Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 12

“Eimah Padahk Pwehki Ara Alehdi Manaman Sang Rehn Siohwa”

“Eimah Padahk Pwehki Ara Alehdi Manaman Sang Rehn Siohwa”

Pohl oh Parnapas kin aktikitik, eimah, oh dadaurete

Poahsoankihda Wiewia 14:1-28

1, 2. Dahme wiawi erein ahnsou me Pohl oh Parnapas ara mihmi nan Listra?

 ARAMAS akan nan Listra wie pereperen. Ohl emen me ipwidihte mwoator lusuluski eh peren mwurin ohl riemen me sohte me ese, ara kamwahwihala. Aramas akan pwuriamweikihla met oh samworo men wahdo mwaramwar kei ong ohl riemeno me pokono medewe me ira koht kei. Kouwol ko wie weriwer ni samworo en Seuso kaukaunop en kemeirailla. Pohl oh Parnapas nantihong kauhdi aramas ko sang dahme re wiewia. Ira tehrpeseng ara likou ko oh peki rehn pokono ren dehr kaudokiong ira, oh kereniong ira en sohte kak irehdihsang pokono en kaudokiong ira.

2 Mehn Suhs kan me kin uhwong eri kohdohsang Andiok en Pisidia oh Aikoniomw. Irail wiahda karaun likamw duwen Pohl oh Parnapas, tohn Listra kan eri kailongkinirahla. Pokono, me tepte men kaudokiong Pohl, met uhd kapilpene ih oh katehki takai lao e lipwongmasala. Paliweren Pohlo uhdahn ohla, irail eri wurahdekieila likin kahnimwo, wiahki me e melahr.

3. Peidek dah kan me kitail pahn tehkpene nan irelaud wet?

3 Dahme kahrehiong mwekid wet en wiawi? Dahme irail kan me kin kalohki rongamwahwo rahnpwukat kak sukuhlkihsang dahme wiawihong Parnapas, Pohl, oh tohn Listra kan? Oh ia duwen elder kan ar kak alasang mehn kahlemeng en Parnapas oh Pohl me kin dadaurete nan ara doadoahk en kalohk oh kin “eimah padahk pwehki ara alehdi manaman sang rehn Siohwa”?—Wiewia 14:3.

“Me Tohtohie . . . Pwosonla” (Wiewia 14:1-7)

4, 5. Dahme kahrehda Pohl oh Parnapas kohla Aikoniomw, oh dahme wiawi wasao?

4 Rahn kei mwowe, Pohl oh Parnapas pekeussang nan kahnimw en Rom, Andiok en Pisidia, mwurin mehn Suhs kan me kin uhwong ar uhwongada ira. Mendahki aramas ako kahng rong, ohl riemeno sohte mworusala, ahpw ira “sipedasang pwelpar ni nehra ko.” (Wiewia 13:50-52; Mad. 10:14) Pohl oh Parnapas mweselda ni popohl oh ira mweidohng sounuhwong ko en alehdi kadeik sang rehn Koht. (Wiewia 18:5, 6; 20:26) Misineri riemeno kolokolete ara peren oh ira pousehlahte ara seiloak en kalokalohkseli. Ira seiloangki mpen mwail 100 kolahng palieir en palimese, oh lella wasa ehu me patapat oh pwelmwahu nanpwungen nahna Taurus oh Sultan.

5 Tepin wasa me Pohl oh Parnapas uhdi ie iei nan Aikoniomw, wasa ehu me kin kolokolete tiahk en mehn Krihs oh me wia kahnimw ehu me keieu kesempwal nan wehin Kalesia me mi pahn kaundahn Rom. a Mehn Suhs oh mehn liki tohto me iangala lamalam en mehn Suhs kin kousoan nan kahnimw wet. Nin duwen me ira kin epwehnki wia, Pohl oh Parnapas pedolongala nan sinakokeo oh tepida padahk. (Wiewia 13:5, 14) Ira “padahk ni mwohmw ehu me kahrehda me tohtohie, mehn Suhs oh mehn Krihs, ren pwosonla.”—Wiewia 14:1.

6. Dahme kahrehda Pohl oh Parnapas wia sounpadahk mwahu kei, oh ia duwen atail kak alasang ira?

6 Dahme kahrehda Pohl oh Parnapas wia sounpadahk mwahu kei? Pohl uhdahn wehwehki mwahu Nting Sarawi kan. E koahiek en koasoia poadopoad oh kokohp en Paipel kan oh pil Kosonned en Moseso pwehn kadehdehda me Sises iei Mesaiao me inoupe mie. (Wiewia 13:15-31; 26:22, 23) Sang ni mwomwen en Parnapas eh kin koasoi, e sansal me e kin nsenohki meteikan. (Wiewia 4:36, 37; 9:27; 11:23, 24) Ira koaros sohte kin likih pein ara loalokong, ahpw ira kin koasoi ni “ara alehdi manaman sang rehn Siohwa.” Ia duwen omw kak alasang misineri pwukat nan omw kalohk? Sang ni omw pahn wia mepwukat: Uhdahn wehwehkihla mwahu Mahsen en Koht. Pilada iren Paipel kan me irail me ke tuhwong pahn perenki. Rapahki ahl akan en kansenamwahwih irail me ke kalohk ong. Oh ahnsou koaros doadoahngki Mahsen en Siohwa pwehn padahk, ahpw kaidehn pein omw loalokong.

7. (a) Ia duwen aramas ar kin mwekidki rongamwahwo? (b) Ma omw peneinei sohla men ehuong uhk pwehki omw peikiong rongamwahwo, dahme ke anahne tamataman?

7 Ahpw kaidehn koaros nan Aikoniomw kin perenki dahme Pohl oh Parnapas kin padahngki. Luk koasoia, “Mehn Suhs ako me sohte kin kamehlele ahpw kamwoarongehda mehn liki kan oh kahrehiong irail en uhwong riatail ko.” Pohl oh Parnapas wehwehkihda me ira pahn anahne mihmi oh utung rongamwahwo, oh ira “doadoahngki ahnsou laud en eimah padahk.” Imwilahn met, aramas tohto nan kahnimwo tohrohrpeseng, ekei iangala mehn Suhs ako, a ekei iangala wahnpoaron ko. (Wiewia 14:2-4) Rahnpwukat, aramas pil kin mwekidki rongamwahwo ni soangsoangen ahl akan. Ong ekei, e kin kahrehda ren miniminpene; ahpw ong ekei, e kin kahrehda liaktohrohr. (Mad. 10:34-36) Ma omw peneinei sohla men ehuong uhk pwehki omw peikiong rongamwahwo, tamataman me aramas kin kalapw uhwong kitail pwehki re kin kamehlele lokaia likamw kan me pid duwen kitail. Ahpw omw wiewia mwahu kan kak kadehdehda me lokaia likamw ko sohte pwung oh ele kak wekidala madamadau en irail me kin uhwong uhk.—1 Pit. 2:12; 3:1, 2.

8. Dahme kahrehda Pohl oh Parnapas kohkohsang Aikoniomw, oh mehn kasukuhl dah me kitail sukuhlkihsang ara mehn kahlemeng?

8 Mwuhr, irail me kin uhwong kan nan Aikoniomw koasoanehdi ren katehki takai Pohl oh Parnapas. Ni misineri riemeno ara esehda duwen met, ira koasoanehdi ira en kohla kalohk ehu wasa tohrohr. (Wiewia 14:5-7) Sounkalohki Wehio kan rahnpwukat pil kin wia soahngohte. Ni ahnsou me aramas akan kin nda soahng suwed kan duwen kitail de dahme kitail kin kalohki, kitail kin koasoi ni eimah. (Pil. 1:7; 1 Pit. 3:13-15) Ahpw ni aramas akan ar pahn kasalehda tiahk lemei, kitail en dehr wia mehkot me pahn kakete keper ong kitail de riatail Kristian kan.—Lep. Pad. 22:3.

“Sohpeiong Koht me Ketin Ieias” (Wiewia 14:8-19)

9, 10. Ia wasa Listra mi ie, oh dahme kitail kin esehki towe kan?

9 Pohl oh Parnapas kohla Listra, kahnimw ehu en Rom me mi mpen mwail 20 palieir en palikapi en Aikoniomw. Listra oh Andiok en Pisidia kin duwepenehte ni soahng tohto. Ahpw malaulau mehn Suhs kin mi Listra. Ele tohn wasao kin lokaiahn Krihs, ahpw uhdahn arail lokaia iei lokaiahn Likaonia. Ele pwehki sohte sinakoke nan kahnimwo, Pohl oh Parnapas tepida kalohk wasa me aramas tohto kin mi ie. Erein Piter eh mihmi nan Serusalem, e kamwahwihala ohl men me ipwidihte mwoator. Nan Listra Pohl kamwahwihala emen ohl me pil ipwidihte mwoator. (Wiewia 14:8-10) Aramas tohto pwosonla pwehki manaman me Piter wiahdao. (Wiewia 3:1-10) Ahpw imwilahn en Pohl manamano uhdahn weksang en Piter manamano.  

10 Aramas akan nan Listra kin kamehlele koht likamw akan. Kahrehda ni ahnsou me ohl mwoatoro lusulus oh alialu, aramas ako kin medewe me Pohl oh Parnapas wia koht ekei. Re kin ekerki Parnapas Seus, kaun en koht en mehn Krihs kan, oh ekerki Pohl Ermihs, me wia nein Seus pwutak oh nein koht akan sounkair. (Menlau kilang koakon “ Listra oh Kaudok en Seus oh Erimihs.”) Ahpw Parnapas oh Pohl kin nannantihong kawehwehiong pokono me ira kaidehn koht ekei, ahpw me Koht mehlelo Siohwa me ketikihong ira ara manaman en koasoi oh wiahda manaman akan.—Wiewia 14:11-14.

“Sohpeisang soahng soh katepe pwukat oh sohpeiong Koht me ketin ieias, me ketin wiahda nanleng oh sampah.”—Wiewia 14:15

11-13. (a) Dahme Pohl oh Parnapas ndaiong tohn Listra ko? (b) Ia ehu mehn kasukuhl me kitail kak sukuhlkihsang dahme Pohl oh Parnapas nda?

11 Mendahki dahme aramas ako wia, Pohl oh Parnapas kin nannanti en kalohk ong irail. Sang ire pwukat me Luk ntingihedi, kitail sukuhlki ahl mwahu en kalohki rongamwahwo ong irail kan me kaidehn Kristian. Tehk mwomwen Pohl oh Parnapas ara song en kamwakid irail me rongorong ira ko ni ara koasoia: “Dahme kumwail wiewiahki soahng pwukat? Kiht pil aramas ekei me ahneki luwet akan me duwehte kumwail. Oh se kin kalohkihong kumwail rongamwahwo, pwe kumwail en sohpeisang soahng soh katepe pwukat oh sohpeiong Koht me ketin ieias, me ketin wiahda nanleng oh sampah oh nansed oh audepe kan koaros. Mahso, e ketin mweidohng mehn liki koaros ren wia dahme re men wia, ahpw e kin ketikihda kadehdepen pein ih sang ni eh ketin wia me mwahu, e ketikihong kumwail keteu sang nanleng oh ahnsoun rahk oh ketikihong kumwail diren mwenge oh audehkihda mohngiongimwail peren.”—Wiewia 14:15-17.  

12 Mehn kasukuhl dah kan me kitail kak sukuhlkihsang dahme Pohl oh Parnapas ndaiong aramas ako? Keieu, Pohl oh Parnapas sohte kin wiahki me ira lapalapasang irail ko me rongorong ira. Ira sohte pil kin mwomwen me ira me ahneki manaman pwukat pwehki ara kamwahwihala ohl emen. Ahpw ni aktikitik ira pein nda me ira ahneki soangen luwet kohte me irail me rongorong ko ahneki. Mehlel, Pohl oh Parnapas alehdier sapwellimen Koht manaman oh saledeksangehr padahk likamw kan. Ira pil alehdi koapworopwor en iang Krais wia kaun ekei. Ahpw ira ese me tohn Listra ko pil kak alehdi soangen kapai kohte sang ni arail pahn peikiong Krais.

13 Ia atail madamadau ong irail kan me kitail kin kalokalohk ong? Kitail kin medewe me irail duwehte kitail? Ni atail kin sewese meteikan sukuhlki duwen padahk mehlel kan sang Mahsen en Koht, kitail kin kahng ale kaping, duwehte Pohl oh Parnapas? Charles Taze Russell, sounpadahk uhdahn mwahu men me kin tiengla mwowe nan doadoahk en kalohk sang mpen pahr 1870 lel pahr 1916, wiahda mehn kahlemeng mwahu ong kitail me pid duwen met. E ntingihedi: “Se sohte kin men ale kaping ong pein kiht de dahme se ntingihada; se pil sohte men aramas en ekerkin kiht kaun en pelien lamalam de Rapai.” En Brother Russell eh madamadau en aktikitik pil duwehte en Pohl oh Parnapas. Pil duwehte, kahrepen atail kin kohla kalohk kaidehn pwehn wahdo kaping ong pein kitail, ahpw pwehn sewese meteikan ren esehla “Koht me ketin ieias.”

14-16. Ia keriau oh kesiluhwen mehn kasukuhl me kitail kak sukuhlkihsang dahme Pohl oh Parnapas ndaiong tohn Listra kan?

14 Tehk iren mehn kasukuhl keriau me kitail kak sukuhlkihsang kapahrek wet. Pohl oh Parnapas kin wiahda wekidekla kan nan ara padahk kan pwehn pahrekiong anahn en irail kan me rongorong. Tohn Listra ko weksang mehn Suhs ko oh irail kan me iangala lamalam en mehn Suhs nan Aikoniomw. Mwein ekei irail ekis ese de mie me pil sohte ese douluhl duwen Nting Sarawi kan de mwomwen Siohwa eh kin ketin apwalih wehin Israel. Ahpw irail kan me rongorong Pohl oh Parnapas kin mi nan wasa ehu me kin wia doadoahk en soumwet. Listra wia wasa ehu me kin kalapw keteu oh pwelmwahu. Aramas ko kak kilang sapwellimen Sounkapikpiko irair kan sang soahng kan me duwehte sapwarailo me kaselel oh pwelmwahu. Oh misineri ko doadoahngki ire pwukat pwehn kalohk ong irail.—Rom 1:19, 20.

15 Kitail pil kak wiahda wekidekla kan nan atail padahk. Mendahki soumwet men ele pahn padokedi soangen werentuhke ehute nan eh mwaht kan, e anahne wekidala wiepe kan pwehn kaunopada pwehlo. Ekei pwehl ele kin mwuterekehr oh mwahuehr pwe werentuhke kan en poad loale. A ekei pwehl kin anahne wiawihda mwahu pwe werentuhke kan en kak pweida. Rasehng met, werentuhkeo me kitail kin padok kin ahnsou koaros duwepenehte—me iei rongen Wehio me dierek nan Mahsen en Koht. Ahpw ma kitail kin alasang Pohl oh Parnapas, kitail pahn song en wehwehkihla irair en aramas akan me kitail kin kalohk ong oh dahme re kin kamehlele. Kitail eri pahn doadoahngki ire pwukat pwehn wekidala mwomwen atail pahn kalohkihong irail rongen Wehio.—Luk 8:11, 15.

16 Kitail pil kak sukuhlki mehn kasukuhl kesiluh duwen Pohl, Parnapas oh tohn Listra kan. Mendahki kitail kin wia uwen atail kak, me suwedo kin ekei pak kihsang werentuhke me kitail kin padokedi de ekei pak werentuhkeo kin pwupwudiong nan wasa me takain. (Mad. 13:18-21) Ma met wiawihong kitail, a kitail en dehr mworusala. Duwehte me Pohl mwuhr katamankihong tohnpadahk kan en Rom, “Koht pahn ketin kadeikada emenemen kitail [iangahki emenemen me kitail koasoiaiong Mahsen en Koht] nin duwen atail wiewia kan.”—Rom 14:12.

“Ira Ahpw Mweidala Irail ong Siohwa” (Wiewia 14:20-28)

17. Mwurin ara kohkohsang Derpe, ia wasa me Pohl oh Parnapas seiloakla ie, oh dahme kahrehda?

17 Mwurin tohn Listra ko ar wurahdekieila Pohl likin kahnimwo oh wiahkier me e melahr, tohnpadahk ko doarehla oh kihong ih wasahn pweidi nan kahnimwo. Rahno mwuri, Pohl oh Parnapas tepida seiloangki mwail 60 kolahng Derpe. Seiloak wet uhdahn apwal oh kamedek ong Pohl pwehki e ahpwtehn kostakaidi awa kei mwoweo. Ahpw ih oh Parnapas dadaurete, oh ni ara lella Derpe, ira “katohnpadahkihala me tohto.” Ira sohte pwuralahng imwara ko nan Andiok en Siria ni ara keid nan ahl kereno, ahpw ira “pwuralahng Listra, Aikoniomw oh Andiok [en Pisidia].” Dahme kahrehda? Pwe ira en kakehlaka “tohnpadahk ko wasao oh kangoange irail en kin kolokol arail pwoson.” (Wiewia 14:20-22) Ohl riemen pwukat wiahda mehn kahlemeng mwahu! Ong ira, e kin kesempwal en sewese mwomwohdiso laudsang ira en nsenamwahu. Sounapwalih kan me kin seiloakseli iangahki misineri kan nan atail ahnsou pil kin alasang ara mehn kahlemeng. 

18. Dahme kin wiawi mwohn brother men eh pahn wiahla elder?

18 Patehng ara kin kakehlaka tohnpadahk ko sang ni dahme ira kin koasoia oh ara mehn kahlemeng, Pohl oh Parnapas idihada “sounapwalih kei ong irail nan ehuehu mwomwohdiso.” Mendahki ‘sapwellimen Koht manaman kadarirahla’ nan seiloak en misineri wet, Pohl oh Parnapas kin pousehlahte kapakap oh kaisihsol ni ‘ara mweidala irail [sounapwalih kan] ong Siohwa.’ (Wiewia 13:1-4; 14:23) Rahnpwukat, elder kan kin idihdida ni soangen ahlohte. Mwohn pwihn en elder kan ar kin medewe me brother men kak wiahla elder men, pwihn en eldero kin kapakapki oh tehk ma e kin wia dahme Paipel kin kaweidki elder men en kin kapwaiada. (1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Taitus 1:5-9; Seims 3:17, 18; 1 Pit. 5:2, 3) Dahme keieu kesempwal iei kaidehn ia uwen werei e wia Kristian men. Ahpw eh koasoi, eh wiewia oh eh adamwahu kin kadehdehda ia uwen laud e kin mweidohng sapwellimen Koht manaman en kaweid eh mour. E kak wia sounsilepen sihpw en mwomwohdiso ma e kin kapwaiada dahme Paipel kaweidki ong sounapwalih men en wia. (Kal. 5:22, 23) Eri, sounapwalih kan me kin seiloak me kin pwukoahki pilada met.—Pil kilang 1 Timoty 5:22.  

19. Ihs me pahn kadeikada elder kan, oh ia duwen arail kin alasang Pohl oh Parnapas?

19 Elder idihdida kan kin ese me Koht pahn ketin kadeikirailda poahsoanda sang ia duwen arail kin apwalih mwomwohdiso. (Ipru 13:17) Duwehte Pohl oh Parnapas, elder kan kin tiengla mwowe nan doadoahk en kalohk. Irail kin kakehlaka iengarail tohnpadahk kan sang ni dahme irail kin koasoia. Oh irail kin nsenohki kamwahupen mwomwohdiso laudsang pein arail nsenamwahu.—Pil. 2:3, 4.

20. Ia kamwahupen atail wadek duwen doadoahk en riatail Kristian kan?

20 Ni Pohl oh Parnapas ara pwuralahng imwara ko nan Andiok en Siria, ira koasoiahda duwen “soahng tohto me Koht ketin wiadahr ni eh ketin doadoahngki ira, oh duwen eh ketin ritingadahng mehn liki kan wenihmw ong pwoson.” (Wiewia 14:27) Ni atail kin wadek duwen doadoahk en riatail Kristian akan rahnpwukat oh kilang ia duwen Siohwa eh kin ketin kapaiahda arail nannanti, kitail pahn ngoangkihda oh pousehlahte “eimah padahk pwehki atail alehdi manaman sang rehn Siohwa.”

a Menlau kilang koakon “ Aikoniomw—Kahnimw en Mehn Prikia.”