Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Ia Duwen Omw Paiekihda Sises Krais Eh Ketin Kakaunki Sounparehr 100?

Ia Duwen Omw Paiekihda Sises Krais Eh Ketin Kakaunki Sounparehr 100?

“Ia uwen lapalap oh kapwuriamweien wiewia kan en nin limomwi, Siohwa Koht, . . . Nanmwarki poatopoat.”​—KAUD. 15:3, NW.

1, 2. Dahme Wehin Koht pahn wia? Ia duwen atail ese me Wehio pahn pweida?

 NAN pahr 31, pohn nahna ehu me karanih kahnimw en Kapernaum, Sises Krais ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan ren kapakapki: “Mweimwi [“wehiomwi,” NW] en pweida.” (Mad. 6:10) Rahnwet, me tohto kin peikasalki ma Wehio pahn uhdahn pweida. Ahpw, kitail kamehlele me Siohwa pahn ketin sapengala atail kapakapki me sapwellime Wehio en pweida.

2 Siohwa pahn ketin doadoahngki Wehi wet en kaminiminpene sapwellime peneinei nanleng oh pil nin sampah. Kupwuren Siohwa pahn pweida. (Ais. 55:10, 11) Mwekid kapwuriamwei kan me wiawiher erein sounpar 100 kin kadehdehda me Siohwa ketin wialahr Nanmwarki oh me e ketin wiewia soahng kaselel kan ong sapwellime ladu rar rar kei. (Sek. 14:9; Kaud. 15:3NW) Ahpw en Siohwa eh ketin wiahla Nanmwarki weksang Wehin Koht eh pahn ketido, nin duwen me Sises ketin padahkihong kitail en kapakapki. Ia duwen mwekid riau pwukat ara wekpeseng oh ia duwen met eh kamwakid kitail?

NANMWARKIO ME SIOHWA KETIN IDIHADA TEPIDA KAUNDA

3. (a) Iahd me Sises ketin kesepwilda ong Nanmwarki men oh ia wasa? (b) Ia duwen omw kak kadehdehda me Sises tepida kakaun nan pahr 1914? (Menlau kilang nting tikitik me mi pah.)

3 Mpen sounpar 20 mwohn pahr 1900, sapwellimen Koht ladu kan tepida wehwehkihla duwen kokohp me soukohp Daniel ntingihedi daulih sounpar 2,500 samwalahro, me koasoia: “Ni ahnsou me nanmwarki ko pahn kakaun wasa, Koht en nanleng pahn ketin kauwada mwehi ehu me sohte imwi.” (Dan. 2:44) Tohnsukuhl kan en Paipel padapadahngki sounpar tohto me pahr 1914 pahn wia pahr kesempwal ehu. Aramas tohto ahnsowo uhdahn kasik soahng mwahu ni ahnsou kohkohdo. Emen sounnting en pwuhk nda: “Nan pahr 1914, aramas akan ahneki diren koapworopwor oh me soahng mwahu tohto pahn wiawi.” Ahpw, kerenlahng imwin sounparo, Mahwen Keieu en Sampah tepida, oh kokohp en Paipel pweida. Lehk lapalap, rerrer en sahpw, soumwahu lusulus, oh kokohp en Paipel teikan me pweida kadehdehda me Sises Krais ketin tepida kaunda nanleng nan pahr 1914 nin duwen Nanmwarki en Wehin Koht. * Ni Siohwa eh ketin idihada sapwellime Ohl nin duwen Nanmwarki, e ketin wiahla Nanmwarki ni ahl tohrohr ehu.

4. Dahme Sises tepin wia ni eh ketin wiahla Nanmwarki? Dahme e ketin wia mwuhr?

4 Dahme Nanmwarki kapwo me Koht ketin idihada tepin wia iei en mahweniong Sehdan, me wia imwintihti lapalap en Koht. Sises oh sapwellime tohnleng kan piskensang nanleng Sehdan oh nah ngehn saut kan koaros. Met kahrehda peren laud nanleng ahpw uhd kalaudehla lokolok nin sampah laudsang mahs. (Wadek Kaudiahl 12:7-9, 12.) Mwurin mwo, Nanmwarkio ketin tapiada kamwakele de kamwahwihala, padahkih, oh koasoanehdi sapwellime ladu kan nin sampah pwe ren wia kupwuren Koht. Kitail kilang ia duwen arail peikiong sapwellimen Sises kaweid eh wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail rahnwet.

NANMWARKI MESAIAO KAMWAKELEHDA SAPWELLIME LADU LELEPEK KAN

5. Kamwakel dahieu me wiawi sang pahr 1914 lella tepin pahr 1919?

5 Mwurin Sises ketin kamwakelehsang nanleng Sehdan oh nah ngehn saut kan, Siohwa ketin doadoahngki Sises en dauwih oh kamwakelehda sapwellime aramas akan nin sampah. Soukohp Malakai kawehwehda mwomwen kamwakel wet. (Mal. 3:1-3) Poadopoad kasalehda me kamwakel wet wiawi sang pahr 1914 lella tepin pahr 1919. * Ma kitail men iang kisehn sapwellimen Siohwa peneinei nin sampah oh nanleng, kitail anahne mwakelekel de sarawi. (1 Pit. 1:15, 16) Kitail anahne kolokol atail kaudok en mwakelekel oh sohte saminkihla pelien lamalam likamw oh palien koperment kan.

6. Ia duwen atail kin ale padahk mehlel? Dahme kahrehda e uhdahn kesempwal?

6 Sises eri ketin doadoahngki sapwellime manaman nin duwen Nanmwarki men pwehn ketin idihada “ladu lelepek oh loalokong” men. Ladu menet pahn kin ahnsou koaros kihda padahk mehlel me rasehng tungoal kan ong koaros me wia kisehn “pwihn sihpw teieu” me mi pahn epwelpen Sises. (Mad. 24:45-47, NW; Sohn 10:16) Sang pahr 1919 kohdo, ladu lelepek oh loalokongo kin ni lelepek apwalih pwukoa kesempwal en kamwenge sapwellimen Koht “papah teikan.” Ladu lelepek oh loalokongo kin kihda padahk mehlel tohto ong kitail pwe kitail en kak kekeirda nan atail pwoson. E kin kalaudehla atail koasoanehdi teng en kolokol atail kaudok, wiewia, madamadau oh paliwaratail oh pil soahng koaros me kitail ahneki en mwakelekel pahrekiong sapwellimen Koht koasoandi kan. Pdahk mehlel pwukat kin kasukuhlih oh kaunopada kitail pwehn doadoahk laud nan pwukoa keieu kesempwal nin sampah, me iei doadoahk en kalohk. Ia duwe, ke kin kaukaule ale padahk mehlel pwukat?

NANMWARKIO KASUKUHLIH SAPWELLIME KAN PWEHN KALOHK SAMPAH PWON

7. Doadoahk kesempwal dahieu me Sises ketin tapiada ni eh ketiket sampah? Ia uwen laud oh ia uwen werei doadoahk wet eh pahn wiawi?

7 Ni Sises eh ketin tapiada sapwellime doadoahk en kalohk nin sampah, e mahsanih: “I uhdahn pahn pil kapahrengki Rongamwahu en Wehin Koht ong kahnimw teikan, pwe ih me Koht ketin poaronekiniehdo.” (Luk 4:43) Erein sounpar siluh elep, doadoahk en kalohk wet iei doadoahk me keieu kesempwal ong Sises. E ketin padahkihong sapwellime tohnpadahk kan: “Kumwail kohwei oh kapahrengkihong irail me Wehin Koht kerendohr!” (Mad. 10:7) Mwurin eh ketin iasada, Sises ketin kohpada me sapwellime tohnpadahk kan pahn kalohki rohng wet “lelohng ni irepen sampah.” (Wiewia 1:8) E ketin inoukihong irail me pein ih pahn ketin utungada doadoahk kesempwal wet lao lel imwin koasoandi wet.​—Mad. 28:19, 20.

8. Ia duwen Nanmwarkio eh ketin kamwakid sapwellime tohnpadahk kan nin sampah pwe ren kalohk?

8 Sang pahr 1919 kohla, kalohki duwen “Rongamwahu en Wehin Koht” pil laudla. (Mad. 24:14) Nanmwarkio ketin kakaun nanleng oh ketikihpeneier pwihn tikitik ehu en tohnpadahk kei nin sampah me mwakelekeldahr. Pwihn wet kin men peikiong sapwellimen Sises kehkehliko en kalohki wasa koaros nin sampah duwen rongamwahu me Wehin Koht kaundahr nanleng! (Wiewia 10:42) Karasepe, nan September 1922, irail me kin utungada Wehio kereniong meh 20,000 iang towehda mihting tohrohr me wiawi nan Cedar, Point, Ohio, nan Amerika. Medewehla ia uwen arail peren ni Brother Rutherford eh wia padahk me oaralap koasoia “Wehin Nanleng Lelehr” oh nda: “Kilang, Nanmwarkio kaundahr! Kumwail iei sapwellime sounkair kan. Eri pakairki, pakairki, pakairki Nanmwarkio oh sapwellime wehi.” Rahno mwuri, mie meh riekid me kohla iang kalohk, oh ekei pil seiloangki mwail 45 dohsang wasahn mihting tohrohro pwehn kalohk. Emen brothernda: “I sohte pahn manokehla pahngok en pakairki Wehio oh pil ngoang me pokono kasalehda!” Me tohto teikan pil ahneki soangen pepehmohte.

9, 10. (a) Sukuhl dah kan me kasukuhlih kitail ong doadoahk en kalohk? (b) Ia duwen omw paiekihda kasukuhl pwukat?

9 Nan pahr 1922, sounkalohk tohtohsang 17,000 me kalokalohk nan sahpw 58 nin sampah pwon. Ahpw re anahne kasukuhl. Ni mwehin tepin Kristian ko, Nanmwarki me idihdidahro ketikihong sapwellime tohnpadahk ko kaweid kan duwen dahme re pahn kalohki, ia wasa, oh ia duwen. (Mad. 10:5-7; Luk 9:1-6; 10:1-11) Ni ahlohte rahnwet, Sises ketin tehk mwahu me sounkalohk kan koaros en alehdi kasukuhl oh soahng kan me re anahne pwe ren wia sounpadahk mwahu. (2 Tim. 3:17) Sises ketin doadoahngki mwomwohdiso en Kristian pwehn kasukuhlihada sapwellime tohnpadahk kan ong doadoahk en kalohko. Ehu ahl me e ketin kasukuhlih irail iei sang ni eh ketin doadoahngki Sukuhl ong Sapwellimen Koht Doadoahk me kin wiawi nan mwomwohdiso daulih 111,000 sampah pwon. Sukuhl wet kin padapadahkihong sounkalohk tohtohsang isirar duwen arail pahn kalohk oh padahk ni ahl me pahn sewese “aramas koaros.”​Wadek 1 Korint 9:20-23.

10 Pil mie ekei sukuhl en Paipel me kin kasukuhlih elder kan nan mwomwohdiso, pioneer kan, brother kiripw kan, pwopwoud Kristian kan, Pwihn me kin apwalih Ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan oh arail pwoud kan, sounapwalih kan me kin seiloak oh arail pwoud kan, oh pil misineri kan. * Tohnsukuhl kan sang ehu pwihnen sukuhl en Sukuhl en Paipel ong Pwopwoud Kristian kan kasalehda arail kalahngan oh nda: “Kasukuhl tohrohr wet me se alehdi uhdahn kalaudehla at limpoak ong Siohwa oh e kakoahiekihala kiht pwehn sewese meteikan.”

11. Ia duwen sapwellimen Sises tohnpadahk kan arail kak pousehlahte kalohk mendahki ahn Sehdan uhwong irail?

11 Imwintihtio Sehdan kin kilang nanti laud me kowohng nan kalohk oh padahkih rongamwahwo. E men kauhdi doadoahk en kalohk oh pahn doadoahngki ahl sohte lipilipil pwehn uhwong rongamwahu en Wehio oh pil irail kan me kin kalohki. Ahpw Sehdan sohte pahn pweida. Siohwa ketin kesepwildahr sapwellime Ohlo “pohnangin kaun akan oh me lapalap akan oh me manaman akan oh soumas” koaros. (Ep. 1:20-22) Nin duwen Nanmwarki men, Sises ketin doadoahngki sapwellime manaman en kaunda en ketin pere oh kaweid sapwellime tohnpadahk kan pwehn tehk mwahu me kupwuren Semeo en pweida. * Doadoahk en kalohki rongamwahwo pousehlahte wiawi oh kin kasukuhlih aramas akan me ahneki mohngiong mehlel pwe ren kaudokiong Siohwa. E uhdahn wia pwais kaselel ehu ong kitail en wia kisehn doadoahk kaselel wet!

NANMWARKIO KOASOANEHDI SAPWELLIME KAN

12. Sang pahr 1914, ia duwen koasoandi kan en sapwellimen Koht ladu kan ar mwamwahula?

12 Sangete Sises eh ketin tapiada kaunda nan pahr 1914, e ketin kamwahwihala mwomwen sapwellimen Siohwa ladu kan arail koasoandi ong wia kupwuren Semeo. (Wadek Aiseia 60:17.) Nan pahr 1919, soun apwalih doadoahk en kalohk idihdida nan ehuehu mwomwohdiso pwehn tiengla mwowe nan kalohk. Nan pahr 1927, mwomwohdiso kan tepida kalohk Rahn Sarawi kan. Nan pahr 1931, sapwellimen Siohwa ladu kan tepida doadoahngki mwar wet Sounkadehdehn Siohwa kan, me kamwakid irail ren kalaudehla arail wia doadoahk en Wehio. (Ais. 43:10-12) Tepida nan pahr 1938, solahr usuhs wiawi pwehn usada irail me kin apwalih mwomwohdiso. Ahpw pwehn idihdida ong pwukoa kan nan mwomwohdiso, brother kan anahne mour pahrekiong kaweid kan en Paipel. Nan pahr 1972, pwukoahn apwalih mwomwohdiso kowohng pwihnen elder kan ahpw kaidehn ongete emen brother. Koaros me warohng wia elder de sounsawas kan kin ale kangoang en perenki sewese apwalih mwomwohdiso. (1 Pit. 5:2) Nan pahr 1976, Pwihn me Kin Apwalih Mwomwohdiso nan Sampah Pwon wiahla pali weneu pwehn apwalih doadoahk en Wehio nan sampah pwon. Sang ahnsowo kohdo, Sises ketin pousehlahte koasoanehdi sapwellime tohnpadahk kan ren doulahte wia soahng kan nin duwen me Koht ketin kupwurki.

13. Ia duwen omw paiekihda dahme Nanmwarki Mesaiao ketin wiahda erein eh wie kakaun?

13 Medewehla ia uwen laud en doadoahk me Nanmwarki Mesaiao ketin wiahda erein sounpar 100 me e ketin wie kakaun. E ketin kamwakelehda pwihnen aramas ehu pwehn wia wiliepen Siohwa kan nin sampah. E ketin kaweid doadoahk en kalohki rongamwahwo nan sahpw 239 oh ketin padapadahki aramas rar rar kei en kaudokiong Siohwa. E ketin kaminiminpene aramas daulih isirar me kin lelepek idawehn ih oh me kin men toukihda pein irail pwehn wia kupwuren Semeo. (Mel. 110:3) Siohwa ketin doadoahngki Wehin Mesaiao pwehn wiahda soahng kapwuriamwei tohto. Ahpw mie mwekid kapwuriamwei tohto teikan me pahn pil wiawi ahnsou kohkohdo.

KAPAI KAN AHNSOU KOHKOHDO NAN WEHIN MESAIAO

14. (a) Dahme kitail kin pekipeki rehn Koht en ketin wia ni atail kapakapki: “Wehiomwi en ketido”? (b) Ia iren pahr en 2014, oh dahme kahrehda met konehng?

14 Mendahki Siohwa ketin idihada sapwellime Ohlo, Sises Krais, nin duwen Nanmwarki Mesaiao nan pahr 1914, met kaidehn uhdahn pasapengpen atail kin kapakapki me “wehiomwi en ketido.” (Mad. 6:10NW) Paipel kohpada me Sises pahn ketin kakaun nanpwungen sapwellime imwintihti kan. (Mel. 110:2) Koperment kan en aramas me mi pahn manaman en Sehdan kin uhwong Wehi wet. Ni atail kapakapki me Wehin Koht en ketido, kitail kin patohwan peki rehn Koht me Nanmwarki Mesaiao oh nanmwarki 144,000 ko nanleng en kihsang kaundahn aramas oh pil irail kan me uhwong Wehio. Ahnsou me met pahn wiawi, kokohp en Daniel 2:44 pahn pweida. Iretikitiko mahsanih me Wehin Koht “pahn kauwehla mwehi teikan koaros.” E pahn kasohrehla koperment kan me wia imwintihti en Wehio. (Kaud. 6:1, 2; 13:1-18; 19:11-21) Pwehki met pahn wiawi ahnsou keren, e konehng me atail iren pahr en 2014 iei Madiu 6:10, (NW) me mahsanih: “Wehiomwi en ketido.” Met e sounparehr 100 sang ahnsou me Sises ketin tepida kakaun nanleng.

Atail iren pahr en 2014: “Wehiomwi en ketido.”​—Madiu 6:10, NW.

15, 16. (a) Mwekid kaperen dah kan me pahn wiawi erein kaundahn Krais pahr kido? (b) Dahme Sises pahn ketin wia keieu mwuhr nin duwen Nanmwarki Mesaiao? Dahme met pahn wiahiong kupwuren Siohwa?

15 Mwurin Sises ketin kasohrehla sapwellimen Koht imwintihti kan, e pahn ketin kesepwekehdilahng nan pwoahr loalo me soh kapi Sehdan oh nah ngehn saut akan lao lel pahr kid imwisekla. (Kaud. 20:1-3) Ni me suwed kan ar solahr mie, Wehio pahn mwadang sewese aramas akan ren paiekihda sapwellimen Sises meirongo, oh e pahn kihsang douluhl dahme dipen Adam kahrehda. Nanmwarkio pahn ketin kaiasada aramas rar rar kei oh pahn ketin koasoanehdi koasoandi en kasukuhl sampah pwon pwehn padahkihong irail duwen Siohwa. (Kaud. 20:12, 13) Sampah pwon pahn wiahla paradais ehu duwehte mwetuwel en Ihden, oh aramas lelepek kan koaros pahn unsekla.

16 Mwurin kaundahn Krais pahr kido, kupwuren Siohwa ong sampah pahn pweida. Eri, Sises pahn patohwan kapwurehla Wehio ong Semeo. (Wadek 1 Korint 15:24-28.) Kitail solahr pahn anahne emen en wia wiliepatail mwohn silangin Siohwa. Sapwellimen Koht kan koaros nanleng oh sampah pahn miniminiong Samarailo nanleng nin duwen sapwellime peneinei.

17. Dahme ke koasoanehdi teng ken wia ong Wehio?

17 Mwekid kapwuriamwei kan me wiawi erein sounpar 100 me Wehio kakaunki kasalehiong kitail me Siohwa sapwellimankihte manaman en kaunda oh me dahme e ketin kupwurki ong sampah pahn uhdahn pweida. Kitail en pousehlahte loalopwoatohng atail papah ih oh pakairki Nanmwarkio oh sapwellime Wehi. Kitail uhdahn kamehlele me Siohwa pahn ketin kereniong sapengala atail kapakapo: “Wehiomwi en ketido”!

^ Menlau kilang Kahn Iroir en July 1, 2013, pali 28-29, parakrap 12.

^ Menlau kilang Kahn Iroir (lokaiahn wai) en December 1, 1998, pali 19-22, duwen ekei koasoipen riatail kan me kana nan mwoalen kopwung en sahpw teikan.