Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 3

“Audaudkihda Sapwellimen Koht Manaman”

“Audaudkihda Sapwellimen Koht Manaman”

Dahme wiawi ni ahnsou me re audaudkihda sapwellimen Koht manaman ni Pendekos

Poahsoankihda Wiewia 2:1-47

1. Kawehwehda mwomwen ahnsoun Kasarawi en Pendekos.

 NANIAL en Serusalem direkihla aramas peren kan. a Ediniei kohkohda sang pei sarawi en tehnpas sarawio ni mehn Lipai kan ar kokoulki koulen kaping kan me adaneki Alel (Melkahka 113 lel 118), mweinte koul pwepweki kan, koul me ekei kin ndahla mehkot, a ekei kin sapeng mwuri. Aramas tohto me mwemweitdo Serusalem kin alialuhseli nanialo. Irail kohsang wasa doh kan me duwehte Elam, Mesopodamia, Kapedosia, Pondus, Isip oh Rom. b Soangen ahnsou dahieu met? Iei ahnsoun kasarawien Pendekos, me pil adaneki “rahnen tepin wahnsahpw.” (Nemp. 28:26NW) Kasarawi wet kin wiawi ehuehu pahr ni imwin ahnsoun dolung wahn parli oh ni tepin ahnsoun dolung wahn wihd. E wia rahn kaperen ehu.

2. Mwekid kapwuriamwei dah kan me wiawi ni Pendekos Pahr 33?

2 Nimenseng ehu mpen kuloak duwau, mwurin ahnsoun kopou nan pahr 33, mehkot kapwuriamwei wiawi me aramas sohte kak manokehla leledo atail ahnsou. Ngihl ehu pa “peidihdo sang nanleng me duwehte kisinieng kehlail ehu me ipido.” (Wiewia 2:2) Ngihl laudo kadirehla ihmwo pwon, wasa me tohnpadahk 120 ko pokonpene ie. Mwuri, mehkot kapwuriamwei wiawi. Mehkot me likamwete mpwulen kisiniei me mwomwen lowen aramas pwarada pohn emenemen tohnpadahk ko. c Tohnpadahk ko eri “audaudkihda sapwellimen Koht manaman” oh tepida lokolokaiahki soangsoangen lokaia kan! Ni tohnpadahk ko ar kohkohsang ihmwo, irail kan me re tuhwong nanialo, me mwemweitdo Serusalem, ahpw pwuriamweila pwehki tohnpadahk ko kak koasoiong irail! Ei, emenemen irail kak rong “pein eh lokaia ni tohnpadahk ko ar lokolokaia.”—Wiewia 2:1-6.

3. (a) Dahme kahrehda Pendekos Pahr 33 wia ahnsou kesempwal ehu nan poadopoad en kaudok mehlel? (b) Ia duwen en Piter kapahreko eh pidada ‘kih kan en Wehio’?

3 Mwekid kaperen wet uhdahn kesempwal nan poadopoad en kaudok en Siohwa pwehki met iei tepidahn wehin Israel en Koht, me iei mwomwohdisohn Kristian me keidi. (Kal. 6:16) Ahpw mie soahng kesempwal teikan me wiewiawi. Ni ahnsou me Piter kapahrek ong pokono rahno, e doadoahngki tepin kih siluh kan en Wehio, oh ehuehu kih ko pahn kak elehieng pwihn en aramas kei en alehdi kapai tohrohr kan. (Mad. 16:18, 19) Kih keieuo kahrehiong mehn Suhs kan oh irail me iangala lamalam en mehn Suhs ren kak alehda rongamwahwo oh keikihdi sapwellimen Koht manaman. d Irail pahn wiahla kisehn Israel en Koht oh pwehki met, irail pahn ahneki koapworopwor en iang kaunda nin duwen nanmwarki oh samworo kei nan Wehin Mesaia. (Kaud. 5:9, 10) Kedekedeo pwais tohrohr wet pahn pil kohieng mehn Sameria kan oh mwuri mehn liki kan. Dahme Kristian kan rahnpwukat kak sukuhlkihsang mwekid kesempwal me wiawi ni Pendekos Pahr 33?

“Irail Koaros Ahpw Pokonpene Wasatehkis” (Wiewia 2:1-4)

4. Ia duwen mwomwohdisohn Kristian kan rahnwet eh pousehlahte doadoahk en mwomwohdiso me tepida nan pahr 33?

4 Mwomwohdisohn Kristian tepikihda mpen tohnpadahk 120, me ‘irail koaros pokonpene wasatehkis’ nan pere ehu powe oh me keikihdi sapwellimen Koht manaman. (Wiewia 2:1) Oh ni kaimwiseklahn rahno, aramas kid kei papidaisla. Oh pwihn wet wie lalaudla leledo rahnwet! Pwihn en mwomwohdisohn Kristian akan rahnwet wiawihkihda ohl oh lih akan me kin wauneki mehlel Koht. Irail me kin lohkiseli rongamwahu en Wehio “wasa koaros me aramas kin mi ie nin sampah pwe en mie kadehde ong tohnwehi koaros” mwohn imwin koasoandi en mwehi wet.—Mad. 24:14.

5. Kapai dah kan me kin kohsang en patehng mwomwohdisohn Kristian, ni mwehin tepin Kristian kan oh rahnwet?

5 Mwomwohdiso en Kristian kin sewese oh kangoange towe kan, me iei irail me keidi oh pil mwuhr, “sihpw teikan.” (Sohn 10:16) Pohl kasalehda ia uwen eh kesempwalki tohnmwomwohdiso ar kin sawaspene ni eh ntinglahng Kristian kan nan Rom oh koasoia: “I uhdahn men tuhwong kumwail pwe I en kak kihong kumwail kisakis sang rehn Koht pwe kumwail en tengeteng nan pwoson; de kitail en kangoange emenemen sang ni atail pwoson, amwail oh pil ahi.”—Rom 1:11, 12.

6, 7. Ia duwen mwomwohdisohn Kristian rahnpwukat eh kin kapwaiada sapwellimen Sises kehkehlik en kalohk ong wehi koaros?

6 Rahnpwukat, mwomwohdisohn Kristian kin wia doadoahkohte me tepin Kristian ko kin wia. Sises ketikihong sapwellime tohnpadahk kan doadoahk apwal ahpw pil kaperen ehu ren wia. E mahsanihong irail: “Padahkihong aramas en wehi koaros pwe ren wiahla nei tohnpadahk, papidaisihirailla ni mwaren Sahm oh Sapwellime Ohl oh sapwellimen Koht manaman, padahkihong irail en kapwaiada mehkoaros me I kehkehlingkihong kumwail.”—Mad. 28:19, 20.

7 Rahnwet, Siohwa kin ketin doadoahngki mwomwohdisohn Kristian en Sounkadehdehn Siohwa kan pwe ren kapwaiada doadoahk wet. Mehlel, e kin apwal en kalohk ong aramas akan me kin doadoahngki soangsoangen lokaia kan. Ahpw Sounkadehdehn Siohwa kan kin wiahda mehn sawas kan me poahsoankihda Paipel ni lokaia daulih 1,000. Mie kahrepen ken peren ma ke kin patehng mwomwohdisohn Kristian oh kin iang doadoahk en kalohki Wehio oh katohnpadahk. Ke kin iang me malaulau kei nan sampah me ahneki pwais kaselel en kadehdehda ni unsek mwaren Siohwa!

8. Sawas dah me emenemen tohnmwomwohdiso kin alehdi?

8 Siohwa Koht ketikihda riomw Kristian akan nan sampah pwon pwehn seweseiuk dadaur ni peren erein ahnsou apwal pwukat. Pohl ntingkiwohng mehn Ipru Kristian kan: “Kitail en medemedewe emenemen pwe kitail en kangoange emenemen en kasalehda limpoak oh wiewia mwahu kan, dehr seukautihong atail kin tuhpene duwen ekei ar kin epwehnki wia, ahpw kitail en kangoange emenemen, oh wia mepwukat laud sang mahs ni amwail kilang rahno kerendohr.” (Ipru 10:24, 25) Siohwa ketikihda mwomwohdisohn Kristian pwe ken kak kangoange meteikan oh pil ale kangoang. Eri karanihala riomw Kristian akan. Dehr seukautihong iang towehda mihting en Kristian kan!

“Emenemen Irail Kak Rong Pein Eh Lokaia” (Wiewia 2:5-13)

“Kitail rongorong pein atail lokaia kan arail koasoakoasoia duwen sapwellimen Koht doadoahk kapwuriamwei kan.”—Wiewia 2:11

9, 10. Ia duwen ekei ar kasalehda me re men kalohk ong irail akan me kin lokaiahki ehu soangen lokaia tohrohr?

9 Medewehla ia uwen mehn Suhs kan oh irail me iangala lamalam en mehn Suhs ar peren ni Pendekos Pahr 33. Pali laud me mihmi wasao kin lokaiahki lokaia ehu me aramas tohto kin doadoahngki, mwein lokaiahn Krihs de Ipru. Ahpw met, “emenemen irail kak rong pein eh lokaia ni tohnpadahk ko ar lokolokaia.” (Wiewia 2:6) Irail me rongorong ko uhdahn perenki arail kak rong rongamwahwo ni pein arail lokaia. Ei mehlel, Kristian akan rahnpwukat sohte kin mwadang alehdi koahiek en lokaiahki soangsoangen lokaia kan sang ni manaman. Ahpw me tohto rahnpwukat kin kalohki rongamwahu en Wehio ong aramas en wehi koaros. Ia duwen? Ekei kin sukuhlki ehu lokaia kapw pwe ren kak papah nan mwomwohdiso keren ehu me kin doadoahngki ehu lokaia tohrohr de re kin keseula ehu sahpw tohrohr. Re kin kalapw diarada me irail kan me re kin kalohk ong kin uhdahn pwuriamweikihla arail kin nannanti.

10 Medewehla karasepen Christine, me iangih Sounkadehde isimen teikan ale kasukuhl en lokaiahki lokaiahn Gujarati. Ni eh tuhwong emen ienge tohndoadoahk me kin lokaiahki lokaiahn Gujarati, e rahnmwahwih lih pwulopwul menet ni lokaiahn Gujarati. Liho pwuriamweila oh men ese dahme kahrehda Christine nantihong en sukuhlki lokaiahn Gujarati. Eri Christine ahneki ahnsou mwahu en kalohk ong ih. Lih pwulopwulo ndahng Christine: “Sohte ehu pelien lamalam tohrohr pahn kangoange towe kan ren sukuhlki soangen lokaia apwal wet. Uhdahn mwein mie mehkot kesempwal me ke men koasoia.”

11. Ia duwen atail kak kaunopada en kalohki rongen Wehio ong aramas akan me kin lokaiahki ehu lokaia tohrohr?

11 Ei mehlel, kaidehn kitail koaros kak sukuhlki ehu lokaia tohrohr. Ahpw kitail kak kaunopada pwehn kalohki rongen Wehio ong aramas me kin lokaiahki lokaia teikan. Ia duwen? Ehu ahl iei sang ni omw pahn doadoahngki JW Language® app pwehn sukuhlki ehu rahnmwahu mengei ni lokaia me aramas tohto kin doadoahngki nan omw wasa. Ke kak pil sukuhlki ekei lepin lokaia kan ni lokaiao me pahn kahrehiong aramas akan ren men sukuhlki duwen Paipel. Sewese irail en kohla nan jw.org oh mwein kasalehiong irail soangsoangen kasdo kan oh sawaspen Paipel kan me mie ni arail lokaia. Sang ni atail kin doadoahngki mehn doadoahk pwukat nan kalohk, kitail kak ahneki soangen perenohte me riatail tepin Kristian ko ahneki ni ahnsou me aramas akan sang sahpw teikan kin pwuriamweiki ni ar kin rong rongamwahwo ni ‘pein arail lokaia.’

“Piter Ahpw Kesihnenda” (Wiewia 2:14-37)

12. (a) Dahme soukohp Soel koasoia me dokedoke manamano me wiawi ni Pendekos Pahr 33? (b) Dahme kahrehda sapwellimen Sises tohnpadahk ko kasikasik pweidahn en Soel kokohpo?

12 “Piter ahpw kesihnenda” pwehn koasoiong aramas akan nan pokono me kin lokaiahki soangsoangen lokaia kan. (Wiewia 2:14) E kawehwehda me Koht ketikihongehr tohnpadahk ko koahiek en lokaiahki soangsoangen lokaia kan oh me met kokohp me Soel kohpada pweidahier, me mahsanih: “I pahn kamwerehdi ei manaman pohn soangen aramas koaros.” (Soel 2:28NW) Mwohn eh ketidahla nanleng, Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko: “I pahn peki rehn Sahmo oh e pahn ketikihong kumwail pil emen sounsawas,” oh Sises ketin kawehwehda me met iei ‘sapwellimen Koht manaman.’—Sohn 14:16, 17

13, 14. Ia duwen Piter eh song en sair mohngiong en irail me rongorong ih, oh ia duwen atail kak alasang mwomwen eh padahk?

13 En Piter kaimwiseklahn koasoi ko ong pokono kin inen ni eh nda: “Aramas koaros nan wehin Israel en uhdahn esehla me Koht ketin idihada ih en wia Kaun oh Krais, Sises menet me kumwail kemelahr nin tuhkeo.” (Wiewia 2:36) Mehlel, pali laud en irail me rongorong Piter sohte iang mi mwo ni Sises eh ketin kamakamala ni tuhkehn kalokoloko. Ahpw pwehki irail iang kisehn wehio me kemehla ih, irail pil iang pwukoahki. Ahpw tehk me Piter koasoiong ienge mehn Suhs ko ni wahu oh song en kamwakid arail mohngiong. En Piter mehn akadei iei en kamwakid me rongorong kan en koluhla, a kaidehn en kadeik irail. Ia duwe, aramas ako lingeringerkihda dahme Piter koasoia? Soh. Ahpw “likamwete mohngiongirail dokdi.” Re idek: “Dahme se anahne wia?” En Piter pasapeng wahu ong irail sewese ih en kak sair mohngiong en me tohto pwe ren kak mwekidki oh koluhla.—Wiewia 2:37.

14 Kitail kak alasang en Piter kin kamwakid mohngiong en aramas akan. Ni atail kin kalohk ong meteikan, kitail sohte anahne kapwungala en tohnihmwo eh madamadau koaros me sohte pahrekiong Paipel. Ahpw e pahn mwahu kitail en koasoia ire kan me kitail kak pwungkipene. Ma kitail diarada soahng kan me kitail kak koasoiapene rehn tohnihmwo, eri kitail kak sewese irail en wehwehki Mahsen en Koht. Ma kitail kin alasang mwomwen en Piter kin padahk, aramas kan me ahneki mohngiong mehlel kak mwekidki padahk mehlel.

“Emenemen Kumwail en Papidaisla” (Wiewia 2:38-47)

15. (a) Dahme Piter nda, oh dahme met imwikihla? (b) Dahme kahrehda aramas kid kei me rong rongamwahwo ni rahnen Pendekoso kakehr papidaisla ni rahnohte?

15 Rahn kapereno, Pendekos Pahr 33, Piter ndaiong mehn Suhs oh irail me iangala lamalam en mehn Suhs me mwekidki eh padahko: “Kumwail koluhla oh emenemen kumwail en papidaisla.” (Wiewia 2:38) Met imwikihla mpen meh 3,000 me papidaisla, mwein kakete nan lepin leh kan me mi Serusalem de karanih. e Ia duwe, re nohn karuwaru en papidaisla? Met wehwehki me tohnsukuhl en Paipel kan oh nein Kristian kan seri pahn anahne papidaisla mwohn ar kaunopada? Soh. Tamataman me mehn Suhs ko oh irail me iangala lamalam en mehn Suhs me papidaisla ni rahnen Pendekos Pahr 33, kin sukusukuhlki Mahsen en Koht, oh re wia kisehn wehi me inoudahr rehn Siohwa. Oh re pil kin kasalehdahr arail ngoang—ekei irail kin seiloak sang wasa doh pwe ren iang towehda kasarawi wet me kin wiawi pahr koaros. Mwurin arail alehdier padahk mehlel me pid duwen en Sises Krais eh ketin wia pwukoa kesempwal ehu ong pweidahn kupwuren Koht, re onopadahr en pousehlahte papah Koht—ahpw met nin duwen tohnpadahk en Krais me papidaislahr kan.

16. Ia duwen tepin Kristian ko kasalehda madamadau en tounmetei?

16 Sapwellimen Siohwa kapai uhdahn kin iang pwihno. Ireo mahsanih: “Irail koaros me pwosonlahr kin pokonpene oh sawaskipene soahng koaros me re ahneki, oh irail netikihla sapwarail ko oh soahng koaros me re ahneki oh nehkohng irail koaros mwohni ko, nin duwen anahn en emenemen.” f (Wiewia 2:44, 45) Kristian mehlel kan koaros uhdahn pahn men alasang soangen madamadauohte me kasalehda limpoak oh tounmetei.

17. Kahk dah kan me emen anahne wia pwehn kak papidaisla?

17 Paipel kasalehda me mie soahng kei me aramas emen anahne wia mwohn eh pahn kak inoukihda eh mour ong Siohwa oh papidaisla. E anahne skuhlki Mahsen en Koht. (Sohn 17:3) E anahne kasalehda pwoson oh koluhkihla eh wiewiahn mahs akan ni eh kasalehda me e nsensuwedkihla eh wiewia ko. (Wiewia 3:19) Mwuri e anahne wekila oh tepida wia soahng kan me Koht ketin kupwurki en wia. (Rom 12:2; Ep. 4:23, 24) Mwurin eh kapwaiada kahk pwukat, e kak inoukihong Koht eh mour ni kapakap oh mwuri papidaisla.—Mad. 16:24; 1 Pit. 3:21.

18. Pwais kaselel dah me mie ong sapwellimen Krais tohnpadahk kan me papidaislahr?

18 Ia duwe, ke inoukidahr omw mour oh papidaislahr nin duwen emen tohnpadahk en Sises Krais? Ma iei, kasalehda omw kalahnganki me pwais kaselel wet kohwonguhkehr. Duwehte tepin Kristian ko me audaudkihda sapwellimen Koht manaman, manamano kak kakehlakaiuk en kalohk ni unsek oh kapwaiada kupwuren Siohwa!

c “Lowen aramas” kaidehn uhdahn kisiniei nan ire wet, ahpw ireo mahsanih me e “likamwete mpwulen kisiniei kei.” Met kadehdehda me ni ahnsou me sapwellimen Koht manaman kohdiong pohn emenemen tohnpadahk ko, lingan en manamano oh mwomwe duwehte kisiniei.

d Menlau kilang koakon “ Ihs Irail me Iangala Lamalam en Mehn Suhs.”

e Papidais wet kaidehn papidais me wiawi me keieu laud pwehki nan August 7, 1993, ni mihting tohrohr laud en Sounkadehdehn Siohwa kan me wiawi nan Kiev, Ukraine, aramas 7,402 papidaisla nan swimingpwuhl weneu. Oh papidaiso reireiki awa riau minit eisek limau.

f Koasoandi wet apwalihala anahn en irail kan me kohsang wasa doh pwe ren kak kareireila arail mihmi Serusalem oh kalaudehla arail skuhlki duwen lamalam kapw wet. Irail kin ehukihpene soahng pwukat pwehki re men, a kaidehn pwehki mie me idingkihong irail. Eri met kaidehn wiepen communism, duwehte me ekei kin nda.—Wiewia 5:1-4.