1. Dahme kahrehda kitail anahne likih mehlel Mahsen en Koht?

 MWOHN tohnsukuhl en Paipel men eh kak tepida iang kalohk, e anahne kasalehda me e kamehlele me Paipel iei Mahsen en Koht. * Kitail koaros anahne kasalehda sang ni atail wiewia oh koasoi me kitail likih Paipel. Ni atail kin likih mehlel Paipel oh sukuhlki en doadoahngki mwahu nan kalohk, kitail kak sewese meteikan en esehla Siohwa oh diarada ahl ong mour soutuk.

2. Dahme kahrehda kitail anahne pousehlahte nan mehkan me kitail sukuhlkier?

² Wahnpoaron Pohl kasalehda ni sansal me Mahsen en Koht uhdahn kesempwal. E ntinglahng Timoty: “Nantihong ni me mehlelo me ke padahngkiher.” “Me mehlelo” me Timoty sukuhlkiher iei padahk mehlel kan en Paipel me kahrehiong en pwoson rongamwahwo. Dahme kitail sukuhlki sang Paipel kak kahrehda atail pwoson en pil kehlailla. Paipel kak sewese kitail en ahneki ‘erpit me kak kahluwakitaillahng nan mour soutuk.’ (2 Tim. 3:14, 15) Dahme Pohl pil nda kasalehda me Paipel pwilsang rehn Koht. Ahpw dahme kitail pil kak sukuhlki sang 2 Timoty 3:16? (Wadek.) * Kitail pahn koasoiapene iretikitik wet ni oaritik oh kalaudehla atail kamehlele me sapwellimen Siohwa padahk kan koaros kin “pwung.”​—Mel. 119:142.

3-5. (a) Dahme wiawi mwurin Piter eh wia padahk ehu ong pokon laud ehu nan Pendekos, oh dahme kahrehda? (b) Dahme kahrehda me tohto nan Deselonika alehda padahk mehlel? (c) Dahme aramas akan rahnwet kin kilang duwen atail kalohk?

³ Sises mahsanihong wehin Israel: “I pahn kadarowohng  kumwail soukohp kei, aramas loalokong kei, oh sounkawehwe kei.” (Mad. 23:34) Sises kin ketin mahmahsanih duwen sapwellime tohnpadahk ko. E ketin padahkihong irail en doadoahngki Paipel nan arail kalohk. Nan Pendekos pahr 33, wahnpoaron Piter wia padahk ehu ong pokon laud ehu nan Serusalem. E doadoahngki ekei ire kan sang Palien Paipel ni Lokaiahn Ipru. Ni aramas ako ar rong duwen Piter eh kawehwehda iretikitik pwukat, me tohto uhdahn nsensuwedkihla soahng suwed kan me re wiahdahr. Irail koluhkihla diparail kan oh peki Koht en ketin mahkohng irail. Ni rahno, mpen aramas silikid wiahla Kristian.​—Wiewia 2:37-41.

⁴ Kitail pil kak sukuhlki sang wahnpoaron Pohl me kalohki rongamwahwo likin Serusalem. Nan kahnimw en Deselonika nan Masedonia, e padahk ong mehn Suhs ko me kin kaukaudok nan sinakoke ehu. Nan erein rahnen Sapad siluh, Pohl kin “koasoiaiong aramas akan duwen Pwuhk Sarawi” pwehn kadehde me Krais anahne ketin lokolok oh iasada. Ekei mehn Suhs ko eri pwosonla oh pil mehn Krihs tohto.​—Wiewia 17:1-4.

⁵ Aramas tohto rahnwet kin kilang me kitail kak doadoahngki Paipel pwehn kadehde dahme kitail kin padahngki. Emen riatail sister nan Switzerland wadek ehu iren Paipel nan kalohk, oh tohnihmwo idek reh mehnia sarawi e kin iang. Sistero nda me ih oh iengeo kin iang Sounkadehdehn Siohwa kan. Ohlo nda me e kak ese met pwehki Sounkadehdehn Siohwa kan kelehpw me pahn kohla ni imweo oh wadek Paipel.

6, 7. (a) Ia duwen irail kan me kin wia padahk nan mwomwohdiso kak doadoahngki Paipel ni ahl me keieu mwahu? (b) Erein omw onop rehn emen, dahme kahrehda e kesempwal en doadoahngki mwahu Paipel?

⁶ Ia duwen atail kak doadoahngki Paipel ni ahl me keieu mwahu ni atail kin padahk ong meteikan? Ma ke koasoandi en wia padahk nan mihting kan, doadoahngki iren Paipel kan me dokedoke omw padahko. Dehr nda dahme iren Paipel ehu koasoia de wadek sang nan noumw doaropweo ong me rongorong kan, ahpw ken wadek sang nan noumw Paipel. Kangoange me rongorong kan ren pil doadoahngki neirail Paipel. Kawehwehda wehwehn iretikitik kan oh ia duwen iren Paipel kan kak sewese irail ren ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa. Dehr doadoahngki karasaras kan me apwal en wehwehki de koasoia dahme wiawihong ekei riatail kan pwehn ihte kahrehda aramas akan en kouruhr, ahpw doadoahngki ahnsowo pwehn koasoiapene Mahsen en Koht.

⁷ Dahme kitail anahne tamataman ni atail kin kasukuhlih neitail tohnsukuhl en Paipel kan? Ni atail kin onohnop rehn emen, kitail en dehr lus pohn iren Paipel kan me kileldi nan pwuhko. Mweidohng tohnsukuhlo en wadek iren Paipel ko. Eri ni atail kawehwe ire ko, kitail en mweidohng tohnsukuhlo en nda dahme e medemedewe, ahpw kaidehn kitail kelehpw en koasoi. Kitail en dehr ndaiong ih dahme e anahne kamehlele de wia, ahpw kitail kak idek peidek mwahu kan me pahn sewese ih en wehwehki dahme Paipel padahngki. *

8. Luwet dah kan me Pohl ahneki?

⁸ Elder kan nan mwomwohdiso ahneki pwukoa en panawih de kaiahne irail kan me kin wiahda dihp. (1 Tim. 5:20; Taitus 1:13) Kitail pil anahne panawih pein kitail. Pohl Kristian mwahu men me ahneki nsenmwakelekel. (2 Tim. 1:3) Ahpw e pil mie eh luwet akan me e kin peiong. E nda: “I kin kilang ehu soangen koasoandi tohrohr me kin wia eh doadoahk ni paliwereiet—ehu soangen koasoandi me kin uhwong kosonnedo me mohngiongi kin pwungki. Koasoandi tohrohr wet kahrehiong ei selidi pahn kosonned en dihp.” Kitail pahn koasoiapene dahme Pohl anahne wia pwehn kak  peiong luwet kan me e ahneki.​—Wadek Rom 7:21-25.

9, 10. (a) Soangen luwet dah kan me Pohl ele ahneki? (b) Ia duwen Pohl eh pelianda luwet pwukat?

⁹ Pohl sohte nda soangen luwet dah kan me e ahneki, ahpw e nda me e kin “kauwe,” de e kin laumwaumw oh sohte kasalehda wahu. (1 Tim. 1:13) Mwohn eh wiahla Kristian men, Pohl kin uhdahn wiakauwe Kristian kan. E nda me e kin “inenen lingeringerkin irail.” (Wiewia 26:11) Pohl esehla powehdi eh lingeringer, ahpw mwein e pil anahnehte doadoahk laud pwehn powehdi eh pepehm oh dahme e kin nda. (Wiewia 15:36-39) Dahme sewese ih?

¹⁰ Nan nah tepin kisinlikou ong mehn Korint kan, Pohl kawehwehda dahme e kin wia pwehn panapanawih pein ih. (Wadek 1 Korint 9:26, 27.) E pelianda kehlail eh luwet akan. E sansal me e kin rapahki kaweid kan sang nan Paipel, kapakapkiong Siohwa sawas en doadoahngki kaweido oh wia uwen eh kak en peikiong. * Kitail kak sukuhlki sang eh mehn kahlemeng pwehki kitail pil kin pelian atail luwet akan.

11. Ia duwen atail kak “wia keseupen” pein kitail pwehn tehk ma kitail kin kekeidki padahk mehlel?

¹¹ Kitail en dehr medewe me kitail kak uhdihsang atail pelianda atail luwet akan. Kitail anahne “wia keseupen” pein kitail pwehn tehk kanahieng me kitail kin kekeidki padahk mehlel. (2 Kor. 13:5) Ni atail wadek Kolose 3:5-10 de ire teikan me duwehte, kitail kak idek rehtail: “I kin doadoahk laud pwehn pelianda ahi luwet akan? I tepidahr mwahuki soahng kan me Siohwa ketin mahsanih me sapwung? Karasepe, ma Web site me kin kasalehda kilel samin pwarada, I kin mwadangete kohkohsang Web site wet? De I kin rapahki Web site suwed kan? De ma I kilikilang kasdo oh kilel suwed kan pwarada, I kin mwadangete kakunla de ke kin pousehlahte kilikilang? Ma kitail kin medewe ia duwen atail kak doadoahngki kaweid kan nan Mahsen en Koht nan atail mour, kitail kak “pepehd oh onohnop.”​—1 Des. 5:6-8.

12, 13. (a) Ia wehwehn en kapwungala soahng kan? Ia duwen atail kak idawehn sapwellimen Sises mehn kahlemeng en kapwungala soahng kan? (b) Ma kitail anahne kapwungala soahng kan rehn emen, soangen lokaia dah kitail en soikala?

¹² Ni Paipel eh mahsanih duwen “kapwungala soahng kan,” e kin wehwehki en kahrehiong soahng kan en mwahula de pwungla. Ekei pak kitail anahne kapwungala soahng kan ni emen kin wehwehki ni sapwung dahme kitail nda de wia. Karasepe, kaun akan en pelien lamalam en mehn Suhs kaulimki me Sises ketin kadek ong “sounrik daksis kan oh aramas sekeniken akan.” Sises ketin kapwungala irail ni eh mahsanih: “Kaidehkin me kehlail ni paliwar me kin anahne sounwini, pwe me soumwahu kan. Kumwail kohwei oh rapahki ia wehwehn mahsen en Pwuhk Sarawi pwoatet, ‘I sohte anahne meirong en mahn akan, pwe kalahngan.’” (Mad. 9:11-13) Sises pil ketin kapwungala en aramas ako madamadau duwen dahme mehlel duwen Koht. Ni kanengamah oh kadek, e ketin padahkihong aramas akan me Siohwa iei “Koht emen me diren kalahngan oh kadek, me sohte kin mwadang lingeringerda, oh me diren limpoak lapalap oh loalopwoat mehlel.” (Eks. 34:6) Met kahrehda aramas aktikitik tohto kin pwosonla rongamwahwo.

¹³ Kitail anahne alasang Sises ni atail kin song en sewese meteikan. Mahsen kan nan 2 Timoty 3:16 sohte kin wehwehki me kitail anahne lokaia lemei ong meteikan pwehn kapwungala soahng kan. Paipel sohte kihong kitail pwuhng en lokaiahiong emen ahpw sohte nsenohki eh pepehm. Ma kitail kauwe emen ni lemei, atail lokaia kan kak “kauwehla wasa rasehng kedlahs.” Kitail pahn kamedekihala oh mwein sohte pahn sewese ih.—Lep. Pad. 12:18.

14-16. (a) Ia duwen elder kan ar kak kapwungala soahng kan ahnsou me meteikan kin anahne sawas ong arail kahpwal kan? (b) Dahme kahrehda e kesempwal ong pahpa nohno kan ren doadoahngki Paipel pwehn kapwungala soahng kan nan arail peneinei?

 ¹⁴ Ia duwen atail kak kanengamah oh kadek ni atail kin doadoahngki Paipel pwehn kapwungala soahng kan? Medewehla pwopwoud ehu me kin kalapw akamai. Ira peki sawas rehn elder men. Eldero sohte pahn uhki emente oh e sohte pahn kihong ira pein eh madamadau duwen ara kahpwal kan. Ahpw e kin doadoahngki kaweid kan en Paipel pwehn sewese ira en wehwehki ia duwen ara kak uhdihsang akamai. Mwein e kak doadoahngki kaweid kan nan pwuhken Dahme Paipel Uhdahn Padahngki? irelaud 14. Ni ara koasoiapene kaweid pwukat, pwopwoudo ele pohnese me ira anahne wiahda ekei wekidekla kan. Mwuhr, eldero pahn idek rehn pwopwoudo ma ara irairo mwamwahula oh e pahn pil kalaudehla sawas ma mie anahnepe.

 ¹⁵ Ia duwen pahpa nohno kan ar kak sewese neirail seri kan ren kapwungala soahng kan? Medewehla ma noumw serepein pwulopwulo diarada kompoakepah kapw men. Ahpw ke medewe me kompoakepaho kin wiahda pilipil suwed kan. Keieu, ke anahne kalaudehla omw esehla kompoakepaho. Mwuhr, ma ke pwunodkihte noumw serepeino, ke kak koasoiong ih. Ke kak doadoahngki kaweid kan en Paipel nan pwuhken “Dadaurete ni Limpoak en Koht,” irelaud 3. Eri, ke anahne tehk mwahu ken kihong omw ahnsou ong ih. Ke kak tehk duwen mwomwe ahnsou me e kin iang kalohk de ahnsou me e kin patehng peneinei. Ma ke kin kanengamah oh kadek ni omw koasoiong noumw serepeino, e pahn ese me ke poakohng oh nsenohki ih. Met pahn sewese ih en idawehn omw kaweid duwen kompoakepah kan oh soikala wiahda pilipil suwed kan nan eh mour.

¹⁶ Ihs me pil anahne atail sawas? Ni elen kanengamah oh kadek, kitail kak kapwungala soahng kan ni en meteikan kin pwunodki arail roson en paliwar, nsensuwedkihla eh sohla arail doadoahk, de irail sohte wehwehki padahk ehu me Paipel kin padahngki. Ni atail doadoahngki  Mahsen en Koht pwehn kapwungala soahng kan, kitail koaros kin paiekihda ni ahl tohto.

17. Dahme kahrehda kitail en kalahnganki atail ale kaiahn?

¹⁷ Paipel mahsanih me kitail sohte kin perenki ale kaiahn. Ni mehlel, e kak uhdahn apwal en wia met. Ahpw ni atail ale kaiahn oh kapwaiada, e kak kahrehiong kitail en wia aramas pwung. (Ipru 12:11) Pali laud en Kristian kan me tikida nan padahk mehlel nda me kaiahn me kohsang rehn arail pahpa nohno kin sewese irail. Oh ni elder kan ar kihda kaiahn sang rehn Siohwa, kitail kak weweidte nan ahl me kolahng mour.—Lep. Pad. 4:13.

18, 19. (a) Dahme kahrehda kaweid me mi nan Lepin Padahk 18:13 uhdahn kesempwal ong elder kan me kin kaiahne meteikan? (b) Ni elder kan ar kin kadek oh kihda kaiahn ni limpoak, ia duwen me dipano eh kakete mwekidki?

¹⁸ Ia duwen elder kan oh pahpa nohno ar kak sukuhlki en kihda kaiahn mwahu? Siohwa ketin mahsanihong kitail me kitail anahne kihda kaiahn “ni pwung.” (2 Tim. 3:16, NW) Met wehwehki me kitail anahne doadoahngki kaweid en Paipel kan ni atail kaiahne meteikan. Ehu kaweid en Paipel me kesempwal mi nan Lepin Padahk 18:13 me mahsanih: “Rong mwohn omw pahn sapeng. Pwe ma soh, kowe aramas pweipwei oh kanamenek.” Eri, ni ahnsou me emen padahkihong elder kan me brother de sister men wiahda dihp laud ehu, elder kan anahne tehk mwahu me re ese ire mehlel koaros mwohn ar kihda kaiahn. (Deud. 13:14) Eri, irail kakehr kihda kaiahn “ni pwung.”

¹⁹ Paipel pil mahsanihong elder kan ren kaiahne meteikan ni “kadek.” (Wadek 2 Timoty 2:24-26.) E mehlel me dipen aramas emen kak kahrehiong meteikan en ahneki madamadau sapwung duwen Siohwa de kakete kamedekihala meteikan. Ahpw ma elder men lingeringerda ni ahnsou me e kaweid emen, eldero sohte pahn kak sewese aramaso. Ma elder men kin kahlemengih Koht oh koasoi ni kadek ahnsou me e kapwung me dipan men, me dipano kakete pilada en koluhla.​—Rom 2:4.

20. Kaweid dah kan me papah nohno kan anahne doadoahngki ni ar kaiahne neirail seri kan?

²⁰ Pahpa nohno kan pil anahne doadoahngki kaweid kan en Paipel ni ar kaiahne neirail seri kan. (Ep. 6:4) Karasepe, dahme pahpa men anahne wia ma emen ndaiong me nah pwutako wiahda mehkot sapwung? Pahpao anahne tehk mwahu me e ese ire mehlel koaros mwohn eh pahn panawih nah pwutako. Emenemen nan peneinei Kristian ehu en dehr lingeringerda douluhl me kahrehiong en mwekid ni lemei. “Kaun-o me diren kadek oh kalahngan,” oh pahpa nohno kan anahne alasang ih ni ar kaiahne neirail seri kan.​—Seims 5:11.

21, 22. Ni omw wadek Melkahka 119:97-104, mehnia lepin lokaia kan me kawehwehda omw pepehm duwen Mahsen en Siohwa?

²¹ Emen sapwellimen Koht ladu nda pak ehu dahme kahrehda e poakohng sapwellimen Siohwa kosonned. (Wadek Melkahka 119:97-104.) Sang ni eh kin onopki Paipel, e loalokongla oh sukuhlki en dehdehkihla ni sansal oh mwahu soahng kan. Ni eh idawehn kaweid kan en Paipel, e kin soikala soangen sapwung kan me aramas tohto kin wiahda. E uhdahn perenki onopki Paipel oh paiekihda ni eh kin idawehn kaweid kan loale. E koasoanehdi teng en peikiong sapwellimen Koht kosonned erein eh mour.

²² Ia duwe, ke kin kesempwalki Paipel? E kak sewese iuk en kakehlakahda omw pwoson me Koht pahn ketin kapwaiada kupwure. E kin kihda kaweid kan sang rehn Siohwa me kin sewese kitail en dehr wiewia dihp me kin kahluwakitaillahng mehla. Ke kak doadoahngki Paipel pwehn sewese meteikan en sukuhlki ia duwen ar kak diar elen mour oh mihmihte loale. Kitail anahne pousehlahte doadoahngki Paipel nan soangen ahl pwukat koaros ni atail papah atail Koht me erpit oh limpoak, Siohwa.