Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 1

“Padahkihong Aramas . . . Pwe Ren Wiahla Nei Tohnpadahk”

“Padahkihong Aramas . . . Pwe Ren Wiahla Nei Tohnpadahk”

Audepen pwuhken Wiewia kan en Wahnpoaron ko oh ia duwen met eh pidada atail ahnsou

1-6. Menlau kasalehda ia duwen Sounkadehde kan ar kin kalohk nan soangsoangen sahpw akan.

 REBECCA, Sounkadehdehn Siohwa pwulopwul men nan Ghana, kin kilangwohng eh wasahn sukuhlo nin duwen eh wasahn kalohk. Ahnsou koaros e kin wahda sawaspen Paipel kan nan eh ehd en sukuhlo. Erein ahnsoun kommoal, e kin rapahki ahnsou mwahu en kalohk ong ienge tohnsukuhl kan. Rebecca tepida wia onop en Paipel rehn ekei ienge tohnsukuhl ko.

2 Mendahki e karakar, pioneer riemen kin kaukaule aluhki mwail 15 pwe ira en lella ni kisin kousapw doh ieu nan sapwen Madagascar, me mihmi palimese sang ni oaroahr en Aperika. Wasao ira kin wia onop en Paipel rehn aramas kei me perenki rong.

3 Pwehn lella rehn aramas akan me kin kousoan limwahn pillap en Paraguay oh Paraná, Sounkadehde kan nan Paraguay iangahki meteikan sang sahpw 15 kin doadoahkpene pwehn wiahda sohp ehu. Sohpo toutouki ten 45 oh aramas 12 kak kousoan powe. Sounkalohk ngoang en Wehio kan kin doadoahngki sohp wet pwehn lohkiseli rongamwahwo nan wasa kan me apwal en lella.

4 Sounkadehde kan nan Alaska kin isaneki ahnsou mwahu en kalohk erein ahnsou me aramas kin mwemweitla wasao. Ahnsoun karakar ni sohp laud kan ar kin wahla soangsoangen sounseiloak kan sang sahpw tohto, Sounkadehde kan en wasao kin wahla ni wapo deupen pwuhk kan pwe ren kasalehda sawaspen Paipel kan ni soangsoangen lokaia kan. Nan sahpwohte, sounkalohk kan kin anahne doadoahngki sompihr pwe ren seiloaklahng ni kisin kahnimw doh kan, pwehn kalohki rongamwahwo ong mehn Aleut, Athabascan, Tsimshian, oh Tlingit.

5 Larry, nan Texas, U.S.A., ahneki wasahn kalohk tohrohr ehu—wasahn apwalih me soumwahu kan, wasa e kin kousoan ie. Mendahki Larry kin mihmi nan wheelchair, e kin rapahki ahnsou mwahu koaros en kalohk. E kin ehukihong meteikan duwen Wehin Koht oh eh koapworopwor me e pahn pwurehng alu ehu rahn.—Ais. 35:5, 6.

6 Pwihn en Sounkadehde kei iang sohp seiloangki rahn siluh sang Mandalay kohdahla paliepeng en Myanmar pwe ren iang towehda mihting tohrohr ehu. Pwehki irail kin ngoangki kalohki rongamwahwo, irail kin wahda sawaspen Paipel kan me re kin ehukihong irail kan me iang sohpo. Ehuehu ahnsou me sohpo kin uhdi ni kisin kahnimw de kousapw kan, sounkalohk ngoang pwukat kin doudi oh mwadang kohla tuhwong aramas tohto ni uwen me re kak pwe ren kak kihong neirail pwuhk kan. Erein arail kin kalokalohk, sounseiloak kapw kan kin douda pohn sohpo, kahrehda ni ahnsou me irail kin pwurala ni sohpo, miehier aramas kapw kei me re kak kalohk ong.

7. Wiepe dah kan me tohnkaudok en Siohwa kan kin doadoahngki pwe ren kalohki Wehin Koht oh ia arail mehn akadei?

7 Duwehte riatail Kristian kan me sansalehr mwoweo, tohnkaudok en Siohwa ngoang kan nan sampah pwon kin “kadehdehda ni unsek duwen Wehin Koht.” (Wiewia 28:23) Irail kin kalohk ihmw lel ihmw, koasoiong aramas akan pohn ahl akan, nting kisinlikoulahng de koasoiong irail nan delepwohn. Sohte lipilipil ma re iang bus, alialu nan wasahn kommoal, de komkommoal nan arail wasahn doadoahk, irail kin ngoangki rapahki ahnsou mwahu en kalohki duwen Wehin Koht. Sohte lipilipil soangen wiepe dah kan me kitail kin doadoahngki, atail mehn akadei iei en kalohki rongamwahwo wasa koaros me aramas kin mi ie.—Mad. 10:11.

8, 9. (a) Dahme kahrehda ke kak nda me kekeirdahn doadoahk en kalohk rahnwet duwehte manaman kapwuriamwei ehu? (b) Peidek dahieu me pwarada oh dahme kitail anahne wia pwehn rapahkihda pasapengpe?

8 Ia duwe, ke kin iang kisehn irail me tohto kan me met kin kalohki rongamwahu en Wehio nan sahpw daulih 235? Ma iei, eri ke kin iang sewese wahseli rongamwahwo ong aramas tohtohie nin sampah pwon! Dahme sapwellimen Siohwa aramas akan wiadahr nan sampah pwon duwehte manaman kapwuriamwei ehu. Mendahki kahpwal laud kan—pil koperment kan ar kin keinapwihdi atail doadoahk en kalohk oh pil kalokolok laud kan—Sounkadehdehn Siohwa kan kin kadehdehda ni unsek duwen Wehin Koht ong aramas akan en wehi koaros.

9 Nna song medewehla met. Mendahki kitail kin lelohng kahpwal tohto kan oh Sehdan kin songosong en kauhdi kitail, doadoahk en kalohk kin pousehlahte lalaudla. Dahme kahrehda met kak wiawi? Pwehn sapengala peidek wet, kitail anahne kilang dahme wiawi ni mwehin tepin Kristian akan, pwehki kitail Sounkadehdehn Siohwa kan rahnwet kin pousehlahte doadoahko me irail kin wia.

Doadoahk Kesempwal Ehu

10. Ong dah me Sises ketin toukihda pein ih, oh dahme e mwahngih duwen doadoahk wet?

10 Sises Krais, me tapiada mwomwohdisohn Kristian, toukihda pein ih ong kalohki rongamwahu en Wehin Koht; doadoahk wet iei doadoahk me keieu kesempwal me Sises kin ketin wia nin sampah. E mahsanih: “I pil anahne lohkihong kahnimw teikan rongamwahu en Wehin Koht, pwehki ih met me I pekederkihdo.” (Luk 4:43) Sises mwahngih me e ketin tapiada doadoahk ehu me e sohte kak kelehpw kanekehla. Mwohnte eh pwoula, Sises ketin kohpada me rohng en Wehio pahn lohkseli “nan wehi kan koaros.” (Mark 13:10) Ahpw ia duwen met eh pahn wiawi, oh ihs me pahn wia met?

“Kohwei oh padahkihong aramas en wehi koaros pwe ren wiahla nei tohnpadahk.”​—Madiu 28:19

11. Doadoahk kesempwal dah me Sises ketin kehkehlingkihong sapwellime tohnpadahk ko ren wia, oh soangen sawas dah me re pahn ale?

11 Mwurin eh pwoula oh ketin iasada, Sises ketin pwarohng sapwellime tohnpadahk ko oh kehkehlingkihong irail en wia doadoahk kesempwal ehu ni eh mahsanih: “Kumwail eri kohwei oh padahkihong aramas en wehi koaros pwe ren wiahla nei tohnpadahk, papidaisihirailla ni mwaren Sahm oh Sapwellime Ohl oh sapwellimen Koht manaman, padahkihong irail en kapwaiada mehkoaros me I kehkehlingkihong kumwail. Oh kilang! I pahn ieiang kumwail rahn koaros lao lel ni kaimwiseklahn koasoandi en mwehio.” (Mad. 28:19, 20) Lepin lokaia pwukat “I pahn ieiang kumwail” kin kasalehda me e pahn ketin utung tohnpadahk ko nan doadoahk en kalohk oh katohnpadahk. Irail pahn anahne soangen utuht wet pwehki Sises ketin kohpada me ‘wehi koaros pahn kailongkin irail.’ (Mad. 24:9) Tohnpadahk ko ese me re kak koapworopworki pil ehu sawas tohrohr. Mwohnte eh ketidahla nanleng, Sises mahsanihong irail me sapwellimen Koht manaman pahn sewese irail en wia sapwellime sounkadehde kan lella “wasa me keieu doh nin sampah.”—Wiewia 1:8.

12. Peidek kesempwal dah kan me pwarada, oh dahme kahrehda e kesempwal kitail en ese pasapengpen peidek pwukat?

12 Met mie peidek kesempwal kei pwarada: Sapwellimen Sises wahnpoaron ko oh tohnpadahk teiko kin wia uwen arail kak koaros pwehn peikiong sapwellimen Sises kehkehlik en kalohk? Kisin pwihn en ohl oh lih Kristian ko kin kadehdehda ni unsek duwen Wehin Koht mendahki re kin lelohng kalokolok lemei? Irail uhdahn alehdi sawas oh utuht sang sapwellimen Siohwa manaman nan arail doadoahk en katohnpadahk? Peidek pwukat oh peidek teikan me pil duwehte, pasapenglahr nan pwuhken Wiewia. E kesempwal en ese pasapengpen peidek pwukat. Dahme kahrehda? Sises ketin inoukihda me doadoahk me e ketin kehkehlingkio pahn wiewiawihte “lao lel ni kaimwiseklahn koasoandi en mwehio.” Eri Kristian mehlel koaros, iangahki kitail me wie momour ni imwin koasoandi wet, anahne peikiong sapwellimen Sises kehkehlik en kalohk. Pwehki met, kitail men onopki poadopoad me ntingdi nan pwuhken Wiewia.

Audepen Pwuhken Wiewia

13, 14. (a) Ihs me ntingihada pwuhken Wiewia, oh ia duwen sounntingo eh alehdi ire kan me e ntingihedi? (b) Dahme pwuhken Wiewia audaudki?

13 Ihs me ntingihada pwuhken Wiewia? Pwuhko sohte kasalehda eden ihs me ntingihada, ahpw tepin lokaia kan kasansalehda me sounnting en pwuhken Wiewia pil ntingihada Rongamwahu en Luk. (Luk 1:1-4; Wiewia 1:1, 2) Eri sangete nin tapio, aramas akan kin pohnese me Luk me sounnting en pwuhko, oh re kin esehki ih nin duwen toahkte me aramas tohto kin poakohng oh soupoad men me kin doadoahk ni keneinei. (Kol. 4:14) Audepen pwuhko koasoakoasoia ahnsou kan me reireiki mpen sounpar 28, sang ni ahnsou me Sises ketidahla nanleng nan pahr 33 lao lel ni ahnsou me wahnpoaron Pohl selidi nan Rom mpen pahr 61. En Luk eh kin wekidala lepin lokaiao “irail” ong “se” kasalehda me e kin ieiang mwekid tohto kan me e ntingihedi. (Wiewia 16:8-10; 20:5; 27:1) Pwehki Luk kin wia roporop ni keneinei, ihme kahrehda ele e kin koasoiong Pohl, Parnapas, Pilip, oh meteikan mwohn eh ntingihada pwuhko.

14 Dahme pwuhken Wiewia audaudki? Mwoweo, nan nah pwuhken Rongamwahwo, Luk ntingihdi duwen soahng kan me Sises ketin mahsanih oh wia. Ahpw nan pwuhken Wiewia, Luk ntingihdi dahme sapwellimen Sises tohnpadahk ko kin koasoia oh wia. Eri pwuhken Wiewia kin koasoia duwen aramas akan me kapwaiada doadoahk ehu me uhdahn laud oh kapwuriamwei, mendahki meteikan kin wiahkin irail aramas me “sohte iang sukuhl oh sohte wad.” (Wiewia 4:13) Ni mwotomwot, pwuhk me Luk ntingihada sang ni sawasepen sapwellimen Koht manaman kin padahkihong kitail ia duwen mwomwohdisohn Kristian eh tepida oh ia duwen eh tohtohla. Pwuhken Wiewia kin kasalehda ia duwen tepin Kristian ko ar kin kalohk—wiepen arail kin kalohk oh arail madamadau. (Wiewia 4:31; 5:42) E kin kawehwehda ia duwen sapwellimen Koht manaman eh sewese kohpeseng en rongamwahwo. (Wiewia 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Duwehte pwuhken Paipel teikan, pwuhken Wiewia kin kasansalehda oaralap en Paipel pwon, me iei ia duwen Wehin Krais eh kin kasarawihla mwaren Koht. E pil kasalehda ia duwen tohnpadahk ko ar kak kalohkiseli rongamwahu en Wehio mendahki me tohto kin uhwong irail.—Wiewia 8:12; 19:8; 28:30, 31.

15. Dahme kitail pahn paiekihda sang ni atail tehk pwuhken Wiewia?

15 Ei e kin kaperen en kasawih pwuhken Wiewia oh e kin kalaudehla atail pwoson! Atail kin medemedewe mwahu ia duwen tohnpadahk ngoang ko ar kin kalohk ni eimah ahnsowo uhdahn pahn kamwakid kitail en nannanti. E pahn kin kamwakid kitail en alasang pwoson en riatail tepin Kristian ko. Met pahn sewese kitail en peikiong sapwellimen Sises kehkehliko, ‘kohwei oh padahkihong aramas akan . . . pwe ren wiahla nei tohnpadahk.’ Pwuhk wet me ke wadewadek wiawihda pwehn seweseiuk en onopki mwahu pwuhken Wiewia.

Mehn Sawas ong Kitail en Onopki Paipel

16. Ia kahrepe siluh kan me pwuhk wet wiawihkihda?

16 Ia kahrepen pwuhk wet eh wiawihda? Kahrepe siluh me pwuhk wet wiawihkihda iei, (1) pwehn kalaudehla atail kamehlele me Siohwa kin ketin doadoahngki sapwellime manaman pwehn utung doadoahk en kalohki Wehio oh katohnpadahk rahnpwukat, (2) pwehn kalaudehla atail ngoang en kalohk sang ni atail tehk karasepen sapwellimen Sises tepin tohnpadahk ko, oh (3) pwehn kalaudehla atail kin wauneki sapwellimen Siohwa pwihn oh irail kan me kin apwalih doadoahk en kalohk oh mwomwohdiso nan sampah pwon.

17, 18. Ia duwen pwuhk wet eh koasoansoandi, oh soahng dah kan nan pwuhk wet me pahn seweseiuk en onopki Paipel?

17 Ia duwen pwuhk wet eh koasoansoandi? Ke pahn tehk me e wiawihda ni pali waluh, oh ehuehu pali kin koasokoasoia ehu wasa nan pwuhken Wiewia. Irelaud ko me kohdo mwuhr sohte kin kawehwehda ehuehu iretikitik nan pwuhken Wiewia, ahpw e kin kihda mehn kasukuhl kan me kitail kak sukuhlki sang dahme wiawi nan pwuhko oh kin sewese kitail en kapwaiada. Ni tepin ehuehu irelaud, oaralap ehu kawehwehda ire kesempwal en irelaudo oh iren Paipel me kasalehda wasao nan pwuhken Wiewia me kitail pahn koasoiapene.

18 Pwuhk wet kasalehda pil ekei soahng kan me pahn seweseiuk en onopki Paipel. Kilel kaselel kan pahn seweseiuk en medewehla dahme ntingdi nan pwuhken Wiewia. Nan irelaud tohto en pwuhk wet, kin mie koakon kan me kihda iren kapatapat kan. Ekei koakon kan kin kawehwehda duwen mouren aramas akan me kitail kak alasang arail pwoson. A ekei koakon kin kasalehda oaritik kan duwen wasa, mwekid, tiahk, de aramas teikan me kileldi nan pwuhken Wiewia.

Kalohk ni madamadau en karuwaru

19. Ia duwen atail pahn pein kasawih kitail ekei pak?

19 Pwuhk wet kak seweseiuk ken kin pein kasawih ni mehlel mwomwen omw kin papah Siohwa. Sohte lipilipil ia uwen werei me ke kin papah nin duwen sounkalohki Wehio, e kin mwahu en uhdi mahs ekei pak oh medemedewe dahme ke kin keieu kesempwalki nan omw mour oh dahme ke medewehki duwen kalohk. (2 Kor. 13:5) Pein idek rehmw: ‘I kin uhdahn kesempwalki doadoahk en kalohk ahnsou wet duwehte ni ahnsou me I papidaislao? (1 Kor. 7:29-31) I kin ngoangki kalohki rongamwahwo ni pwoson? (1 Des. 1:5, 6) I kin iang wia doadoahk en kalohk oh katohnpadahk ni uwen ei kak koaros?’—Kol. 3:23.

20, 21. Dahme kahrehda atail pwukoa uhdahn karuwaru, oh dahme kitail en koasoanehdi teng en wia?

20 Kitail en dehr manokehla doadoahk me keieu kesempwal kitail en wia iei kalohk oh katohnpadahk. Ni ahnsou keren koasoandi wet pahn imwisekla. Ehuehu rahn kitail kin kerekerenlahng ni imwio. Eri laudsang mahs, aramas akan anahne rong dahme re pahn wia pwehn pitsang Armakedon. Kitail sehse aramas depe me ahneki mohngiong mwahu me ele pahn mwekidki atail rohng. (Wiewia 13:48) Ahpw kitail ahneki pwukoahn sewese soangen aramas pwukat mwohn eh pahn pwandala.—1 Tim. 4:16.

21 Pwehki met, kitail uhdahn anahne alasang ngoang en sounkalohki Wehio kan ni mwehin tepin Kristian ko. Ni omw onopki mwahu pwuhk wet, medewe ia duwen omw kak kalaudehla omw ngoang oh eimah nan kalohk. Oh omw onopki pwuhken Wiewia en kalaudehla omw koasoanehdi teng en pousehlahte “kadehdehda ni unsek duwen Wehin Koht.”—Wiewia 28:23.