1. Kal medu ku jintis kustuma tene?

 PENSA nes situasons ku alguns Tustumuñas di Jeova pasa. Nestor ku si minjer María, mistiba sirbi nunde ki ten mas nesesidadi. * Ma, pa pudi fasi kila, e pirsisa di muda se manera di vivi. So ki e tene medu di kuma, e ka na pudi tene filisidadi di bardadi se na vivi ku puku diñeru. Oca Biniam pasa sedu Tustumuña di Jeova na tera nunde ku no obra proibidu, i da konta di kuma suma servu di Deus i pudi pirsigidu. Kila pui pa i medi. Ma, i tene inda mas medu di kuma ku si familia na reaẑi, se sibi di kuma i sta na un utru riliẑion. I diskubridu kuma Valérie tene un tipu di kankru pirigosu. I fasi tudu ki pudi pa oja un mediku ku na kural sin sangi, pabia i fia na ke ku Biblia fala aserka di sangi. Sin duvida, i mediba di kuma i na muri.

2. Ke ku manda no pirsisa di sforsa pa vensi no medus?

² Sera ki bu ciga ja di tene es tipu di medus? Manga di nos ciga ja di tenel. Si no ka aprindi kontrola no medus, kila pudi lebanu na toma mau disisons, te mesmu i pudi dana no relason ku Jeova. I es propi ku Satanas misti. Tambi, i ta tenta usa no medus pa fasinu disobdisi leis di Jeova, ku nklui ordi di prega bon noba. (Apok 12:17) Satanas i mau, i ka ta sinti pena, tambi i tene puder. Ma, bu pudi proteẑi bu kabesa kontra el. Di kal manera?

3. Ke ku pudi judanu vensi no medus?

 ³ Ora ku no sta konvensidu di kuma Jeova amanu, sempri i na apoianu, Satanas ka na punu tene medu. (Sal 118:6) Pur isemplu, skirbidur di Salmu 118 pasa alguns situasons difisil dimas. I teneba manga di inimigus, alguns delis tene pusison garandi (versikulu 9, 10). Utrora, i teneba manga di kudadi (versikulu 13). Tambi i risibi kastigu duru di Jeova (versikulu 18). Mesmu asin, Salmista sinti nkoraẑadu, i kanta asin: “N ka na medi.” Ke ku pul pa i tene es konfiansa? I sibi kuma, mesmu pa manera ku Jeova kastigal, i si Pape ku sta na seu i ku amal ciu dimas. Salmista staba konvensidu di kuma, i ka mporta situason ki na pasa, si Deus ku amal na sta sempri pruntu pa judal. — Sal 118:29.

4. Kal medus ku no pudi vensi si no fia di kuma Deus amanu?

⁴ No ten di fia di kuma Jeova amanu. Sibi es na judanu vensi tris medu ku kustuma ojadu, suma: (1) Medu di ka konsigi sustenta no familia, (2) medu di omi, ku (3) medu di mortu. Ermons ku irmas ku no falaba del na purmeru paragrafu, konsigi vensi se medus pabia e staba konvensidu di kuma Deus ama elis.

5. Kal situasons ku pudi tisi kudadi garandi pa un ŝef di familia? (Jubi foto ku sta na kapa.)

⁵ Un ŝef di familia kriston ta leba ku seredadi responsabilidadi ki tene di kuida di si familia na sintidu material. (1 Tim 5:8) Si bu sedu ŝef di familia, talves duranti es duensa bu preokupaba di kuma, bu pudi bin pirdi bu tarbaju. Talves bu fika preokupadu di kuma, bu ka na konsigi da di kume o paga renda pa bu familia. Tambi, bu pudi tene medu di kuma si bu pirdi bu tarbaju, bu ka na bin konsigi oja utru. O suma Nestor ku María ku faladuba del na kumsada, talves bu pudi tene duvida di kuma si bu muda bu tarbaju, bu pudi tene menus diñeru pa vivi ku el. Satanas konsigi pui pa manga di jintis para sirbi Jeova pabia des medus.

6. Ke ku Satanas ta tenta punu fia nel?

⁶ Satanas ta tenta punu fia di kuma Jeova ka amanu, tambi i ka na judanu kuida di no familia. Fia nes kusas pudi lebanu pensa di kuma, no dibi di fasi tudu pa manti no tarbaju, te mesmu fasi un kusa ku na dana no amisadi ku Deus.

7. Kal garantia ku Jesus danu?

⁷ Jesus kunsi no Pape minjor di ki kualker algin, i garantinu kuma no Deus ‘sibi tudu ke ku no pirsisa del antis di no pidil.’ (Mat 6:8) I Jesus sibi di kuma Jeova sta pruntu pa danu ke ku no pirsisa del. Suma kristons, no fasi parti di familia di Deus. Jeova i no Ŝef di familia, no pudi tene sertesa di kuma, i na fasi ke propi ki fala pa ŝefis di familia fasi na 1 Timótiu 5:8.

8. (a) Ke ku na judanu vensi medu di kuma no ka na pudi sustenta no familia? (Mateus 6:31-33) (b) Suma ki mostradu na foto, kuma ku no pudi kopia es kasal ku na leba kumida pa un irma?

⁸ Ora ku no sta konvensidu di kuma Jeova amanu i ama no familia, no na tene sertesa di kuma i na danu ke ku no pirsisa del. (Lei Mateus 6:31-33.) Jeova misti kuida di nos, el i un algin ku gosta di pati, i ta pati ku tudu amor! Oca  ku Jeova kumpu Tera, i ka danu son kusas ku no pirsisa del pa pudi vivi. Ku amor i kumpu manga di kusas na Tera pa no pudi kontenti. (Kum 2:9) Mesmu si kontra utrora no tene son ke ku no pirsisa del i no ka tene mas di ki kila, no dibi di lembra di kuma, ke ku pui no tene ki kusas, i pabia Jeova ku danu el. (Mat 6:11) No dibi di lembra di kuma, kualker sakrifisiu material ku no fasi gosi, i ka nada si no komparal ku ke ku no Deus amorosu na danu gosi, tambi ku ke ki i na danu na futuru. I es ku Nestor ku María bin ntindi dipus. — Isa 65:21, 22.

9. Ke ku bu pudi aprindi di isemplu di Nestor ku María?

⁹ Nestor ku María teneba bon kasa ku bon tarbaju na Kolombia, e fala: “No pensa rapati alguns kusas ku no tene pa pudi fasi mas pa Jeova, ma, no mediba di kuma, no ka na sta filis si no tene puku diñeru.” Ke ku juda elis vensi se medu? E pensa na manga di maneras ku Jeova mostra si amor pa relis. Manera ke sta konvensidu di kuma i na kuida sempri delis, e disa se tarbaju ku ta da elis bon diñeru. E bindi se kasa, e munda pa un utru parti na se tera, nunde ki ten mas nesesidadi di publikaduris di Renu. Kuma ke sinti aserka di disison ke toma? Nestor fala: “No oja kumprimentu di ke ku faladu na Mateus 6:33. Nada ka ciga di faltanu na sintidu material. Tambi no tene un vida filis gosi.”

10. Pabia ki normal pa pekadur medi si kumpañer?

¹⁰ Desdi oca ku Adon ku Eva rebela kontra Jeova, pekaduris ta fasi mal pa n̈utru. (Ekl 8:9) Pur isemplu, jintis ta abusa di se puder, kriminosus ta fasi kusas violentu, buliduris na skola ta koba mal i trata se kumpañeris mal. I ten jintis ku ta trata se familia ku brutasku. I ka di dimira manera ku pekaduris medi se kumpañer! Kuma ku Satanas ta tenta aproveita di medu ku no tene di omi?

11-12. Kuma ku Satanas ta usa medu di omi kontra nos?

¹¹ Satanas ta tenta punu pa no medi jintis, asin pa no para prega o fasi utru  kusas ku Jeova falanu pa fasi. Pabia di influensia di Satanas, guvernus ta para no tarbaju i pirsiginu. (Luk 21:12; Apok 2:10) Nes mundu di Satanas, manga di jintis ta spalia informason falsu ku mintidas mau dimas aserka di Tustumuñas di Jeova. Jintis ku fia nes mintidas pudi gozanu, o te mesmu atakanu fisikamenti. (Mat 10:36) Sera ki no ta fika dimiradu ku tatikas ku Satanas ta usa? Es ka ta dimiranu. I usaba ja es na purmeru sekulu. — Atus 5:27, 28, 40.

¹² Medu di guvernus sta kontra nos, i ka uniku arma ku Satanas ta usa. Alguns ta medi, di kuma ku se familia na reaẑi ora ke bin sedu Tustumuña di Jeova. Utrora, e mas ta medi kila di ki suti. E ama se familias ciu, i e misti pa kilas kunsi Jeova i pa e amal. E ta sinti mal ora ke obi se familias na papia mal di Deus di bardadi i di si servus. Ma, na alguns situasons, familias ku staba kontra, mas tardi bin seta bardadi. Ma, imaẑina kuma no familia ka misti ten nada ku nos, pabia di nobu kusas ku no fia nel? Kuma ku no na reaẑi?

13. Kuma ku sta konvensidu di kuma Deus amanu pudi judanu ora ku no familia neganu? (Salmu 27:10)

¹³ No pudi fika animadu ku es palabras bonitu ku faladu na Salmu 27:10. (Lei.) Ora ku no lembra di kuma Jeova amanu ciu, no ka na medi ke ku na bin kontisi, mesmu si no familia neganu. I no tene konfiansa di kuma, i na danu pagamentu pa manera ku no nguenta. Jeova na danu kualker kusa ku no pirsisa del pa vivi, i na judanu sta kalmu i filis, i na judanu pertusi del. I na fasi es minjor di ki kualker algin! I kila ku Biniam, ku faladuba del na kumsada diskubri.

14. Ke ku bu pudi aprindi di isemplu di Biniam?

¹⁴ Biniam bin sedu un di Tustumuñas di Jeova apesar di i sibi kuma, guvernu sta na pirsigi risu Tustumuñas di Jeova na si tera. Jubi kuma ku sibi di kuma Jeova amal juda Biniam vensi medu di omi. I fala sin: “Pirsigison seduba pior kusa ku N pensaba nel. Ma, N mas medi pirsigison di ña familia di ki pirsigison di guvernu. N mediba di kuma, ña disison di sedu un di Tustumuñas di Jeova na pui ña pape ku ka sedu Tustumuña  di Jeova fika mal, tambi ña familia ka na rispitan ja mas.” Ma, Biniam staba konvensidu di kuma, Jeova sempri ta kuida di kilis ki ama. Biniam fala sin: “N pensa na kuma ku Jeova juda utrus jintis nguenta purblema ekonomiku difisil, rasismu ku ataki di grupu di jintis violentu. N sibi di kuma, si N kontinua fiel pa Jeova, el i na bensuan. Oca ku N prindidu manga di bias i te mesmu N turturadu, N oja ku ña propi uju di kuma Jeova sempri ta judanu si no sedu fiel pa rel.” Jeova mostra sedu un Pape di bardadi pa Biniam, i si povu mostra sedu un familia di bardadi pa rel.

15. Pabia ki normal pa no medi mortu?

¹⁵ Biblia mostra di kuma mortu i no inimigu. (1 Kor 15:25, 26) No pudi tene kudadi garandi so di pensa na mortu, i es mas ta sedu ora ku anos o algin ku no ama duensi risu. Pabia ku no medi mortu? Pabia Jeova kumpunu ku diseẑu di vivi pa sempri. (Ekl 3:11) Ma, medu di mortu pudi judanu proteẑi no vida. Pur isemplu, i pudi motivanu toma bon disison aserka di kusa di kume, fasi izersisiu, bai buska ajuda di medikus o toma mesiñus ora ki pirsis, i ivita pui no vida na pirigu sin nesesidadi.

16. Kuma ku Satanas ta tenta usa medu ku no tene di mortu?

¹⁶ Satanas sibi di kuma no gosta di no vida. Ma, i fala di kuma, no na sakrifika tudu ke ku no tene, mesmu no amisadi ku Jeova, so pa pudi kontinua vivi. (Jo 2:4, 5) Satanas sta eradu! Ma, suma Satanas i “kil ku ten puder riba di mortu,” i ta tenta usa medu ku no tene di mortu pa pudi punu bandona Jeova. (Eb 2:14, 15) Utrora, jintis ku sta bas di influensia di Satanas ta ameasa matanu si kontra no nega bandona no fe. O utrora, Satanas pudi oja di kuma no tene tratamentu urẑenti di Saudi, i pudi usa kil situason pa fasinu bandona no fe. Medikus o no familia ki ka Tustumuñas di Jeova pudi presionanu pa no seta transfuson di sangi, kusa ku na viola lei di Deus. O un utru algin, pudi tenta konvensinu pa no seta un utru tratamentu ku na bai kontra prinsipius di Biblia.

17. Sugundu ke ku skirbidu na Romanus 8:37-39, pabia ku no ka pirsisa di medi mortu?

¹⁷ Apesar di kuma no ka misti muri, no sibi di kuma Jeova ka na para amanu, mesmu si kontra no muri. (Lei Romanus 8:37-39.) Ora ku amigus di Jeova muri, i ta kontinua lembra delis suma si kontra e sta inda di vida. (Luk 20:37, 38) I tene diseẑu di da elis vida mas. (Jo 14:15) Jeova paga un pres garandi dimas pa no pudi “tene vida ku ka ta kaba.” (Jon 3:16) No sibi kuma Jeova amanu ciu dimas, i ta preokupa ku nos. Pa kila, en ves di bandona Jeova ora ku no sta duenti, o ora ku no sta kuas pa muri, no ta konfia nel pa tene animu, jiresa ku forsa. I es propi ku Valérie ku si omi fasi. — Sal 41:3.

18. Ke ku bu pudi aprindi di isemplu di Valérie?

¹⁸ Oca ku Valérie tene 35 anu, medikus diskubri di kuma i tene un tipu di kankru ku ta ojadu na puku jintis, i pirigosu dimas. Jubi kuma ku amor di Jeova judal vensi si medu di muri. I fala sin: “Oca ku N sibi di kuma N tene kankru, i seduba un dur garandi pa mi ku ña omi. N pirsisaba di fasi un operason garandi  pa pudi kontinua vivi. N konsulta manga di medikus ku ta fasi operason, ma elis tudu e fala e ka na operan sin sangi. N staba ku medu, ma pabia di lei ku Deus da, N nega transfuson di sangi! Duranti tudu ña vida, Jeova mostran di kuma i aman ciu. Gosi N tene opurtunidadi di mostra ña amor pa rel. Kada bias ku N dadu mau notisia, N ta sta mas disididu pa pui Jeova kontenti, en ves di disa Satanas ngaña. Dipus, N bin fasidu un operason sin sangi ku kuri ben. Mesmu pa manera ku ña purblema di saudi kontinua, Jeova sempri kontinua danu ke ku no pirsisa del. Pur isemplu, na no runion di kongregason di fin di semana, antis di N bai oja ku mediku, no falaba di un artigu na runion ku tene tema, ‘Enfrente com coragem os problemas atuais.’ * Es artigu nkoraẑanu ciu. No leil manga di bias. Lei artigus suma es, tambi kontinua fasi kusas suma prega, mati runions, judanu manti kalmu i toma bon disisons.”

19. Ke ku na bin kontisi nin i ka na tarda?

¹⁹ Ku ajuda di Jeova, kristons na tudu parti di mundu vensi situasons difisil, i e sai ben na luta kontra Diabu. (1 Ped 5:8, 9) Abo tambi bu pudi. Nin i ka na tarda, Jeova na usa Jesus ku kilis ku na rena ku el pa “kaba ku kusas ku diabu fasi.” (1 Jon 3:8) Dipus di kila, povu di Deus ku sta na sirbil na Tera, ‘ka na panta e ka na torna medi mas.’ (Isa 54:14; Mik 4:4) Ma, antis di ki tempu ciga, no pirsisa di pega tesu pa vensi no medus.

20. Ke ku na judanu vensi no medus?

²⁰ No dibi di kontinua fortalisi no konfiansa di kuma Jeova ama si servus, tambi i ta proteẑi elis. Ke ku pudi judanu fasi kila, i medita i papia ku utrus aserka di kuma ku Jeova proteẑi si servus na pasadu. Tambi no pudi lembra kuma ku Jeova judanu nfrenta situasons difisil. Ku ajuda di Jeova, no pudi vensi no medus! — Sal 34:4.