Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Kaiahnehda Brother kan Pwe Ren Kak Papah Meteikan

Kaiahnehda Brother kan Pwe Ren Kak Papah Meteikan

Kaiahnehda Brother kan Pwe Ren Kak Papah Meteikan

“Ni ar pahn deila mehlel, re pahn kin duwehla ar sounpadahk kan.”—LUK 6:40.

1. Dahme Sises ketin wia erein sapwellime doadoahk en kalohk pwehn kaiahne oh kihpene sounkalohk kan?

KAIMWISEKLAHN nah pwuhken Rongamwahwo, wahnpoaron Sohn ntingihedi: “Pil mie soahng tohto me Sises pil ketin wiahda. Ahpw ma se pahn ntingihedi duwen mehkan koaros, I lemeleme me sampah wet sohte kak deukada pwuhk kan me pahn ntingdi.” (Sohn 21:25) Sises ketin doadoahk laud nan kalohk erein ahnsou mwotomwot me e ketiket nin sampah. Ni ahnsowo, e anahne diarada ohl akan me e kak ketin kaiahnehda pwe ren pousehla sapwellime doadoahk mwurin eh pahn ketin pwuradahla nanleng. Nan pahr 33, e ketin kaiahnehda kisin pwihn ehu ahpw re mwadangete wiahla mwomwohdiso me tohtohki sounkalohk kid kei.—Wiewia 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Dahme kahrehda brother kan anahn pwe ren papah nan mwomwohdiso? (b) Dahme kitail pahn sukuhlki nan iren onop wet?

2 Rahnwet, aramas tohtohsang isirar kin kalohki rongamwahwo nan mwomwohdiso daulih 100,000 nan sampah pwon. Brother kan kin anahn pwe ren tiengla mwowe apwalih mwomwohdiso pwukat. Karasepe, anahnepen elder kan uhdahn laud. Brother kan me “men wiahla” elder kan, de nannantihong pwehn papah meteikan nan mwomwohdiso kin “inengieng doadoahk mwahu.”—1 Tim. 3:1.

3 Mie soahng kan me brother men anahne wia mwohn eh pahn kak ale pwukoa kan nan mwomwohdiso. Kaidehn uwen sukuhl me e ale, dahme e lelohng nan eh mour, oh eh koahiek me kin kaunopada ohl emen ong doadoahk wet. Eh mour anahne pahrekiong dahme Paipel mahsanihki brother kan en papah nan mwomwohdiso. Ia duwen atail kak sewese brother kan pwe ren kekeirda nan padahk mehlel oh kakehr apwalih pwukoa kan? Sises mahsanih: “Ni ar pahn deila mehlel, re pahn kin duwehla ar sounpadahk kan.” (Luk 6:40) Nan iren onop wet, kitail pahn koasoiapene ekei ahl kan duwen Sises eh kin ketin kaiahne sapwellime tohnpadahk ko oh dahme kitail kak sukuhlki sang kaiahn wet.

“I Pahn Kahdanekin Kumwail Kompoakepahi”

4. Ia duwen Sises eh ketin wia kompoakepah mwahu ong sapwellime tohnpadahk ko?

4 Sises sohte kin ketin medewe me e mwahusang sapwellime tohnpadahk ko. Irail iei kompoakepah kan. E kupwurki mi rehrail, oh ketin likih irail. E mahsanihong irail: ‘I padahkihongkumwailehr soahng koaros me I rongasangehr rehn Semei.’ (Wadek Sohn 15:15.) Medewehla uwen peren me tohnpadahko ko ahneki ni eh ketin sapengala arail idek: “Ia kilelepen omwi pahn ketier oh kaimwiseklahn koasoandi en mehkan?” (Mad. 24:3, 4NW) E pil kupwurki irail en ese sapwellime madamadau oh pepehm. Karasepe, pwohng me Sises ketin selidio, e ketin kahrehla Piter, Seims, oh Sohn nan mwetuwel en Kedsemeni, wasa me e kapakap ni ngidingid. E sohte ketin ekihsang wahnpoaron silimeno uwen eh pwunod. Re kak pehm me e uhdahn ketin wie lokolok. (Mark 14:33-38) Pil ehu ahnsou, e ketin kakehlaka irail ni eh ketin wekila oh linganla mwohrail. (Mark 9:2-8; 2 Pit. 1:16-18) Sises oh sapwellime tohnpadahk ko kin ahneki nanpwungmwahu oh met kin kihong irail kehl me re anahne pwe ren pousehlahte wia doadoahk kesempwalo.

5. Ia duwen elder kan ar kin sewese meteikan?

5 Duwehte Sises rahnwet, elder kan kin sewese riarail Kristian kan oh men wiahla kompoakparail. Re kin poakohng oh kasalehiong irail me re uhdahn nsenohkin irail. Ekei pak mie irair kan me elder kan sohte kak koasoiaiong irail. Ahpw re kin koasoiaiong irail duwen soahng kan me re sukuhlki sang Mahsen en Koht. Elder kan kin likih riarail brother kan. Re sohte kin medewe me re kesempwal sang sounsawas men me pwulopwul sang irail. Elder kan wehwehki me sounsawas pwulopwul kan pil kin kekeirda nan padahk mehlel oh kak pousehlahte kekeirda. Re ese me me pwulopwul pwukat poakohng Siohwa oh kin iang irail papah pwehn apwalih mwomwohdiso.

“I Wiahiong Kumwail Mehn Kahlemengih Ehu”

6, 7. Ia duwen Sises eh ketin wia mehn kahlemeng mwahu ong sapwellime tohnpadahk ko? Ia duwen sapwellime mehn kahlemeng eh sewese irail?

6 Mendahki sapwellimen Sises tohnpadahk ko kin poakohng Mahsen en Koht, ekei pak mwomwen arail tikida oh arail tiahk kin kamwakid arail madamadau. (Mad. 19:9, 10; Luk 9:46-48; Sohn 4:27) Ahpw Sises sohte kin ketin kauwe irail de engiengda pahrail. E sohte kin mahsanihong irail en wia mehkot me re nohn apwalki wia. Oh e sohte kin mahsanihong irail en wia mehkot me pein ih sohte kin ketin wia. Sises kin ketin padahkih sapwellime tohnpadahk ko sang sapwellime mehn kahlemeng mwahu.—Wadek Sohn 13:15.

7 Ia duwen Sises eh ketin wia mehn kahlemeng mwahu ong sapwellime tohnpadahk ko? (1 Pit. 2:21) E sohte kin ketin kedirepwki soahng kan me sohte nohn kesempwal, kahrehda e kak ketin doadoahngki sapwellime ahnsou pwehn papah meteikan. (Luk 9:58) Sises ketin padahkihong meteikan dahme e sukuhlki sang Siohwa oh e sohte kin ketin padahngki pein sapwellime madamadau. (Sohn 5:19; 17:14, 17) E kin kadek, oh aramas akan kin mengeiki koasoiong. Sapwellime wiewia kan kasalehda me e ketin poakohng meteikan. (Mad. 19:13-15; Sohn 15:12) Sapwellimen Sises mehn kahlemeng mwahu sewese sapwellime wahnpoaron ko. E sewese Seims en eimah oh papah Koht lao lel eh kamakamala. (Wiewia 12:1, 2) Oh Sohn lelepek daulih sounpar 60.—Kaud. 1:1, 2, 9.

8. Ia duwen elder kan ar kin wia mehn kahlemeng mwahu ong brother pwulopwul kan oh meteikan?

8 Elder kan kak wia mehn kahlemeng mwahu ong brother pwulopwul kan sang ni arail kin aktikitik, kasalehda limpoak, oh doadoahngki arail ahnsou oh kehl en sewese meteikan. (1 Pit. 5:2, 3) Elder kan pil kin perenki wia mehn kahlemeng mwahu pwe brother kan en kak alasang arail pwoson kehlail, mwomwen arail padahk, arail mour nin duwen Kristian kan, oh duwen arail kalohk.—Ipru 13:7.

Sises Ketikihong Sapwellime Tohnpadahk ko Kehkehlik oh Poaroneirailla Ren Kalohk

9. Ia duwen atail ese me Sises ketin kaiahnehki sapwellime tohnpadahk ko doadoahk en kalohk?

9 Mwurin Sises eh ketin kalokalohk erein sounpar riau, e ketin poaronehla sapwellime wahnpoaron 12 ko ren pil kalohk. Ahpw mwowe, e ketikihong irail kehkehlik kei. (Mad. 10:5-14) Pil ehu ahnsou, mwohn Sises eh ketin kamwengehkihda aramas kid kei kisin mwenge kis, e ketikihong sapwellime tohnpadahk ko kehkehlik kei. E ketin padahkihong irail ia duwen arail pahn koasoanehdi pokono pwe koaros en kak mwenge. (Luk 9:12-17) Sises ketin kaiahne sapwellime tohnpadahk ko sang ni eh ketin padahkihong irail ni sansal dahme re anahne wia oh ia duwen arail pahn wia. Pwehki kaiahn me Sises ketikihong irail oh sawas me re alehdi sang sapwellimen Koht manaman, wahnpoaron ko kak wiahda koasoandi mwahu ong doadoahk en kalohk laud me tepida nan pahr 33.

10, 11. Ia duwen elder kan oh meteikan ar kak kaiahne ohl akan ren papah nan mwomwohdiso?

10 Rahnwet, kitail kin tepida padahkih ohl men ni atail kin onop Paipel reh. Mwein kitail kin anahne sewese pwehn esehla mwahu wadawad. Ni atail kin pousehlahte onop reh, kitail pil kin sewese ni ahl teikan. Ni eh kin tepida towehda mihting kan, e pahn sukuhlki dahme e anahne wia pwehn kak iang padahk nan Sukuhl ong Sapwellimen Koht Doadoahk oh wiahla sounkalohk me saikinte papidais. Mwurin eh papidaislahr, brother kan pahn pil kaiahnehki soahng teikan. Karasepe, re kak padahkihong ia mwomwen eh pahn apwalih Wasahn Kaudok. Oh Elder kan kak sewese en wehwehki dahme e anahne wia pwehn kak wiahla sounsawas men.

11 Ni elder kan ar kihong brother men me papidaislahr ehu pwukoa nan mwomwohdiso, re kin men sewese pwehn doadoahk mwahu. Re kin kawehwehiong mwomwen brother kan ar kin wia doadoahko oh kasalehiong ni sansal dahme e anahne wia. Ma ekei pak doadoahko kin apwal ong ih, elder kan sohte kin mwadangete koasoanehdi me e sohte kak wia. Ahpw re kin ni kadek pwurehng kawehwehiong dahme e anahne wia oh ia duwen eh pahn wia. Elder kan kin perenki sewese brother men en apwalih eh pwukoa kan pwehki ar ese me papah meteikan nan mwomwohdiso pahn wadohng ih peren.—Wiewia 20:35.

“Aramas Loalokong Kin Rong Kaweid”

12. Dahme kahrehda sapwellimen Sises kaweid kin sawas mwahu?

12 Sises pil ketin kaiahne sapwellime tohnpadahk kan sang ni eh ketikihong irail kaweid me re anahne ni ahnsou me konehng. Karasepe, ni Seims oh Sohn ara men kisiniei en mweredi sang nanleng pwehn kasohrala ekei mehn Sameria ko, Sises ketin panawihekin ira me e sapwung ira en mwahuki met en wiawi. (Luk 9:52-55) Pil ehu pak, inen Seims oh Sohn peki rehn Sises ma ira kak ahneki pwukoa kesempwal kan nan sapwellime Wehi. Ahpw Sises mwahngih me pein Seims oh Sohn me mwahuki pwukoa pwukat, kahrehda e mahsanihong ira: “Sohte ahiong kilelehdi ihs me pahn mwohd ni palimaun oh palimeingi, pwe met pwaisen irailte me Semei ketin onopadahng.” (Mad. 20:20-23) Sises kin ahnsou koaros ketikihda kaweid me sansal oh me pahn sewese aramas akan ren ese ia duwen ar pahn mwekid nan soangsoangen irair kan. Sapwellime kaweid kin ahnsou koaros poahsoankihda Mahsen en Koht. E kupwurki sapwellime tohnpadahk ko ren esehla medewe oh wia soahng koaros me pahn pahrekiong Mahsen en Koht. (Mad. 17:24-27) Sises mwahngih me sapwellime tohnpadahk kan sohte unsek oh mie soahng kan me re sohte kak wia. E kin ketikihong irail kaweid pwehki e uhdahn ketin poakohng irail.—Sohn 13:1.

13, 14. (a) Ihs me kin anahne kaweid? (b) Kaweid dahkei me elder kan ele pahn kihong Brother men?

13 Brother koaros me men papah meteikan nan mwomwohdiso pahn ekei pak anahne kaweid sang Paipel. Nan Lepin Padahk 12:15 mahsanih: “Aramas loalokong kin rong kaweid.” Emen brother pwulopwul koasoia me mahs, e kin kalapw pehm me e sohte warohng papah. E koasoia me elder men sewese ih en wehwehki me e sohte anahne unsek pwehn papah.

14 Ma elder kan tehkada me ahn brother men wiewia kin irehdi en kekeirda, re pahn mwadang song sewese ni “kamantik.” Re men en kak papah meteikan nan mwomwohdiso. (Kal. 6:1) Ekei pak, elder kan anahne kihong emen kaweid pwehn wekidala mwomwen eh madamadau oh wiewia. Karasepe, ele elder kan tehkada me brother men kin mwomwen ekei pak wia tikitik sang dahme e kak wia. Re kak kangoange en medewe duwen sapwellimen Sises mehn kahlemeng. Sises kin ketin doadoahk laud nan doadoahk en kalohk oh ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan en kahlemengih. (Mad. 28:19, 20; Luk 8:1) Mwein brother men kin men lapalap sang meteikan. Eri elder kan kak kawehwehiong me Sises kin ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk ko me ren dehr inengieng men wia me keieu lapalap. (Luk 22:24-27) De mwein brother men kin apwalki mahkohng meteikan. Elder kan kak sewese sang ni arail pahn doadoahngki karasaras en ladu meno me sohte men mahkohng meteikan mendahki meteikan mahkohng laudsang. (Mad. 18:21-35) Ni ahnsou me elder kan anahne kihda kaweid, re anahne mwadang wia met.—Wadek Lepin Padahk 15:23.

“Ken Kaiakaiahne Pein Kowe”

15. Ia duwen en brother men eh peneinei ar kak sewese ih en papah meteikan?

15 Elder kan kin tiengla mwowe kaiahnehda brother kan ren papah nan mwomwohdiso. Ahpw meteikan pil kak iang sawas. Karasepe, en brother men eh peneinei kak oh anahne sewese pwehn papah. Oh ma brother men wiahier elder men, eh pwoud oh nah seri kan kak utung eh kin doadoahk laud nan mwomwohdiso. Re wehwehki me e anahne doadoahngki ekei eh ahnsou oh kehl ong meteikan. E kin perenki ni eh peneinei ar kin men wiahda tounmetei kan pwehn kak apwalih mwahu eh pwukoa kan. Kitail kin kalahnganki tounmetei kan me peneinei en elder kan kin wiahda.—Lep. Pad. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) Ihs me anahne kasalehda me e men papah meteikan? (b) Dahme brother men anahne wia ma e men papah nin duwen sounsawas men de elder men?

16 Mendahki meteikan kak sewese ih, brothero me anahne kasalehda me e ahneki ineng en men papah meteikan. (Wadek Kalesia 6:5.) E mehlel me brother men sohte anahne wia sounsawas men de elder men pwehn sewese meteikan oh wia uwen eh kak nan doadoahk en kalohk. Ahpw ma brother men inengieng papah nin duwen sounsawas men de elder men, e anahne kasalehda mahs me e kakohng wia pwukoa pwukat. Paipel kasalehda ia duwen eh kak wiahla sounsawas men de elder men, sang ni eh kawehwehda soangen ohl dah men me e anahne wiahla. (1 Tim. 3:1-13; Taitus 1:5-9; 1 Pit. 5:1-3) Eri ma brother men men wiahla sounsawas men de elder men ahpw saikinte, e anahne medewe soahng kan me e kak wia pwehn kakohng wia pwukoa pwukat. Dahme kak sewese? E anahne wadek oh onopki Paipel ahnsou koaros, doudouloale oh kapakap. Oh e anahne wia uwen eh kak nan doadoahk en kalohk. Ma e kin kapwaiada mepwukat, e kin idawehn kaweid me Pohl kihong Timoty: “Ken kaiakaiahne pein kowe pwe ken poadidiong Koht nin duwen omw mehn akadei.”—1 Tim. 4:7, NW.

17, 18. Dahme brother men kak wia ma e pehm me e sohte warohng de e sohte men papah?

17 Ahpw ia duwen ma brother men pehm me e sohte warohng wia sounsawas men de elder men? E mwahu ong ih en tamataman ia uwen Siohwa oh Sises ara ketin sewese kitail. Siohwa ketin inoukihda me e pahn “ketiki atail tungoal wisik toutou kan rahn koaros.” (Mel. 68:19) Eri Siohwa pahn ketin sewese brother men en ale pwukoa kan nan mwomwohdiso. Ma brother men sohte wia sounsawas men de elder men, e mwahu ong ih en tamataman me mie anahn laud en brother kan me kak apwalih mwomwohdiso. E pil mwahu ong ih en kapakapki sapwellimen Siohwa manaman pwehki met pahn sewese en ahneki popohl oh kak kaunda eh pepehm. E kak sewese ih en sohla pehm me e sohte warohng. (Luk 11:13; Kal. 5:22, 23) Kitail kak kamehlele me Siohwa pahn ketin kapaiada brother kan me men papah meteikan ni soh roporop.

18 Mwein brother men sohte men papah. Dahme kak sewese? Wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Koht kin ketin wie doadoahk loalamwail ahnsou koaros, pwe kumwail en materek oh kak kapwaiada kupwure.” (Pil. 2:13) Koht me kin ketin sewese emen en ahneki ineng oh kehl pwehn papah meteikan oh wia kupwure. (2 Kor. 4:7) Kristian men kak peki sapwellimen Koht sawas pwehn wia dahme pwung.—Mel. 25:4, 5.

19. Ia wehwehn Siohwa eh pahn ketikihda “kaunen sounpei me keieu kehlail kan”?

19 Siohwa pahn ketin kapaiada elder kan me kin tiengla mwowe kaiahnehda meteikan. E pil ketin kapaiada brother kan me men papah meteikan nan mwomwohdiso. Paipel kasalehda me kitail kak kamehlele me sapwellimen Koht aramas akan pahn dirkihla brother tohto me pahn apwalih mwomwohdiso. Paipel mahsanih me Siohwa pahn ketikihda “kaunen sounpei me keieu kehlail kan.” (Maika 5:5) Rahnwet, mie brother aktikitik tohto me men papah meteikan oh me kaiahnda pwe ren apwalih mwomwohdiso. Met kin kihong Siohwa kaping oh kapai tohto ong kitail.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Ni ahl dah kei me Sises ketin kaiahnehda sapwellime tohnpadahk kan?

• Ia duwen elder kan ar kak kahlemengih Sises ni arail kin sewese brother kan ren papah meteikan nan mwomwohdiso?

• Ia duwen ahn brother men eh peneinei ar kak sewese pwehn papah meteikan nan mwomwohdiso?

• Dahme brother men anahne wia pwehn kasalehda me e men papah meteikan nan mwomwohdiso?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 31]

Soangen kaiahn dah me ke anahne kihong noumw tohnsukuhl en Paipelo ni eh kin nantihong kekeirda?

[Kilel nan pali 32]

Ia duwen ohl akan ar kak kasalehda me re nantihong wiahla sounsawas men de elder men?