Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD 17

‘E Kin Padahkih Irail . . . Ren Medemedewe Nting Sarawi kan’

‘E Kin Padahkih Irail . . . Ren Medemedewe Nting Sarawi kan’

Dahme pahn sewese kitail en wia sounpadahk mwahu kei; en mehn Peria ko mehn kahlemeng mwahu

Poahsoankihda Wiewia 17:1-15

1, 2. Ihs me wie seiseiloak sang Pilipai kohla Deselonika, oh dahme re kakete medemedewe duwe?

 MIE ahl ehu me mehn Rom saman kan wiahda, me aramas kin kalapw keid ie, oh kotehla nahna takain kan. Mie soangsoangen ngihl kan me ke kak rong pohn ahlo—ngilen dongki kan ar weriwerseli, ngilen daiahn kuruma kan ar kin tangatang pohn ahl patapat kan me wiawihdahsang takai, oh ngilen soangsoangen aramas akan me kin seiloak, me iangahki sounpei kan, sounnetinet kan, oh sounparada tuhke kan ar wie koasoakoasoi katairong. Pohl oh kompoakepah ko, Sailas oh Timoty, wie seiseiloangki daulih mwail 80 pohn ahl wet, sang Pilipai kohla Deselonika. Seiloak wet inenen apwal, ni mehlel ong Pohl oh Sailas, pwehki ara ohla ko me ira alehdi nan Pilipai ni ara wowokihki lepin tuhke kan saikinte mwahula.—Wiewia 16:22, 23.

2 Re anahne alu kohla wasa doh, oh met kakete kaluweteirailla. Ahpw pwehki arail kin koasoakoasoipene nanpwungarail, arail seiloako kaperen. Re tamatamante irair kaperen me wiawihong irail ni ahnsou me silepen imwetengo nan Pilipai oh eh peneineio pwosonla. Met kahrehiong sounseiloak pwukat ren kalaudehla arail men pousehlahte kalohki mahsen en Koht. Ahpw ni arail lella ni oaroahr en kahnimw en Deselonika, ele re medemedewe ia duwen mehn Suhs kan nan kahnimwo ar pahn mwekidki arail kalohk. Ia duwe, re pahn uhwong irail de pil kaloke irail, duwehte dahme wiawi nan Pilipai?

3. Dahme kitail kak sukuhlkihsang en Pohl eh mehn kahlemeng en eimah nan kalohk?

3 Mwuhr Pohl kawehwehda eh pepehm kan nan kisinlikou ehu me e ntingkilahng Kristian kan nan Deselonika ni eh nda: “Mendahki nin tapio se ale lokolok oh wiakaula nan Pilipai nin duwen amwail ese, Koht ketikihong kiht eimah pwe sen padahkihong kumwail rongamwahu en Koht ni at lelohng uhwong laud.” (1 Des. 2:2) Eri e mwomwen me Pohl pweiek en kohla Deselonika, ahpw mehlel pwehki dahme wiawi nan Pilipaio. Ke kak wehwehki en Pohl eh pepehm kan? Mie pak me ke kin apwalki kalohki rongamwahwo? Pohl kin koapworopworki Siohwa en ketikihong ih kehl, pwe en kak ahneki eimah me e anahne. Atail onopki duwen mehn kahlemeng en Pohl kak sewese kitail en wia soahngohte.—1 Kor. 4:16.

“E Kin Padahkih Irail Sang ni Eh Sewesehkin Irail en Medemedewe Nting Sarawi kan” (Wiewia 17:1-3)

4. Dahme kahrehda e mwomwen me Pohl mihmihki Deselonika daulih wihk siluh?

4 Paipel padahkihong kitail me erein Pohl eh mihmi Deselonika, e kin kalohk nan sinakokeo erein Sapad siluh. Ahpw met sohte wehwehki me e mihmihki Deselonika wihkte siluh. Mwein e sohte kak kohla ni sinakokeo mwurinte eh lella Deselonika. Oh nein Pohl kisinlikou kan kasalehda me erein arail mihmi Deselonika, ih oh ienge ko kin doadoahk en mwohni pwehn pwainda dahme re kin anahne. (1 Des. 2:9; 2 Des. 3:7, 8) Oh erein eh mihmi wasao, pak riau Pohl alehdi kepwe kan sang rie Kristian kan nan Pilipai. (Pil. 4:16) Kahrehda e kakete mihmihki nan Deselonika daulih wihk siluh.

5. Dahme Pohl wia pwehn kamehlelehiong aramas akan dahme e kin padapadahngki?

5 Pwehki Pohl kalaudehla eh eimah en kalohk, e koasoiong irail kan me kin pokonpene nan sinakokeo. Nin duwen me e kin kalapw wia, “e kin padahkih irail sang ni eh sewesehkin irail en medemedewe Nting Sarawi kan, oh kin kawehwe oh kadehde sang ni dahme ntingdier me Krais anahne lokolok oh iasada sang rehn me melahr akan, e ahpw nda: ‘Sises menet me I kin lohkihong kumwail, iei ih Krais.’” (Wiewia 17:2, 3) Tehk me Pohl sohte ihte nantihong en kamwakid pepehm en irail kan me rongorong ih. Ahpw e kin song en kahrehiong ren medewe mwahu dahme e kin koasoiaiong irail. E ese me irail kan me kin kohla ni sinakokeo kin ese oh wauneki Nting Sarawi kan. Ahpw mie soahng kei me re saikinte wehwehki. Eri Pohl sewese irail en medewe duwen dahme re eseier, oh e kawehwe oh kadehdehda sang nan Nting Sarawi kan me Sises me sang Nasaret me iei ih Mesaiao de Krais me inoupe mie.

6. Ia duwen Sises eh kin ketin doadoahngki Paipel ni eh padahk, oh ia imwilahn met?

6 Pohl kin alasang mehn kahlemeng en Sises, me kin ahnsou koaros ketin doadoahngki Paipel ni eh padahk. Karasepe nan sapwellime doadoahk en kalohk, Sises mahsanihong sapwellime tohnpadahk ko me nin duwen me Paipel kohpadahr, Nein-aramas pahn anahne lokolok, pwoula, oh iasada. (Mad. 16:21) Mwurin eh ketin iasada, Sises ketin pwarohng sapwellime tohnpadahk ko. Ni arail kilangehr ih, met kadehdehiongirailehr me dahme e ketin mahsanih uhdahn mehlel. Ahpw Sises ketikihong irail pil ekei kahrepe kan pwe ren likih Mahsen en Koht. Paipel kawehwehda ia duwen Sises eh kin ketin padahkih ekei sapwellime tohnpadahk ko sang mahsen pwukat: “E ahpw ketin kawehwehiong ira soahng koaros me pid duwen ih nan Nting Sarawi kan, tepisang Moses oh Soukohp ako koaros.” Ia imwilahn met? Tohnpadahk ko uhdahn pwuriamweila, kahrehda ira nda: “Mohngiongita ka sou okohngki eh mahmahsanihong kita nanialo oh kawehwehiong kita ni sansal Nting Sarawi kan?”—Luk 24:13, 27, 32.

7. Dahme kahrehda e kesempwal kitail en doadoahngki Paipel ni atail padahk?

7 Rohng en Mahsen en Koht uhdahn kin manaman. (Ipru 4:12) Eri Kristian kan rahnpwukat kin doadoahngki Mahseno pwehn padahkih aramas, duwehte me Sises, Pohl, oh wahnpoaron teikan kin wia. Kitail pil kin sewese aramas akan ren wehwehkihla soahng kan ni pwung, kawehwe iren Paipel kan, oh ni atail kin pahkalahng iren Paipel kan, kitail kin kasalehiong irail me dahme kitail kin padahngki kohsang nan Paipel. Kitail kin wia met pwehki rohng me kitail kin waseli kaidehn atail. Ahpw sang ni atail kin kalapw doadoahngki Paipel, kitail kin sewese aramas akan ren kilang me dahme kitail kin padahngki kaidehn pein atail madamadau, ahpw sapwellimen Koht padahk kan. E mwahu ong kitail en pil tamataman me rohng me kitail kin padahngki uhdahn poahsoankihda Mahsen en Koht. Eri met kin kahrehiong atail padahk kan en likilik. Omw ese met sou kin kihong uhk koapworopwor en kalohk ni eimah, duwehte me Pohl kin wia?

“Ekei . . . Pwosonlahr” (Wiewia 17:4-9)

8-10. (a) Ia duwen aramas akan nan Deselonika ar mwekidki rongamwahwo? (b) Dahme kahrehda ekei mehn Suhs ko kin peiriniong Pohl? (c) Dahme mehn Suhs me kin uhwong kan wia?

8 Pohl lelohngehr kalokolok, kahrehda e ese me sapwellimen Sises mahsen me pwung ni eh mahsanih: “Ladu men sohte kin lapalapasang eh soumas. Ma irail kalokeieier, re pil pahn kalokei kumwail; ma irail kapwaiada ei mahsen, re pil pahn kapwaiada amwail padahk.” (Sohn 15:20) Nan Deselonika, aramas akan kin mwekidki en Pohl eh padahk ni soangsoangen ahl akan, duwehte me Sises mahsanih. Ekei kin men kapwaiada, a ekei kin uhwong. Me pid irail kan me kin men kapwaiada, Luk ntingihedi: “Ekei irail [mehn Suhs] pwosonlahr [wialahr Kristian kei] oh kin werekiong Pohl oh Sailas, oh pil mehn Krihs tohtohie me kin kaudokiong Koht, iangahki lih kesempwal tohto.” (Wiewia 17:4) Tohnpadahk kapw pwukat uhdahn perenki ar kak wehwehkihla mwahu Paipel.

9 Mendahki ekei perenki dahme Pohl padahkihong irail, meteikan kin mwehl pah. Ekei mehn Suhs ko nan Deselonika kin peirin pwehki “mehn Krihs tohtohie” pwungki dahme Pohl kin padahngki. Re men kahrehiong mehn Krihs kan ren iangala lamalam en mehn Suhs, kahrehda re padahkihong irail Nting Sarawi ni lokaiahn Ipru oh re pehm me neirail tohnpadahk mehn Krihs ko. Ahpw Pohl eri kohdo ni arail sinakokeo oh kahrehiong mehn Krihs ko ren wiahla Kristian kei oh uhdihsang iang lamalam en mehn Suhs! Met uhdahn kalingeringerihada mehn Suhs ko.

“Irail . . . raparapahki Pohl oh Sailas pwe ren wadohng ira rehn aramas ako.”​—Wiewia 17:5

10 Luk padahkihong kitail dahme wiawi mwuhr ni eh nda: “Mehn Suhs ako peirinkihda, irail eri kapokonepene ohl suwed kei me kin kohkohseli mwahl nan wasahn netinet kan oh wiahda pwihnen moromor ehu oh kamwoarongehda kahnimwo. Irail eri kohla kauwehla imwen Seisono, raparapahki Pohl oh Sailas pwe ren wadohng ira rehn aramas ako. Ni arail sohte diarirahda, re ahpw wurahdekihla Seison oh ekei riatail ko rehn kaun akan en kahnimwo, oh weriwerki: ‘Ohl pwukat me kahredahr kahpwal wasa koaros pil iang mi wasaht, oh Seison kasamwolong ira nan imweo. Ohl pwukat koaros uhwongada kosonned en Sihsar ni arail nda me pil mie emen nanmwarki, Sises.’” (Wiewia 17:5-7) Dahme kahpwal wet pahn wiahiong Pohl oh ienge ko?

11. Dahme irail kan me kin uhwong karaunehki Pohl oh ienge sounkalohki Wehio kan, oh kosonned dah me re men doadoahngki pwehn uhwong irail? (Menlau kilang nting tikitik kan me kileldi.)

11 Ni pwihn en moromor ehu kin ehupene, re kin kalapw wia soahng suwed kan. Re kin uhdahn lemei oh sohte kak kaunda pein irail, rasehng pillap lapake ehu. Ih soangen pwihn wet me mehn Suhs kan doadoahngki ni arail song en kausasang Pohl oh Sailas nan kahnimwo. Eri mwurin mehn Suhs ko ar “kamwoarongehda” kahnimwo, re song en kamehlelehiong kaun ko me Pohl oh ienge ko wiadahr mehkot me re konehng kalokolongki. Keieu, re karaunehki Pohl oh ienge sounkalohki Wehio ko me re “kahredahr kahpwal wasa koaros,” mendahki kaidehn Pohl oh ienge ko me kamwoarongehda kahnimwo nan Deselonika! Keriaun dahme re karaunehki irail laudsang me tepo. Mehn Suhs ko akamaiki me misineri ko kin kalohki duwen pil emen Nanmwarki, Sises, kahrehda re kin kauwehla kosonned en arail nanmwarki lapalapo. a

12. Dahme kasalehda me karaunlikamw ko me pid Kristian ko nan Deselonika kakete kahrehiong ren mihla nan keper laud?

12 Tamanda me ih soangen karaunlikamwohte me kaunen pelien lamalam ko wiahiong Sises. Re ndaiong Pailet: “Se diarada me ohl menet kin kaweid sapwung tohn at wehi . . . oh kin nda me pein ih Krais, nanmwarki men.” (Luk 23:2) Mwein pwehki Pailet perki me Nanmwarki Lapalap en Romo pahn medewe me e kin utung emen nanmwarki tohrohr, kahrehda e koasoanehdi me Sises en kamakamala. Pil duwehte, karaunlikamw ko me pid Kristian ko nan Deselonika kakete kahrehiong ren mihla nan keper laud. Ehu pwuhk koasoia me karaunlikamw wet uhdahn keper pwehki aramas emen pahn ale kalokolok en kamakamala ma mie me lemelemehngki me e kin song en pangala Nanmwarki Lapalapo. Ia duwe, pilahn suwed wet pweida?

13, 14. (a) Dahme kahrehda pwihn en moromoro sohte kak kauhdi doadoahk en kalohk? (b) Ia duwen Pohl eh kin kanakanahieng duwehte Sises, oh ia duwen atail kak alasang eh mehn kahlemeng?

13 En pwihn en moromoro ar song en kauhdi doadoahk nan Deselonika sohte pweida. Dahme kahrehda? Keieu, re sohte diarada Pohl oh Sailas. Patehng met, kaun akan nan kahnimwo sohte kamehlele karaun kan me pid irail. Mwurin ar alehdi “uwen pweipwei ehu me konehng pwe ren lapwkihda,” mwein mwohni, re kadarala Seison oh Kristian teiko me wisikla mwohrail. (Wiewia 17:8, 9) Pohl kin idawehn sapwellimen Sises kaweid en kin “kanahieng duwehte serpent kan ahpw mwakelekel duwehte mwuroi kan” ni eh kin kanahieng pwehn dehr lelohng nan keper oh en kak doulahte kalohk wasa teikan. (Mad. 10:16) E sansal me eimah me Pohl kin kasalehda sohte wehwehki me e sohte kin kanahieng. Ia duwen Kristian kan rahnpwukat ar kak alasang eh mehn kahlemeng?

14 Nan atail ahnsou, kaunen pwihn me dene irail Kristian kei kin kalapw doadoahngki pwihn en moromor kan pwehn uhwong Sounkadehdehn Siohwa kan. Re kin karaunehki me dene Sounkadehde kan kin uhwong koperment oh pangala arail wehi, oh re kin doadoahngki karaun pwukat pwehn kahrehiong koperment kan ren kaloke kitail. Duwehte ni mwehin Pohlo, irail kan me kin uhwong kitail rahnpwukat kin wia soahngohte pwehki re kin peirinki me aramas tohto kin iangala kitail. Mendahki met, Kristian mehlel kan sohte kin men kahrehda kahpwal. Kitail sohte men akamaiong soangen aramas me kin lingeringerda oh kahng rong, ahpw kitail kin nantihong en pousehlahte atail doadoahk ni meleilei, oh mwein pwurala rehrail mwuhr ni ahnsou me soahng koaros meleileidi.

Irail “Uhdahn Men Esehla Laudsang Irail nan Deselonika” (Wiewia 17:10-15)

15. Ia duwen mehn Peria ko ar mwekidki rongamwahwo?

15 Ohl Kristian kan kadarala Pohl oh Sailas Peria, me dohkihsang wasao mpen mwail 40, pwehn pere ira. Ni ara lella mwo, Pohl kohla ni sinakokeo oh koasoiong irail kan me pokonpene wasao. Ia uwen eh peren ni eh diarada aramas akan me men rong! Luk ntingihedi me mehn Suhs kan nan Peria “uhdahn men esehla laudsang irail nan Deselonika, pwehki arail ngoangki mehlel mahseno oh rahn koaros irail kin tehk kanahieng Nting Sarawi kan pwe irail en kilang ma soahng kan me irail rong me mehlel.” (Wiewia 17:10, 11) Met sohte wehwehki me mehn Deselonika ko me pwungkiher me mehlelo sohte kin ahneki madamadau pwung. Pohl ntingla rehrail mwuhr oh nda: “Se pil sohte kin uhdihsang at kalahngan ong Koht, pwehki ni amwail aleier mahsen en Koht me kumwail rongasang kiht, kumwail kamehlelehla met, kaidehn nin duwen koasoi en aramas, ahpw nin duwen mahsen en Koht me iei me mehlel, oh e pil kin doadoahk loalamwail me pwoson akan.” (1 Des. 2:13) Ahpw ia duwen mehn Suhs ko nan Peria ar kasalehda me re men esehla me mehlelo?

16. Ia duwen mehn Peria kan ar kasalehda me re “uhdahn men esehla” me mehlelo?

16 Mendahki mehn Peria ko rongorong mehkot kapw, re sohte kin perki Pohl oh dahme e kin kalohki, oh re sohte pil kin akamaiong. Ahpw ni ahnsowohte, kaidehn irail soangen aramas akan me kin kamehlele soahng koaros ma sohte mehn kadehde. Keieu, irail rong kanahieng dahme Pohl koasoia. Mwuri re kin kamehlelehiong pein irail soahng kan me re sukuhlki sang ni arail kin pahkalahng iren Paipel kan me Pohl kin sewesehkin irail ren wehwehki. Patehng met, re kin pwerisekiong onopki Mahsen en Koht kaidehn rahnen Sapadte, ahpw rahn koaros. Oh re kin “ngoangki mehlel” wia met ni arail kin doadoahngki ahnsou laud en wehwehki ia duwen soahng kapw kan me re sukusukuhlki ar pahrekiong Paipel. Eri irail kadehdehda me re aktikitik en wiahda wekidekla kan, pwehki “me tohto nanpwungarail pwosonlahr.” (Wiewia 17:12) Ihme kahrehda Luk kak ndahki me irail “uhdahn men esehla” me mehlelo!

17. Dahme kahrehda kitail en alasang mehn kahlemeng en mehn Peria ko, oh ia duwen atail kak pousehlahte wia met mehnda ma kitail wereilahr nan padahk mehlel?

17 Mehn Peria ko sehse me arail madamadau pwung ong rongamwahwo pahn kileldi nan Mahsen en Koht oh pahn wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail. Irail wia dahme Pohl kin koapworopworki ren wia oh dahme Siohwa Koht ketin kupwurki irail en wia. Ihme kitail kin pil kangoange aramas akan ren tehk Paipel ni keneinei pwe arail pwoson en poahsoanda teng sang Mahsen en Koht. Ahpw mwurin atail pwosonla, solahr anahnepen kitail en men esehla me mehlelo? Soh, ehute eh pahn kesempwalla me kitail en ngoangki sukuhlsang Siohwa oh mwadang kapwaiada sapwellime padahk kan. Ni ahl wet, kitail kin mweidohng Siohwa en ketin kamwakid oh kaiahne kitail nin duwen me e ketin kupwurki. (Ais. 64:8) Eri Samatailo nanleng pahn kin ketin kupwurkihte doadoahngki kitail oh e pahn ketin kupwurperenkihda kitail.

18, 19. (a) Dahme kahrehda Pohl kohkohsang Peria, ahpw dahme e pousehlahte wia oh ia duwen atail kak alasang? (b) Ihs me Pohl uhd pahn kalohkohng oh ia wasa?

18 Pohl sohte mihmi werei nan Peria. Kitail wadek: “Ni mehn Suhs ako sang Deselonika ar esehda me Pohl pil lohki mahsen en Koht nan Peria, irail eri kohdo wasao pwe en kamwoarongehda aramas ako ren uhwongada irail. Riatail ko ahpw mwadangete kadarala Pohl lella ni oaroahro, ahpw Sailas oh Timoty mihmihte mwo. Ahpw irail ko me iang Pohl iangala ih lel Adens, oh irail mweselda mwurin arail alehdier kaweid me Sailas oh Timoty anahne kohla rehn Pohl ni ahnsou karuwaru.” (Wiewia 17:13-15) Ia uwen ngihtehtehn irail kan me kin uhwong rongamwahwo! Re sohte itarki arail kausasang Pohl nan Deselonika; re pil seiloakla Peria oh song en kahrehda soangen kahpwalohte wasao, ahpw re sohte pweida. Pohl ese me eh wasahn kalohk inenen laud, eri e kohlahte ekis wasa tohrohr pwehn kalohk. Pil rahnpwukat, kitail sohte kin mweidohng emen en kauhkitaildihsang kalohk!

19 Mwurin Pohl eh kalohk ni unsek ong mehn Suhs kan nan Deselonika oh Peria, ele e ahpwte wehwehkihla kesempwalpen en kalohk ni eimah oh en sewese aramas akan ren koledi padahk pwung sang nan Paipel. Met pil mehlel rehtail. Ahpw met, Pohl pahn kalohk ong mehn liki kan nan Adens me kin kamehlele soahng kan me weksang dahme mehn Suhs kin kamehlele. Ia duwen arail pahn mwekidki eh padahk nan kahnimwo? Kitail pahn tehkpene duwen met nan irelaud en mwurin met.

a Emen me kin roporopki duwen Paipel kawehwehda me ni ahnsowo, Nanmwarki Lapalap en Rom wiahda kosonned ehu me sohte mweidohng aramas akan ren koasoia duwen emen nanmwarki de wehi tohrohr ehu me pahn kohdo, ahpw mehlel ma nanmwarkio de wehio pahn kamwomwala de kadeik nanmwarki lapalap en Romo. En Pohl imwintihti ko ele karaunlikamwih Pohl me e kauwehla kosonned wet ni eh kin kalokalohk. Menlau kilang koakon “ Sihsar kan oh Pwuhken Wiewia,” nan pali 155.