Biblia w języku używanym na co dzień

Wydanie Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata

Biblia w języku używanym na co dzień

„Jeśli wierzysz, że Biblia jest Słowem Bożym skierowanym do ludzkości, to wierzysz też, iż Bóg się z nami komunikuje. (...) Jeśli religia, którą wyznajesz, ma wywierać wpływ na całe twoje życie, to język [Biblii] musi być językiem używanym na co dzień” — napisał biblista Alan Duthie w swojej książce Bible Translations: And How to Choose Between Them (Przekłady Biblii — który wybrać).

Miłośnicy Słowa Bożego zgadzają się z tym z całego serca. Głęboko wierzą, że „całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne do nauczania, do upominania, do prostowania, do karcenia zgodnie z prawymi normami” (2 Tymoteusza 3:16). Biblia nie jest zwyczajną starożytną księgą. Jest ‛żywa i oddziałuje z mocą’, podając praktyczne rozwiązania problemów życia codziennego (Hebrajczyków 4:12). Żeby jednak czytelnicy tej świętej księgi mogli ją rozumieć i stosować jej rady, musi ona być dostępna w języku używanym na co dzień, zrozumiałym dla zwykłego czytelnika.

Miłośników Słowa Bożego cieszy więc wydanie Ewangelii według Mateusza — pierwszej księgi Chrześcijańskich Pism Greckich w Przekładzie Nowego Świata — w polskim języku migowym. Świadkowie Jehowy ogłosili wydanie tego współczesnego przekładu podczas specjalnego spotkania, które odbyło się 17 grudnia 2017 na Sali Zgromadzeń w Warszawie. Przekład ten jest zrozumiały i dokładny. Umożliwia zrozumienie orędzia od Boga w stopniu nieosiągalnym do tej pory dla osób posługujących się polskim językiem migowym. Możesz się jednak zastanawiać, kto dokonał tego niezwykłego przekładu?

Tłumacze oddający chwałę Bogu

Chociaż Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata mogą być czymś nowym dla osób posługujących się polskim językiem migowym, przekład ten w języku angielskim istnieje już od roku 1950. Został wtedy wydany przez Strażnica — Towarzystwo Biblijne i Traktatowe — międzynarodowe towarzystwo biblijne posiadające duże doświadczenie w wydawaniu Biblii. W Strażnicy z 15 września 1950 roku (wydanie angielskie) oświadczono: „Członkowie komitetu tłumaczy wyrazili pragnienie (...) zachowania anonimowości; nie chcą, by publikowano ich nazwiska — ani za życia, ani po śmierci. Celem tego przekładu jest wywyższenie imienia żywego, prawdziwego Boga”.

Jednotomowe wydanie całego Pisma Świętego w Przekładzie Nowego Świata ukazało się w roku 1961. I chociaż nazwiska tłumaczy po dziś dzień nie zostały ujawnione, to zarówno czystość pobudek, którymi się kierowali, jak i szczerość ich oddania się Bogu nie ulegają wątpliwości. W przedmowie do wydania z roku 2013 powiedziano: „Zdajemy sobie sprawę, jak ważne jest orędzie zawarte w Biblii, dlatego naszym celem było przygotowanie przekładu, który będzie nie tylko wierny oryginałowi, ale także zrozumiały i łatwy w czytaniu”.

Do dzisiaj na całym świecie wydrukowano przeszło 224 miliony egzemplarzy Przekładu Nowego Świata. W całości lub fragmentach jest on dostępny w ponad 160 językach. Co mogą w nim znaleźć jego czytelnicy?

Przekład, który uświęca imię Boże

Jezus uczył swych naśladowców modlić się: „Nasz Ojcze w niebie, niech będzie uświęcone Twoje imię” (Mateusza 6:9). Imię Boże, Jehowa, występuje w Biblii prawie 7000 razy (Wyjścia 3:15; Psalm 83:18). Po śmierci apostołów Jezusa zbór chrześcijański został skażony rozpowszechnionym wśród Żydów błędnym poglądem, że należy unikać używania imienia Bożego (Dzieje 20:29, 30; 1 Tymoteusza 4:1). Kopiści zajmujący się przepisywaniem greckich fragmentów Pisma zaczęli zastępować imię Boże, Jehowa, słowami oznaczającymi „Bóg” i „Pan”.

Komitet Przekładu Biblii Nowego Świata przywrócił imię Jehowa w Chrześcijańskich Pismach Greckich * — wymieniono je tam 237 razy. Decyzja ta nie wynika z kaprysu tłumaczy, lecz z rzetelnego, naukowego podejścia do tej sprawy. Na przykład w Łukasza 4:18 znajdujemy cytat z Izajasza 61:1. W oryginalnym tekście hebrajskim użyto w tym wersecie imienia Bożego. Słusznie więc w Przekładzie Nowego Świata wypowiedź z Łukasza 4:18 oddano następująco: „Jehowa dał mi swojego ducha, bo mnie namaścił, żebym głosił dobrą nowinę biednym”.

Takie tłumaczenie pomaga czytelnikom odróżnić Jehowę Boga od Jego jednorodzonego Syna, Jezusa Chrystusa. Na przykład w wielu przekładach słowa z Ewangelii według Mateusza 22:44 brzmią: „Rzekł Pan Panu memu”. Ale właściwie kto tu mówi i do kogo? Werset ten jest cytatem z Psalmu 110:1, który w oryginalnym tekście hebrajskim zawiera imię Boże. Przekład Nowego Świata oddaje Mateusza 22:44 w następujący sposób: „Jehowa powiedział mojemu Panu”. Rozróżnienie między Jehową Bogiem i Jego Synem nie jest kwestią czysto teoretyczną (Marka 13:32; Jana 8:17, 18; 14:28). Aby dostąpić wybawienia, musimy rozumieć tę różnicę. W Dziejach Apostolskich 2:21 czytamy: „Każdy, kto wzywa imienia Jehowy, będzie wybawiony”.

Dokładność i zrozumiałość

Dołożono wszelkich starań, żeby dokładnie i konsekwentnie przetłumaczyć tekst grecki na prosty język współczesny. Na przykład w Przekładzie Nowego Świata starano się oddać niuansy greckich czasowników. W wielu współczesnych językach czasowniki odmienia się, aby wyrazić czas trwania czynności — przeszły, teraźniejszy lub przyszły. W języku greckim forma czasowników wskazuje również na rodzaj czynności — czy jest chwilowa, dokonana, czy ciągła. Rozważmy słowa Jezusa zapisane w Mateusza 6:33. Grecki czasownik oznaczający „szukać” zawiera w sobie myśl o czynności ciągłej. Pełne przesłanie słów Jezusa można oddać za pomocą tłumaczenia: „Stale szukajcie najpierw Królestwa oraz Bożej prawości, a wszystkie te inne rzeczy będą wam dodane”. Podobnie Mateusza 7:7 przetłumaczono w następujący sposób: „Stale proście, a otrzymacie; ciągle szukajcie, a znajdziecie; wciąż pukajcie, a będzie wam otworzone” (Rzymian 1:32; 6:2; Galatów 5:15).

Udostępnianie Słowa Bożego na całym świecie

Wydanie Ewangelii według Mateusza w polskim języku migowym to dopiero początek. Zaplanowano przetłumaczenie całych Chrześcijańskich Pism Greckich. Czy jednak można być pewnym, że przekład ten będzie równie dokładny i zrozumiały jak oryginał angielski?

Oczywiście! Praca nad tym przekładem jest ściśle nadzorowana przez Ciało Kierownicze Świadków Jehowy. Podjęto rozsądną decyzję, żeby Biblia była tłumaczona zespołowo (Przysłów 11:14). W tym celu na całym świecie utworzono zespoły tłumaczy Biblii. W Biurze Głównym Świadków Jehowy powstał Dział Wspierania Tłumaczeń, który dba o zaspokojenie potrzeb tych zespołów, udziela odpowiedzi na pytania zadawane przez tłumaczy i dokłada starań, aby różne wersje językowe Przekładu Nowego Świata były ze sobą zgodne. Poza tym stworzono program komputerowy Watchtower Translation System, który ułatwia pracę przy tłumaczeniu Biblii. Między innymi wskazuje on, w jaki sposób oddano w języku angielskim poszczególne hebrajskie i greckie słowa, co bardzo ułatwia wybór rodzimych odpowiedników. Mimo tych udogodnień praca nad tłumaczeniem wymaga dużego nakładu pracy wielu osób. Niemniej jednak narzędzia komputerowe stanowią cenną pomoc w osiągnięciu celu postawionego przed zespołami tłumaczącymi Biblię — żeby oddać Przekład Nowego Świata z taką samą dokładnością i zrozumiałością, jaką się odznacza wydanie angielskie.

Zachęcamy cię do zapoznania się z Ewangelią według Mateusza w Przekładzie Nowego Świata. Można ją oglądać online jw.org/pso lub w aplikacji JW Library Sign Language. Co najważniejsze, możesz czytać ten przekład Biblii, mając zaufanie, że dokładnie oddaje on wypowiedzi samego Boga w języku używanym na co dzień.

^ ak. 12 Powszechnie znane jako Nowy Testament.