Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Wiewiahn Mwalaun! E Pahn Kak Sohla Wiawi?

Wiewiahn Mwalaun! E Pahn Kak Sohla Wiawi?

PANAYIOTA tikida pohn deke ieu nan Mediderenien. Ni eh pwulopwul, e kin uhdahn men ese duwen politik. Mwuhr e wia sekteri en pwihn en politik ehu nan kahnimw me e kin kousoan ie. E pil kin kohla ihmw lel ihmw pwehn wiahda mwohni ong pwihn en politiko. Ahpw mwuhr, Panayiota nsensuwedla. Wiewia kan duwehte men siksang meteikan, nanpwung suwed, luwak, oh doadoahngki manaman ni ahl sapwung pwehn kihong ar peneinei de iengerail kan doadoahk de kapai kan kin pousehlahte wiewiawi mendahki towe kan nan pwihno kin ekerkin emenemen kompoakepahi.

Daniel tikida Ireland nan peneinei ehu me kin poadidiong arail pelien lamalam. Ahpw e kansensuwed me e kin tamataman mwalaun en pahdere ko me kin kamamsakau, pilein mwohni, oh pirapa mwohni sang delen meirong, erein ar padapadahkiong ih duwen eh pahn isihsla nan ehl ma e dipada.

Jeffery doadoahngki pali laud en ahnsou nan eh doadoahko ong pesines kan me waranki sohp kan nan sampah pwon me mi United Kingdom oh Wehin Amerika. E kin tamanda ahnsou kan me irail me re kin sahpis ong oh me re kin siai ong kin wia mwekid en mwersuwed ni ar kin wia pesines ong lapalap en koperment kan. Ni mwekid en mwalaun, re kin men nda sohte lipilipil dah pwehn kak alehdi contract kan.

Ahpw, kaidehn ihte wasa pwukat me kin wiawi. Wiewiahn mwalaun kalapw wiawi rahnwet kereniong nan soahng koaros me aramas kin wia, duwehte nan palien politik, pelien lamalam, oh pesines. Lokaiahn Krihk me kawehwehdiong lepin lokaia “mwalaun” kin dokedoke emen me wia padahk de sipai me kin kalapw doadoahngki mehkot pwehn perehla masarail. Mwuhr, lepin lokaia wet uhd wehwehki emen me kin mwomwehdahte pwehn pitih meteikan de alehdi dahme e mwahuki ni elen roporop.

Wiewiahn mwalaun kak kamwakidihada pepehm en irail kan me kin lelohng kahpwal wet, duwehte lingeringer oh mwakar. Re kin nsensuwedla oh ele pahn nda: “Wiewiahn mwalaun! E pahn kak sohla wiawi?” Kitail kalahnganki me Mahsen en Koht kin kihong kitail kahrepe mwahu kan en kamehlele me e pahn sohla wiawi.

IA SAPWELLIMEN KOHT OH SISES ARA MADAMADAU ONG MWALAUN

Nin duwen me Paipel kasalehda, mwalaun tepisang ngehn emen, a kaidehn aramas. Ni tepin poadopoad en aramas, Tepilo Sehdan doadoahngki serpent men pwehn mwomwehda sawas pwehn pitih tepin liho, Ihp. (Senesis 3:1-5) Sangete ahnsowo, aramas tohto pil kin mwomwehda emen me kaidehn uhdahn irail, oh re kin wia met pwehn pitihdi meteikan oh alehdi dahme irail mwahuki ni elen roporop.

Ni wehin Israel en mahs ar wiewia kaudok likamw oh kasalehda mwalaun erein arail papah Siohwa, Koht ketin pwurepwurehng katamankihong irail imwilahn arail wiewia kan. Siohwa Koht ketin doadoahngki soukohp Aiseia en kasalehda sapwellime mahsen: “Aramas pwukat kin nda me re kin kaudokiong ie, ahpw sohte audepen ar koasoi kan, oh mohngiongirail dohsang ie.” (Aiseia 29:13) Ahnsou me wehio sohte wekila, Koht ketin mweidala wehi lapalap teikan ren kasohrehla wasahn kaudok en mehn Israel kan, me iei Serusalem oh tehnpas sarawio. Wehin Papilon me tepin wia met nan pahr 607 mwohn Krais, oh mwuhr karis en sounpei en Rom ni pahr 70. E sansal me Koht sohte ketin mweidala mwalaun en wiawi kohkohlahte.

Ni pali teio, Koht oh sapwellime Ohlo, Sises, uhdahn ketin kesempwalki irail kan me kin mehlel. Karasepe, erein ahnsou me Sises ketin tepida kalohk, ohl emen me adaneki Nadaniel patohdo reh. Ni Sises eh mahsanihada Nadaniel, e mahsanih: “Iet uhdahn ohl mehlel en Israel men, me sohte kin widing!” (Sohn 1:47) Nadaniel, me pil adaneki Pardolomiu, wiahla emen sapwellimen Sises wahnpoaron ehk riemen ko.​—Luk 6:13-16.

Sises kin kihong ahnsou nah tohnpadahk kan, oh padahkihong irail sapwellimen Koht madamadau. Sapwellimen Sises tohnpadahk kan en dehr mwalaun. Nin duwen mehn kataman ehu, Sises uhdahn sohte ketin kupwurki wiewiahn mwalaun en kaun en pelien lamalam kan ahnsowo. Kitail tehk ekei arail wiewia kan.

Re kin wia “wiewia mwahu kan” mwohn mesen aramas. Sises mahsanihong irail kan me wie rongorong: “Kumwail kaleke pwe kumwail dehr kin wia amwail wiewia mwahu kan . . . mwohn mesen aramas akan pwe re en kin kilang. . . . duwen me mwalaun akan kin wia.” E pil mahsanihong irail en wiahda kisakis sapan “en rir.” Re anahne kelehpwla kapakap, a kaidehn ihte kapakap pwe meteikan en kilang. Eri arail kaudok pahn mehlel oh Semeo pahn kupwurperenkinirailda.​—Madiu 6:1-6.

Re kin mwadang en kauwe meteikan. Sises mahsanih: “Mwalaun ahmwen! Kihsang mahs lepin tuhkehn nan pwoaren mesomwen, ke ahpw pahn kak kilang mwahu duwen omw pahn kihsang diperen nan pwoaren mesen riomwo.” (Madiu 7:5) Ni emen eh kin kasalehda sapwung en meteikan ahpw pein eh sapwung laudsang arail, e kin mwomwehda emen me kaidehn uhdahn ih. Pwehki ni mehlel, “aramas koaros wiadahr dihp, oh irail koaros dohsangehr sapwellimen Koht lingan me e kin ketikihong aramas.”​—Rom 3:23.

Re kin ahneki madamadau mwersuwed. Ehu pak, nein Parisi ko tohnpadahk kan oh irail me kin uhpalih Erod patohla idek rehn Sises peidek ehu duwen daksis. Re mwomwehda kapinga Sises oh patohwanohng: “Maing Sounpadahk, se patohwan ese me komwi aramas mehlel men, me kin padahk ni mehlel duwen kupwur en Koht ong aramas akan.” Irail eri lidipiheki Sises peidek wet: “Me pwung ong atail kosonned akan, ma kitail pahn kin kihda daksis ong nanmwarkien Rom, de soh?” Sises ketin sapengala: “Mwalaun kei kumwail! Dahme kumwail kasongosongehkin ie?” E pwung me Sises ketin ekerkin irail mwalaun kei pwehki re sohte uhdahn men ese pasapengpen peideko ahpw re songosong en “kasapwungehki Sises ni sapwellime mahsen kan.”​—Madiu 22:15-22.

Kristian mehlel kan kin kasalehda “limpoak me kin pwilisang ni mohngiong mwakelekel, sang ni kadeikpen loale mwahu, oh pil sang ni pwoson mehlel.”​—1 TIMOTY 1:5.

Ahnsou me mwomwohdisohn Kristian wiawihda ni Pendekos 33, padahk oh wiewia mehlel wie lalaudla. Kristian mehlel kan kin doadoahk laud pwehn kihsang douluhl rehrail irair en mwalaun. Karasepe, Piter, emen nanpwungen wahnpoaron ehk riemen ko, kangoange rie Kristian kan en “peikiong me mehlelo” ni arail kin limpoak mehlel ong riarail Kristian kan. (1 Piter 1:22) Wahnpoaron Pohl kangoange ienge tohndoadoahk kan ren kasalehda “limpoak me kin pwilisang ni mohngiong mwakelekel, sang ni kadeikpen loale mwahu, oh pil sang ni pwoson mehlel.”​—1 Timoty 1:5.

MANAMAN EN MAHSEN EN KOHT

Padahk kan sang Sises oh wahnpoaron ko, me dierek nan Paipel, manamante rahnwet duwehte ni mwehin Kristian ko. Me pid duwen met, wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Mahsen en Koht wie momour oh manaman, e keng sang kedlahs me au riau. E kin lellong loalen aramas lel wasa keieu rir, wasa me mour oh ngehn kin tuhpene ie, wasa me kakon oh sahl akan kin tuhpene ie. E kin kadeikada ineng oh lamalam en nan kapehd en aramas.” (Ipru 4:12) En esehla padahk kan nan Paipel oh nantihong mour pahrekiong mepwukat kin sewese me tohto ren sohpeisang wiewiahn mwalaun oh nantihong en kin mehlel. Medewehla duwen dahme wiawihong irail meh silimeno me kitail koasoia ni tepin oaralap wet.

Panayiota pehm wekideklahn eh mour ahnsowo me e lukohng towehda mihting ni Wasahn Kaudok en Sounkadehdehn Siohwa kan. E sohte kilang meteikan ar kin mwomwehdahte pwoson pwe meteikan en kapinga irail. E nda: “I kilang limpoak mehlel wasao oh re kin kasalehda ar uhdahn men esehla riarail kan, mehkot me I sohte kin kilang erein sounpar ko koaros me I iang palien politik.”

Panayiota tepida onopki Paipel oh kekeirda lao e papidaisla. Met wiawi sounpar 30 samwalahro. Met e nda: “I diarada ia uhdahn kahrepen mour, kaidehn ni ahnsou me I kohla ihmw lel ihmw pwehn sewese pwihn en politiko, ahpw ni ahnsowo me I tepida kalokalohki Wehin Koht, me iei ihte ahl me kitail en kak ahneki sampah pwung ehu.”

Daniel kekeirda mwahu nan mwomwohdisohn Kristian oh alehdi ekei pwukoa kan. Sounpar kei mwuri, e wiahda sapwung ehu oh kadeikpen loale tepida kapwunode ih. E nda: “Pwehki ei kin tamatamante mwalaun me I kilang nan imwen sarawio sounpar kan mwoweo, I pehm me sohte ehu pilipil tohrohr likin ei en pwilikihdi ei pwais en papah Siohwa. I sohte kak mweidohng riei Kristian kan en kamehlele me I wia emen me kaidehn uhdahn ngehi.”

Ahpw e kaperen en ese me mwurin ahnsou kis, Daniel kakehr doula wia eh pwais en papah Siohwa oh ahneki nsenmwakelekel, oh e perenki pwurehng ale pwukoa kan nan mwomwohdiso. Soangen mehlel wet kin kalapw dierek rehn irail kan me sohte kin mwalaun ni arail kin papah Koht. Re sukuhlki en ‘kihsang mahs lepin tuhke’ nan pwoaren masarail mwohn ar pahn ‘kihsang diper’ nan pwoaren mesen riarailo.

Jeffery, me doadoahngkihla pali laud en eh mour nan doadoahk en pesines, nda: “Ahi esehla Paipel wie lalaudla oh I tehkada me I solahr kak wia sounetinet men me kin widing oh mwadang en ndaweite mehkot pwehn alehdi contract kan. Kadeikpen loalei mwekidkihda iren Paipel kan duwehte Lepin Padahk 11:1, me mahsanihong kitail me Siohwa ‘kin ketin kalahdeki aramas me kin doadoahngki mehn tenek sapwung.’” Ei, weksang irail me keinemwe rehn Sises peidek duwen daksis, Jeffery sukuhlki me eh wiewia ong rie Kristian kan oh irail kan me sohte kin papah Siohwa en sohte mwalaun.

Sounkadehdehn Siohwa rar rar kei nan sampah pwon kin nantihong en doadoahngki dahme re sukuhlkihsang Paipel. Re kin doadoahk laud pwehn ‘onehda sapahl pein irail ong ni aramas kapw me wiawihda rasehng Koht, oh me kin kasalehda pein irail ni mour mehlel en pwung oh sarawi.’ (Episos 4:24) Se kangoange iuk en diarada ihs irail Sounkadehdehn Siohwa kan, dahme re kin kamehlele, oh ia duwen arail kak sewese iuk sukuhlki duwen sampah kapwo me Koht ketin inoukihda. Ih wasao me “pwungen kalahngan en Koht pahn poadada ie” oh wiewiahn mwalaun pahn sohralahr.​—2 Piter 3:13.