl rehn mehn Pilisdia kan. Pwehki sohte lehk wiawi nan sahpwo, Aisek oh eh peneinei kohkohlahsang wasa madekeng ehu nan Nekep oh lella wasa pwelmwahu nan Kerar. Wasao kisehn sapwen mehn Pilisdia ko. Siohwa ketin kapaiahkihda Aisek wahn sahpw oh mahn tohto. Mehn Pilisdia ko peiriniong. Re sohte men ahn Aisek kepwe kan en tohtohla, eri re audehkihla pwehl eh pwarer ko. Mwuhr, nanmwarkien Pilisdiao ndaiong Aisek: “Kohkohweisang nan wehiet.” Aisek wia dahme nanmwarkio nda pwehn kolokol popohl rehn mehn Pilisdia ko.​—Sen. 24:62; 26:1, 12-17.

13 Mwurin Aisek oh eh peneinei ar kosouda, nah silepen sihpw ko weirada pil ehu pwarer. Nein mehn Pilisdia silepen sihpw ko akamaiong nein Aisek silepen sihpw ko pwehki re nda me arail pwarero. Duwehte semeo, Aisek sohte men pei. Eri, e ndaiong nah ladu ko en weirada pil ehu pwarer. Mehn Pilisdia ko pil akamaiki pwarer wet. Aisek pil wahda eh peneinei oh eh kepwe kan koaros oh kohkohla pwehn kolokol popohl rehn mehn Pilisdia ko. Nah ladu ko weirada pwarer ehu wasao, oh Aisek kahdaneki pwarero Saledek. Mwuhr, e kohla kousoanla nan Peersepa wasa pwelmwahu. Siohwa ketin kapaiada ih wasao oh ketin mahsanih: “Ke dehr masak mehkot; I kin ieiang uhk. I pahn kapaiaiukada oh kangederehla kadaudokomw kan pwehki ei inou ong ei ladu Eipraam.”​—Sen. 26:17-25.

14. Ni ahnsou me nanmwarkien Pilisdiao kohla wiahda inou ehu rehn Aisek, ia duwen Aisek eh kasalehda me e men kolokol popohl reh?

14 Mehlel, Aisek kak peiki pwarer ko pwe mie eh pwuhng en doadoahngki pwarer koaros me nah ladu ko weirada. Met sansalda mwuhr, ni Nanmwarkien Pilisdiao iangahki nah kaun ako ar mwemweitla rehn Aisek nan Peersepa oh wiahda inou ehu, oh e nda: “Met se eseier me KAUN-O kin ketin ieiang komwi.” Ahpw pwe Aisek en kolokol popohl, e pilada kosokosouseli. E sohte men pei. Pil ni ahnsou me nanmwarkio oh nah kaun ako kohdo reh, Aisek kasalehda me e men kolokol popohl rehn nanmwarkio. Paipel mahsanih: “Aisek eri kamadipweirailda, irail eri konot oh sakau. Nimensehngie en mandahn rahno, re ahpw wiahda ar inou oh kahula. Aisek eri kamwurirailla, re ahpw ketiketla ni popohl.”​—Sen. 26:26-31.

Sukuhlki Mehn Kahlemeng en Sosep

15. Dahme kahrehda rien Sosep pwutak ko sohla kak koasoiong ni meleilei?

15 Paipel mahsanih me nein Aisek pwutak Seikop wia “pwutak nennen emen.” Ih ohl pwung men. (Sen. 25:27) Kitail sukuhlkier me Seikop wia dahme e kak wia pwehn kolokol popohl rehn rie Esau. Seikop sukuhlki mehn kahlemeng mwahu en seme, Aisek. Ia duwe, nein Seikop pwutak kan sukuhlki eh mehn kahlemeng? Nanpwungen nah pwutak 12 ko, Seikop kin poakohng laud Sosep. E peikiong oh wauneki semeo oh Seikop kak likih ih. (Sen. 37:2, 14) Ahpw Paipel mahsanih me rien Sosep pwutak laud ko peiriniong oh sohla kak koasoiong ni meleilei. Re uhdahn kailongkihla Sosep oh re netikihla nin duwen lidu men oh eri wiahiong arail pahpa en kamehlele me mahn lawalo me kemehla.​—Sen. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. Ia duwen en Sosep eh wiewia ong rie pwutak ko kasalehda me e men kolokol popohl rehrail?

16 Siohwa ketin kapaiada Sosep. Kedekedeo, Sosep wiahla kepina en Isip pwon, iei me keriaun lapalap nan Isip. Ni ahnsou me lehk lapalap ehu wiawi nan Kenan, rien Sosep pwutak ko kohla Isip pwe ren pwain kanarail mwenge. Ni ar tuhwong Sosep wasao, re sehse ihs ih, mwein pwehki e likoun mehn Isip. (Sen. 42:5-7) Sosep kak dupukohng rie ko dahme re wiahiong ih oh eh pahpao. Ahpw Sosep wia dahme e kak wia pwehn wiahda popohl rehrail. Ni eh kilang me rie ko koluhkihla dahme re wia, Sosep ndaiong irail ihs ih. E nda: “Kumwail dehr nsensuwed de kapwukoahkin kumwail pwehki amwail netikiniehdo wasaht. Pwe mehlel me Koht me ketin kadarodohng ie wasaht mwohmwail pwe I en komourala aramas akan.” Nindokon eh wie sengiseng, e ahpw pwoalehdi oh metik emenemen rie ko.​—Sen. 45:1, 5, 15.

17 Mwurin mehlahn arail pahpao Seikop, rien Sosep pwutak ko medewe me Sosep kakete men dupukohng irail dahme re wiao. Ni ar koasoiaiong Sosep duwen met, e “tentenihr” oh nda: “Eri, sohte mehkot kumwail pahn masak. I pahn apwalih kumwail oh noumwail seri kan.” Pil nan irair wet, Sosep kasalehda me e poakohng popohl. E “kakehlakahkinirailda mahsen pwukat me lel oh kamwakidada kapehdirail kan.”​—Sen. 50:15-21.

Mehn Kahlemeng kan “Pwe en Padahkih Kitail”

18, 19. (a) Dahme ke sukuhlki sang mehn kahlemeng kan me kitail koasoiapene nan iren onop wet? (b) Dahme kitail pahn sukuhlki nan iren onop en mwuhr?

18 Pohl ntingihedi: “Pwe mehkoaros me ntingdier nan Pwuhk Sarawi e ntingdier pwe en padahkih kitail, pwe kitail en ahneki koapworopwor sang ni kanengamah oh kakehlepen loalatail me Pwuhk Sarawi kin ketikihong kitail.” (Rom 15:4) Dahme kitail sukuhlki sang sapwellimen Siohwa mehn kahlemeng me keieu mwahu oh pil mehn kahlemeng en Eipraam, Aisek, Seikop oh Sosep?

19 Ma kitail medewe duwen soahng koaros me Siohwa ketin wia pwe kitail en kak wiahla kompoakepah, kitail pahn men wia mehkoaros me kitail kak wia pwehn kolokol popohl rehn meteikan. Mehn kahlemeng en Eipraam, Aisek, Seikop, oh Sosep kasalehiong kitail me pahpa oh nohno kan kak wia mehn kahlemeng mwahu kan ong neirail seri kan oh padahkihong irail en kolokol popohl rehn meteikan. Kitail pil sukuhlki me Siohwa ketin kapaiada irail kan me kin nantihong kolokol popohl. Met sewese kitail en wehwehki kahrepen Pohl eh ntingihedi me Siohwa iei “Koht, me tepin atail popohl.” (Wadek Rom 15:33; 16:20.) Nan iren onop en mwuhr, kitail pahn koasoiapene kahrepen Pohl eh nda me kitail anahne kolokol popohl oh ia duwen atail kak wia met.

Dahme Ke Sukuhlki?

• Mwohnte Seikop eh tuhwong Esau, dahme e wia pwehn kolokol popohl?

• Siohwa ketin wia soahng tohto pwe aramas akan en wiahla kompoakepah. Dahme met kahrehiong uhk ken men wia?

• Dahme ke sukuhlki sang mehn kahlemeng en Eipraam, Aisek, Seikop, oh Sosep?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 25]

Dahme Seikop wia me keieu kesempwal pwehn kolokol popohl rehn Esau?